Ο αγωνιστής της Χούντας, ο Ανδρέας Σαββάκης.
Την τελευταία του πνοή στο Ηράκλειο, άφησε χθες ένας σπουδαίος άνθρωπος των γραμμάτων, ο Ανδρέας Σαββάκης.
Δείτε επίσης:
“Έφυγε” ο Ανδρέας Σαββάκης- Το Σάββατο η κηδεία του
Ο Ανδρέας εκτός από πνευματικός άνθρωπος που συνέβαλλε όσο λίγοι στη Βικελαία βιβλιοθήκη Ηρακλείου, υπήρξε ένας από τους πιο συνεπείς αγωνιστές κατά της χούντας των συνταγματαρχών. Για τη δράση του συνελήφθηκε δύο φορές, βασανίστηκε αδυσώπητα και φυλακίστηκε, με αποτέλεσμα να κλονιστεί σοβαρά η υγεία του.
Τον γνώρισα πριν 30 χρόνια, όταν ήμουν υπεύθυνος της ομάδας Ηρακλείου της Διεθνούς Αμνηστίας. Ερχόταν διακριτικά στις εκδηλώσεις μας. Δεν ήθελε να μιλάει για τα πέτρινα χρόνια της χούντας. Ήταν πάντα σεμνός και δεν έλεγε τίποτα για τον εαυτό του.
Όταν γνωριστήκαμε καλλίτερα μου διηγήθηκε την γνωριμία του με την Δ.Α. Ήταν την εποχή που αποφυλακίσθηκε και έφυγε στην Ευρώπη. Ο βασανισμός του είχε σταθεί μοιραίος, προκαλώντας του σοβαρή και ανήκεστη βλάβη της υγείας του.
Ένα από τα συνηθισμένα βασανιστήρια της χούντας, που υπέστη ο Ανδρέας, ήταν ο φάλαγγας. Από τα χτυπήματα τα πέλματα των ποδιών του είχαν σχηματίσει κάλους, ένα είδος «σόλας» που τον εμπόδιζε να πατήσει σωστά.
Ο φάλαγγας είναι τύπος βασανιστηρίου συνιστάμενος κυρίως σε αλλεπάλληλα χτυπήματα στα πέλματα των ποδιών. Με τον αορτήρα ενός όπλου έδεναν τους αστραγάλους του βασανιζόμενου, και τον έστριβαν για να σφίξει. Στη συνέχεια, ο βασανιζόμενος κρεμιούνταν με τα πόδια ψηλά, έτσι ώστε με τις πλάτες να αγγίζει το χώμα.. Στην θέση αυτή δεχόταν αλλεπάλληλα χτυπήματα με ραβδί στις πατούσες. Οι πόνοι σε αυτό το σημείο του σώματος περιγράφονται ως αφόρητοι. Οι βασανισμένοι ήταν ανίκανοι να περπατήσουν ή να τρέξουν. Εξωτερικά ο φάλαγγας δεν άφηνε σημάδια γι’ αυτό και τον προτιμούσαν οι βασανιστές της χούντας.
Εκείνη την εποχή είχε δημιουργηθεί το πρώτο κέντρο αποκατάστασης βασανισθέντων και η Ελλάδα είχε συμβάλει σε αυτό. Οι Έλληνες κατήγγειλαν τα κατά την διάρκεια της Χούντας βασανιστήρια και οι καταγγελίες τους συνετέλεσαν, να παρθεί η απόφαση, να δημιουργηθεί στην Κοπεγχάγη το πρώτο κέντρο αποκατάστασης, που εκτός από τη σωματική δίνουν κυρίως ψυχολογική βοήθεια, όπως επισήμανε ο καθηγητής της ιατρικής πανεπιστημίου της Κοπεγχάγης κ. Μπεν Σόρενσεν.
Το πρώτο κέντρο αποκατάστασης βασανισθέντων, -σήμερα υπάρχουν πολλά-, συνεργαζόταν με την Διεθνή Αμνηστία της εποχής. Η Διεθνής Αμνηστία έστειλε τον Ανδρέα στο κέντρο αποκατάστασης στην Κοπεγχάγη. Εκεί συνέβη το παρακάτω περίεργο περιστατικό. Μία μέρα πήγαν τον Ανδρέα σε ένα χειρουργείο για να αφαιρέσουν από τα πέλματα τη «σόλα». Αφού έγινε η επέμβαση του συνέστησαν την άλλη μέρα να πάει για καθαρισμό. Το πρωί της επομένης πήγε και προς μεγάλη έκπληξη των ιατρών, είδαν ότι η «σόλα» είχε ξαναδημιουργηθεί! Οι γιατροί δεν είχαν παρατηρήσει άλλο παρόμοιο περιστατικό και τελικά το θεώρησαν ότι είναι συνέπεια του βασανισμού και το κατέγραψαν ως ένα στοιχείο απόδειξης βασανισμού!
Την ιστορία αυτή δεν ξέρω αν τη διηγήθηκε αλλού ο Ανδρέας, αλλά όπως είπαμε ήταν σεμνός άνθρωπος και δεν ήθελε να μιλάει για τον εαυτό του και για εκείνα που τράβηξε.
Ας είναι ελαφρύ το χώμα που θα τον σκεπάσει.
Λεωνίδας Δρανδάκης
