Σε ένα γραφείο σε έναν απότομο λόφο σε ένα παραθαλάσσιο προάστιο της Αθήνας, ένα μικροσκοπικό μπλε φως αναβοσβήνει από έναν υπολογιστή.
Ο Δρ. Αλέξανδρος Φραντζής, ωκεανογράφος, επισημαίνει το φως παρακολουθεί τη θαλάσσια κυκλοφορία σε πραγματικό χρόνο.
Είναι το κλειδί για την διάσωση ενός από τους πιο απειλούμενους πληθυσμούς φαλαινών στον κόσμο.
«Καταγράφει τη θέση, την πορεία και την ταχύτητα ενός σκάφους που εισέρχεται στα ελληνικά ύδατα» εξηγεί και προσθέτει: «Και αυτό είναι ζωτικής σημασίας για τη χαρτογράφηση των πυκνοτήτων της ναυτιλίας σε περιοχές που κατοικούνται από φάλαινες».
Ο Φραντζής έχει περάσει σχεδόν ένα τέταρτο του αιώνα μελετώντας θαλάσσια θηλαστικά. Το γραφείο του, όπως και το μικρό του ερευνητικό ίδρυμα κητοειδών Pelagos έχει συμβάλει στην κατανόηση των δελφινιών, των φωκιών και των φαλαινών σε μια χώρα όπου λίγα ήταν γνωστά για τη θαλάσσια ζωή μόλις πριν από δύο δεκαετίες.
«Το θαλάσσιο περιβάλλον της Ελλάδας είναι πολύ πλούσιο σε είδη», λέει ο Φραντζής και συνεχίζει: «Στην αρχαιότητα τα κήτη εξετάζονταν πολύ σοβαρά. Ο Αριστοτέλης έγραψε την πρώτη επιστημονική μελέτη, την ιστορία του Animalium, για αυτά. Θα μπορούσατε να πείτε ότι οι Έλληνες ήταν οι πρώτοι και οι τελευταίοι στον τομέα αυτό, γι’ αυτό και λαμβάνονται επειγόντως μέτρα».
Οι φάλαινες είναι το επίκεντρο της τελευταίας εκστρατείας του Φραντζή που αν και κυριαρχούν σε άλλα νερά στην Ελλάδα βρίσκονται λιγότερες από 300.
Οι απειλές
Όπως και τα θαλάσσια θηλαστικά στα περισσότερα μέρη του κόσμου, έτσι και στην Ελλάδα οι φάλαινες αντιμετωπίζουν μια πληθώρα απειλών, από το να μπλεχτούν στα δίχτυα ψαράδων μέχρι να καταπιούν πλαστικά σκουπίδα.
Στην Ελλάδα υπάρχει ο πρόσθετος κίνδυνος ηχητικής ρύπανσης από τα πολεμικά πλοία του ΝΑΤΟ που διεξάγουν ασκήσεις που κατηγορούνται για αποπροσανατολισμό φαλαινών που εξαρτώνται από τη δική τους μορφή σόναρ για την πλοήγηση και το κυνήγι.
Οι σεισμικές έρευνες, μετά την ανακάλυψη υδρογονανθράκων, αποτελούν επίσης απειλή.
Κατά τον κ. Φραντζή ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι η σύγκρουση με ένα πλοίο.
Τον περασμένο μήνα, μια φάλαινα εννέα μέτρων έπεσε πάνω σε μια παραλία στη Σαντορίνη.
Για τις φάλαινες ο θάνατος από τη σύγκρουση είναι μακράν ο πιο οδυνηρός, ισχυρίζεται καθώς τα ζώα σχίζονται από τον έλικα.
«Αυτό που γνωρίζουμε είναι ότι τουλάχιστον μια φάλαινα κάθε χρόνο σκοτώνεται ως αποτέλεσμα σύγκρουσης με πλοίο. Είναι ένα ποσοστό θνησιμότητας που τα είδη σε αυτά τα μέρη δεν μπορούν να επιβιώσουν», σημειώνει.
Guardian
