Του Γιάννη Α. Μυλόπουλου*
Τα ελληνικά ΜΜΕ, τον τελευταίο καιρό, έχουν κάνει συνήθεια από το πρωί μέχρι το βράδυ να υμνούν την κυβέρνηση Μητσοτάκη για το επίτευγμά της να συγκρατήσει στη χώρα μας την εξάπλωση του κορωνοϊού. Τελευταία, στους υμνητές της ελληνικής κυβέρνησης έχουν προστεθεί και κάποια διεθνή ειδησεογραφικά Μέσα. Αυτό συνέβη, αν προσέξει κανείς, μετά το πακέτο των 11 εκ. Ευρώ που, χωρίς διαγωνισμό και όρους διαφάνειας, η κυβέρνηση μοίρασε στα ΜΜΕ για την επικοινωνιακή ανάδειξη των άθλων της.
Καθώς είναι ασυνήθιστο να συγκρινόμαστε με την Αγγλία, τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ιταλία και τους λοιπούς δυτικοευρωπαίους εταίρους μας σε πεδία που έχουν να κάνουν με προόδους στην οικονομία, την ανάπτυξη, την τεχνολογία, τα έργα υποδομής, τη δημόσια υγεία, την εκπαίδευση, την έρευνα, ζητήματα κοινωνικής πρόνοιας και φροντίδας, όπου ως χώρα μικρή, χαμηλής ανάπτυξης, αλλά και πληγωμένη από την παρατεταμένη ύφεση της οικονομίας και τα σκληρά μέτρα λιτότητας που υποστήκαμε την τελευταία δεκαετία, αυτή η… ξαφνική υπεροχή της Ελλάδας σε σχέση με όλα αυτά τα κράτη, που σε όλους τους τομείς μας ξεπερνούν παρασάγγας, είναι μια πραγματικότητα που ξενίζει.
Ο χάρτης της εξάπλωσης του COVID-19
Μπείτε, λοιπόν, στον πειρασμό να ανατρέξετε στην τεκμηρίωση που παρέχει η τεχνολογία του διαδικτύου. Μπείτε στο Google και αναζητείστε στοιχεία για την εξάπλωση του COVID-19 στον κόσμο και θα διαπιστώσετε αυτό που με μεγάλη φροντίδα μας κρύβουν εδώ, στη μακρινή Ελλάδα.
Ο χάρτης της σημερινής εξάπλωσης του ιού είναι εντυπωσιακός, όσον αφορά στην γεωγραφική κατανομή του. Οι χώρες που έχουν την… ατυχία να έχουν μεγάλη εξάπλωση του κορωνοϊού, ταυτίζονται, κατά σατανική σύμπτωση, με τις προηγμένες οικονομικά και αναπτυξιακά χώρες του πλανήτη. Οι ΗΠΑ και οι προηγμένες οικονομικά χώρες της Δυτικής Ευρώπης, που βρίσκονται στη λίστα των 7 πιο αναπτυγμένων χωρών του κόσμου, έχουν το θλιβερό προνόμιο να δοκιμάζονται από εκτεταμένη εξάπλωση του ιού και χιλιάδες θανάτους.
Ενώ αντίθετα, οι χώρες που εμφανίζουν τη μικρότερη εξάπλωση του COVID-19, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, αλλά και το σύνολο των χωρών της Ανατολικής Ευρώπης, από τη Φινλανδία ξεκινώντας μέχρι την Πολωνία, τη Λευκορωσία, την Ουκρανία, την Κροατία, τη Σερβία, την Αλβανία και τη Βουλγαρία, είναι εκείνες με τη χαμηλότερη οικονομική ανάπτυξη.
Ένας άλλος μεγάλος μύθος της προπαγάνδας που καταρρέει, είναι ότι η Ελλάδα πήρε και εφάρμοσε νωρίτερα από τις άλλες χώρες της Ευρώπης τα μέτρα «κοινωνικής αποστασιοποίησης».
Μια πρόχειρη ματιά στα διεθνή δεδομένα αποδεικνύει ότι πρώτη ήταν η Ιταλία που πήρε περιοριστικά μέτρα πρώτα σε τοπικό, τον Φεβρουάριο και αργότερα, τον Μάρτιο και σε εθνικό επίπεδο. Την ακολούθησαν η Ισπανία, η Γαλλία, το Βέλγιο, Η Ελβετία και η Αυστρία και μετά ήρθαν η Αγγλία, η Γερμανία, η Ρουμανία και η Ελλάδα στην εφαρμογή περιοριστικών μέτρων σε εθνικό επίπεδο.
Επειδή λοιπόν δεν μπορεί κανείς να πιστέψει εύκολα την προπαγάνδα ότι η Ελλάδα πήρε καλύτερα και εφάρμοσε αυστηρότερα περιοριστικά μέτρα από χώρες όπως η πειθαρχημένη Γερμανία για παράδειγμα, ούτε βέβαια μπορεί να πιστέψει κανείς ότι η Αλβανία και η Βουλγαρία εφάρμοσαν καλύτερα τα περιοριστικά μέτρα από τις ώριμες δημοκρατίες της Γαλλίας και της Ολλανδίας και γι’ αυτό έχουν μικρότερη εξάπλωση του ιού, το συμπέρασμα που προκύπτει αβίαστα είναι ότι οι πραγματικές αιτίες της εξάπλωσης του COVID-19, είναι αυτές που από πρώτη ματιά φαίνονται στον σχετικό χάρτη.
Γιατί ο ιός «αγαπά» τις προηγμένες οικονομικά χώρες;
Η απάντηση στο ερώτημα γιατί ο COVID-19 έλκεται επιλεκτικά από τις χώρες που εμφανίζουν υψηλούς δείκτες οικονομικής ανάπτυξης, ενώ αυτές διαθέτουν και καλύτερη ποιότητα ζωής και καλύτερες συνθήκες υγιεινής και καλύτερα συστήματα υγείας, σε σχέση με άλλους ιούς και λοιμώξεις στο παρελθόν, που επέλεγαν τις χαμηλής οικονομικής ανάπτυξης γεωγραφικές περιοχές και χώρες, με τη χειρότερη μέριμνα για την καθαριότητα και τη δημόσια υγιεινή, σχετίζεται με τη μεγάλη μεταδοτικότητα του ιού, ανεξάρτητα από τις τηρούμενες συνθήκες υγιεινής.
Έτσι, αναπτυγμένες χώρες που διαθέτουν μεγάλα διεθνή αεροδρόμια για παράδειγμα, τα οποία και είναι χώροι μεγάλου συνωστισμού, αλλά και διαθέτουν καθημερινά δίκτυα σύνδεσης με όλον τον πλανήτη και συνεπώς και με τις περιοχές από όπου εμφανίστηκε για πρώτη φορά ο ιός, είναι προνομιακές για τη μετάδοση του ιού.
Στην ίδια κατηγορία με τα αεροδρόμια ανήκουν και τα λοιπά πολυάνθρωπα και πυκνά συγκοινωνιακά δίκτυα που διαθέτουν οι προηγμένες οικονομικά χώρες, όπως οι σιδηροδρομικοί σταθμοί με πυκνό δίκτυο διεθνών προορισμών, αλλά και οι υπόγειοι μητροπολιτικοί σιδηρόδρομοι σε πόλεις με πολλά εκατομμύρια πληθυσμό, όπως η Ν. Υόρκη, το Λονδίνο και το Παρίσι, όπου λόγω του κλειστού και περιορισμένου χώρου στις αποβάθρες και τα βαγόνια, η μετάδοση του ιού γίνεται πολύ εύκολα στους χιλιάδες καθημερινούς επιβάτες.
Ακόμη, οι προηγμένες οικονομικά χώρες διαθέτουν βιομηχανίες με χιλιάδες εργαζόμενους, αλλά και τεράστια εμπορικά κέντρα με χιλιάδες επισκέπτες καθημερινά και μεγάλους πολύ-κινηματογράφους και μεγάλες αίθουσες αναψυχής, όπου συνωστίζεται καθημερινά μεγάλος αριθμός πληθυσμού, ευνοώντας τη μετάδοση του ιού.
Τέλος οι χώρες της δυτικής Ευρώπης είχαν την ατυχία της μαζικής μετακίνησης πληθυσμών στην Β. Ιταλία που ήδη μαστίζονταν από την πανδημία, λόγω διεθνών ποδοσφαιρικών αγώνων, πριν γίνει αντιληπτή η υψηλή μεταδοτικότητα του ιού και πριν ο ΠΟΥ εκδώσει την οδηγία για τήρηση αυστηρών περιοριστικών μέτρων.
Με δυο λόγια, ό,τι ήταν πλεονέκτημα μέχρι πρότινος για μια προηγμένη οικονομικά και αναπτυξιακά χώρα, έγινε το μεγάλο της μειονέκτημα όσον αφορά στην εξάπλωση του κορωνοϊού, ακόμη αν διαθέτει ισχυρό σύστημα υγείας και τηρεί υψηλές προδιαγραφές δημόσιας υγιεινής.
Και ό,τι ήταν μειονέκτημα για την Ελλάδα και τις λοιπές χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, όπως οι χαμηλοί ρυθμοί οικονομικής ανάπτυξης και ιδίως στους τομείς των μεταφορών, των υποδομών, του τουρισμού, του εμπορίου και της βιομηχανίας, όπως εκδηλώνονται με την έλλειψη μεγάλων διεθνών αεροδρομίων, πυκνών σιδηροδρομικών δικτύων, μεγάλων πολυσύχναστων εμπορικών κέντρων και μεγάλων βιομηχανικών μονάδων με χιλιάδες εργαζόμενους, αλλά ακόμη και με την απουσία ισχυρών ποδοσφαιρικών ομάδων που παίζουν σε διεθνείς διοργανώσεις, που στη σημερινή εποχή αντανακλούν μεγάλη οικονομική ανάπτυξη και ιδιοκτήτες οικονομικούς κολοσσούς, έγινε πλεονέκτημα και ασπίδα προστασίας στις μέρες μας από τον κορωνοϊό.
Η ελληνική κυβέρνηση θριαμβεύει, εν μέσω πανδημίας, δια της επικοινωνίας
Δεν ήταν λοιπόν τα ιδιαίτερα μέτρα και η εφαρμογή τους που έσωσαν τη χώρα μας, γιατί αν και απολύτως σωστά, παρόμοια μέτρα πήραν σχεδόν την ίδια εποχή και οι υπόλοιπες χώρες της Δ. Ευρώπης με τους χιλιάδες νεκρούς. Δεν ήταν ούτε όμως και η στρατιωτική αυστηρότητα και η πειθαρχία που επιβάλλει κάθε απόγευμα από τηλεοράσεως ο κ. Χαρδαλιάς, ούτε η στρατιωτικοποίηση μια υγειονομικής κρίσης όπως την έθεσε εξ αρχής ο πρωθυπουργός, γιατί το ίδιο έκανε και ο Μακρόν στη Γαλλία, αλλά δεν του βγήκε.
Αυτό που σώζει την κυβέρνηση Μητσοτάκη και απολαμβάνει υψηλούς βαθμούς δημοφιλίας, δεν είναι άλλο από την ασπίδα επικοινωνιακής προστασίας που έχει εξασφαλίσει μέσω των ΜΜΕ που ελέγχει. Η ασπίδα αυτή μάλιστα τώρα τελευταία ενισχύθηκε με τα 11 εκ. Ευρώ που «μοίρασε» στα ΜΜΕ και τα 21 εκ. Ευρώ που «χάρισε» στους καναλάρχες, αντί να τα επενδύσει για την αγορά διαγνωστικών τεστ, στα οποία υπολειπόμαστε, αλλά και για την ενίσχυση του ασθενούς συστήματος υγείας της χώρας.
Τώρα μάλιστα που, όπως φαίνεται, αυτή η επικοινωνιακή ασπίδα επεκτάθηκε και σε διεθνή Μέσα, τα οποία, αν πληρωθούν καλά, κάνουν και τον… Τραμπ ακόμη να φαίνεται ευγενής και μορφωμένος, μας περιμένουν ακόμη καλύτερες μέρες… δόξας για την ελληνική κυβέρνηση και αγιογραφίας και ηρωοποίησης για τον Κυριάκο Μητσοτάκη…
* Καθηγητή ΑΠΘ, Μέλους της Κεντρικής Επιτροπής Ανασυγκρότησης του «ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία»