Θα μπορούσε να είναι και σενάριο χολιγουντιανής ταινίας «Αποκάλυψης». Αλλά είναι μια νοσηρή, μεταφορικά και κυριολεκτικά, πραγματικότητα: Με την εκπνοή του 2019, στα μέσα του περασμένου Δεκέμβρη, οι υγειονομικές αρχές της Κίνας ανακοίνωσαν ότι ερευνούν 27 κρούσματα ιογενούς πνευμονίας στην πόλη Γουχάν – δυτικά της Σαγκάης και 900 χιλιόμετρα βόρεια του Χονγκ Κονγκ, πρωτεύουσα της επαρχίας Χουμπέι, με πληθυσμό τουλάχιστον 11 εκατομμύρια κατοίκους – τα οποία, σύμφωνα με τις φήμες που κυκλοφόρησαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης πιθανόν να συνδέονταν με το Σοβαρό Οξύ Αναπνευστικό Σύνδρομο (SARS).
Ωστόσο, η επίσημη κυβερνητική εφημερίδα «Λαϊκή Ημερησία», έγραψε, τότε, επικαλούμενη μη κατονομαζόμενους αξιωματούχους του νοσοκομείου, ότι «η αιτία της νόσου δεν είναι σαφής». «Δεν μπορούμε να επιβεβαιώσουμε ότι πρόκειται γι’ αυτό που διαδίδεται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ότι πρόκειται για το SARS. Πιθανότερο είναι να πρόκειται για άλλης μορφής οξεία πνευμονία».
Παράλληλα, έχει ξεκινήσει έρευνα και επιχείρηση απολύμανσης στην κεντρική ψαραγορά της πόλης, η οποία σχετίστηκε με τα κρούσματα – πολλοί από τους πρώτους ασθενείς εργάζονταν εκεί – τα οποία, όπως έδειξαν οι πρώτες εργαστηριακές εξετάσεις οφείλονται σε ιογενή πνευμονία, που δεν μοιάζει όμως με καμία άλλη γνωστή.
Η σύνδεση με το SARS από τους χρήστες των κοινωνικών δικτύων δεν έγινε τυχαία. Το 2003, Κινέζοι αξιωματούχοι συγκάλυψαν μια επιδημία του SARS για διάστημα εβδομάδων μέχρι που προέκυψε μεγάλος αριθμός νεκρών και οι φήμες υποχρέωσαν την κυβέρνηση να παραδεχτεί ότι επρόκειτο για επιδημία, να ζητήσει συγγνώμη και να δεσμευτεί ότι δεν θα αποκρύψει τίποτα σε μελλοντικές κρίσεις.
Το SARS ασθένεια, η οποία παρουσιάστηκε στη νότια Κίνα στα τέλη του 2002, εξαπλώθηκε γρήγορα σε άλλες πόλεις και χώρες το 2003. Περισσότεροι από 8.000 άνθρωποι μολύνθηκαν και 775 πέθαναν.
Στο μεταξύ και ενώ το μυστήριο για την νεοεμφανιζόμενη ασθένεια παραμένει άλυτο – οι ερευνητές έχουν αποκλείσει ήδη ότι πρόκειται για MERS (Κορωναϊός αναπνευστικού συνδρόμου Μέσης Ανατολής), Γρίπη, Γρίπη των Πτηνών και Αδενοϊό – τα κρούσματα, τα τελευταία 24ωρα του νέου χρόνου, έφτασαν τα 59, με τους ασθενείς να έχουν τεθεί σε καραντίνα. Η κατάσταση επτά εξ αυτών αναφέρεται ως κρίσιμη.
Το πιο συνηθισμένο σύμπτωμα μεταξύ αυτών που μολύνθηκαν είναι ο πυρετός, η δυσκολία στην αναπνοή και πνευμονικές αλλοιώσεις που εμφανίζονται σε ένα μικρό αριθμό περιπτώσεων.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας περιορίστηκε να δηλώσει ότι παρακολουθεί την κατάσταση, βρίσκεται σε στενή επαφή με τις αρχές της Κίνας και ότι δεν υπάρχουν σαφείς ενδείξεις μετάδοσης από άνθρωπο σε άνθρωπο.
Παθήματα – μαθήματα;
Το μόνο βέβαιο μέχρι στιγμής είναι ότι το γεωγραφικό επίκεντρο, αφού, όπως μετέδωσε η Deutsche Welle, 21 άνθρωποι στο Χονγκ Κονγκ που χρειάστηκαν θεραπεία για τα ίδια συμπτώματα, είχαν επισκεφθεί πρόσφατα το Γουχάν. Η εξέλιξη αυτή σήμανε συναγερμό στις αρχές, οι οποίες, όπως αναφέρουν οι «New York Times», αποφάσισαν να εγκαταστήσουν συστήματα θερμικής απεικόνισης στο διεθνές αεροδρόμιο του Χονγκ Κονγκ για την παρακολούθηση των επιβατών που προέρχονται από το Γουχάν, ενώ ενίσχυσαν το προσωπικό στον σιδηρόδρομο υψηλής ταχύτητας, για να ελέγξουν τις θερμοκρασίες του σώματος των επιβατών και στα τρένα.
Στο μεγάλο λιμάνι, «θέατρο» της συνεχιζόμενης εξέγερσης κατά της τοπικής κυβέρνησης, ο κόσμος άρχισε να προμηθεύεται και να αποθηκεύει χειρουργικές μάσκες. Φαρμακεία και άλλα σημεία πώλησης ανέφεραν ότι είχαν ξεπουλήσει το απόθεμά τους και ανέμεναν νέες παραλαβές. Η Watsons, μια μεγάλη αλυσίδα που ανήκει στην οικογένεια του μεγιστάνα του Χονγκ Κονγκ, Li Ka-shing, ανακοίνωσε ότι οι πωλήσεις μασκών και απολυμαντικών χεριών αυξήθηκαν κατακόρυφα μέσα σε μία εβδομάδα.
Σε πολιτικό επίπεδο, ο Λέο Πουν, ειδικός στη δημόσια υγεία στο Πανεπιστήμιο του Χονγκ Κονγκ, εκτιμά ότι το Πεκίνο φαίνεται να κινείται πιο γρήγορα στο επίπεδο της πληροφόρησης του κοινού, σημάδι ότι έχει μάθει το μάθημά της από την διαχείριση της έξαρσης του SARS. Υπογραμμίζει δε, ότι πρόκειται για νέα ασθένεια, από την οποία κανείς δεν έχει περάσει πριν στον πλανήτη.
Ο ίδιος θεωρεί, πως αύξηση των κρουσμάτων την επόμενη εβδομάδα, θα υποδηλώνει, είτε ότι η πηγή του ιού δεν έχει εξαλειφθεί παρά το κλείσιμο της ψαραγοράς ή ότι η ασθένεια μπορεί να μεταδοθεί μεταξύ των ανθρώπων. «Ελπίζω ότι αυτός ο παθογόνος παράγοντας είναι λιγότερο επιβλαβής, έτσι δεν θα προκαλέσει σημαντική επιδημία παρόμοια με το SARS», ανέφερε. «Θα ήταν ένας εφιάλτης για όλους μας».
Ο Wang Linfa, ειδικός στις αναδυόμενες λοιμώξεις στην Ιατρική Σχολή Duke-NUS στη Σιγκαπούρη, πιθανολογεί ότι ο ιός δεν μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο, διότι, σε αυτήν την περίπτωση, οι εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας που τον είχαν ήδη αντιμετωπίσει, θα είχαν μολυνθεί. Έτσι συστήνει να μην «πάμε σε κατάσταση πανικού».
Το Foreign Policy όμως εκτιμά, ότι ο πανικός δεν προέρχεται από την ασθένεια αυτήν καθεαυτή, αλλά από την αντίδραση της κινεζικής κυβέρνησης σε αυτήν. Διότι, κατά το δημοσίευμα, «το Πεκίνο φαίνεται να φοβάται τα λάθος πράγματα». «Αντί να ανησυχούν για τα μικρόβια και την εξάπλωσή τους, η κυβέρνηση φαίνεται ως επί το πλείστον να παρακινείται από την επιθυμία να διαχειριστεί την αντίδραση του κοινού σχετικά με την ασθένεια».
Ο ερευνητικός ιστότοπος υποστηρίζει, ότι η ασθένεια πρωτοεμφανίστηκε από τις 3 Νοεμβρίου, όταν ο Λι Τζιφένγκ, ένας γιατρός στο νοσοκομείο Chaoyang του Πεκίνου – το οποίο αποτελεί το κέντρο της πρωτεύουσας για την αντιμετώπιση των μολυσματικών ασθενειών, καθώς σημείο καραντίνας – παρακολούθησε έναν μεσήλικα που δυσκολευόταν να αναπνεύσει και τη σύζυγό του, η οποία είχε επίσης υψηλό πυρετό και παρόμοια δυσκολία στην αναπνοή. Το ζευγάρι έπασχε για τουλάχιστον 10 ημέρες από τη στιγμή που τα είδε ο Λι. Αρχικά είχαν απευθυνθεί για ιατρική φροντίδα περίπου 250 μίλια βόρεια της πρωτεύουσας της Κίνας στην Εσωτερική Μογγολία, μια ψυχρή περιοχή που διασχίζει τα σύνορα της Κίνας, της Μογγολίας και της Βόρειας Κορέας, προτού μεταφερθούν στο Πεκίνο για αναλυτικότερη έρευνα.
Μέχρις εδώ όλα καλά. Το πρόβλημα είναι ότι η ανάρτηση του γιατρού στην πλατφόρμα WeChat με την περιγραφή του περιστατικού του ζευγαριού διαγράφηκε άμεσα. Στο μεταξύ, η κινεζική κυβέρνηση ενημέρωσε επισήμως τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας σχετικά με τα δύο περιστατικά, όπως ήταν υποχρεωμένη, αλλά μόλις στις 13 Νοεμβρίου – αφού είχαν ήδη δει το φως της δημοσιότητας διεθνώς.
Το θέμα είναι, σύμφωνα με το δημοσίευμα, ότι αν η παραπάνω τακτική σκόπευε στο να μην προκληθεί πανικός, το αποτέλεσμα μπορεί να είναι το αντίθετο, αφού ο εφησυχασμός χωρίς σωστή πληροφόρηση οδηγεί στην παραπληροφόρηση από άλλες πηγές. Επιπλέον, η εμπλοκή του παραπάνω νοσοκομείου στην ιστορία ξύπνησε δυσάρεστες μνήμες στον κόσμο, αφού, το νοσοκομείο Chaoyang, το θυμούνται καλά οι κάτοικοι του Πεκίνου από την επιδημία SARS του 2003, όταν οι αρχές έκρυβαν τα θύματα της επιδημίας στο νοσοκομείο, αρνούμενοι για εβδομάδες ότι ο ιός έφθασε στην πρωτεύουσα.
Αρχέγονος τρόμος
Υπάρχει επίσης και η συλλογική, έστω και απωθημένη, μνήμη, από τις τεράστιες πανδημίες στην ιστορία της ανθρωπότητας. Υπήρξαν τρεις μεγάλες πανδημίες πανώλης – οξεία λοιμώδης νόσος, που προκαλείται από το βακτήριο Yersinia pestis (βάκιλος του Γερσίν) – στην ανθρώπινη ιστορία, οι οποίες εξαπλώθηκαν από τη Σιβηρία και τη Μογγολία, στην Ασία και στην Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή και την Αφρική. Η πρώτη ξεκίνησε το 541 μ.Χ. στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, διήρκεσε δύο αιώνες και ονομάστηκε Πανώλη του Ιουστινιανού. Η δεύτερη, γνωστή και ως Μαύρος Θάνατος, εξαπλώθηκε από την Ασία στην Ιταλία το 1346 και συνεχίστηκε για 400 χρόνια, μολύνοντας το μεγαλύτερο μέρος του ευρωπαϊκού πληθυσμού με ασύλληπτα καταστροφικό αποτέλεσμα: 50 εκατομμύρια άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους σε μια ήπειρο κατοικούμενη από 80 εκατομμύρια. Η τρίτη πανδημία ξεκίνησε στη δεκαετία του 1850 στην Κίνα, εξοντώνοντας την Ασία με τέτοια αγριότητα, που μόνο η Ινδία έχασε 20 εκατομμύρια ανθρώπους.
Από την εφεύρεση των αντιβιοτικών, η απειλή μιας τέταρτης πανδημίας της πνευμονικής πανώλης έχει διαλυθεί, αλλά το μικρόβιο συνεχίζει να προκαλεί βαθύ φόβο, με αποτέλεσμα, λίγα περιστατικά να προκαλούν δυσανάλογα μεγάλο πανικό. Από το 2010 έως το 2015, υπήρξαν 3.248 περιπτώσεις πανώλης παγκοσμίως, με 584 θανάτους. Το πρόβλημα είναι ότι οι σύγχρονες επιδημίες της πανώλης πολύ συχνά δεν αναγνωρίζονται ως τέτοιες, με αποτέλεσμα οι ασθενείς να μην λαμβάνουν άμεσα την κατάλληλη θεραπεία μέχρις ότου ο Y. pestis καταστρέψει τόσο πολύ το ανθρώπινο σώμα που τα αντιβιοτικά να μην μπορούν να αντιστρέψουν τη βλάβη στους πνεύμονες και το καρδιαγγειακό σύστημα.
Το βακτήριο είναι ενδημικό σε όλη τη Μογγολία και τις πρώην σοβιετικές δημοκρατίες της Κεντρικής Ασίας. Στο πλαίσιο του «Μεγάλου Άλματος προς τα εμπρός» του Μάο, περισσότεροι από 1,5 δισεκατομμύρια αρουραίοι εξοντώθηκαν στο πλαίσιο μεγάλης κλίμακας αγροτικών εκστρατειών με την ελπίδα να εξαλειφθεί η πανούκλα. Κατά τα μέσα του 20ου αιώνα, οι Σοβιετικοί διενήργησαν εκατοντάδες προγράμματα, απασχολώντας δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους με την ελπίδα να εξαλείψουν τα τρωκτικά και τους ψύλλοι που φέρουν τον Y. pestis, αν και με όχι μόνιμη επιτυχία. Η Ρωσία εδώ και δεκαετίες έχει διεκδικήσει την εφεύρεση ενός επιτυχημένου εμβολίου πανώλης, αλλά ποτέ δεν ήταν διαθέσιμο στον υπόλοιπο κόσμο και η αποτελεσματικότητά της είναι αμφίβολη, σύμφωνα με τον Πολ Μιντ, επικεφαλής του Κλάδου Βακτηριακών Ασθενειών του Κέντρου Ελέγχου Νόσων των ΗΠΑ (CDC) στο Fort Collins του Κολοράντο.
Πολλά αντιβιοτικά είναι πολύ αποτελεσματικά αντί του εμβολίου που λαμβάνεται για την πρόληψη της μόλυνσης. Τα φάρμακα θεραπεύουν πολύ επιτυχώς τη μόλυνση εάν χορηγούνται εντός των πρώτων ωρών μετά την εκδήλωσή της. Είναι επίσης εύκολο να αποφευχθεί η μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο του Y. pestis με πλύσιμο στο χέρι και χρήση απλής μάσκας προσώπου. Αλλά χωρίς αυτά τα φτηνά μέτρα – αντιβιοτικά χαμηλού κόστους, υγιεινή χεριών και μάσκες – το βακτήριο μπορεί να είναι πολύ μεταδοτικό. Ωστόσο, η μείωση των κινδύνων απαιτεί διαφάνεια εκ μέρους των αρχών δημόσιας υγείας. Το ερώτημα είναι εάν το Πεκίνο έμαθε όντως από το πικρό μάθημα του 2003.
Tvxs.gr
