Η επιστροφή στη δικαιοσύνη της υπόθεσης Novartis, «αποτελεί εγγύηση ότι η 1η σοβαρή περίπτωση διαφθοράς στην Υγεία και στο Φάρμακο που ήρθε στο φως, δεν θα «θαφτεί» αλλά θα τελεσιδικήσει», επισημαίνει ο υπουργός Υγείας Α. Ξανθός, λέγοντας πως αυτό «θα είναι ευεργετικό και εξυγιαντικό για το Σύστημα Υγείας και το δημόσιο βίο της χώρας. Όλα τα υπόλοιπα είναι νομικισμοί με πολιτική -και ίσως και προσωπική για ορισμένους- ιδιοτέλεια» τονίζει και υποστηρίζει πως «ήταν η μόνη θεσμικά προβλεπόμενη διαδικασία για να μην υπάρξει παραγραφή».
Ο Α. Ξανθός σε μια εφ’όλης της ύλης συνέντευξη του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, αναφερόμενος στο κύκλωμα με τα αντικαρκινικά φάρμακα, αποκαλύπτει πως το «κουβάρι» έχει αρχίσει να ξετυλίγεται και οι έρευνες έχουν ήδη επεκταθεί και σε άλλα νοσοκομεία, επισημαίνοντας πως «στο χώρο της Υγείας, «τα «στραβά μάτια» και η πολιτική προστασία στη φαυλότητα έχουν τελειώσει οριστικά».
Ο Υπουργός Υγείας, παραδέχεται πως ο μηχανισμός ελέγχου της διαχείρισης των φαρμάκων εντός των νοσοκομείων αναμφίβολα είχε και έχει κενά, αλλά αποκαλύπτει ότι ήδη έχει ανατεθεί στην ΗΔΙΚΑ η ενσωμάτωση κεντρικού συστήματος ηλεκτρονικής συνταγογράφησης εντός των νοσοκομείων που θα εμπεριέχει θεραπευτικά πρωτόκολλα και θα επιτρέπει την ηλεκτρονική επιτήρηση (monitoring) της παραγγελίας και τελικής διάθεσης των φαρμάκων, και ιδιαίτερα των ακριβών. «Μόνο έτσι δεν θα υπάρχει το παραμικρό περιθώριο προκλητής ζήτησης ή αδιαφανούς διαχείρισης φαρμάκων που προορίζονται για τη θεραπεία συγκεκριμένων ασθενών» επισημαίνει. Ο υπουργός Υγείας απαντώντας για το αίσθημα ανασφάλειας που προκάλεσε η αποκάλυψη του κυκλώματος στους καρκινοπαθείς, εξηγεί πως ήταν ένα «σοκ» για όλους μας και «οφείλουμε να υπερασπιστούμε την αξιοπιστία του ΕΣΥ και να ενισχύσουμε το αίσθημα «υγειονομικής ασφάλειας» των ασθενών».
Σε σχετική ερώτηση για την πρόσφατη συνάντηση που είχε με τους «θεσμούς», λέει ότι «το μεγαλύτερο «αγκάθι» είναι στην πραγματικότητα η αναγκαία αύξηση του ορίου δαπανών του Συστήματος Υγείας (ΕΣΥ και ΕΟΠΥΥ) για την πληρέστερη κάλυψη των υγειονομικών αναγκών των ασφαλισμένων και ανασφάλιστων πολιτών» και καταλήγει: «Θεωρώ ότι θα συμφωνήσουμε στη δυνατότητα σταδιακής ενίσχυσης των ορίων με βάση την προβλεπόμενη αύξηση του ΑΕΠ τα επόμενα χρόνια, με ταυτόχρονη διατήρηση του μηχανισμού των κλειστών προϋπολογισμών και των αυτόματων επιστροφών (claw back)».
Το πλήρες κείμενο της συνέντευξης του υπουργού Υγείας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ και στον Μιχάλη Κεφαλογιάννη έχει ως εξής:
ΕΡ. Σας ικανοποίησε ο τρόπος που ολοκληρώθηκε στη Βουλή η συζήτηση για το πόρισμα της επιτροπής για τη Novartis; Το ότι η υπόθεση επιστρέφει στη δικαιοσύνη είναι θετικό για την πλήρη διαλεύκανση της;
ΑΠ. Ο τρόπος με την οποίο ολοκληρώθηκε στη Βουλή η συζήτηση για το σκάνδαλο Novartis ήταν η μόνη θεσμικά προβλεπόμενη διαδικασία για να μην υπάρξει παραγραφή. Η διερεύνηση της υπόθεσης από τη Βουλή όπως ζητούσε η αντιπολίτευση εκεί ακριβώς οδηγούσε: στην αξιοποίηση του Συντάγματος και του νόμου περί ευθύνης Υπουργών για να παραγραφούν ενδεχόμενες ευθύνες των εμπλεκομένων προσώπων και να τους παρασχεθεί πολιτική ασυλία. Αυτό θα ήταν πραγματική τραγωδία για το πολιτικό σύστημα, ευθεία προσβολή της νοημοσύνης των ανθρώπων και πλήρης απαξίωση της καθολικής απαίτησης της κοινωνίας για σοβαρό έλεγχο, αναζήτηση αποδεικτικών στοιχείων, ανεπηρέαστη κρίση από την τακτική Δικαιοσύνη και απόδοση ποινικών ευθυνών όπου υπάρχουν. Ότι δηλαδή ισχύει για κάθε πολίτη της χώρας, χωρίς το «πλέγμα ατιμωρησίας» που δημιούργησε ένα φαύλο σύστημα εξουσίας για να αυτοπροστατευθεί. Η επιστροφή της υπόθεσης στη Δικαιοσύνη αποτελεί εγγύηση ότι η 1η σοβαρή περίπτωση διαφθοράς στην Υγεία και στο Φάρμακο που ήρθε στο φώς, δεν θα «θαφτεί» αλλά θα τελεσιδικήσει. Και αυτό θα είναι ευεργετικό και εξυγιαντικό για το Σύστημα Υγείας και το δημόσιο βίο της χώρας. Όλα τα υπόλοιπα είναι νομικισμοί με πολιτική -και ίσως και προσωπική για ορισμένους- ιδιοτέλεια. Οι πολιτικές ευθύνες για το σκάνδαλο Novartis και το διάτρητο σύστημα στο χώρο του φαρμάκου είναι αυταπόδεικτες και έχουν πολιτικό ονοματεπώνυμο (ΠΑΣΟΚ και ΝΔ). Αυτό που οφείλουμε να ελέγξουμε είναι αν η ανυπαρξία πολιτικής βούλησης για την αντιμετώπισης της ανομίας και της διαφθοράς ήταν προϊόν οικονομικής συναλλαγής ανθρώπων του πολιτικού συστήματος και της δημόσιας διοίκησης με τα ισχυρά συμφέροντα της φαρμακευτικής αγοράς. Όποιος, με διάφορα προσχήματα, δεν συμβάλλει σ’ αυτή την προσπάθεια κάτι θέλει να κρύψει. Και σε κάθε περίπτωση, δεν μπορούν να έχουν την παραμικρή αξιοπιστία οι ετεροχρονισμένες εκκλήσεις για «όλα στο φώς»!
ΕΡ. Πιστεύετε ότι είμαστε στην κορυφή του παγόβουνου όσον αφορά την απάτη με τα ακριβά νοσοκομειακά φάρμακα. Εκτιμάτε ότι έχει αρχίσει να ξετυλίγεται το κουβάρι; Οι έρευνες θα επεκταθούν και σε άλλα νοσοκομεία;
ΑΠ. Το «παγόβουνο» είναι το πάρτυ στην Υγεία και το Φάρμακο. Η ορατή πλέον «κορυφή» του είναι το σκάνδαλο Novartis και η μαφία των παράνομων εξαγωγών νοσοκομειακών φαρμάκων. Το «παγόβουνο» αρχίζει να «λιώνει» όχι τυχαία αλλά εξ’αιτίας της «κλιματικής αλλαγής» που δεν είναι άλλη από την ισχυρή πολιτική βούληση της κυβέρνησης να υπάρξει κάθαρση, να εξαρθρωθούν τα κυκλώματα διαφθοράς και να εξυγιανθεί το Σύστημα Υγείας. Το «κουβάρι» προφανώς έχει αρχίσει να ξετυλίγεται, οι έρευνες ήδη έχουν επεκταθεί και σε άλλα νοσοκομεία, είμαστε βέβαιοι ότι με τη συστηματική και μεθοδική συνεργασία της Οικονομικής Αστυνομίας και του ΕΟΦ θα εντοπιστούν όλες οι εστίες ανομίας που σχετίζονται με το κύκλωμα αυτό και θα αποκαλυφθούν όλοι οι εμπλεκόμενοι. Στο χώρο της Υγείας, τα «στραβά μάτια» και η πολιτική προστασία στη φαυλότητα έχουν τελειώσει οριστικά.
ΕΡ. Πολλοί λένε ότι το σύστημα ελέγχου στα νοσοκομεία ήταν επί χρόνια και παραμένει διάτρητο, ανοίγοντας την όρεξη σε απατεώνες χωρίς κανένα φραγμό, όπως αποδεικνύεται. Ποιες θα είναι οι κινήσεις σας από εδώ και μπρος;
ΑΠ. Ο μηχανισμός ελέγχου της διαχείρισης των φαρμάκων εντός των νοσοκομείων αναμφίβολα είχε και έχει κενά, τα οποία εκμεταλλεύτηκε μια οργανωμένη και καλά δικτυωμένη εγκληματική ομάδα που κατάφερνε να κινείται «κάτω από τα ραντάρ» του συστήματος για πολλά χρόνια. Όταν όμως εντοπίστηκαν τα πρώτα «ίχνη» λόγω της αναβάθμισης του μηχανισμού ταυτοποίησης και ιχνηλάτησης των φαρμάκων που έχει εγκαταστήσει ο ΕΟΦ, τότε τα αντανακλαστικά της Πολιτείας λειτούργησαν αποτελεσματικά. Και αυτό έγινε επειδή υλοποιείται ένα πολιτικό σχέδιο «ηθικοποίησης» και αναδιοργάνωσης του Συστήματος Υγείας με στόχο την καθολική, ισότιμη και πληρέστερη κάλυψη των υγειονομικών αναγκών των πολιτών. Αυτή είναι η διαφορά σε σχέση με το παρελθόν. Σήμερα αυτό που απαιτείται είναι η περαιτέρω ενίσχυση του ελεγκτικού μηχανισμού του ΕΟΦ και η αναβάθμιση της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, της διαλειτουργικότητας των συστημάτων και της real time εποπτείας του Συστήματος Υγείας. Είναι σε εξέλιξη έργο που έχει ανατεθεί στην ΗΔΙΚΑ για την ενσωμάτωση κεντρικού συστήματος ηλεκτρονικής συνταγογράφησης εντός των νοσοκομείων που θα εμπεριέχει θεραπευτικά πρωτόκολλα και θα επιτρέπει την ηλεκτρονική επιτήρηση (monitoring) της παραγγελίας και τελικής διάθεσης των φαρμάκων, και ιδιαίτερα των ακριβών, προς τους ασθενείς. Μόνο έτσι δεν θα υπάρχει το παραμικρό περιθώριο προκλητής ζήτησης ή αδιαφανούς διαχείρισης φαρμάκων που προορίζονται για τη θεραπεία συγκεκριμένων ασθενών. Έχουν γίνει επίσης και άλλα βήματα θεσμικής «θωράκισης» (Ατομικός Ηλεκτρονικός Φάκελλος Υγείας, Αξιολόγηση(ΗΤΑ) και Διαπραγμάτευση των καινοτόμων φαρμάκων, «κλειδωμένα» θεραπευτικά πρωτόκολλα στο e-prescription, εκπόνηση Μητρώων Ασθενών, κεντρικοποίηση προμηθειών κλπ τα οποία δεσμευόμαστε να τα επιταχύνουμε.
ΕΡ. Η ηθική διάσταση του πιο πρόσφατου σκανδάλου με τα αντικαρκινικά φάρμακα σόκαρε όλους μας, αλλά περισσότερο τους ασθενείς, η εμπιστοσύνη των οποίων κλονίστηκε απέναντι στο ΕΣΥ. Είναι τελικά τα μεγάλα θύματα οι ασθενείς;
AΠ. «Σοκ» υπήρξε μετά την αποκάλυψη του κυκλώματος με τα αντικαρκινικά φάρμακα. Ήταν λογικό και αναμενόμενο. Αυτό που δεν πρέπει να εδραιωθεί είναι το «δέος» απέναντι στη δύναμη της παρανομίας και του βρώμικου χρήματος. Οφείλουμε καταρχήν να αποκαλύψουμε όλο το μέγεθος, τη δομή και τη μεθοδολογία αυτής της εγκληματικής οργάνωσης, καθώς και το βαθμό διακινδύνευσης της υγείας των ασθενών. Οφείλουμε όμως πάνω απ’ όλα να υπερασπιστούμε την αξιοπιστία του ΕΣΥ και να ενισχύσουμε το αίσθημα «υγειονομικής ασφάλειας» των ασθενών, ιδιαίτερα ευαίσθητων ομάδων όπως οι καρκινοπαθείς. Πρέπει να πούμε σε όσους δυσπιστούν και ανησυχούν, ότι το Δημόσιο Σύστημα Υγείας μπορεί να έχει τα προβλήματα του, μπορεί να έχει ακόμα ανοικτές πληγές λόγω της κρίσης, αλλά δεν είναι ανοχύρωτο. Είναι αξιόπιστο και λειτουργικό, προσβάσιμο για όλους και συνεχίζει να προσφέρει αναντικατάστατες και αποτελεσματικές υπηρεσίες την ώρα της ανάγκης. Προφανώς έχει ακόμα εστίες ανομίας και διαφθοράς, έχει θεσμικά ελλείματα που έχουμε υποχρέωση απέναντι στους ασθενείς να καλύψουμε. Το σύστημα Υγείας χρειάζεται «θωράκιση» και «δικλείδες ασφαλείας» και όχι απαξίωση και διασυρμό. Αυτή η θεσμική εξυγίανση, ειδικά στο χώρο του φαρμάκου, αποτελεί κρίσιμη πολιτική προτεραιότητα για την κυβέρνηση και το Υπουργείο Υγείας. Μόνο έτσι μπορεί να διασφαλιστεί ότι κάθε ασθενής θα έχει πρόσβαση σε όλες τις σύγχρονες και ιατρικά τεκμηριωμένες θεραπείες, ανεξάρτητα από το κόστος τους.
ΕΡ. Στη συνάντηση σας με του «θεσμούς» υπήρξαν σύμφωνα με πληροφορίες κάποια «αγκάθια» και γκρίνια από την πλευρά τους για καθυστέρηση κάποιων μέτρων. Πως σκέφτεστε να αυξήσετε τους ρυθμούς υλοποίησης τους;
ΑΠ. «Γκρίνια» δεν υπήρξε γιατί έχει αναγνωριστεί η πολύ σοβαρή προσπάθεια και τα συγκεκριμένα βήματα που έχουν γίνει στην κατεύθυνση της μεταρρύθμισης και αναδιοργάνωσης του Συστήματος Υγείας. Προφανώς υπάρχουν και καθυστερήσεις στην τήρηση κάποιων χρονοδιαγραμμάτων, προφανώς υπάρχει απαίτηση των δανειστών για ολοκλήρωση των διαρθρωτικών αλλαγών στο φάρμακο, στις προμήθειες, στον έλεγχο της ζήτησης μέσω διαγνωστικών και θεραπευτικών πρωτοκόλλων, στην ανάπτυξη της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΠΦΥ) και του θεσμού του οικογενειακού γιατρού. Επιτάχυνση θα υπάρξει και έχουμε δεσμευτεί γι’ αυτό, όχι επειδή το ζητούν οι «θεσμοί» αλλά επειδή μας ενδιαφέρει και εμάς να υλοποιηθούν κρίσιμες μεταρρυθμίσεις που ενισχύουν το πολιτικό σχέδιο της καθολικής κάλυψης, της προτεραιότητας στο Δημόσιο Σύστημα Υγείας, της θεσμικής «θωράκισης» του συστήματος απέναντι στη σπατάλη και τη διαφθορά. Μόνο έτσι μπορεί να διασφαλιστεί η ανθρωποκεντρική και ποιοτική φροντίδα υγείας και παράλληλα η βιωσιμότητα του Δημόσιου Συστήματος. Το μεγαλύτερο «αγκάθι» είναι στην πραγματικότητα η αναγκαία αύξηση του ορίου δαπανών του Συστήματος Υγείας (ΕΣΥ και ΕΟΠΥΥ) για την πληρέστερη κάλυψη των υγειονομικών αναγκών των ασφαλισμένων και ανασφάλιστων πολιτών. Θεωρώ ότι θα συμφωνήσουμε στη δυνατότητα σταδιακής ενίσχυσης των ορίων με βάση την προβλεπόμενη αύξηση του ΑΕΠ τα επόμενα χρόνια, με ταυτόχρονη διατήρηση του μηχανισμού των κλειστών προϋπολογισμών και των αυτόματων επιστροφών (claw back). Αυτή η κυβέρνηση και η αυτή η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Υγείας αποδεικνύουν ότι έχουν την επάρκεια και την αξιοπιστία να κλείσουν με κοινωνικά διαχειρίσιμο τρόπο όλες τις βασικές εκκρεμότητες της 4ης αξιολόγησης και να βγάλουν οριστικά τη χώρα από την κρίση και τα Μνημόνια.
ΑΠΕ-ΜΠΕ
