Του Νίκου Αστρουλάκη
Τώρα ακολουθούμε τα απαραίτητα προληπτικά μέτρα: μένουμε, εργαζόμαστε, ζούμε σπίτι και απομακρυνόμαστε κοινωνικά (social distancing). Αυτό πρέπει να κάνουμε Τώρα και αυτό κάνουμε. Τώρα η ατομική και συλλογική στάση αφορά στην πρόληψη για την χρονική καθυστέρηση και την ποσοτική ελάττωση των νοσούντων από τον ιό.
Δεν γνωρίζω σε ποιο βαθμό θα επιτύχουν τα προληπτικά μέτρα το σκοπό τους, όπως δεν γνωρίσω τον ίδιο τον ποσοτικό στόχο τους: δηλαδή πόσοι άνθρωποι «επιτρέπεται» να νοσήσουν, τι είδους νοσηλεία θα πρέπει να δεχτούν, και αν το υγειονομικό σύστημα θα μπορέσει να την παρέχει. Το σίγουρο είναι ότι όσο πετυχημένα, χάριν στην ατομική και συλλογική ευθύνη που δείχνουν οι πολίτες, κι αν είναι τα προληπτικά μετρά, ένας μεγάλος αριθμός ανθρώπων θα νοσήσει με ανάγκη νοσοκομειακής νοσηλείας και ένα ποσοστό θα χρειαστεί νοσηλεία σε μονάδα εντατικής θεραπείας (ΜΕΘ). Αυτό συνέβη και συμβαίνει στην Κίνα, στην Ν. Κορέα, στην Ιταλία, στην Ισπανία, παντού.
Αφού δεν έγινε εχθές, ΤΩΡΑ θα πρέπει να ενισχυθεί δραστικά το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης της χώρας. Τι εννοώ δραστικά: Τα επιδημιολογικά μοντέλα, μέσω σεναρίων, σταθμίσεων και προβλέψεων, εκτιμούν την κατάσταση ή θα πρέπει να το κάνουν. Βάσει της ποσοτικής και ποιοτικής εκτίμησης της κατάστασης θα πρέπει να θωρακιστεί το δημόσιο σύστημα υγείας με τις απαιτούμενες (βάσει των εκτιμήσεων) νοσοκομειακές κλίνες και ΜΕΘ. Υπάρχει δυνατότητα; Ναι υπάρχει. Είναι ζήτημα πολιτικής επιλογής, σχεδιασμού και εφαρμογής.
Αν βάσει των επιδημιολογικών εκτιμήσεων πρέπει να ενισχυθεί το υγειονομικό σύστημα, αυτό πρέπει να γίνει Τώρα. Το έκαναν στην Νότια Κορέα (συνολικός πληθυσμός 51 εκ. περίπου) και δεν το έκαναν στην Ιταλία (συνολικός πληθυσμός 60 εκ. περίπου). Παραθέτω αυτές τις δύο χώρες διότι δεν έχουν πολύ μεγάλη αριθμητική απόσταση- τάξη μεγέθους- στα σύνολα του γενικού πληθυσμού τους. Ακολουθεί η στατιστική των καταγεγραμμένων νεκρών και των νοσούντων από τον ιό στην Ν. Κορέα και την Ιταλία στις 23.03.2020 (από CSSE at JHU):
Ν. Κορέα: 111 νεκροί / 8.961 καταγεγραμμένοι νοσούντες (συμπεριλαμβάνονται οι θεραπευμένοι):
1,24 % νεκροί στο σύνολο των καταγεγραμμένων.
Ιταλία: 5.476 νεκροί / 59.138 καταγεγραμμένοι νοσούντες (συμπεριλαμβάνονται οι θεραπευμένοι):
9,25% νεκροί στο σύνολο των καταγεγραμμένων
Προφανώς τα μέτρα πρόληψης στην Ν. Κορέα τηρήθηκαν και τηρούνται περισσότερο (ως αποτέλεσμα του συνολικού σχεδιασμού) γι αυτό και οι νοσούντες εμφανίζονται αισθητά λιγότεροι, ωστόσο, εδώ, δεν εξετάζουμε πόσοι νόσησαν αλλά το ποσοστό των θανάτων σε αυτούς που νόσησαν. Επίσης, άλλοι επιδημιολογικοί και δημογραφικοί παράγοντες, όπως η ηλικιακή διάρθρωση του πληθυσμού, δεν λαμβάνονται υπόψη. Σε κάθε περίπτωση, κάποιος άλλος κρίσιμος παράγοντας έχει διαδραματίσει σημαντικό ρόλο. Το πιο προφανές είναι αυτός ο παράγοντας να σχετίζεται με την ανταπόκριση του δημόσιου συστήματος υγείας στην περίθαλψη των νοσούντων.
Διαφορετικά, κινδυνεύουμε το ιταλικό υγειονομικό αποτέλεσμα να εμφανιστεί και στην Ελλάδα, σε όποιο βαθμό εμφανιστεί. Σε μια ενδεχόμενη και πιθανώς επιδημιολογικά αναμενόμενη αύξηση των νοσούντων, για αυτούς που θα χρειαστούν και δεν θα μπορούν να έχουν πρόσβαση στις ιδιωτικές ΜΕΘ, η επιλογή ποιος θα ζήσει και ποιος όχι, θα είναι περισσότερο πολιτική επιλογή και λιγότερο προϊόν ατομικής και συλλογικής ευθύνης.
Για αυτό, Τώρα, αφού δεν έγινε εχθές, οφείλει η κυβέρνηση να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις νοσηλείας βάσει των επιδημιολογικών εκτιμήσεων με τη δραστική ενίσχυση του δημόσιου συστήματος υγείας. Διαφορετικά κάποιοι συνάνθρωποί μας, όπως και εμείς ίσως να μείνουμε, «σε μόνιμο σπίτι» λόγω μη πρόσβασης στην απαιτούμενη υγειονομική νοσηλεία. Για αυτό Τώρα μένουμε σπίτι μας για όσο χρειαστεί (πρόληψη) και ταυτόχρονα οι πολιτικές επιλογές θα πρέπει να διασφαλίσουν τις προϋποθέσεις (θεραπεία) με ενδυνάμωση του δημόσιου συστήματος υγείας, για να μη μείνουνε σπίτι μας αν χρειαστεί να νοσηλευτούμε.