Με Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου που δημοσιεύτηκε χθες το βράδυ σε ΦΕΚ, η κυβέρνηση καταργεί τη Συνθήκη της Γενεύης και αναστέλλει το δικαίωμα αιτήματος ασύλου από πρόσφυγες και μετανάστες για ένα μήνα – Αντίθετη με την αναστολή του ασύλου η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ
Η ΠΝΠ επικαλείται «την εξαιρετικά επείγουσα και απρόβλεπτη ανάγκη αντιμετώπισης ασύμμετρης απειλής κατά της ασφάλειας της χώρας που υπερβαίνει τη δικαιολογητική βάση του διεθνούς και ενωσιακού δικαίου για τη διαδικασία παροχής ασύλου, σε συνδυασμό με την απόλυτη αντικειμενική αδυναμία εξέτασης σε εύλογο χρόνο των αιτήσεων παροχής ασύλου που θα προέκυπταν εξαιτίας της παράνομης μαζικής εισόδου στη χώρα». Στηρίζεται επίσης στο «κυριαρχικό δικαίωμα και τη συνταγματική υποχρέωση της Ελληνικής Δημοκρατίας να διαφυλάσσει την ακεραιότητά της, δυνάμενη να υιοθετήσει προς τούτο κάθε μέτρο».
Με βάση τα παραπάνω, αναστέλλει την «υποβολή αιτήσεων χορήγησης ασύλου από άτομα που εισέρχονται στη χώρα παράνομα από την έναρξη ισχύος της παρούσας» ενώ λίγο παρακάτω διευκρινίζει ότι η ισχύς της ΠΝΠ αρχίζει αναδρομικά από την 1η Μαρτίου 2020 και διαρκεί για χρονικό διάστημα ενός μηνός το οποίο «δύναται να συντέμνεται».
Περιλαμβάνει επίσης την κρίσιμη πρόβλεψη ότι τα άτομα που δεν θα έχουν δικαίωμα να υποβάλουν αίτηση ασύλου «επιστρέφονται, χωρίς καταγραφή, στη χώρα προέλευσης ή καταγωγής».
Αντίθετη με την αναστολή του ασύλου η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ
Την αντίθεση της στην αναστολή της υποβολής των αιτήσεων ασύλου που αποφάσισε προχθές το ΚΥΣΕΑ εκφράζει η Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ.
«Ούτε η Σύμβαση του 1951 για το Καθεστώς των Προσφύγων ούτε το προσφυγικό δίκαιο της ΕΕ παρέχουν οποιαδήποτε νομική βάση για την αναστολή της καταγραφής αιτημάτων ασύλου», αναφέρει χαρακτηριστικά.
Την ίδια ώρα, απευθύνει έκκληση για αυτοσυγκράτηση και ηρεμία στα ελληνοτουρκικά σύνορα, λόγω της συνεχόμενης αύξησης ανθρώπων, και την αποφυγή υπέρμετρης και αδικαιολόγητης βίας και ζητά η εξέταση των αιτημάτων ασύλου να γίνεται με συντεταγμένο τρόπο.
Η Υ.Α. παρακολουθεί τις εξελίξεις στην Τουρκία και την Ελλάδα και προσφέρει την υποστήριξή της. Όπως σε κάθε τέτοια κατάσταση, είναι σημαντικό οι αρχές να απόσχουν από τη χρήση οποιουδήποτε μέτρου που θα μπορούσε να επιδεινώσει την ταλαιπωρία ευάλωτων ανθρώπων.
Όλα τα κράτη έχουν το δικαίωμα να ελέγχουν τα σύνορά τους και να διαχειρίζονται τις παράτυπες μετακινήσεις, αλλά ταυτόχρονα θα πρέπει να απέχουν από τη χρήση υπερβολικής ή δυσανάλογης βίας και να διατηρούν συστήματα για τη διεκπεραίωση των αιτημάτων ασύλου με συντεταγμένο τρόπο.
Ούτε η Σύμβαση του 1951 για το Καθεστώς των Προσφύγων ούτε το προσφυγικό δίκαιο της ΕΕ παρέχουν οποιαδήποτε νομική βάση για την αναστολή της καταγραφής αιτημάτων ασύλου.
Σε αυτό το πλαίσιο η ελληνική Κυβέρνηση έχει επικαλεστεί το άρθρο 78(3) της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ωστόσο η διάταξη αυτή προβλέπει τη λήψη προσωρινών μέτρων από το Συμβούλιο, μετά από πρόταση της Επιτροπής και σε διαβούλευση με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στην περίπτωση που ένα ή περισσότερα Κράτη Μέλη είναι αντιμέτωπα με μια επείγουσα κατάσταση που χαρακτηρίζεται από την αιφνίδια εισροή υπηκόων τρίτων χωρών, ενώ δεν μπορεί να αναστείλει το διεθνώς αναγνωρισμένο δικαίωμα της υποβολής αίτησης ασύλου και την αρχή της μη-επαναπροώθησης, τα οποία και τα δύο αποτελούν επίσης μέρος του ευρωπαϊκού δικαίου.
Οι άνθρωποι που εισέρχονται παράτυπα στην επικράτεια ενός κράτους δεν θα πρέπει επίσης να τιμωρούνται εάν παρουσιάζονται χωρίς καθυστέρηση ενώπιον των αρχών για να ζητήσουν άσυλο.
Στα σύνορα μεταξύ της Τουρκίας και της Ε.Ε., η Ύπατη Αρμοστεία εργάζεται με τους εθνικούς εταίρους της, την Τουρκική Ερυθρά Ημισέληνο, τον Δ.Ο.Μ. και τη UNICEF, αποτιμώντας την κατάσταση και προσφέροντας ανθρωπιστική βοήθεια, όπου είναι απαραίτητη.
Οι ομάδες εκεί περιλαμβάνουν ανθρώπους από τη Συρία, το Αφγανιστάν, το Ιράν, το Σουδάν και από άλλες εθνικότητες, ανάμεσά τους γυναίκες, παιδιά και οικογένειες, που φτάνουν σε επισφαλείς συνθήκες.
Στην Ελλάδα, οι ομάδες της Υ.Α. αναφέρουν την άφιξη περίπου 1.200 ανθρώπων από την 1η Μαρτίου ως το πρωί της 2ας Μαρτίου στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου (Λέσβος, Χίος, Σάμος) -αριθμός που είναι υψηλότερος από τον πρόσφατο ημερήσιο μέσο όρο.
Η Ύπατη Αρμοστεία έχει ανανεώσει τα αποθέματά της σε ξηρή τροφή και κουβέρτες για τη στήριξη των νέων αφίξεων, ενώ έχει επιβεβαιώσει ότι και άλλοι φορείς έχουν επιπλέον αποθέματα.
Η Ελλάδα και τα άλλη κράτη στα εξωτερικά σύνορα της Ε.Ε. δεν θα πρέπει να αφεθούν μόνα τους. Η συνεχής στήριξη της Ευρώπης σε πόρους, τεχνογνωσία και αλληλεγγύη, είναι απαραίτητη για την ενίσχυση της ανταπόκρισης της Ελλάδας.
Την ίδια στιγμή, η διεθνής στήριξη προς την Τουρκία, η οποία ήδη φιλοξενεί εκατομμύρια πρόσφυγες, όπως και προς άλλες χώρες που γειτνιάζουν με τη Συρία, θα πρέπει να διατηρηθεί και να ενισχυθεί.
Ενώ η κατάσταση στα δυτικά σύνορα της Τουρκίας με την Ελλάδα και η μετακίνηση αρκετών χιλιάδων ανθρώπων προκαλούν ανησυχία, η ανθρωπιστική καταστροφή που εκτυλίσσεται στη βορειο-δυτική Συρία και οι τεράστιες ανθρωπιστικές ανάγκες στο Idlib για περίπου 950.000 εσωτερικά εκτοπισμένους ανθρώπους, συνεχίζει να απαιτεί επείγουσα δράση.
Η Επίτροπος του Συμβουλίου της Ευρώπης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα Ντούνια Μιγιάτοβιτς: Άμεση παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας σε πρόσφυγες και μετανάστες
“Η κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στα σύνορα μεταξύ Ελλάδας-Τουρκίας, όπου χιλιάδες ευάλωτοι άνδρες, γυναίκες και παιδιά είναι παγιδευμένοι μεταξύ των συνόρων χωρίς πρόσβαση σε βοήθεια ή τη δυνατότητα να ζητήσουν διεθνή προστασία, είναι μια άνευ προηγουμένου ανθρωπιστική κρίση”, αναφέρει η επίτροπος του Συμβουλίου της Ευρώπης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα Ντούνια Μιγιάτοβιτς.
Η επίτροπος καλεί την Ελλάδα, την Τουρκία και όλα τα κράτη μέλη που εμπλέκονται να εξασφαλίσουν «την άμεση παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας στους πρόσφυγες, τους αιτούντες άσυλο και τους μετανάστες που έχουν παγιδευτεί στα σύνορα». Ζητάει εξάλλου να υπάρξει αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών μελών στην κατανομή των ευθυνών για την υποδοχή των αιτούντων άσυλο.
Η κ. Μιγιάτοβιτς εκφράζει επιπλέον την ανησυχία της για το κλείσιμο των συνοριακών σταθμών από την Ελλάδα, για τις απειλές και τα φαινόμενα βίας εναντίον προσφύγων και ΜΚΟ, καθώς και για τις ενέργειες της Τουρκίας τις τελευταίες ήμερες ” που ενθάρρυναν τους πρόσφυγες να μετακινηθούν στα σύνορα: .
Τέλος σημειώνει ότι «με τα χρόνια οι πρόσφυγες, οι αιτούντες άσυλο και οι μετανάστες έχουν χρησιμοποιηθεί ως πιόνια για την επίτευξη των εθνικών ή γεωπολιτικών στόχων όλων των εμπλεκόμενων κρατών» και αυτό είναι αντίθετο «με την ιδέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και με τις αξίες που μας ενώνουν».
