Συνέντυξη στον Γιώργο Φιοράκη και στο περιοδικό inexarchia.gr, έδωσε πριν λίγες ημέρες ο γνωστός σε όλους μας δημιουργός Δημήτρης Αποστολάκης – Χαΐνης.
Δείτε αναλυτικά τη συνέντευξη:
Ο Χαΐνης, Δημήτρης Αποστολάκης. Φυσικός, τραγουδοποιός και συγγραφέας, καθηγητής πολεμικών τεχνών, ένας συνθέτης της ζωής. Διετέλεσε ερευνητής στο European Organization for Nuclear Research, γνωστό ως CERN, σαν φυσικός που συμμετείχε στο γνωστό πείραμα, που στόχο είχε την ανακάλυψη του σωματιδίου του θεού. Λυράρης δεξιοτέχνης, με ξεχωριστή παρακαταθήκη, που συνεχίζει να γράφει και να υπογράφει με τους Χαΐνηδες, στους οποίους είναι ιδρυτικό μέλος, ένας ασκητής με τον δικό του τρόπο, έχοντας τις στιγμές μοναχικότητας που τον ορίζουν σαν ύπαρξη. Συγγραφέας επίσης της συλλογής διηγημάτων «Φτου Ξελευτερία για Όλους», καθηγητής και λάτρης του Τάι Τσι και άλλων πολεμικών τεχνών, ενώ έχει παράλληλα δημιουργήσει θεατρικές και μουσικοχορευτικές παραστάσεις, όπως «Το Σωματίδιο του Θεού», ο «Ερωτόκριτος» και το «Δρακοδόντι» που θα βρείτε αυτόν το καιρό για να παρακολουθήσετε. Σαν άλλος παραμυθάς και μυθοπλάστης ο Δημήτρης Αποστολάκης μας τραγουδάει τις σκοτεινιές του έρωτα και την αλληγορική περιπέτεια για την κατανόηση του εαυτού και της ύπαρξης, των ζητουμένων της αληθινής αγάπης, συντροφιά με τους Χαΐνηδες.
Με την εκστατική κρητική του λύρα και την τραγουδιστική ντοπιολαλιά του μας ταξιδεύει , ενώ οι περφόρμερς των «Κι όμως Κινείται» σκαρφαλώνουν και δαμάζουν την ράχη του δράκοντα και μας συνεπαίρνουν με την ερμηνευτική τους μοναδικότητα.
Είναι αυτές οι συνεντεύξεις που σου μένουν, αυτές οι στιγμές που σε διαμορφώνουν και σε αλλάζουν σαν άνθρωπο. Μια ποιητική μορφή, εξαιρετικός χειριστής του λόγου, ένας πραγματικός άνθρωπος και αληθινός καλλιτέχνης. Ένα βράδυ λοιπόν στο Θησείο μιλήσαμε και συζητήσαμε για την συνύπαρξη και την αλληλεγγύη, για την αλήθεια και τη σημασία του να είσαι παρών, με τον Δημήτρη Αποστολάκη, που ήταν εκεί και μας έκανε την τιμή να μας αφήσει να τον αφουγκραστούμε. Μια κουβέντα, στο καφενείο Σκάλες με τα πιο ζεστά και φιλόξενα παιδιά, που πιστεύουμε ότι αξίζει να διαβάσετε ολόκληρη, χωρίς πολλές-πολλές εισαγωγές ͘ άλλωστε, ο Δημήτρης Αποστολάκης «γράφει» μόνος του, με τα λόγια και τις ιδέες του, τον ίδιο του τον πρόλογο.
Συνέντευξη με τον Δημήτρη Αποστολάκη:
Γιώργος Φ: Έχετε μεγαλώσει στην Κρήτη. Είναι όντως αλήθεια ότι όσοι έχουν μεγαλώσει σε ορεινές περιοχές, στα βουνά, είναι ίσως πιο σκληροί άνθρωποι;
Δημήτρης Αποστολάκης: Κοιτάξτε να δείτε. Παντού μπορείς να βρεις ανθρώπους όλων των ειδών, σε βουνά και σε κάμπους. Ειδικότερα όμως, στην ενδοχώρα της Κρήτης και δη στα ορεινά, που δεν υπήρξε ο εύκολος πλουτισμός από τον τουρισμό, δεν υπήρξε η τόσο μεγάλη αξιακή μετάλλαξη των παραλιών ͘ εκεί μπορείς να βρεις, στατιστικά, περισσότερους αυθεντικούς και ταυτόχρονα σκληρούς ανθρώπους.
Γιώργος Κ: Ήθελα να το ρωτήσω και εγώ. Είναι όντως οι Κρητικοί σκληροί άνθρωποι;
Δημήτρης Αποστολάκης: Κοιτάξτε. Οι Κρητικοί έχουν μια δισημία. Θα σας πω το εξής, μια ιστορία που μου ‘πε μια φορά ο Ψαραντώνης. Ο Κίκης, ήταν ένας άντρας στα Ανώγεια, δεν ελογάριαζε ούτε άνθρωπο ούτε θεό. Άγριος άνθρωπος, και ήτανε θείος του Ψαραντώνη. Μιλάμε για τον περασμένο αιώνα. Μια φορά λοιπόν, ήταν να αποθάνει, ήτανε μελλοθάνατος και ήταν ξαπλωμένος στο κρεβάτι. Πέρασε ο Ψαραντώνης απ’ έξω και είπε να πάει να δει τι κάνει ο θείος. Κατεβαίνει και τονε θωρεί, και του λέει «έχω μια μαντινάδα για σένα». Ήξερε ότι έφευγε. Και του λέει «με τους μικρούς ήμουν μικρός, με τς άντρες αντρειωμένος, με τους παραπονιάρηδες πιο παραπονεμένος.» Και φεύγει ένα δάκρυ από το μάτι του και του φάνηκε παράξενο του Ψαραντώνη. Και του λέει «κλαις θείε»; Και του απαντάει ο θείος, «Όσοι άντρες παιδί μου δεν κλαίνε, δε μπαίνουνε στα αίματα.»
Αυτή είναι η αλήθεια παιδιά, ο Κρητικός έχει μια δισημία, σαν ανθρωπολογικός τύπος, έχει μια μερακλίδικη εξωστρέφεια, μια γενναιοδωρία στην υγιή της κατάσταση και ταυτόχρονα μια σκοτεινή άβυσσο μέσα του, μια ευαίσθητη ψυχούλα που λυγά με την πνοή και του πιο αδύνατου ανέμου. Αυτός ο χορός μεταξύ παιδιάστικου παράπονου και αντρειωμένης παρουσίας, είναι το σκοινί που ακροβατεί, ανθρωπολογικά, ο Κρητικός, τουλάχιστον ο Κρητικός πριν από 2 δεκαετίες, πριν μπει στο σπίτι του η τηλεόραση, πριν αρχίσει να εμπορεύεται τα υγιεινά του προϊόντα, τη λεβεντιά του. Τότε που ήταν οι οικογένειες δεν ήταν πυρηνικές. Δεν υπάρχει υγεία στις πυρηνικές οικογένειες παγκοσμίως. Τότε που υπήρχε η πλατεία για την κοινωνικοποίηση των παιδιών στο χωριό ή η αλάνα στην πόλη, και όχι οι υπερβολικές εμμονές με τις οθόνες.
Γιώργος Φ.: Πώς αντιλαμβάνεστε την έννοια της σημερινής οικογένειας;
Δημήτρης Αποστολάκης: Η οικογένεια όπως είναι σήμερα είναι ό,τι πιο αναχρονιστικό υπάρχει, και κατά τη γνώμη μου δεν έχει καμία αναγκαιότητα να υπάρχει όπως είναι. Η οικογένεια, όμως, είναι ιερή. Η οικογένεια που μεγάλωσα εγώ, ήταν φυλετική οικογένεια. Για να μην παρεξηγηθώ, εννοώ δηλαδή, είχαμε πολλούς μπαμπάδες και μαμάδες, τρώγαμε στους γείτονες, στις θείες, μαζεύαμε ελιές όλοι μαζί, παίζαμε με τα ξαδέρφια, δεν ήταν όλη μέρα από πάνω μας οι γονείς κι εμείς μες στα παντελόνια των γονιών μας. Αυτή τη στιγμή υπάρχει παιδί να παίζει στα αστικά κέντρα χωρίς επίβλεψη; Δεν υπάρχει. Είναι νοσηρό. Με τις πυρηνικές οικογένειες καταστρέφεται η ζωή των γονιών. Δεν υπάρχει κανείς να βοηθήσει. Έχεις δυο παιδιά, τα πας στο μπαλέτο, στα αγγλικά, στο κολυμβητήριο, στο γυμναστήριο, στο χορό.. στη ΔΕΗ, ΟΤΕ, πότε σου μένει η ζωή; Πότε σου μένει να ζήσεις και πότε μένει η ζωή στα παιδιά; Οπότε αυτό το μοντέλο που δοκιμάζει τα τελευταία χρόνια ο πλανήτης είναι παντελώς άχρηστο. Ενεργοβόρες και κλειστοφοβικές οι πυρηνικές οικογένειες.
Οι άνθρωποι τώρα βγαίνουν ένα Σάββατο και θέλουν να τα κάνουν όλα, να μιλήσουν να επικοινωνήσουν, να εξομολογηθούν, να ερωτευτούν, να κοινωνικοποιηθούν. Δεν έχουνε πια χρόνο, κι όλο το πράγμα κρίνεται στην ελευθερία του χρόνου. Οι φυλακές μας πια δεν είναι από τούβλα, είναι από λεπτά, από μέρες κι από βδομάδες. Οι άνθρωποι δεν έχουνε χρόνο να δουν μια φωτογραφία, δεν έχουν χρόνο να αφουγκραστούνε τη μουσική, να ρεμπελιάσουνε. Και όταν γινόμαστε ρέμπελοι, λειτουργεί το δεξί μας ημισφαίριο, και εκεί βρίσκεται ο έρωτας, η φαντασία, η έμπνευση. Κι αυτό δε λειτουργεί όταν δουλεύουμε, όταν εργαζόμαστε. Όταν «χαζεύουμε» λειτουργεί. Καταλαβαίνετε ότι η ελευθερία του χρόνου είναι η σημαντικότερη ελευθερία.
Γιώργος Κ.: Εσείς έχετε τηλεόραση στο σπίτι;
Δημήτρης Αποστολάκης: Όχι. Δεν έχω τηλεόραση, δεν έχω αυτοκίνητο, δεν θέλω σύνταξη, δεν θέλω ένσημα, ασφάλεια, καμία περίθαλψη από το κράτος. Το μόνο που μπορούν να μου κάνουν είναι να με παρατήσουν ήσυχο.
Γιώργος Κ.: Ποιοι;
Δημήτρης Αποστολάκης: Όλες οι εξουσίες. Δε θέλω να χρωστώ σε κανένα. Και ειδικά σε δομές που δε μου εμπνέουνε σεβασμό.
Γιώργος Φ.: Οι Χαΐνηδες είναι μία συνθήκη, έχετε πει, και πρότυπο, θα μπορούσαμε να πούμε εμείς. Η ειλικρίνεια, η ισότητα, η καμία συναλλαγή με οποιαδήποτε εξουσία. Πόσο εύκολο είναι να υλοποιήσουμε κάτι τέτοιο, στον σημερινό καπιταλιστικό κόσμο; Πώς μπορείς να οχυρωθείς;
Εμένα το άλλο μου φαίνεται δύσκολο! Κατά πρώτον οι Χαΐνηδες δεν είμαστε μόνο εμείς που είμαστε στο σχήμα, είναι και όλοι οι άνθρωποι που βοηθούν γύρω, χωρίς αυτούς δε θα υπήρχαμε, και κατ’ επέκταση όλοι οι ακροατές. Είναι ομόκεντροι κύκλοι. Εγώ δε μπορώ να αντέξω ποσοτικές σχέσεις, δεν είναι στην ηθική μου. Γι’ αυτό σας είπα ότι για μένα το πιο εύκολο είναι η ισότητα αμοιβών. Όχι επειδή ένας τυπολάτρης θα το έβρισκε ακριβοδίκαιο. Αυτό που κάνουμε είναι όραμα μιας μελλοντικής κοινωνίας. Όπως θέλουμε να ζήσουν τα παιδιά μας, οι επόμενες γενιές. Το κάνω για τον οικουμενικό εαυτό μου, έτσι αναπαύεται η καρδούλα μου. Έτσι πέφτει το κεφάλι μου στο μαξιλάρι και κοιμούμαι.. και κοιμούμαι ήσυχος.
Φροντίζω τουλάχιστον να είμαι παρών στο γεγονός στο οποίο έχω κληθεί να είμαι. Παρών με το μυαλό και την ψυχή και το σώμα μου. Παρών να δώσω του καιρού 5 λίτρα αίμα που τα ‘χω.
Το χρήμα είναι ένα μέσο, για να παντρευόμαστε κάθε φορά με τις υπάρξεις. Αν αρχίσει να μας εξουσιάζει, υπάρχει μια μαντινάδα που λέει “σ’αυτόν τον κόσμο γίνεσαι ό,τι έχεις αγαπήσει”. Εγώ παιδιά δε μπορώ να αγαπήσω τα χρήματα και να γίνω χαρτί και μέταλλο, δε θέλω.
Γιώργος Φ.: Γιατί ο άνθρωπος θέλει να μοιάζει με κατασκευασμένα πρότυπα και πόσο δύσκολη είναι η επίτευξη της δικής μας μοναδικότητας;
Δημήτρης Αποστολάκης: Ξέρετε, κυρίως η εκπαίδευση των ανθρώπων είναι ιδρυματική και ευνοεί τα καταναλωτικά αντίτυπα και όχι τα μοναδικά δημιουργήματα. Δεν ευνοεί τη δημιουργία ατομικών συνειδήσεων που να συμπεριφέρονται σαν ελεύθεροι πολίτες, αλλά σαν ομοιόμορφοι καταναλωτές. Το δεύτερο, αφού η εκπαίδευση είναι τέτοια, έρχεται να αποτελειώσει την κατάσταση η επικυριαρχία της διαφήμισης και των ΜΜΕ. Φυσικά, όλο αυτό εδράζεται στο φόβο του ανθρώπου να μείνει μόνος. Εάν δηλαδή κάνω αυτό που λέει η καρδούλα μου, θα με απομονώσει η οικογένεια, οι φίλοι και ο κοινωνικός περίγυρος. Και ξέρετε, αυτός είναι ένας ενδόμυχος φόβος που απορρέει από το τρίσβαθα της ανθρώπινης ύπαρξης, αφού οι άνθρωποι για χιλιάδες χρόνια ζουν αγελαία, οπότε αυτός που φεύγει από την αγέλη, ένα ζώο που φεύγει από το κοπάδι, είναι καταδικασμένο να πεθάνει φρικτά. Στο θάνατο, στο φόβο του θανάτου, εδράζεται ο καταναλωτισμός. Όπως, με την αθρόα έξοδο στους δρόμους, αυτή τη λύσσα για αγορές μπλακ φράιντει.
Το Μπλακ Φράιντει.. χαχα. Καλά παιδιά, δε σας τρομάζει αυτό το πλήθος; Ότι το πλήθος σε αυτόν τον πλανήτη, που έχει απουσία οραμάτων, σαν να ξεχύθηκε στους δρόμους. Είναι εκφοβιστικό, ότι αυτό το πλήθος έχει μέσα του μια νεύρωση και είναι ο όχλος. Αυτό εμένα που θύμισε κυνήγι μαγισσών στο μεσαίωνα. Προς θεού! Εγώ θα ντρεπόμουν να βγω στο δρόμο να με δούνε οι άνθρωποι με όλους αυτούς. Οι λυσσασμένοι της ευκαιρίας του καταναλωτισμού. Αιδώς! Ντροπή. Υπάρχει και μια περηφάνια.
Γιώργος Φ: Βιβλίο, θέατρο, μουσική, φυσική, πολεμικές τέχνες. Είναι ανάγκη σας συνέχεια να εξελίσσεστε και να εξερευνείτε εκτός από τον κόσμο αλλά και τον εαυτό σας;
Δημήτρης Αποστολάκης: Ναι, βέβαια. «Άνθρωπος ειδέναι ορέγεται». Του ανθρώπου, λέει, του αρέσει να γνωρίζει. Εγώ πιστεύω ότι αυτός είναι ο έρωτας, ο έρωτας είναι η ανακάλυψης στο μέρος, που διαχέεται σα μεγάλη έκρηξη στο όλον. Ο έρωτας είναι μια κατάσταση ύπαρξης. Η μικρή λεπτομέρεια μιας κλωστούλας, που την προσθέτεις στο τεράστιο συμπαντικό χωροχρονικό υφαντό. Εκεί είναι κι ο θεός ταυτόχρονα, σ’ αυτήν την κλωστούλα είναι και ο θεός.
Γιώργος Κ: Υπάρχει θεός;
Ναι. Υπάρχει ο θεός αλλά είναι το τίποτα!
Γιώργος Φ.: “Η αγάπη κάστρα καταλύει”. Για να υπάρξει δημιουργία πρέπει να υπάρξει πρώτα καταστροφή;
Δημήτρης Αποστολάκης: Βεβαιότατα.
Γιώργος Φ.: Ποια η σχέση τους;
Δημήτρης Αποστολάκης: Τανγκό. Χορεύεις και χρειάζονται δύο. Ξέρετε, σύμφωνα με την επιστήμη, το χάος αυτοοργανώνεται, από το χάος παράγεται τάξη.
Γιώργος Φ.: Ξέρετε να χειρίζεστε πάρα πολύ καλά το λόγο.
Δημήτρης Αποστολάκης: Και το σπαθί!
Γιώργος Φ: Νοιώθετε όμως καμιά φορά ότι η γλώσσα δεν αρκεί για να εκφράσουμε όλα αυτά που νιώθουμε και μας περιορίζει;
Δημήτρης Αποστολάκης: Βεβαίως! Η γλώσσα είναι κατασκεύασμα. Μια εικόνα χίλιες λέξεις, το οπτικό νεύρο είναι εκατομμυρίων χρόνων, η γλώσσα είναι εκατοντάδων χιλιάδων ετών, οπότε η γλώσσα δε μπορεί να τα εκφράσει όλα. Όμως, πιστεύω, ότι με λέξεις σκεφτόμαστε και νομίζω ότι η ένδεια του λεκτικού κώδικα που σήμερα παρατηρείται, σημαίνει και ένδεια σκέψεων, δεν έχουμε πλουραλισμό και φαντασία όταν χρησιμοποιούμε 3 λέξεις όλες κι όλες από τις οποίες οι 2 είναι μαλάκας.
Γιώργος Φ: Οπότε είναι ανάγκη σας να ανακαλύψετε όλο το εύρος της γλώσσας.
Δημήτρης Αποστολάκης: Βέβαια. Άμα δείτε, τα μαθηματικά γλώσσα είναι, η μουσική γλώσσα είναι, οι πολεμικές τέχνες γλώσσα είναι.
Γιώργος Φ: Έρχεται η τέχνη, συμπληρωματικά, για να βοηθήσει την έκφραση;
Δημήτρης Αποστολάκης: Βέβαια. Η τέχνη έρχεται να παντρέψει δύο θεούς. Ό ένας θεός είναι, ο θεός του ακαταλόγιστου, του παραλόγου. Το ένστικτο, η φαντασία, το ορμέμφυτο. Ενώ ο άλλος θεός είναι η λογική, η σύγκριση, η παρατήρηση. Αυτά παντρεύονται και κάθε φορά κάνουν ένα τελείως άλλο πράμα, κι από τους αρμούς, όταν δε φαίνονται, παράγεται η αρμονία. Στην ουσία η τέχνη έρχεται να τσακωθεί και να πολεμήσει με την κοινωνία, στον πιο ανηλεή πόλεμο που έχει γνωρίσει, δηλαδή να της υπενθυμίσει το φυσικό δρόμο σε μια κοινωνία που όλο στραβοπατεί. Αυτός είναι ο λειτουργικός δρόμος της τέχνης.
Γιώργος Φ: Μπορεί η τέχνη να σώσει τον άνθρωπο;
Δημήτρης Αποστολάκης: Μόνο η τέχνη μπορεί να σώσει τον άνθρωπο. Και η τέχνη δεν είναι 2 ώρες που θα παίξεις μουσική το βράδυ. Είναι από το πρωί, από το καλημέρα, είναι η ομορφιά, η δυναμική ομορφιά που απλώνεται σε κάθε μας δράση, σε κάθε μας στάση, παρουσία, ενασχόληση.
Δηλαδή, άμα δεις, η βία ας πούμε, της εξουσίας, δεν εμπεριέχει ομορφιά. Η εκμετάλλευση ανθρώπων δεν εμπεριέχει ομορφιά. Τα ριάλιτι δεν έχουν ομορφιά, η ομορφιά είναι πάντα κρυμμένη, πρέπει να την ανακαλύψεις, δεν είναι εξόφθαλμη. Δεν είναι στην κοινή θέα, δε μολύνεται από την κοινή θέα. Γι’ αυτό λέει ο Ηράκλειτος, «φύσις κρύπτεσθαι φιλεῖ», της φύσης αρέσει να κρύβεται, γιατί πρέπει να πληρώσεις το αντίτιμο της θυσίας για να μυρίσεις αυτό το λουλούδι της ομορφιάς, ώστε να μην το αγγίξουν ανίερα χέρια. Γι’ αυτό πάντα αυτή η θυσία σε λυτρώνει. Ανακαλύπτεις την ομορφιά του να συμπορεύεσαι, να συνδιαλέγεσαι, να συνδημιουργείς, να συνυπάρχεις, να συναποφασίζεις, να φτιάχνεις κοινότητες, να φτιάχνεις κύτταρα, να φτιάχνεις δομές, χωρίς να επιβάλλεσαι.
Γιώργος Φ: Πόση σημασία έχει να κάνουμε αυτό που λέμε; Ποια η σημασία της ασυνέπειας;
Δημήτρης Αποστολάκης: Αν εκβιάζομαι από το ίδιο μου το ψέμα, τότε δεν αξίζει να ζω. Ο φοβισμένος άνθρωπος, ο εκβιασμένος, ή πρέπει να ελευθερωθεί, για να μπορέσει να κάνει καλό στον εαυτό του και τους γύρω του, ή να σηκωθεί να αυτοκτονήσει.. που δεν το συνιστώ. Δηλαδή δεν είναι ζωή, η ζωή η φοβική, η ζωή του εκβιασμού, η ζωή να τρέμει η ψυχούλα σου. Δεν είναι αυτή ζωή. Οπότε ας πει καθένας την αλήθεια του, δεν είναι τίποτα, να λυτρωθεί. Ας την κάνει πράξη, σιγά σιγά, βήμα-βήμα.
Γιώργος Κ.: Κάπου διάβασα ότι η ενσυναίσθηση διδάσκεται στα δημοτικά σχολεία της Δανίας. Εμείς, τι να σκεφτούμε εδώ στην Ελλάδα γι’ αυτό;
Δημήτρης Αποστολάκης: Εγώ δεν πιστεύω ότι μπορεί να διδαχτεί κάτι σε ένα ίδρυμα. Ελάχιστα πράγματα. Πιστεύω ότι το σημαντικότερο, το 90% της παιδείας είναι η περιρρέουσα παιδεία. Δηλαδή, οι συγκινητικοί, ποιητικοί άνθρωποι που βρίσκουμε στην πλατεία, το καφενείο. Στο δρόμο, στο σπίτι μας, έχεις κάποιο δάσκαλο στο σχολειό, μια ιερή μειοψηφία που να είναι ερωτευμένη με αυτό που κάνει. Από αυτούς μαθαίνουμε, αυτοί μας βάζουν τον ιερό σπόρο που μπορεί να φυτρώσει. Έμαθα από ανθρώπους που ενδεχομένως βρεθήκανε σε κάποιο ίδρυμα ή δε βρεθήκανε, απ’ έξω. Από ανθρώπους, ιερούς δασκάλους που πιστεύω είναι η μεγαλύτερη σχέση που μπορεί να υπάρξει. Ο έρωτας μαθητή-δασκάλου είναι ίσως η εφαλτήριος δύναμη που κίνησε τον πολιτισμό και είμαι πολύ χαρούμενος που έχω πολλούς δασκάλους και τους βλέπω τακτικά. Και ίσως αυτή η εποχή, να είναι έτσι, επειδή έχουμε απουσία δασκάλων. Υπάρχουν, αλλά πρέπει να τους βρεις.
Και επειδή κάθε άνθρωπος έχει χαρίσματα, έχει μια ή περισσότερες περίεργες φυσικές προδιαθέσεις, αυτό θα έπρεπε να ήταν η συνθήκη της παιδείας σε έναν τόπο, αυτός που θα αναδεικνύει τις διαφορές και τα χαρίσματα του καθενός, κι όχι να τους βάλει στην κιμαδομηχανή της ομοιομορφίας.
Γιώργος Κ.: Αισθανόσασταν την ανάγκη να επαναστατήσετε ως μαθητής;
Δημήτρης Αποστολάκης: Κοίτάξτε. Στο σχολείο μου λέγαν πάντα ότι ήμουν παράξενο παιδί, έκανα το δικό μου, και στο πανεπιστήμιο είχα το δικό μου τρόπο να παρακολουθώ μαθήματα. Κάποια στιγμή σταμάτησα να μπαίνω σε τάξεις, έπαιρνα reading course, και πήγαινα στα βουνά, γυρνούσα μετά από δυο μήνες και έλεγα του δασκάλου τι δεν κατάλαβα. Είχα την τύχη στη ζωή μου να μη μου βάλει κανείς σαμάρι. Και δεν ήτανε επειδή εγώ ήμουν τόσο πολύ ατίθασος γάιδαρος, αλλά όσο με ευνόησε η συνθήκη.
Μια παρένθεση να μιλήσουμε για το παρόν λοιπόν, μιλήστε μας για την παράσταση ΔΡΑΚΟΔΟΝΤΙ που παίζεται στο Θέατρο Ροές (πληροφορίες εδώ)
Το Δρακοδόντι είναι μια παράσταση πολύ απαιτητική, εμπλεκόμαστε 15 άτομα. Μια κολεκτίβα που τη σέβομαι πάρα πολύ: είναι η ομάδα χορού και ακροβασίας «Κι όμως Κινείται», πολυβραβευμένη, έχει μια ιδιοφυή χορογράφο και ηθικά ακέραιη, τη Χριστίνα Σουγιουλτζή. Η ομάδα κάνει μαθήματα με κουτί, και δεν έχει συναλλαχτεί με καμία εξουσία. Μαθήματα χορού μαστερ κλας και ακροβατικών.
Το άλλο κομμάτι της συνεργασίας είναι οι Χαΐνηδες που επίσης έχουν κολεκτιβιστικά στοιχεία. Έχουμε χρόνια συνεργασία με τα παιδιά, δεν κάνουμε σχέσεις επιδερμικές.
Γιώργος Κ.: Αξίζει κάποιος να ψάχνει το Δρακοδόντι στην εποχή μας;
Δημήτρης Αποστολάκης: Το Δρακοδόντι έχει γραφτεί το 2005 αλλά είναι πιο επίκαιρο από ποτέ, γιατί αν έκανε ένα λάθος ο δυτικός κόσμος, είναι ότι απομαγεύτηκε.
Σε μια εποχή, εάν δεν υπάρχει το όραμα, η μαγεία, μπορείς να απολαύσεις ένα οποιοδήποτε καταναλωτικό αγαθό; Αυτή τη στιγμή ας πούμε, στην Ευρώπη, ο ισλαμικός εξτρεμισμός και φονταμενταλισμός δεν εκπροσωπείται ακτιβιστικά από αυτούς που δεν έχουν να φάνε, αλλά από παιδιά δεύτερης γενιάς που ήρθανε στην Ευρώπη, που έχουνε να φάνε. Τι συμβαίνει; Μπορεί να έχουμε να φάμε, αλλά δεν έχουμε το όραμα, την αφιέρωση, τη μαγεία , άρα γι’ αυτό είπε ο Αϊνστάιν «imagination is more important than knowledge», γιατί πιο πολύ μαγεία τρώμε παρά πραγματικότητα. Κι αυτή τη στιγμή ο κόσμος έχει απομαγευτεί. Άρα το Δρακοδόντι, που είναι στην ουσία ένα αποκαλυπτικό παραμύθι, είναι πιο επίκαιρο από ποτέ.
Γιώργος Κ.: Το είχες στο μυαλό να το “ξανανεβάσεις” σε άλλη μορφή; Πώς έγινε φέτος αυτό; (2005 δίσκος «Ο Γητευτής Και Το Δρακοδόντι»)
Δημήτρης Αποστολάκης: Δεν το χαμε παίξει ποτέ σε συναυλία. Ας είναι καλά η Χριστινα Σουγιουλτζή.Δική της ήταν η ιδέα της παράστασης, αυτή την πίστεψε κι αυτή την υποστήριξε ψυχικά και υλικά. Η Χριστίνα είναι ο ηρωικός αρχηγός μας. Πάρα πολύ δύσκολα ακροβατικά και χορευτικά. Δύσκολα και δεξιοτεχνικά.
Γιώργος Φ.: Ποιο το πιο σημαντικό πράγμα που έχετε κερδίσει από τις πολεμικές τέχνες;
Δημήτρης Αποστολάκης: Μέχρι τώρα, έπαιρνα γνώση , την όποια γνώση, από πάνω προς τα κάτω, δηλαδή με τα βιβλία από το κεφάλι, μουσική από την καρδιά. Με τις πολεμικές τέχνες άρχισα να παίρνω γνώση από το έδαφος. Για πρώτη φορά κούρδισα όχι μόνο τα χέρια μου αλλά και όλο μου το σώμα. Ξέρετέ, πόσο μανιωδώς κάνω ότι κάνω.
Διδάσκω βέβαια πολεμικές τέχνες, αλλά ταυτόχρονα είμαι και μαθητής… και αγαπώ αυτές τις μικροανακαλύψεις. Δηλαδή, μια νότα να βρω στη λύρα μου, έτσι, να ‘χει το χάζι της, τρελαίνομαι από τη χαρά μου, μια ελιά να φάω το μεσημέρι, να πιώ μια ρακί, τρελαίνομαι από τη χαρά μου. Είναι δηλαδή για μένα ένα παιχνίδι που, σαν την αράχνη φτιάχνει τον ιστό της, λεπτομέρεια λεπτομέρεια, για να πιάσει ενδεχομένως –μάταια- το άπιαστο θήραμα της ύπαρξης. Εμένα δεν με ενδιαφέρει αυτό, με ενδιαφέρει να ‘ναι ο ιστός μου όμορφος και πολύχρωμος και όποιο βλέμμα πέσει πάνω του να αναπαυθεί στον ιστό μου. Μου αρέσει να κυνηγώ την ύπαρξη, να την διώκω χωρίς να την καταδιώκω, και δεν μ ενδιαφέρει τι θα γίνει, με ενδιαφέρει να φτιάχνω μερακλίδικα τον ιστό μου, σαν τον μερακλή ξυλουργό ή το σιδερά.
Γιώργος Φ.: Τι είναι πολιτική και επαναστατική πραξη;
Δημήτρης Αποστολάκης: Η παρουσία. Να είσαι παρών ολόκληρος. Στην ουσία οι επαναστάσεις δε χαλούν από τους αντιεπαναστάτες ή τους συντηρητικούς, χαλούν από την ασυνέπεια μέρους των επαναστατών. Δηλαδή, καλύτερα να υπάρχουν τρεις επαναστάτες στον πλανήτη οι οποίοι θα ναι αυτοσυνεπείς, παρά 100.000 που δε θα ‘ναι. Είναι βασικό. Για τον καθένα που θέλει να ζει ζωή επαναστατημένη, να ξέρει ότι είναι η ίδια η ζωή του ερωτευμένου, είναι σημαντικό να μην έχει ασυνέπειες, να πηγάζει ομορφιά από οπουδήποτε κι αν το κοιτάξεις. Να είσαι ηθικά ακέραιος. Στις πολεμικές τέχνες υπάρχει ένα αρχαίο ρητό που λέει πως ό,τι λείπει στον πολεμιστή από τεχνική, το συμπληρώνει με την ηθική ακεραιότητα.
Γιώργος Φ.: «Οι ανοιχτότερες καρδιές, τα καλύτερα μυαλά, οι πιο ανήσυχοι άνθρωποι που δεν βολεύτηκαν σε συνήθεια και στην προκατάληψη, οσμίζονται ο ένας τον άλλο και βοηθιούνται», έχετε δηλώσει. Ποια η σημασία της αλληλεγγύης;
Δημήτρης Αποστολάκης: Μα παιδιά αν δεν είμαστε αλληλέγγυοι, τότε κακώς ζούμε όλοι μαζί. Δηλαδή, όταν σμίγουν κάποια άτομα η κάποια μόρια σε χημικές ενώσεις, γιατί σμίγουν παιδιά; Της φύσης της αρέσει να κάθεται σε θεμελιώδεις καταστάσεις, που στη φυσική τις λέμε ground states. H φύση είναι η μεγαλύτερη οικονόμα, οπότε ζούμε σε αγέλες, σε κοινότητες, γιατί με την αλληλεγγύη γίνεται ενεργειακά οικονομικότερη η ζωή μας. Εάν δεν υπάρχει αλληλεγγύη, τότε το να ζούμε μαζί είναι μια καθαρή ανοησία.
Σας ευχαριστούμε πάρα πολύ για την κουβέντα αυτή που είχαμε. Και χαιρόμαστε που θέλατε να μας συναντήσετε από κοντά, αντί μιας γραπτής συνέντευξης.
Και εγώ σας ευχαριστώ πολύ, εύχομαι να πάει πολύ καλά η σελίδα σας. Προτιμώ το μούρη με μούρη. Όλα τα συμβόλαιά μου τα έχω κάνει με το λόγο τιμής, δεν με αντιπροσωπεύει το χαρτί αλλά ο λόγος τιμής μου.
Γιώργος Κ.: Την έχετε πατήσει ποτέ εξαιτίας αυτού;
Δημήτρης Αποστολάκης: Και να την πατήσω δεν με νοιάζει, εσύ θα είσαι κλέφτης, εγώ τον λόγο μου θα τον κρατήσω. Εμένα δεν με ενδιαφέρει να πλουτίσω, ούτε να βγάλω φήμη. Γιατί εγώ τρώω ψωμί με τις ελιές. Οπότε και να μου δώσεις ένα δισεκατομμύριο, το μόνο που μπορείς να μου κάνεις είναι να με κυνηγούν οι κλέφτες να με σκοτώσουν. Εγώ, πάλι, ψωμί με τις ελιές θα τρώω. Φήμη δεν με αφορά, γιατί δεν έχω κοινωνική ζωή, τους αγαπώ τους ανθρώπους αλλά από μακριά. Όποτε είναι να σμίξομε, θα σμίξομε με το μεγαλύτερο ερωτά με τους ανθρώπους. Όποτε είναι αν απουσιάσουμε, θα απουσιάσουμε για να βρεθούμε μετά με μεγαλύτερη δύναμη και όρεξη. Όταν εγώ είμαι πληγωμένος κάθομαι σπίτι και γλύφω τις πληγές μου. Όταν εγώ βγω έξω από το σπίτι μου θέλω να έχω μια τσέπη γεμάτη όρεξη να κεράσω και μια τσέπη αδειανή για να βάλω την όρεξη του πλησίον μου. Δεν έχω κανέναν άλλο λόγο να βγω έξω.
«Τι ωραία που τα λέτε», λέει ο Τάκης από το διπλανό τραπέζι στο φιλικό καφενείο Οι Σκάλες. (Νέος μουσικός, ασχολείται με το ρεμπέτικο και ρωτάει τον Δημήτρη Αποστολάκη). «Να κάνω και εγώ μια ερώτηση;» Μπορείς να πετύχεις με τη μουσική;
Δημήτρης Αποστολάκης: Τι εννοείς να πετύχεις;
Να βιοποριστείς.
Δημήτρης Αποστολάκης: Να σου πω, δύσκολο είναι. Ακόμη και κορυφαίοι μουσικοί που έχουμε στην Ελλάδα, κάνουν και μαθήματα, από δω από κει, μια αρπαχτή. Στην Ελλάδα η έννοια του μουσικού είναι περίπου σαν του ζητιάνου. Είναι πολύ δύσκολο να βιοποριστεί κανείς από την τέχνη σε αυτό τον τόπο. Σε αυτό τον τόπο μπορεί να βιοποριστεί κανείς κάνοντας καφετέριες, σουβλατζίδικα και φούρνους. Όμως, αν δεν μπορείς να ζήσεις χωρίς αυτή, συνέχισε, αλλά πρέπει να είσαι προσηλωμένος. Η φύση σου δίνει ό,τι θες, αρκεί να το θες πολύ. Αν θες πολύ τη μουσική μην κοιτάξεις καθόλου πίσω, τράβα στη μουσική.
συνέντευξη: George Fiorakis, Γιώργος Κ. – Inexarchia.gr
Το inExarchia στο facebook, instagram, twitter, youtube
