Ακριβώς πριν από 16 χρόνια, και συγκεκριμένα, στις 13 Νοέμβριου του 2002, το δεξαμενόπλοιο Prestige βυθιζόταν στα ανοιχτά της βορειοδυτικής ακτής της Ισπανίας, αφήνοντας να διαρρεύσουν 60.000 τόνοι πετρελαίου στην θάλασσα, και προκαλώντας μια από τις χειρότερες πετρελαιοκηλίδες που έχουν καταγραφεί στη σύγχρονη ιστορία της Ευρώπης.
Η περιβαλλοντική καταστροφή ήταν ανυπολόγιστη, καθώς 1.300 χιλιόμετρα ακτογραμμής «μαύρισαν» κατά το μήκος της βόρειας ακτής της Ισπανίας με τη ρύπανση να επεκτείνεται μέχρι τις ακτές της Πορτογαλίας και τη Νοτιοδυτική Γαλλία και να ευθύνεται για να την κατακόρυφη αύξηση των ποσοστών θνησιμότητας πτηνών, ψαριών, οστρακοειδών, αλλά και θαλάσσιων θηλαστικών που ζούσαν στην περιοχή. Οι επιπτώσεις, μάλιστα, στα θαλάσσια είδη ήταν τόσο έντονες που οδήγησαν λίγους μήνες μετά (Δεκέμβριος 2002), το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην έκδοση ειδικού κανονισμού «για τη θέσπιση ειδικών μέτρων για την αποζημίωση της ισπανικής αλιείας, οστρακοκαλλιέργειας και υδατοκαλλιέργειας που έχουν πληγεί από τη ρύπανση πετρελαίου που προκλήθηκε από το πλοίο Prestige».
Πέραν αυτής της τόσο άμεσης επίπτωσης στα δεκάδες είδη της περιοχής αυτής, η πετρελαιοκηλίδα του Prestige προκάλεσε έντονες και μακροχρόνιες επιπτώσεις στα θαλάσσια και παράκτια οικοσυστήματα. Σύμφωνα με επιστημονικές μελέτες διαπιστώθηκε για παράδειγμα πως δέκα χρόνια μετά το ατύχημα, η αναπαραγωγική επιτυχία κάποιων ειδών πουλιών ήταν 45% χαμηλότερη του φυσιολογικού.
Ως αποτέλεσμα, εξαιτίας αυτών των μη αναστρέψιμων επιπτώσεων σε περιβάλλον και οικονομία, μέσα σε μια στιγμή εκατοντάδες παράκτιες κοινότητες καταστράφηκαν, καθώς αφενός η μείωση των εκφορτώσεων κόστισε στην ισπανική αλιευτική βιομηχανία σχεδόν 300 εκατ. Ευρώ από το 2002 έως το 2006, και αφετέρου οι τουριστικές κρατήσεις στην περιοχή του ατυχήματος μειωθήκαν κατά τουλάχιστον 18%, μειώνοντας αντίστοιχα, και τις τουριστικό εισόδημα των πληγεισών περιοχών κατά 718 εκατ. Ευρώ.
Η πετρελαιοκηλίδα του Prestige μπορεί μεν να προκλήθηκε από ναυτικό ατύχημα, όμως μας βοηθάει να «οπτικοποιήσουμε» πολύ καλά το μέγεθος της ρύπανσης που μπορεί να προκληθεί από μια πετρελαιοκηλίδα που συμβαίνει στα ανοιχτά της θάλασσας, καθώς και τις εκτεταμένες και μακροχρόνιες επιπτώσεις που αυτή έχει σε ένα διευρυμένο σύνολο οικονομικών δραστηριοτήτων, κοινοτήτων, αλλά και ειδών. Από τότε έως και σήμερα, εκατοντάδες περιπτώσεις σημαντικής διαρροής πετρελαίου έχουν προκληθεί από μικρά και μεγάλα ατυχήματα σε πλατφόρμες εξορύξεων πετρελαίου σε διάφορες περιοχές του κόσμου, με αντίστοιχες συνέπειες στα θαλάσσια οικοσυστήματα, την αλιεία, τον τουρισμό και κατ’ επέκταση, το σύνολο της κοινωνίας.
Οι εξορύξεις υδρογονανθράκων που σχεδιάζονται να γίνουν τα επόμενα χρόνια στη χώρα μας, σε μια θαλάσσια έκταση που ισοδυναμεί σχεδόν με 60.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα και η οποία καλύπτει την περιοχή του Ιονίου Πελάγους φτάνοντας έως και τα δυτικά-νοτιοδυτικά της Κρήτης, είναι περιβαλλοντικά επιβλαβείς και ενέχουν μεγάλους οικονομικούς κινδύνους.
Κάποιες από τις εξορύξεις αυτές σχεδιάζονται να γίνουν σε τεράστιο βάθος (στα περίπου 3.000 μέτρα), σε μια περιοχή κομβικής οικολογικής σημασίας, όπου κολυμπούν κάποια από τα πλέον κινδυνεύοντα θαλάσσια είδη της Μεσογείου (φυσητήρες, δελφίνια, θαλάσσιες χελώνες), τα οποία δίνουν κυριολεκτικά ζωή στις θάλασσές μας.
Οι εξορύξεις αυτές μας φέρνουν ακόμα πιο κοντά στον κίνδυνο ενός ατυχήματος, το οποίο ανεξάρτητα αν είναι μικρής ή μεγάλης έκτασης, είναι ικανό να πλήξει ανεπανόρθωτα το πραγματικό κεφάλαιο της χώρας μας που δεν είναι άλλο από το φυσικό περιβάλλον.
Για να μην χρειαστεί ποτέ εμείς και οι επόμενες γενιές να ζήσουμε μια τέτοια καταστροφή, ας μάθουμε από το παρελθόν, λέγοντας όχι στις εξορύξεις πετρελαίου και φυσικού αερίου στις θάλασσές μας.
Διαβάστε περισσότερα στα ακόλουθα links:
