Οδύσσεια χωρίς τέλος
Σκηνές του 2015 αναβιώνουν στην κεντρική πλατεία της Αθήνας, με συγκέντρωση προσφύγων που κοιμούνται στον δρόμο εν μέσω κορονοϊού ● Εφυγαν από την κόλαση της Λέσβου για να τους υποδεχθεί το τσιμέντο της Αθήνας, χωρίς να ξέρουν τι τους ξημερώνει
Από τη Μόρια, στη Βικτώρια και από εκεί στον Ελαιώνα…
Σαν κλοτσοσκούφια φαίνεται πως μεταχειρίζεται το υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου τους αναγνωρισμένους πρόσφυγες που καταφτάνουν στην Αθήνα από τα ΚΥΤ των νησιών, αν κρίνουμε από την άθλια αντιμετώπιση που είχαν οι δεκάδες οικογένειες που διανυκτέρευσαν άστεγες στην πλατεία Βικτωρίας από την περασμένη εβδομάδα έως και την Τρίτη.
Νωρίς το πρωί της Τετάρτης, σύμφωνα με πληροφορίες, περίπου 100 πρόσφυγες και άνθρωποι που ζητούν άσυλο μεταφέρθηκαν από τη Βικτώρια στη δομή του Ελαιώνα. Συνολικά, τις τελευταίες ημέρες στον Ελαιώνα έχουν μεταφερθεί πάνω από 310 πρόσφυγες.
Ούτε εκεί όμως επαρκούν οι χώροι, και προστέθηκαν δύο μεγάλες τέντες. Ανάμεσα στους πρόσφυγες, που προέρχονται κυρίως από το καμπ της Μόριας, βρίσκονται πολλά ανήλικα παιδιά, βρέφη, μητέρες, έγκυες, ασθενείς και ηλικιωμένοι.
Ενδεικτικό του χαώδους σχεδιασμού, αν μπορεί να αποκαλέσει κανείς σχεδιασμό τις ανεδαφικές ανακοινώσεις του υπουργού Μετανάστευσης και Ασύλου Νότη Μηταράκη, είναι ότι προβλεπόταν στα τέλη Μαΐου η άμεση αποχώρηση τουλάχιστον 300 προσφύγων από τον Ελαιώνα. Αντιθέτως αποχώρησαν μόλις 30.
Οι αναγνωρισμένοι πρόσφυγες θεωρητικά δικαιούνται να ενταχθούν σε προγράμματα του ΟΑΕΔ και να τύχουν επιδότησης στέγης του προγράμματος Helios του ΔΟΜ. Στην πράξη όμως αποκλείονται και από τα προγράμματα επιδότησης, είτε λόγω γραφειοκρατικών κωλυμάτων, είτε επειδή οι ιδιοκτήτες ακινήτων αρνούνται να νοικιάσουν σπίτια σε πρόσφυγες.
Η εικόνα στην πλατεία Βικτωρίας τις τελευταίες ημέρες φέρνει στον νου μνήμες από το 2015, όταν οι πρόσφυγες που μόλις είχαν φτάσει από τα νησιά ήθελαν πάση θυσία να φύγουν για την Ευρώπη, πριν κλείσουν τα σύνορα στην Ειδομένη.
Σήμερα, αντιθέτως, δεν πρόκειται για μετακινούμενους πληθυσμούς-τράνζιτ, αλλά για ανθρώπους με αναγνωρισμένο δικαίωμα ασύλου, που έχουν ήδη συμπληρώσει μήνες ή και χρόνια παραμονής σε προσφυγικά καμπ.
Τι δήλωσαν οι πρόσφυγες
Η «Εφ.Συν.» βρέθηκε το απόγευμα της Τρίτης στην πλατεία, παρακολουθώντας τις εικόνες ντροπής με μωρά, εγκύους, μητέρες, κατάκοπους ανθρώπους κατευθείαν από το καράβι, να ξενυχτάνε στα τσιμέντα, κάτω από τον ουρανό.
Πέρα από κάποια έτοιμα γεύματα που διανεμήθηκαν από ανθρωπιστικές οργανώσεις, πέρα από δεκάδες αλληλέγγυους και απλό κόσμο που είχαν έρθει με σακούλες με τρόφιμα και νερά για να βοηθήσουν όπως μπορούσαν, ο κρατικός μηχανισμός έλαμπε διά της απουσίας του.
Ο Τζαβάντ, που βρισκόταν στην πλατεία με την πολυμελή οικογένειά του, σε σπαστά αγγλικά μάς εξήγησε ότι, αφού έλαβαν άσυλο και έφυγαν από τη Μόρια, έφτασαν με το πλοίο της γραμμής στην Αθήνα, όπου κοιμούνται στον δρόμο γιατί είναι πολύ δύσκολο να νοικιάσουν σπίτι.
Ο Ρασμάτ και ο Ναχμάτ είναι δύο ανήλικα αγόρια από το Αφγανιστάν. Μιλάνε πολύ καλά αγγλικά και σχετικά καλά ελληνικά. Μένουν σε δομή φιλοξενίας και έχουν έρθει μόνο για δύο ώρες, να βοηθήσουν, όπως μας λένε, τους συμπατριώτες τους. Είναι οι ερασιτέχνες διερμηνείς μας στα φαρσί, με την οικογένεια της Ανιχά, που έχει έρθει από τη Μόρια.
Η οκταμελής οικογένεια (δύο γονείς και έξι παιδιά) παρέμεινε δύο χρόνια στη Μόρια, έκανε αίτηση για άσυλο και τώρα έχουν όλοι χαρτιά που τους αναγνωρίζουν καθεστώς πρόσφυγα. Αυτό όμως δεν τους διασφαλίζει απολύτως τίποτα.
«Δεν έχουμε ούτε κουβέρτες για να σκεπαστούν τα παιδιά, δεν έχουμε τίποτα, θέλουμε κάπου να πάμε, οπουδήποτε. Οχι έτσι, όχι στο έδαφος», μας λέει η Ανιχά. Ολα τα μέλη της οικογένειας τηρούν τα μέτρα απόστασης και φοράνε μάσκες. Η μητέρα βρίσκει το κουράγιο και χαμογελά, στέκεται όρθια, παρά την κούραση και την ταλαιπωρία. Αλλες οικογένειες, που πιθανόν να είναι περισσότερα βράδια έξω, είναι πολύ πιο καταπονημένες.
Ντροπιαστική κατάσταση
Μια αυτοσχέδια συνέλευση, με Ελληνες και μετανάστες, νεοφερμένους πρόσφυγες και άλλους που ζουν στην Αθήνα, πραγματοποιήθηκε το βράδυ της Τρίτης στην πλατεία. Εμφανής ήταν η αμηχανία όλων, Ελλήνων και ξένων, για την ντροπιαστική και βασανιστική κατάσταση.
Εμφανής ήταν και η διάθεση αλληλοβοήθειας. Το έβλεπες γραμμένο στα πρόσωπα των ανθρώπων, που άφησαν πίσω τους την κόλαση της Μόριας για να τους υποδεχθεί το τσιμέντο της Αθήνας, ότι δεν ήξεραν τι τους ξημερώνει. Τελικά, αυτό που τους περίμενε ήταν η επιχείρηση εκκένωσης που πραγματοποιήθηκε απροειδοποίητα την Τετάρτη το πρωί.
Ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, Νότης Μηταράκης, άφηνε υπόνοιες για καθοδηγούμενη παραμονή των προσφύγων στην πλατεία, ενώ έσπευσε να μιλήσει για… επιτυχία του προγράμματος εξώσεων, κάνοντας λόγο για 2.000 αποχωρήσεις από τις δομές.
Δεν διευκρίνισε ότι περίπου οι 1.400 αφορούν αναγνωρισμένους πρόσφυγες που αφέθηκαν να εγκαταλείψουν τα ΚΥΤ των νησιών και ορισμένοι τις δομές της ενδοχώρας, ενώ από τις περίπου 7.000 προαναγγελθείσες εξώσεις από τα διαμερίσματα του ΕΣΤΙΑ έχουν γίνει περίπου 600. Και ευτυχώς, καθώς είναι δύσκολο και να συλλάβει κανείς το χάος που θα είχε δημιουργηθεί σε πάρκα και πλατείες των πόλεων.
Φαίνεται ότι το μόνο που ενδιαφέρει τον κύριο Μηταράκη είναι να πετύχει τους αμφιλεγόμενους στόχους του συστήματος αξιολόγησης του Μαξίμου ή να δώσει την εντύπωση ότι τους πετυχαίνει με κάθε τρόπο, αδιαφορώντας για το χάος που δημιουργούν οι εσπευσμένες αποφάσεις που ανακοινώνει την τελευταία στιγμή, χωρίς σχεδιασμό και με πλήρη αδιαφορία για την πραγματικότητα.
Αφροδίτη Τζιαντζή, Μιχαήλ Άγγελος Κωνσταντόπουλος – Εφημερίδα των Συντακτών
