Κατηγορία: ΤΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΤΩΝ ΚΟΡΥΦΑΙΩΝ

ΤΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΤΩΝ ΚΟΡΥΦΑΙΩΝ

Μανιφέστο των δημοτικιστών του Ηρακλείου το 1909 – Κείμενο-ντοκουμέντο δια χειρός Ν. Καζαντζάκη

Του Αλέκου Α. Ανδρικάκη andrikakisalekos@gmail.com Στο γλωσσικό ζήτημα, που στα τέλη του 19ου αιώνα και στις αρχές του 20ου, πήρε εκρηκτικές διαστάσεις προκαλώντας ακόμη και αιματηρές συγκρούσεις ανάμεσα σε δημοτικιστές και καθαρευουσιάνους, κυρίαρχο ρόλο έπαιξαν οι διανοούμενοι του Ηρακλείου. Φυσικά η παρουσία του Νίκου Καζαντζάκη ήταν καταλυτική. Μάλιστα το τοπικό κίνημα υπέρ της δημοτικής γλώσσας πήρε οργανωμένη μορφή όταν στα…

Read More

“Κι ήθελε ακόμη πολύ φως να ξημερώσει”… -19 χρόνια χωρίς τον Μ. Αναγνωστάκη

Ο Μανόλης Αναγνωστάκης έφυγε από τη ζωή σαν σήμερα, στις 23 Ιουνίου του 2005, στην Αθήνα. Υπήρξε ένας από τους κορυφαίους ποιητές και δοκιμιογράφους της μεταπολεμικής γενιάς. Φυλακίστηκε και καταδικάστηκε σε θάνατο για τις πολιτικές του πεποιθήσεις, ενώ χαρακτηρίστηκε ο «ποιητής της ήττας» αφού οι στίχοι του αποτύπωσαν τη διάψευση των οραμάτων της Αριστεράς. «Δεν είναι ποίηση της ήττας. Είναι…

Read More

“Μπορεί και να’ ναι η νεράιδα, η νεράιδα που λεν τα παραμύθια…”- Ο Ν. Καζαντζάκης για τη δική του μάνα στον “Γκρέκο”

Ο Νίκος Καζαντζάκης για τη μητέρα του (Αναφορά στον Γκρέκο, Αποσπάσματα) Η μάνα μου, μια άγια γυναίκα. Με υπομονή, μ’ αντοχή, με όλη τη γλύκα της γης απάνω της. Όλοι από το αίμα της μάνας μου οι πρόγονοι ήταν χωριάτες. Σκυμμένοι στο χώμα, κολλημένοι στο χώμα, τα πόδια τους, τα χέρια τους, τα μυαλά τους γεμάτα χώματα. Αγαπούσαν τη γης…

Read More

Χριστός ανέστακας, μωρέ παιδιά! – Η Ανάσταση στον “Γκρέκο” του Καζαντζάκη

Κοντεύει να ξημερώσει η μέρα της Λαμπρής. Ο παπα-Καφάτος, μέσα στα βουνά της Κρήτης, τρέχει από χωριό σε χωριό κι ανασταίνει το Χριστό, γρήγορα γρήγορα, γιατί ’ναι πολλά τα χωριά και δεν έχουν παρά αυτό μονάχα παπά και πρέπει να κάμει Ανάσταση σε όλα πριν ξημερώσει. Ανασκουμπωμένος, φορτωμένος τ’ άμφιά του και το βαρύ ασημένιο Βαγγέλιο, σκαρφαλώνει μέσα στην άγια νύχτα…

Read More

“…Η σταύρωση είναι ο μόνος δρόμος της ανάστασης. Άλλον δεν έχει”

Κάθε άνθρωπος άξιος να λέγεται γιός του ανθρώπου σηκώνει το σταυρό του κι ανεβαίνει στο Γολγοθά του. Πολλοί, οι πιο πολλοί, φτάνουν στο πρώτο, στο δεύτερο σκαλοπάτι, λαχανιάζουν, σωριάζονται στη μέση της πορείας και δεν φτάνουν στη κορφή του Γολγοθά-θέλω να πω στη κορφή του χρέους τους-να σταυρωθούν, ν’ αναστηθούν, να σώσουν τη ψυχή τους. Λιποψυχούν, και δεν ξέρουν πως…

Read More

“…αν είχα κάνει κι εγώ το χρέος μου…”

“Κάποιοι κλαψουρίζουν αξιοθρήνητα, άλλοι βλαστημάνε χυδαία, αλλά κανείς ή λίγοι αναρωτιούνται: αν είχα κάνει κι εγώ το χρέος μου, αν είχα προσπαθήσει να επιβάλλω τη βούλησή μου, θα συνέβαινε αυτό που συνέβη; Μισώ τους αδιάφορους και γι’ αυτό: γιατί με ενοχλεί το κλαψούρισμά τους, κλαψούρισμα αιωνίων αθώων. Ζητώ να μου δώσει λογαριασμό ο καθένας απ’ αυτούς με ποιον τρόπο έφερε…

Read More

“Ας ευχηθώμεν σύσσωμοι κι εκ της χαράς πηδώντες, τον νέον χρόνον ευκλεή κι εις δάνεια γενναίον”

Πρωτοχρονιάτικά σατιρικά στιχουργήματα του Σουρή, τόσο από τον «Ρωμηό», το επίσης σατιρικό έντυπο «Ασμοδαίος»,, αναδημοσιεύουμε σήμερα. Θέματά τους η πολιτική, οικονομική και κοινωνική επικαιρότητα, σχεδόν όμοια με τη σημερινή: φόροι, δάνεια, οικονομικά μέτρα, φτώχεια του απλού κόσμου, αλλά και τα …κακά του ρωμαίικου!Τον «Ασμοδαίο» εξέδιδε από το 1875 μέχρι το 1885 ο ο Θέμος Άνινος, με το οποίο συνεργάζονταν, μεταξύ…

Read More

O N. Καζαντζάκης για το έθιμο με το σφάξιμο των χοίρων: «Οι κραυγές του χοίρου που σφάζεται είναι κάτι φρικιαστικό»

Τα χοιροσφάγια δεν είναι μόνο κρητικό έθιμο, όμως και στην Κρήτη έχει ταυτιστεί με την περίοδο των Χριστουγέννων. Για το έθιμο έχει γράψει και ο Νίκος Καζαντζάκης στο βιβλίο του “Αναφορά στον Γκρέκο” από όπου ακολουθεί και το παρακάτω απόσπασμα: Την παραμονή των Χριστουγέννων στα χωριά της Κρήτης εσφάζανε τσι χοίρους (αρχαία χοιροσφάγια), αναθρεμμένους από τον κάθε νοικοκύρη κυρίως με…

Read More

Τα…κρητικά βόδια μιλούν το βράδυ των Χριστουγέννων!- Μια δοξασία της παλιάς Κρήτης, δια χειρός Ι. Κονδυλάκη

Μια δοξασία που υπήρχε κάποτε στην Κρήτη, σύμφωνα με την οποία τη νύχτα των Χριστουγέννων τα βόδια, που ζέσταναν τον νεογέννητο Χριστό, έπαιρναν ανθρώπινα στοιχεία και μιλούσαν, μας μεταφέρει σε χρονογράφημά του  ο Ιωάννης Κονδυλάκης. Σύμφωνα με αυτήν, τα βόδια μιλάνε το βράδυ των Χριστουγέννων, καθώς είναι από τα ευνοημένα τετράποδα, αφού ένα από αυτό παρέστη στη γέννηση του Χριστού στη…

Read More

“Οι εχθροί μας περιμένουν να κουραστούμε”

Λες: Πολύ καιρό αγωνίστηκες. Δεν μπορείς άλλο πια ν’ αγωνιστείς. Άκου λοιπόν: Είτε φταις είτε όχι: Σαν δε μπορείς άλλο να παλέψεις, θα πεθάνεις. Λες: Πολύ καιρό έλπιζες. Δεν μπορείς άλλο πια να ελπίσεις. Έλπιζες τi; Πως ο αγώνας θαν’ εύκολος; Δεν είν’ έτσι. Η θέση μας είναι χειρότερη απ’ όσο νόμιζες. Είναι τέτοια που: Αν δεν καταφέρουμε το αδύνατο…

Read More