Το «αυτοκίνητον της εξημερώσεως», όπως το τιτλοφόρησε η «Νέα Εφημερίς» του Μουρέλλου, που συμμετείχε στην προεκλογική εξόρμηση του δικηγόρου Γεωργίου Δοκουμετζίδη. Σ’ αυτό, εκτός από τον οδηγό, επέβαιναν και επτά ανιψιές του υποψήφιου που πετούσαν φέιγ βολάν υποστήριξής του.
Η πιτσιρικαρία βρίσκει την ευκαιρία να φωτογραφηθεί πλάι στο σπάνιο, για την εποχή, όχημα. Μια άλλη εποχή, ακόμη και στον τομέα της ανθρώπινης επαφής. Η επικοινωνία του υποψηφίου με τους ψηφοφόρους γινόταν πιο άμεσα, σε αντίθεση με τη σημερινή απρόσωπη εποχή του e-mail και του sms.
Η ποιότητά της φωτογραφίας δεν είναι η καλύτερη, καθώς την αντιγράψαμε από το φύλλο της «Νέας Εφημερίδος» (13ης Δεκεμβρίου 1923)
Σήμερα ο υποψήφιος έχει άλλους τρόπους «επικοινωνίας» με τον ψηφοφόρο. E-mail, sms και ενδεχομένως άλλα μέσα που του προσφέρει η σύγχρονη τεχνολογία. Μέσα, πάντως, άψυχα κι απρόσωπα, που μάλλον μόνο μεταφορά μηνυμάτων προσφέρουν κι όχι πραγματική επικοινωνία κι επαφή. Άλλοτε η προσωπική, η ανθρώπινη επαφή ήταν εκείνη που κυριαρχούσε στην προεκλογική δραστηριότητα των υποψηφίων.
Η φωτογραφία που αναδημοσιεύουμε είχε δημοσιευτεί για πρώτη φορά πριν από 91 χρόνια, στις 13 Δεκεμβρίου 1923, στην εφημερίδα «Νέα Εφημερίς» του Ιωάννη Μουρέλλου. Αποτυπώνει όχι μόνο έναν άλλο τρόπο προεκλογικής δραστηριότητας, αλλά πραγματικά μια άλλη ευρύτερη αντίληψη για την ανθρώπινη επικοινωνία. Σίγουρα το αυτοκίνητο ήταν από τα ελάχιστα που κυκλοφορούσαν στους γεμάτους σκόνη δρόμους της πόλης. Με μια μικρή μετατροπή έγινε το όχημα της μεταφοράς του μηνύματος σ’ όλο το νομό, καθώς αναφερόμαστε στην προεκλογική περίοδο ενόψει των εθνικών εκλογών της 16ης Δεκεμβρίου, τις οποίες κέρδισε με μεγάλη διαφορά ο Ελευθέριος Βενιζέλος.
Η ίδια η φωτογραφία, που δημοσιεύτηκε πρωτοσέλιδη, φυσικά αποτελεί μέσο προβολής για το δικηγόρο της εποχής Γεώργιο Δοκουμετζίδη, που εξελέγη βουλευτής με το βενιζελικό κόμμα. Στο όχημα, εκτός από τον οδηγό, επιβαίνουν οι επτά ανιψιές του Δοκουμετζίδη, όπως μας πληροφορεί η λεζάντα της φωτογραφίας, η οποία έχει τον περίεργο αλλά και αβανταδόρικο για τον υποψήφιο τίτλο «το αυτοκίνητον της εξημερώσεως». Ακόμη κι εκείνη την εποχή η παρουσία όμορφων κοριτσιών έκανε πιο ελκυστικό το μήνυμα που μεταδιδόταν! Από το αυτοκίνητο πετούσαν τα γνωστά και σήμερα φέιγ βολάν, για τον υποψήφιο βουλευτή.
Στη λεζάντα της φωτογραφίας, η οποία σημειώνεται ότι τραβήχτηκε από τη «Νέα Εφημερίδα», αναφέρεται: «Αι επτά ανεψιαί του κ. Γ. Δοκουμετζίδου επ’ αυτοκινήτου σκορπίζουσαι fenilles volants για την υποστήριξιν της υποψηφιότητος του συμπαθούς συμπολίτου μας. ΑΣΠΡΟ ΣΤΟ ΓΕΩΡ. ΔΟΚΟΥΜΕΤΖΙΔΗ».
Ο Γεώργιος Δοκουμετζίδης εξελέγη βουλευτής σ’ εκείνες τις εκλογές. Ήταν δικηγόρος, διδάκτωρ της νομικής και είχε υπηρετήσει ως νομάρχης στο Ηράκλειο, το Ρέθυμνο, την Κοζάνη, τη Μυτιλήνη, τη Σύρο και τη Θεσσαλονίκη.
Οι εκλογές της αποχής
Οι εκλογές της 16ης Δεκεμβρίου 1923 ήταν οι τελευταίες που έγιναν με σφαιρίδιο λευκό ή μαύρο. Στη συνέχεια χρησιμοποιήθηκε το ψηφοδέλτιο. Είχαν προκηρυχθεί από την επαναστατική κυβέρνηση των Πλαστήρα – Γονατά, μετά τα δραματικά γεγονότα της Μικρασιατικής Καταστροφής και την εκτέλεση των 6. Απ’ τις εκλογές αναδείχτηκε η Δ΄ Συντακτική Συνέλευση που θα αποφάσιζε για το πολίτευμα της Ελλάδας.
Απ’ τις εκλογές, που έγιναν μέσα σε κλίμα σφοδρής αντιπαράθεσης Βενιζέλου και Λαϊκών, με αποχή, μάλιστα των τελευταίων, το Κόμμα των Φιλελευθέρων κέρδισε τις 250 από τις 397 έδρες, ενώ η Δημοκρατική Ένωση του Αλέξανδρου Παπαναστασίου τις 120. Ο Βενιζέλος θα κέρδιζε τις εκλογές ακόμη κι αν οι Λαϊκοί συμμετείχαν, καθώς το κλίμα σαφώς ήταν σε βάρος τους. Άλλωστε η αποχή στην οποία κάλεσαν τους Έλληνες έφτασε το 30%. Άρα η συμμετοχή τους δεν θα άλλαζε το αποτέλεσμα του θριάμβου του Βενιζέλου.
Στις εκλογές συμμετείχε ένα μικρό αντιβενιζελικό κόμμα που εξέλεξε 6 βουλευτές, ενώ χαρακτηριστικό είναι ότι οι μουσουλμάνοι της Δυτικής Θράκης είχαν δικά τους ψηφοδέλτια και κατάφεραν να αναδείξουν 3 εκπροσώπους. Το ίδιο συνέβη και με την εβραϊκή κοινότητα της Θεσσαλονίκης που εξασφάλισε 4 έδρες. Εξελέγησαν, ακόμη, 3 αγροτικοί, όπως λέγονταν, βουλευτές, 7 ανεξάρτητοι δημοκρατικοί, 1 σοσιαλιστής και 3 ανεξάρτητοι.
Ανάμεσα σ’ εκείνους που εξελέγησαν στο νομό Ηρακλείου ήταν ο Δοκουμετζίδης, που ήταν 7ος στους 8 τοπικούς βουλευτές. Είχαν εκλεγεί, ακόμη, ο στρατηγός Γεώργιος Κατεχάκης, ο μάρτυρας του αγώνα κατά των Γερμανών Τίτος Γεωργιάδης, αδελφός του επίσης μάρτυρα δημάρχου Μηνά Γεωργιάδη, ο Γεώργιος Μαρής, ο Στυλιανός Γρηγορίου, ο Ιωάννης Περδικογιάννης, ο Νικόλαος Ζουδιανός και ο Σταμάτιος Κιουζές –Πεζάς, που μέχρι το τέλος έδωσε μάχη με τους Γεώργιο Αγγελιδάκη και Εμμανουήλ Σπινθουράκη.
Στα Χανιά ήταν υποψήφιος ο ίδιος ο Ελευθέριος Βενιζέλος. Μαζί του εξελέγησαν οι Κουτρουμπάς, Πολυχρονίδης, Σήφακας, Παπαδογιάννης, Γεωργιλαδάκης, Μητσοτάκης, ενώ για την τελευταία θέση έδωσαν μάχη οι Μάρακας και Μαρματάκης. Στο Ρέθυμνο αναδείχτηκαν βουλευτές, ο μετέπειτα πρωθυπουργός Εμμανουήλ Τσουδερός και οι Ασκούτσης, Τσαγρής, Βολουδάκης, Γοβατζιδάκης, Σκουλάς. Στο Λασίθι ο μάρτυρας του αντικατοχικού αγώνα Ρούσος Κούνδουρος και οι Κοθρής, Σφακιανάκης και ο Μιχαήλ Καταπότης.
Ο Βενιζέλος σχημάτισε κυβέρνηση αμέσως μετά τις εορτές, στις 4 Ιανουαρίου 1924, αλλά στις 6 Φεβρουαρίου αναγκάστηκε να παραιτηθεί και στη θέση του ορκίστηκε ο Γεώργιος Καφαντάρης, ο οποίος επίσης παραιτήθηκε λίγο αργότερα, καθώς το κλίμα διχόνοιας κυριαρχούσε στην Ελλάδα, και στις 24 Μαρτίου συγκρότησε δική του κυβέρνηση ο αρχηγός του δεύτερου κόμματος Αλέξανδρος Παπαναστασίου.
