Το Ινστιτούτο Αστροφυσικής του ΙΤΕ θέσπισε φέτος τη «Διάλεξη Ν. Κυλάφης» («Kylafis Lecturership»), σε αναγνώριση της εξέχουσας 35ετούς επιστημονικής και διοικητικής συνεισφοράς του Ομότιμου Καθηγητή του Πανεπιστημίου Κρήτης και Συνεργαζόμενου Μέλους ΔΕΠ του ΙΤΕ, κ. Νικόλαου Κυλάφη. Οι ακατάπαυστες προσπάθειες του κ. Κυλάφη για τη διαφύλαξη και ανάπτυξη της αριστείας στην Αστροφυσική στο ΙΤΕ και το Πανεπιστήμιο Κρήτης, έδρασαν καταλυτικά για τις επιτυχίες της ομάδας Αστροφυσικής, επιστέγασμα των οποίων ήταν η δημιουργία του Ινστιτούτου Αστροφυσικής του ΙΤΕ, το 2018.
Ο τίτλος του τιμώμενου Ομιλητή “Διάλεξης Ν.Κυλάφης” (“Kylafis Lecturer”) θα απονέμεται ετησίως σε έναν/μία επιστήμονα, θεωρητικό αστροφυσικό με εξέχουσα συνεισφορά στο πεδίο αυτό, που θα επισκέπτεται το ΙΤΕ για μερικές ημέρες δίνοντας, μεταξύ άλλων, μια επιστημονική ομιλία από κοινού με το Τμήμα Φυσικής, κατά την οποία θα πραγματοιείται η απονομή του προαναφερθέντος τίτλου, από τον Διευθυντή του Ινστιτούτου Αστροφυσικής.
Το Ινστιτούτο Αστροφυσικής φιλοδοξεί ο θεσμός της «Διάλεξης Ν. Κυλάφης» να αποτελέσει έναυσμα για τη δημιουργία μιας παράδοσης επισκέψεων διακεκριμένων Αστροφυσικών, οι οποίοι θα εμπνέουν με την παρουσία τους τις νεότερες γενιές που εκπαιδεύονται στο ΙΤΕ και στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, και θα επικοινωνούν στην ευρύτερη επιστημονική κοινότητα της Κρήτης τα τελευταία επιτεύγματα στον ταχύτατα εξελισσόμενο τομέα της Θεωρητικής Αστροφυσικής.
Η εναρκτήρια εκδήλωση του θεσμού θα πραγματοποιηθεί την Παρασκευή 25 Οκτωβρίου 2019 στις 15:00 στο Αμφιθέατρο «Γεώργιος Λιάνης» του ΙΤΕ, με τιμώμενο τον καθηγητήRashid Sunyaev, Ομότιμο Διευθυντή του Ινστιτούτου Max Planck για την Αστροφυσική της Γερμανίας, ο οποίος θα δώσει διάλεξη, ανοιχτή στο κοινό, στην αγγλική γλώσσα, με θέμα: «Ανακαλύπτοντας θερμό πλάσμα σε μακρινά σμήνη γαλαξιών»
Ο τίτλος «Kylafis Lecturer» του απονέμεται για τα «Σημαίνοντα Επιτεύγματά του στα πεδία της Θεωρητικής Αστροφυσικής και Κοσμολογίας».
Λίγα λόγια για τον καθ. Rashid Sunyaev
Μία από τις σημαντικότερες συνεισφορές του καθηγητή Sunyaev, με εξαιρετική απήχηση, που επηρέασαν σημαντικά την εξέλιξη των επιστημών του Σύμπαντος, ήταν η πρόβλεψη που έκανε το 1970, σε συνεργασία με τον Y. B. Zeldovich, της ύπαρξης «ακουστικών κορυφών» στην μικροκυμματική ακτινοβολία υποβάθρου, στη «στάχτη» δηλαδή της Μεγάλης Έκρηξης. Το φαινόμενο αυτό χρησιμοποιείται σήμερα για μετρήσεις της γεωμετρίας του Σύμπαντος με εξαιρετικά μεγάλη ακρίβεια. Ανακάλυψε ότι τα σμήνη γαλαξιών αφήνουν το «αποτύπωμά» τους στην κοσμική ακτινοβολία υποβάθρου (ένα φαινόμενο που φέρει το όνομά του και είναι γνωστό ως «Sunyaev-Zeldovich effect»), ανοίγοντας έτσι το δρόμο για τη χρήση αυτών των τεράστιων κοσμικών δομών στην παρατηρησιακή κοσμολογία. Επίσης, ανέπτυξε θεωρητικά μοντέλα για την προσαύξηση ύλης πάνω σε μαύρες τρύπες, τα οποία χρησιμοποιούνται πλέον ευρύτατα και φέρουν το όνομά του («Shakura-Sunyaev accretion disk models»). Ο καθηγητής Sunyaev είναι μέλος της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών και της Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ. Έχει τιμηθεί με πληθώρα διεθνών βραβείων τα οποία, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνουν το Μετάλλιο Dirac, το Μετάλλιο Karl Schwarzschild της Γερμανικής Αστρονομικής Εταιρίας, το βραβείο Gruber στην Κοσμολογία, το βραβείο Heinemann της Αμερικανικής Αστρονομικής Εταιρείας, το βραβείο Alexander Friedman της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών, καθώς και το Χρυσό Μετάλλιο της Βασιλικής Αστρονομικής Εταιρίας του Ηνωμένου Βασιλείου.