«Η Ελλάδα επιστρέφει και επιστρέφει με σχέδιο, με ευθύνη και με σταθερά βήματα»: με τα λόγια αυτά έκλεισε την ομιλία του ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, στη συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου.
Καμβάς όσον αφορά τη μετάβαση στη καινούρια αυτή περίοδο για τον τόπο και τον ελληνικό λαό είναι, σύμφωνα με κυβερνητικά στελέχη, το 106σέλιδο κείμενο με τον τίτλο, «Μια στρατηγική ανάπτυξης για το μέλλον».
Δείτε ολόκληρο το κείμενο:
Ζητούμενο, «η επιστροφή της Ελλάδας στη κανονικότητα, την επιστροφή της χώρας μετά από πολλά χρόνια σε ουσιαστικούς ρυθμούς ανάπτυξης», είχε την ευκαιρία να υπογραμμίσει ο πρωθυπουργός, κάτι που, πρόσθετε, «μας δίνει τη δυνατότητα πια να σχεδιάσουμε με ασφάλεια τα βήματά μας στη μεταμνημονιακή εποχή».
Το κυβερνητικό σχέδιο αποτυπώνει το πέρασμα από την ευημερία των δεικτών, στην ευημερία των ανθρώπων. «Γιατί αν το ένα πόδι της στρατηγικής για την επόμενη μέρα είναι η ενίσχυση της παραγωγής, το δεύτερο είναι η κοινωνική δικαιοσύνη», σημείωνε με έμφαση ο κ. Τσίπρας στην ίδια συνεδρίαση.
Το Σχέδιο αναφέρεται στις πρωτοβουλίες στήριξης τόσο του Τομέα της Δημόσιας Υγείας, της Παιδείας και της Κοινωνικής Ασφάλισης. Με ιδιαίτερη βαρύτητα στα ζητήματα της εργασίας, συγκεκριμένα την αποκατάσταση της νομιμότητας στην αγορά εργασίας και την ενίσχυση της διαπραγματευτικής δύναμης των εργαζομένων.
Ειδικότερα, το κείμενο αποτελεί την αποτύπωση μιας ολιστικού χαρακτήρα, στρατηγικής για τη μεταμνημονιακή πορεία της χώρας.
Δεν είναι -σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές- απλώς ένα σχέδιο στο οποίο απαριθμούνται αναπτυξιακοί στόχοι. Είναι ένα συνολικό πλάνο το οποίο περιλαμβάνει αφενός τους σκοπούς στους επιμέρους τομείς του κοινωνικού και οικονομικού γίγνεσθαι και αφετέρου τις συγκεκριμένες πρωτοβουλίες και δράσεις για την επίτευξη αυτών των σκοπών.
Σύμφωνα με την κυβέρνηση το εγχείρημα είναι καινοφανές για τη χώρα, η οποία πορεύθηκε για χρόνια με μια κοντόφθαλμη και απολύτως καταστροφική όπως αποδείχθηκε, λογική. Για πρώτη φορά, η Ελλάδα είναι σε θέση όχι μόνο να οραματιστεί στη θεωρία, αλλά να θέσει μια σειρά από συλλογικούς εθνικούς και κοινωνικούς στόχους, για την επόμενη μέρα της και μάλιστα, μετά από μία πολυετή κρίση.
Το Σχέδιο συνιστά, τέλος, συμπύκνωση μιας συλλογικής εμπειρίας των τελευταίων ετών και αποτύπωση αυτής σε επεξεργασίες που προέκυψαν από τα επιμέρους Υπουργεία, λαμβάνοντας συγχρόνως υπόψη τα συμπεράσματα από τα Περιφερειακά Συνέδρια για την Παραγωγική Ανασυγκρότηση.
Κατώτατος μισθός, συλλογικές διαπραγματεύσεις, νέες θέσεις εργασίας, κοινωνική ασφάλιση, κοινωνική και αλληλέγγυα οικονομία, κράτος πρόνοιας
«Κύριες προτεραιότητες για το σχεδιασμό των θεσμών της αγοράς εργασίας του αύριο είναι η εξάλειψη της αδήλωτης εργασίας, η δημιουργία περισσότερων και καλύτερων θέσεων εργασίας, η προώθηση αποτελεσματικού κοινωνικού διαλόγου και η προστασία των ανέργων. Για αυτούς τους στόχους, οι προσπάθειες στο άμεσο μέλλον θα επικεντρωθούν στη μείωση της αδήλωτης και της επισφαλούς εργασίας».
Αυτός είναι ένας από τους κεντρικούς στόχους του σχεδίου στρατηγικής ανάπτυξης της ελληνικής κυβέρνησης, στο οποίο σημειώνεται, επίσης ότι, λόγω των βελτιωμένων συνθηκών τόσο της ελληνικής οικονομίας, συνολικότερα, όσο και της αγοράς εργασίας, ειδικότερα, φαίνεται επίκαιρη η προσεκτική εξέταση της αύξησης του επιπέδου του κατώτατου μισθού. Διευκρινίζεται δε ότι το νέο επίπεδο του κατώτατου μισθού θα καθοριστεί, μέσω συνολικής εκτίμησης των επιπτώσεων, σύμφωνα με το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο. Όσον αφορά τις συλλογικές διαπραγματεύσεις, τονίζεται ότι θα αποκατασταθούν οι αρχές της επεκτασιμότητας και της ευνοϊκότερης ρύθμισης. Τέλος, οι ενεργητικές πολιτικές απασχόλησης θα ενισχυθούν, για να διευκολύνουν την επιστροφή των ανέργων στην εργασία.
Καταπολέμηση της άτυπης εργασίας και της αβεβαιότητας, καθορισμός κατώτατου μισθού και συλλογικές διαπραγματεύσεις
Αναλυτικότερα, στο σχέδιο στρατηγικής ανάπτυξης της ελληνικής κυβέρνησης, αναφέρονται τα ακόλουθα:
«Η αδήλωτη εργασία μειώθηκε σε περίπου 10% σε τομείς υψηλού κινδύνου, από 30%, το 2013. Αυτή η σημαντική μείωση επιτεύχθηκε με την εισαγωγή νέων κανόνων και με μία σημαντική αναβάθμιση των σχετικών συστημάτων πληροφορικής. Επιπλέον, τον Ιανουάριο του 2017, ξεκίνησε η εφαρμογή ενός τριετούς σχεδίου δράσης για την αντιμετώπιση της αδήλωτης εργασίας. Το σχέδιο αυτό προβλέπει ένα ισορροπημένο ρυθμιστικό και πολιτικό πλαίσιο, που περιλαμβάνει προληπτικά και διορθωτικά μέτρα για τη διευκόλυνση της μετάβασης των άτυπων εργαζομένων στην επίσημη οικονομία και την αντιμετώπιση της αδήλωτης εργασίας».
Δράσεις που αποσκοπούν στη μείωση της αδήλωτης εργασίας στο 5%, έως το 2021, όπως αναφέρεται στο σχέδιο.
Επισημαίνεται, επίσης ότι η επέκταση των τυπικών θέσεων εργασίας συνδέεται με την αντίστοιχη βελτίωση της ποιότητας της εργασίας. «Οι ποιοτικές θέσεις εργασίας συμβάλλουν στην καταπολέμηση των εισοδηματικών ανισοτήτων και στην αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας, ενώ βελτιώνουν την κοινωνική προστασία. Θα εφαρμοστούν θεσμικές μεταρρυθμίσεις για την επέκταση του ποσοστού των τυπικών θέσεων εργασίας, όπως η εισαγωγή μίας νέας δομής προστίμων για την αδήλωτη εργασία».
Όσον αφορά στο νέο επίπεδο του κατώτατου μισθού, «θα καθοριστεί, μέσω του πρόσφατα βελτιωμένου συστήματος, το οποίο απαιτεί μία εκτεταμένη εκτίμηση επιπτώσεων, ώστε να προβλεφθούν οι αντιδράσεις των παραγόντων της αγοράς εργασίας και οι επιπτώσεις στη βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη […] Οι αλλαγές στο επίπεδο του κατώτατου μισθού θα λάβουν υπόψη τις εξελίξεις στην παραγωγικότητα και την ανταγωνιστικότητα, καθώς και το ποσοστό συνολικής ανεργίας, το ποσοστό ανεργίας των νέων και τα ισχύοντα μισθολογικά επίπεδα».
Τέλος, για τις συλλογικές διαπραγματεύσεις, αναφέρεται ότι, «με τη λήξη του προγράμματος οικονομικής προσαρμογής, θα αποκατασταθούν δύο θεμελιώδεις αρχές: Η αρχή της επεκτασιμότητας και η αρχή της ευνοϊκότερης ρύθμισης. Σε συνδυασμό με τις πρόσφατες συλλογικές συμβάσεις, οι οποίες περιλαμβάνουν μη-μισθολογικά στοιχεία (π.χ. ζητήματα υγείας και ασφάλειας, αδήλωτη εργασία, επαγγελματική κατάρτιση), η αναζωογόνηση αυτών των αρχών θα ενισχύσει την ποιότητα και την αποτελεσματικότητα του κοινωνικού διαλόγου».
Ένα ενοποιημένο, σύγχρονο και βιώσιμο συνταξιοδοτικό σύστημα
Σχετικά με το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης, αυτό έχει αναμορφωθεί πλήρως, με την ενοποίηση των κυριότερων συνταξιοδοτικών ιδρυμάτων στον «Ενιαίο Οργανισμό Κοινωνικής Ασφάλισης» (ΕΦΚΑ) και όλων των επικουρικών συνταξιοδοτικών ταμείων στο «Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης και Εφάπαξ Παροχών» (ΕΤΕΑΕΠ).
Σύμφωνα με το σχέδιο στρατηγικής ανάπτυξης της ελληνικής κυβέρνησης:
«Άλλοι βασικοί στόχοι του υπουργείου Εργασίας για την αύξηση της διοικητικής αποτελεσματικότητας και τη βελτίωση της ποιότητας των υπηρεσιών περιλαμβάνουν την ψηφιοποίηση του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης, καθώς και την απλούστευση και την τυποποίηση των διαδικασιών. Η χρήση των ψηφιακών εργαλείων θα καταστήσει τις διαδικασίες γρηγορότερες, πιο διαφανείς, εύχρηστες και αξιόπιστες. Η ψηφιοποίηση του Ενιαίου Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ) θα βοηθήσει στην επιτάχυνση της απονομής των συντάξεων. Ο στόχος είναι να περάσουμε από μία μέση περίοδο αναμονής μεγαλύτερης των δύο ετών σε αυτή των δύο μηνών, αρχής γενομένης από τον Αύγουστο του 2018. Η χρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο χορηγήθηκε, για να επιταχύνει την ψηφιοποίηση του ΕΦΚΑ, αλλά και για την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής και των δράσεων, όπως “Σύνταξη σε μια μέρα”.
Ο ΕΦΚΑ έχει δημιουργήσει ακόμη ένα σχέδιο δράσης για την συγχώνευση όλων των προηγούμενων Ταμείων Κοινωνικής Ασφάλισης, που προβλέπει δράσεις, μέχρι και το 2020. Τα κύρια εναπομείναντα ορόσημα είναι τα ακόλουθα: (α) Συγχωνευμένα Ταμεία που να λειτουργούν υπό ολοκληρωμένες οργανωτικές δομές, όπως προβλέπει ήδη η ΥΑ, (β) μείωση των ενοικιάσεων και των μισθώσεων, (γ) εξοικονόμηση σε προσωπικό και θέσεις διαχείρισης, (δ) μείωση του αριθμού των τοπικών γραφείων, (ε) ολοκληρωμένα ΙΤ συστήματα, (στ) αναδιάρθρωση των υπηρεσιών ελέγχου και είσπραξης».
Διευκολύνοντας την επιστροφή στην εργασία
Όπως υπογραμμίζεται στο σχέδιο στρατηγικής ανάπτυξης της ελληνικής κυβέρνησης, «το νέο πλαίσιο αντικαθιστά την ad hoc διαχείριση των ενεργητικών πολιτικών με μία πιο συστηματική προσέγγιση».
«Το νέο μοντέλο περιλαμβάνει τα ακόλουθα στοιχεία:
– Μία στροφή προς ένα νέο μοντέλο υλοποίησης των πολιτικών εργασίας που προσφέρει επιλογές προγραμμάτων στους ανέργους σε συνεχή βάση.
– Ενίσχυση της παροχής συμβουλών στους ανέργους, η οποία περιλαμβάνει τη δημιουργία προφίλ, για την υποστήριξη, την αξιολόγηση και την κατεύθυνσή τους στις κατάλληλες εναλλακτικές λύσεις.
– Ενισχυμένα συστήματα πληροφοριών, τα οποία βελτιώνουν τον προγραμματισμό, την εποπτεία και την παρακολούθηση και αξιοποιούν καλύτερα τις πληροφορίες από την αγοράς εργασίας, ώστε να τροφοδοτούν τόσο το σχεδιασμό, όσο και την υλοποίηση πολιτικών.
Ένα πιλοτικό πρόγραμμα βασισμένο στη λογική ανοιχτού πλαισίου θα ενεργοποιηθεί τους επόμενους μήνες. Η άμεση ενεργοποίηση των μακροχρόνια ανέργων αποτελεί προϋπόθεση για την ανάπτυξη, χωρίς αποκλεισμούς».
Σύμφωνα με το Πρόγραμμα Νέων Δεξιοτήτων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Ευρώπη, ένα σχέδιο δράσης για την ανάπτυξη του ανθρώπινου κεφαλαίου θα εφαρμοστεί έως τον Ιούνιο του 2018. Όπως επισημαίνεται, οι στόχοι και οι βασικές αρχές της οργάνωσης του νέου συστήματος περιλαμβάνουν:
«- Σύνδεση προγραμμάτων κατάρτισης με το αναπτυξιακό δυναμικό της χώρας, μέσω του μηχανισμού διάγνωσης αναγκών της αγοράς εργασίας.
– Εξέταση της δυνατότητας αύξησης του αριθμού των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων που εμπλέκονται, όπως τα πανεπιστήμια.
– Εξασφάλιση της ποιότητας του συστήματος σε όλα τα επίπεδα: Εκπαιδευτές, προγράμματα σπουδών, εκπαιδευτικό υλικό, υποδομές, διαδικασίες αξιολόγησης και πιστοποίησης.
Σύμφωνα με τα ανωτέρω, το σύστημα κατάρτισης θα αναθεωρηθεί. Το αναβαθμισμένο σύστημα θα απομακρυνθεί από τα οριζόντια προγράμματα κατάρτισης προς πιο ατομικά βασιζόμενα προγράμματα σπουδών. Ταυτόχρονα, θα εισαχθεί πρωτόκολλο ποιότητας για τα όλα τα προγράμματα».
Η προώθηση μίας οικονομίας με κοινωνικό προσανατολισμό
Στο σχέδιο στρατηγικής ανάπτυξης της ελληνικής κυβέρνησης διευκρινίζεται ότι η ανάπτυξη της κοινωνικής οικονομίας αποτελεί στρατηγική και οριζόντια προτεραιότητα της κυβέρνησης, καθώς συμβάλλει στην οικονομική ανάπτυξη, χωρίς αποκλεισμούς, καταπολεμώντας, παράλληλα, την ανεργία και τον κοινωνικό αποκλεισμό και προάγοντας την οικονομική δημοκρατία.
Συγκεκριμένα, σημειώνεται ότι:
«Ο νόμος 4430/2016 εισάγει ένα νέο θεσμικό πλαίσιο-μία εξέλιξη των “κοινωνικών συνεταιριστικών επιχειρήσεων” και θέτει κανόνες για την ανάπτυξη ενός ευνοϊκού περιβάλλοντος για την κοινωνική οικονομία για όλους τους πολίτες και για κάθε παραγωγική δραστηριότητα. Ο νόμος ιδρύει, επίσης, την Ειδική Γραμματεία Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας (ΚΑΛΟ), την πρώτη ξεχωριστή διοικητική μονάδα στον τομέα. Παράλληλα, αναπτύχθηκε ένα ολοκληρωμένο “Σχέδιο Δράσης για την Ανάπτυξη του Οικοσυστήματος της Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας 2017-2023”, το οποίο χρηματοδοτείται, κυρίως, από το ΕΣΠΑ, με συνολικό προϋπολογισμό 170.712.550 ευρώ, από 2 Τομεακά Επιχειρησιακά Προγράμματα του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου και 13 Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράμματα.
Τα πρώτα ταμεία δράσης υποστηρίζουν δράσεις έως και 100 Κέντρων Στήριξης ΚΑΛΟ (τουλάχιστον ένα σε κάθε πρώην Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση) και θα τεθούν σε λειτουργία το 3ο τρίμηνο του 2018. Αμέσως μετά την προκήρυξη για τα Κέντρα Υποστήριξης, θα ακολουθήσει μία σειρά προκηρύξεων για επιχορηγήσεις για φορείς ΚΑΛΟ σε διάφορα επίπεδα ανάπτυξης (πλήρως επιδοτούμενα κεφάλαια εκκίνησης για νέους φορείς ΚΑΛΟ ή εν μέρει επιδοτούμενα κεφάλαια για φορείς ΚΑΛΟ σε πιο ώριμα επίπεδα ανάπτυξης). Ταυτόχρονα, αναπτύσσονται διάφορες δράσεις για τη διαμόρφωση χρηματοπιστωτικών εργαλείων, που συμπληρώνουν τις δράσεις στήριξης και επιδότησης. Η πρώτη αφορά την ίδρυση του επιμέρους αμοιβαίου κεφαλαίου ΚΑΛΟ, στο πλαίσιο του Ταμείου Επιχειρηματικότητας II, το οποίο διαχειρίζεται το ΕΤΕΑΝ με αρχικό προϋπολογισμό, ύψους 10 εκατ. ευρώ και έχοντας στόχο τη χορήγηση μικροδανείων, μέχρι 25.000 ευρώ σε φορείς ΚΑΛΟ που θα ενεργοποιηθεί το 3ο τρίμηνο του 2018. Με στόχο τη δημιουργία ενός Ταμείου ΚΑΛΟ, όπως ορίζεται στο ν. 4430/2016, ολοκληρώθηκε μία συμφωνία στήριξης και συνεργασίας με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, η οποία θα ενεργοποιηθεί το 2ο τρίμηνο του 2018.
Τέλος, σε ό,τι αφορά τα χρηματοπιστωτικά μέσα, σε συνεργασία με το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων και με χρηματοδότηση του Εθνικού Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, αναπτύσσεται μία δράση για την παροχή εγγυητικών καταθέσεων σε φορείς ΚΑΛΟ, προκειμένου να διευκολυνθεί η συμμετοχή τους σε δημόσιες προσκλήσεις, η οποία, επίσης, θα τεθεί σε ισχύ το 2ο τρίμηνο».
Πολιτικές του κράτους πρόνοιας, μετά την κρίση
Επιπλέον, στο σχέδιο στρατηγικής ανάπτυξης της ελληνικής κυβέρνησης τονίζεται ότι η ενίσχυση της κοινωνικής προστασίας, ο λεγόμενος και 2ος πυλώνας του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης (ΚΕΑ), θα ολοκληρωθεί το 2018 με πρόσθετες υπηρεσίες και παροχές σε είδος και αναφέρεται ότι, μεταξύ αυτών, περιλαμβάνονται ήδη τα κοινωνικά τιμολόγια για το νερό και την ενέργεια, η άμεση σύνδεση με το Ταμείο Ευρωπαϊκής Βοήθειας προς τους πιο άπορους για παροχή τροφίμων και βασικών ενισχύσεων, η εγγραφή των παιδιών σε σταθμούς και δωρεάν υγειονομική περίθαλψη στο δημόσιο σύστημα. «Το 10% των ανέργων δικαιούχων του ΚΕΑ έχουν ήδη πρόσβαση στις ενεργητικές πολιτικές απασχόλησης» τονίζεται.
Σύμφωνα με το σχέδιο στρατηγικής ανάπτυξης, στόχος της κυβέρνησης είναι να ενισχυθεί ο 3ος αυτός πυλώνας, φτάνοντας το 20% εντός των επόμενων δύο ετών, με σαφή σκοπό τη διευκόλυνση της επανένταξης αυτών των ευάλωτων κοινωνικών τμημάτων, «ώστε να αποφευχθεί ο εγκλωβισμός τους σε μία παγίδα φτώχειας».
Κοινωνικές επενδύσεις για παιδιά και οικογένειες
Στο σχέδιο στρατηγικής ανάπτυξης, προβλέπονται πρόσθετες κοινωνικές επενδύσεις για:
– Συνέχιση του επιτυχημένου προγράμματος σχολικών γευμάτων. Το πιλοτικό πρόγραμμα, που ωφέλησε 3.000 παιδιά, το 2016, αυξάνοντάς τα σε 10.000, το 2017, επεκτείνεται σταδιακά σε όλες τις περιοχές της Ελλάδας. Το 2018, θα εξυπηρετηθούν 130.000 ημερήσια γεύματα, που θα αυξηθούν σε 500.000, το 2019 και το 2020, ξεκινώντας από τα σχολεία στις περιοχές που πλήττονται περισσότερο από τη φτώχεια και την ανεργία.
– Αύξηση του αριθμού των βρεφονηπιακών σταθμών, από 2.800 μονάδες το 2018, καλύπτοντας 100.000 παιδιά, σε 5.000 μονάδες, το 2019-2020, για 145.000 παιδιά. Θα ωφεληθούν οι εργαζόμενοι γονείς, αλλά και εκείνοι που πλήττονται περισσότερο από τη φτώχεια και την ανεργία.
– Αύξηση των επιδομάτων στέγασης για οικογένειες (με ενοίκιο και δάνειο), ιδίως των χαμηλότερων εισοδηματικών κλιμακίων.
Προβλέπονται συμπληρωματικές παρεμβάσεις, κυρίως:
– Ενίσχυση των κοινωνικών υπηρεσιών για οικογένειες και παιδιά, χρησιμοποιώντας υπηρεσίες που βασίζονται στην κοινότητα, μέσω περίπου 100 Κέντρων Στήριξης Οικογένειας στο Δίκτυο Κοινοτικών Κέντρων, που χρηματοδοτούνται από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο.
– Ενίσχυση των μέτρων στήριξης της μητρότητας, κυρίως για τις ανασφάλιστες».
Επιπλέον, το σχέδιο στρατηγικής ανάπτυξης περιλαμβάνει συγκεκριμένα μέτρα για τις ευάλωτες ομάδες: Ρομά, ηλικιωμένοι, άστεγοι, άτομα με αναπηρία.
Εισάγοντας το Εθνικό Σύστημα Κοινωνικής Αλληλεγγύης
«Το Εθνικό Σύστημα Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΕΣΚΑ) έρχεται να συμπληρώσει την Εθνική Στρατηγική για την Κοινωνική Ένταξη και τις αντίστοιχες Περιφερειακές Στρατηγικές το 2015, το στρατηγικό πλαίσιο για την ένταξη των Ρομά και την καταπολέμηση της έλλειψης στέγης, καθώς και την πρόσφατη υιοθέτηση ενός πιλοτικού πλαισίου για την αποϊδρυματοποίηση παιδιών και ανθρώπων με αναπηρίες. Το εν λόγω πλαίσιο υποστηρίζεται από ένα νέο νόμο που στοχεύει στην ανάπτυξη της αναδοχής και της υιοθεσίας, με σκοπό τον εξορθολογισμό των δαπανών» υπογραμμίζεται στο σχέδιο στρατηγικής ανάπτυξης.
Συγκεκριμένα, όπως τονίζεται, «το νέο σύστημα κοινωνικής αλληλεγγύης αποτελείται από δύο πυλώνες:
– Τον Εθνικό Μηχανισμό για το συντονισμό, την παρακολούθηση και την αξιολόγηση πολιτικών κοινωνικής ένταξης.
– Τον ΟΠΕΚΑ, ένα δηλαδή ενιαίο γραφείο διαχείρισης, ελέγχου και πληρωμής, για όλα τα επιδόματα κοινωνικής πρόνοιας. Το γεωγραφικό σύστημα πληροφοριών του συνδέεται με τον Εθνικό Μηχανισμό.
Η λειτουργία του θα υποβοηθηθεί από την αναβάθμιση και αναδιοργάνωση των 13 Κέντρων Κοινωνικής Πρόνοιας Περιφερειών και του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικής Αλληλεγγύης, υπό την αιγίδα του υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης».
Οι άξονες του αναπτυξιακού σχεδίου για τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος και την ενίσχυση των επενδύσεων
Μέσα από στοχευμένες παρεμβάσεις, που θα πρέπει να ολοκληρωθούν τα επόμενα χρόνια, σχεδιάζει η κυβέρνηση να υλοποιήσει τους στόχους της για αποκατάσταση της αύξησης της παραγωγικότητας και της ανταγωνιστικότητας, με βάση το σχέδιο για τη ολιστική στρατηγική ανάπτυξης της χώρας.
Το σχέδιο συνιστά, όπως σημειώνουν κυβερνητικά στελέχη, τη συμπύκνωση μιας συλλογικής εμπειρίας των τελευταίων ετών και αποτύπωση αυτής σε επεξεργασίες που προέκυψαν από τα επιμέρους Υπουργεία, λαμβάνοντας συγχρόνως υπόψη τα συμπεράσματα από τα περιφερειακά συνέδρια για την παραγωγική ανασυγκρότηση.
Μερικές από τις βασικές επικείμενες δράσεις πολιτικής που αφορούν στη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος και την ενίσχυση των επενδύσεων όπως αυτές περιγράφονται στο αναπτυξιακό σχέδιο είναι οι εξής:
– Χρηµατοδότηση επιχειρηµατιών και ΜµΕ µε τα νέα χρηµατοδοτικά µέσα, όπως: Συλλογική χρηµατοδότηση (Crowdfunding), Equifund και Ταµείο Επιχειρηµατικότητας
– Ολοκλήρωση της εφαρµογής του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τις Εξαγωγές
– Ολοκλήρωση της φάσης Ι και έναρξη της φάσης ΙΙ του έργου «Ολοκληρωµένο Σύστηµα Διαχείρισης Δικαστικών Υποθέσεων για την Ποινική και Πολιτική Διαδικασία» (ΟΣΔΔΥ-ΠΠ), µε στόχο την επιτάχυνση των δικαστικών διαδικασιών και την εισαγωγή της «Δίκης χωρίς χαρτί» (Paperless Trial) καθώς και την εκπόνηση αξιόπιστων στατιστικών στοιχείων
– Απλοποίηση αδειοδότησης για επιπλέον τοµείς οικονοµικής δραστηριότητας – Επιχειρηµατικά πάρκα: Αναθεώρηση του Εθνικού Χωρικού Πλαισίου για την Βιοµηχανία, που θα ενσωµατώνει το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την ανάπτυξη Επιχειρηµατικών Πάρκων
– Επέκταση των λειτουργιών και περαιτέρω ψηφιοποίηση των υπηρεσιών OneStopShop για Επιχειρήσεις
– Ανάπτυξη πλαισίου συντονισµού για τις Αµεσες Ξένες Επενδύσεις
– Λειτουργία του Παρατηρητηρίου Επιχειρηµατικότητας για το σχεδιασµό πολιτικών, την καλύτερη ρύθµιση και την εκ των υστέρων (ex post) αξιολόγης
– Πλήρης εφαρµογή του νέου συστήµατος ελέγχων και εποπτείας της αγοράς
– Εξειδίκευση στα κριτήρια επικινδυνότητας των ελέγχων και εξειδίκευση της µεθοδολογίας για το σχεδιασµό των ελέγχων και την εποπτεία της αγοράς
– Απλούστευση και επιτάχυνση των διαδικασιών χορήγησης αδειών στον κατασκευαστικό κλάδο (Λειτουργία του ψηφιακού συστήµατος)
– Ολοκλήρωση των Μεταρρυθµίσεων Χωροταξικού Σχεδιασµού μέχρι το 2021 και ενσωμάτωση των Ειδικών Πλαισίων Χωροταξικού Σχεδιασµού για τις κύριες οικονοµικές δραστηριότητες όπως ο τουρισµός (2019), η βιοµηχανία (2020), ο ορυκτός πλούτος (2020), οι Ανανεώσιµες Πηγές Ενέργειας (2020), η Ιχθυοκαλλιέργεια (2021) -Υιοθέτηση ΠΔ για την καθιέρωση οργανωµένων περιοχών για ιχθυοκαλλιέργεια σε όλη τη χώρα σύμφωνα µε το τρέχον χωροταξικό πλαίσιο
– Ολοκλήρωση και εφαρµογή του Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου Μεταφορών και εφαρµογή του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την ανάπτυξη του τοµέα της εφοδιαστικής αλυσίδας
– Σχεδιασµός και Ανάπτυξη νέων ευρυζωνικών δικτύων που αποσκοπούν στην επίτευξη των στόχων συνδεσιµότητας που θέτει η ψηφιακή ατζέντα «Ευρώπη 2020» και η κοινωνία των Gigabit 2025
– Δράση για την ανάπτυξη υπηρεσιών υπερ-υψηλών ταχυτήτων για τα ευρυζωνικά δίκτυα νέας γενιάς – Super-Fast Broadband – µε προϋπολογισµό 700 εκατοµµυρίων ευρώ, σχεδιάζεται για την επίτευξη υψηλής ταχύτητας στο διαδίκτυο (τουλάχιστον 100Mbps µε άµεση αναβάθµιση σε 1Gbps) για νοικοκυριά και επιχειρήσεις σε όλη την επικράτεια
– Σχεδιασµός και Ανάπτυξη δικτύων πέµπτης γενιάς (5G) στη χώρα, σύµφωνα µε τον Ευρωπαϊκό Οδικό Χάρτη για το 5G
– Το Ηλεκτρονικό Σύστηµα Διαχείρισης Εγγράφων θα επεκταθεί σε όλους τους Τοµείς Δηµόσιας Διοίκησης και στη συνέχεια στις Τοπικές Αρχές και τα Επιµελητήρια
– Αναβάθµιση των υποδοµών στα λιµάνια του Πειραιά, της Θεσσαλονίκης και της Βόρειας Ελλάδας – σύνδεση µε τη Βαλκανική ενδοχώρα και τις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης
– Εφαρµογή πολιτικών που προωθούν την ανάληψη παραγωγικών αλλά και βιώσιµων πρωτοβουλιών που βασίζονται σε κοινωνικές και συνεργατικές οικονοµικές αξίες
– Δηµιουργία ενός µόνιµου Φόρουµ Διαλόγου για την «Κυκλική Οικονοµία» µε βιοµηχανίες, µεγάλες και µικροµεσαίες επιχειρήσεις, ερευνητές, κοινωνικούς επιχειρηµατίες, κλπ
– Εισαγωγή φορολογικών και κινήτρων για επιχειρήσεις που εφαρµόζουν/επενδύουν σε φιλική προς το περιβάλλον τεχνολογία πέραν της ισχύουσας νοµοθεσίας
– Επανασχεδιασµός του Χάρτη των Θαλάσσιων Μεταφορών Μικρών Αποστάσεων για την ολοκλήρωση της σύνδεσης των νησιών, ιδιαίτερα των πιο αποµακρυσµένων, µεταξύ τους (ακτινωτή διασύνδεση) καθώς και µε την ηπειρωτική χώρα και ανάπτυξη ολοκληρωµένου σχεδίου θαλάσσιων, αεροπορικών και χερσαίων µεταφορών, προκειµένου να επιτευχθεί η έγκαιρη µετάβαση των κατοίκων και των επισκεπτών από και προς τα νησιά
– Έγκαιρη εφαρμογή του Προγράμματος Δημόσιων Επενδύσεων (ΠΔΕ)
– Ολοκλήρωση του οδικού χάρτη για τη χαλάρωση και την εξάλειψη των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων: σε εξέλιξη
– Πλήρης εφαρμογή των πολιτικών που στοχεύουν στη μείωση των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων/Ανοιγμάτων (NPLs/NPEs)
– Περαιτέρω βελτίωση της τραπεζικής εταιρικής διακυβέρνησης, ίδρυση της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας (ΕΑΤ), εξασφάλιση της ομαλής λειτουργίας των υφιστάμενων εργαλείων για τη χρηματοδότηση των ΜμΕ και την ανάπτυξη νέων και ανάπτυξη χρηματοδοτικών μέσων για την προώθηση νέων έργων υποδομής και ενεργειακής απόδοσης
– Πλήρης εφαρμογή του ισχύοντος Αναπτυξιακού Νόμου
Δημοσιονομική πολιτική, Φορολογική πολιτική, Βιωσιμότητα του χρέους, Αποκρατικοποιήσεις
Αύξηση του ΑΕΠ κατά 2,1% κατά μέσο όρο την περίοδο μεταξύ του 2020 και του 2022, δεδομένου ότι η ιδιωτική κατανάλωση (+1,2% κατά μέσο όρο) υποστηρίζεται βιώσιμα από την αύξηση των θέσεων εργασίας (0,4% σε ετήσια βάση) και οι επενδύσεις συνεχίζουν να αυξάνονται (+7,6% κατά μέσο όρο), αν και με βραδύτερο ρυθμό.
Η πρόβλεψη αυτή περιλαμβάνεται στο ολιστικό σχέδιο ανάπτυξης μετά την έξοδο από το πρόγραμμα, στο οποίο επισημαίνεται ότι οι κύριοι στόχοι θα είναι η μακροοικονομική και δημοσιονομική σταθερότητα και η ανθεκτικότητα στις εξωτερικές κρίσεις, λαμβάνοντας παράλληλα υπόψη την ανάγκη για κοινωνική δικαιοσύνη και ισότητα.
Η χώρα αναγνωρίζει τη δέσμευσή της να διατηρήσει το πρωτογενές πλεόνασμα στο 3,5% του ΑΕΠ έως το 2022, και βρίσκεται σε καλό δρόμο για να επιτύχει αυτόν τον στόχο χωρίς την ανάγκη για περαιτέρω δημοσιονομική προσαρμογή. Αντίθετα, αναμένεται να προκύψει δημοσιονομικός χώρος μόλις αρχίσει να κλείνει το παραγωγικό κενό και οι μεταρρυθμίσεις που βρίσκονται στο στάδιο της εφαρμογής αποφέρουν πρόσθετες εξοικονομήσεις. Ο διαθέσιμος δημοσιονομικός χώρος θα χρησιμοποιηθεί για τη δημιουργία ενός πιο φιλικού προς την ανάπτυξη προϋπολογισμού και την ενίσχυση των δικτύων κοινωνικής ασφάλειας με αποτελεσματικό και στοχοθετημένο τρόπο. Τα μέτρα πολιτικής, όπως επισημαίνεται, θα αποσκοπούν στη μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης για τις επιχειρήσεις και τους εργαζομένους καθώς και στην εφαρμογή πολιτικών κοινωνικής πρόνοιας που θα εστιάζουν, μεταξύ άλλων, σε ενεργητικές πολιτικές απασχόλησης και σε μέτρα για την ανακούφιση της παιδικής φτώχειας καθώς και για τη στήριξη της εκπαίδευσης και κατάρτισης του ανθρώπινου δυναμικού. Σημειώνεται, παράλληλα, ότι τίθεται ως στόχος να εκκαθαρισθούν πλήρως οι ληξιπρόθεσμες οφειλές του Δημοσίου το γ’ τρίμηνο εφέτος.
Δημοσιονομική πολιτική
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρατίθενται στο 106 σελίδων σχέδιο, η δημοσιονομική εξυγίανση που πραγματοποιήθηκε τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα βασίστηκε σε διαρθρωτικές και δημοσιονομικές παρεμβάσεις τόσο στην πλευρά των δαπανών όσο και σε αυτή των εσόδων. Έως το τέλος του 2018, οι εκτιμώμενες παρεμβάσεις θα ανέλθουν στο 36,5% του ΑΕΠ σε σωρευτική βάση (περίπου 67 δισ. ευρώ σε ακαθάριστους όρους από την αρχή των προγραμμάτων το 2010, εκ των οποίων το 20% προέρχεται από την πλευρά των δαπανών και το 16,5% από την πλευρά των εσόδων.
Όσον αφορά στις δαπάνες, η μεγαλύτερη συνεισφορά προέρχεται από τις συντάξεις (6,5% του ΑΕΠ), το μισθολογικό κόστος του δημόσιου τομέα (4,8% του ΑΕΠ) και τα λειτουργικά έξοδα (1,9% του ΑΕΠ). Όσον αφορά στα έσοδα, οι σημαντικότεροι συντελεστές είναι o φόρος εισοδήματος (4% του ΑΕΠ), οι ειδικοί φόροι κατανάλωσης (3,2% του ΑΕΠ), ο ΦΠΑ (3,1% του ΑΕΠ) και η φορολογία των ακινήτων (1,8% του ΑΕΠ). Πρέπει να προστεθεί ότι, λόγω των διορθωτικών μέτρων που περιλαμβάνονται στο Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2018- 2021, το αθροιστικό ποσοστό των προαναφερθέντων δημοσιονομικών παρεμβάσεων θα διαμορφωθεί στο 33,7% του ΑΕΠ έως το 2020, διαιρούμενο σε 19,3% του ΑΕΠ στην πλευρά των δαπανών και 14,4% του ΑΕΠ από πλευράς εσόδων.
Αναφορά στο κείμενο γίνεται και στις θετικές επιπτώσεις από την υπέρβαση των δημοσιονομικών στόχων, με τη μείωση της αβεβαιότητας τόσο στην εγχώρια αγορά, όσο και στις αγορές του εξωτερικού χρέους, την αναβάθμιση της χώρας από τους διεθνείς οίκους και τη σταδιακή βελτίωση των αποδόσεων των κρατικών ομολόγων, σταθεροποιώντας τα στα επίπεδα που βρισκόντουσαν πριν από την κρίση. Αυτό, όπως τονίζεται, επέτρεψε στην κυβέρνηση να εκδώσει ομόλογα για πρώτη φορά από το 2014 και να αναπτύξει σταδιακά την καμπύλη των αποδόσεων, προετοιμάζοντας τη χώρα για την επιτυχή έξοδο από το καθεστώς των προγραμμάτων τον Αύγουστο εφέτος.
Φορολογική πολιτική
Σύμφωνα με το ολιστικό σχέδιο, η φορολογική πολιτική θα συμβάλει στην προσέλκυση παραγωγικών επενδύσεων και στην αύξηση της παραγωγικότητας μέσω της σταδιακής μείωσης της φορολογικής επιβάρυνσης τόσο για τις επιχειρήσεις όσο και για την εργασία, καθώς και μέσω της καθιέρωσης σταθερού φορολογικού καθεστώτος για την ενίσχυση των ξένων και των εγχώριων επενδύσεων. Ειδικά για τις επιχειρήσεις, επισημαίνεται ότι ο συνολικός φορολογικός συντελεστής στην Ελλάδα είναι σχετικά υψηλός σε σύγκριση με χώρες με παρόμοια επίπεδα ανταγωνιστικότητας, αν και όχι υπερβολικά σε ευρωπαϊκή κλίμακα και η σταδιακή μείωση τής επιβάρυνσης αποτελεί βασικό στόχο για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών επιχειρήσεων.
Στο σχέδιο απαριθμούνται συγκεκριμένες βασικές δράσεις στο πλαίσιο της φορολογικής μεταρρύθμισης:
* Αξιοποίηση του περιουσιολογίου (ολοκλήρωση τέλος 2018).
* Επέκταση της χρήσης ηλεκτρονικών πληρωμών μέσω κανονιστικών αποφάσεων και κινήτρων για τους φορολογούμενους (π.χ. λοταρία).
* Διεύρυνση της φορολογικής βάσης και καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, για παράδειγμα μέσω της φορολόγησης των βραχυπρόθεσμων μισθώσεων ακινήτων μέσω ηλεκτρονικών πλατφορμών όπως η Airbnb.
* Διασταύρωση φορολογικών δηλώσεων και τραπεζικών λογαριασμών για την αντιμετώπιση μεγάλων περιπτώσεων φοροδιαφυγής.
* Καταπολέμηση του λαθρεμπορίου καυσίμων (β; τρίμηνο 2019) και καπνού.
* Ενσωμάτωση των μέτρων του ΟΟΣΑ για τη διάβρωση της βάσης και τη μετατόπιση των κερδών (BEPS) στην ελληνική νομοθεσία για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής μεγάλων επιχειρήσεων.
* Παροχή φορολογικών κινήτρων για τις επιχειρήσεις μέσω του νέου αναπτυξιακού νόμου και του νόμου για τις στρατηγικές επενδύσεις.
* Εξασφάλιση δίκαιων ρυθμίσεων για τους οφειλέτες του δημοσίου μέσω του εξωδικαστικού μηχανισμού (OCW), ο οποίος συμβάλλει σημαντικά στην εδραίωση βιώσιμων επιχειρήσεων.
* Προσαρμογή του ΕΝΦΙΑ μέσω της εξίσωσης των εμπορικών αντικειμενικών αξιών.
Ειδική αναφορά υπάρχει και για τις δράσεις της Ανεξάρτητης Αρχής Δημόσιων Εσόδων, όπου μεταξύ άλλων σημειώνεται πως έχει προτείνει ένα νέο, φιλόδοξο πρόγραμμα μεταρρύθμισης, το οποίο στοχεύει στη μετατροπή τής ΑΑΔΕ σε ένα σύγχρονο, ευέλικτο και αποδοτικό οργανισμό τα επόμενα τρία χρόνια. Το σχέδιο αυτό επικεντρώνεται σε πέντε τομείς παρέμβασης: εθελοντική συμμόρφωση, αναγκαστική συμμόρφωση, ανθρώπινοι πόροι, τεχνολογία και υποδομές. Ιδιαίτερα όσον αφορά την είσπραξη εσόδων, η ΑΑΔΕ προχωρά προς την συγκέντρωση των διαδικασιών είσπραξης, μέσω της δημιουργίας περιφερειακών κέντρων είσπραξης. Επιπλέον, η μεταρρύθμιση αυτή θα υποστηρίζεται από το νέο, επί του παρόντος υπό υλοποίηση, πληροφοριακό σύστημα διαχείρισης υποθέσεων, το οποίο θα υποστηρίξει την αυτοματοποίηση, τη συγκέντρωση και τη μαζική διαδικασία είσπραξης.
Προκειμένου να καταπολεμηθεί η φοροδιαφυγή, εισάγεται νέα τεχνική έμμεσου λογιστικού ελέγχου, η οποία θα καθορίζει τα ακαθάριστα έσοδα μιας εταιρείας. Επίσης, μια προγραμματισμένη ενημέρωση των δεδομένων των τραπεζικών λογαριασμών που διατηρεί η ΑΑΔΕ για ορισμένο αριθμό φορολογουμένων θα βοηθήσει στην εξεύρεση περιπτώσεων φοροδιαφυγής κατά τα τελευταία έτη. Επιπλέον, η ΑΑΔΕ θα εφαρμόσει ένα σχέδιο σχετικά με τη μετατόπιση κερδών (BEPS).
Βιωσιμότητα του χρέους
Η βιωσιμότητα του χρέους, σύμφωνα με το ολιστικό σχέδιο, είναι ζωτικής σημασίας για την επιτυχία μιας ολιστικής στρατηγικής ανάπτυξης. Αυτό που οι ξένοι και Έλληνες επενδυτές χρειάζονται στην περίοδο μετά το πρόγραμμα, επισημαίνεται, είναι ένας σαφής διάδρομος ώστε να επενδύσουν σε ένα πλαίσιο μειωμένης αβεβαιότητας. Η καθυστέρηση των πολιτικών αποφάσεων για ένα τέτοιο πλαίσιο μπορεί να οδηγήσει μόνο σε αναβολή των επενδυτικών αποφάσεων.
Σημειώνεται ότι ορισμένα βραχυπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους ξεκίνησαν στις αρχές του 2017 και ολοκληρώθηκαν έως το τέλος του έτους. Τα μεσοπρόθεσμα μέτρα αναμένεται να εφαρμοστούν στο τέλος του προγράμματος, αν και το μέγεθος και το πεδίο εφαρμογής τους δεν έχουν ακόμη καθοριστεί. Παράλληλα, συζητείται μακροπρόθεσμα ένας μηχανισμός αντιμετώπισης μελλοντικών κρίσεων χρέους. Μια αποφασιστική συμφωνία για το χρέος, επισημαίνεται από την κυβέρνηση, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι η Ελλάδα επέστρεψε επιτυχώς στις αγορές και δημιουργεί ένα ταμείο ταμειακών διαθέσιμων εν αναμονή της εξόδου από το πρόγραμμα, θα διαμορφώσει το πλαίσιο για μια νέα φάση μειωμένης αβεβαιότητας.
Όπως αναφέρεται στο σχέδιο, μια πρόσθετη δέσμη μεσοπρόθεσμων μέτρων θα εφαρμοστεί για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας του χρέους έως το τέλος του προγράμματος, παρόλο που το μέγεθός τους και το πεδίο εφαρμογής τους δεν έχουν ακόμη προσδιοριστεί. Περιλαμβάνουν την πλήρη εξάλειψη του περιθωρίου αποπληρωμής του χρέους του 2012 από το 2018, τη χρήση 20% των κερδών των ελληνικών ομολόγων το 2014 -“ANFA” και “SMP – για τη μείωση των μικτών χρηματοοικονομικών αναγκών, τη μερική εξόφληση των δανείων του ΕΤΧΣ μέσω του ΕΜΣ και την περαιτέρω εξομάλυνση των προθεσμιών λήξης των δανείων του ΕΤΧΣ με την παράταση της μέσης σταθμισμένης διάρκειάς τους, τη σταθεροποίηση των επιτοκίων τους και την αναβολή των πληρωμών τόκων.
Μακροπρόθεσμα, προβλέπεται μηχανισμός αντιμετώπισης της κρίσης χρέους, προκειμένου να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα του χρέους με πιο επιθετικά μέτρα αρωγής, εκτός από την εξομάλυνση των ληξιπρόθεσμων δανείων του ΕΤΧΣ, καθώς και την περαιτέρω σταθεροποίηση των επιτοκίων και την αναβολή των πληρωμών τόκων, ώστε να επιτευχθεί ο ετήσιος στόχος των συνολικών χρηματοδοτικών αναγκών (GFN).
Ειδική αναφορά γίνεται στις αποφάσεις του Eurogroup τον Ιούνιο 2017, όπου επισημαίνεται η επιστροφή της Ελλάδας στις αγορές με ένα αποθεματικό (σ.σ. χωρίς προληπτική γραμμή), όπως συνέβη με τις άλλες χώρες που ολοκλήρωσαν τα προγράμματα προσαρμογής. Η δημιουργία ταμειακών αποθεμάτων θα επιτευχθεί τόσο μέσω εκταμιεύσεων του ΕΜΣ όσο και μέσω νέων εκδόσεων ομολόγων, όπως η πρόσφατη έκδοση πενταετών ομολόγων τον Αύγουστο 2017 και η έκδοση 7ετούς ομολόγου τον Φεβρουάριο του 2018.
Αποκρατικοποιήσεις
Όπως αναφέρεται στα παραρτήματα του σχεδίου, το ΤΑΙΠΕΔ θα ολοκληρώσει εντός του α’ εξαμήνου εφέτος τον ΔΕΣΦΑ (πώληση μετοχών 31%- σε εξέλιξη, τον ΟΛΘ (πώληση μετοχών 67%- έχουν υπογραφεί η SPA και η Συμφωνία Μετόχων), τον ΟΤΕ (πώληση μετοχών 5%- σε εξέλιξη) και την ΕΕΣΤΥ (πώληση μετοχών 100%- σε εξέλιξη). Για το β΄ εξάμηνο 2018 και μετά, τοποθετούνται το «Ελ. Βενιζέλος» (επέκταση παραχώρησης- σε διαβούλευση με τις αρμόδιες ευρωπαϊκές ρυθμιστικές αρχές και πώληση μετοχών 30%- σε προετοιμασία), η Εγνατία (παραχώρηση- σε εξέλιξη), τα ΕΛΠΕ (πώληση μετοχών 35,5%- σε προετοιμασία), η ΔΕΗ (πώληση μετοχών 17%- σε προετοιμασία), η ΕΥΑΘ (πώληση μετοχών 24%- σε προετοιμασία), η ΕΥΔΑΠ (πώληση μετοχών 11%- σε προετοιμασία), η Δημόσια Εταιρεία Αερίου (πώληση μετοχών 65%- σε προετοιμασία), το «Ελληνικό» (προς συμπλήρωση), η Αφάντου (προς συμπλήρωση), το E-AUCTION VII (ολοκλήρωση διαγωνιστικής διαδικασίας- στάδιο υπογραφής συμβάσεων), οι μαρίνες Πύλου, Αλίμου και Χίου (παραχώρηση- σε εξέλιξη), οι λοιπές μαρίνες (παραχώρηση- σε προετοιμασία) και 10 λιμενικές αρχές (παραχώρηση- σε προετοιμασία).
Πηγή: ΑΠΕ – ΜΠΕ
