Ο δήμαρχος Χερσονήσου, Γιάννης Μαστοράκης συμμετείχε χθες το απόγευμα στη συνεδρίαση της Διαρκούς Επιτροπής Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής με θέμα την επεξεργασία και εξέταση του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, «Ρυθμίσεις θεμάτων μεταφορών».
Στην επιστολή που ακολουθεί και την οποία ο δήμαρχος κατέθεσε υπόψιν της Επιτροπής, αναφέρονται αναλυτικά οι απόψεις – προτάσεις της δημοτικής αρχής σχετικά με την επικείμενη τροποποίηση του ΚΟΚ και, συγκεκριμένα, θέματα σχετικά με την κυκλοφορία των «γουρουνών».
Αξιότιμη κυρία Πρόεδρε,
Με την παρούσα επιστολή μας, απευθυνόμαστε στην Διαρκή Επιτροπή Παραγωγής Εμπορίου και σ΄ εσάς προσωπικά προκειμένου να θέσουμε υπόψη σας σημαντικά θέματα που αφορούν την επικείμενη τροποποίηση του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας και ειδικότερα το άρθρο 31 του σχετικού σχεδίου Νόμου «Ρυθμίσεις Θεμάτων Μεταφορών», στο οποίο προβλέπεται η προσθήκη παρ. 7 στο άρθρο 40 του Ν. 2696/1999 (ΚΟΚ), με το ακόλουθο περιεχόμενο: Στην παράγραφο 1, λόγω του μεγάλου αριθμού ατυχημάτων που έχουν σημειωθεί με ελαφρές και βαριές τετράτροχες μοτοσικλέτες έως 125 κυβικά εκατοστά, εισάγεται απαγόρευση κυκλοφορίας τους σε ασφαλτοστρωμένες οδούς και χώρους του άρθρου 1 του ΚΟΚ, ενώ προβλέπεται ότι τις οδούς αυτές επιτρέπεται να τις διασχίζουν μόνο κάθετα. Επίσης εξαιρείται των παραπάνω προβλέψεων η κυκλοφορία των παραπάνω μοτοσικλετών από οδηγούς ΑΜΕΑ.
Ακόμη, προβλέπεται έκδοση Απόφασης του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών, με την οποία δύναται να προβλέπεται η ειδική εκπαίδευση των οδηγών μοτοσικλετών της παραγράφου αυτής καθώς και οχημάτων, υπαίθριων δραστηριοτήτων, όπως αυτά ορίζονται στην υποπερίπτωση (i) της περίπτωσης στ’ και στις υποπεριπτώσεις (1) και (ii) της περίπτωσης ζ’ της παραγράφου 2 του άρθρου 4 του Κανονισμού 168/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, που είναι σχεδιασμένα για χρήση εντός δρόμου ή και παντός εδάφους, το περιεχόμενο και η διάρκειά της, καθώς και οι όροι, οι προϋποθέσεις και η διαδικασία για την πιστοποίηση των αναγκαίων πρόσθετων δεξιοτήτων για τη χρήση των οχημάτων αυτών καθώς και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για την εκπαίδευση αυτή.
Στην παράγραφο 2 ορίζεται ότι σε περίπτωση εκμίσθωσης μοτοσικλετών ή οχημάτων σε πρόσωπο, που δεν έχει την απαιτούμενη άδεια οδήγησης επιβάλλεται τόσο στον εκμισθωτή όσο και στο μισθωτή και τον οδηγό, αν ο τελευταίος επίσης δεν έχει την κατάλληλη άδεια οδήγησης πρόστιμο ποσού 1.000 ευρώ. Σε κάθε περίπτωση υποτροπής επιβάλλεται πρόστιμο 2.000 ευρώ και δήμευση της μοτοσικλέτας ή του οχήματος. Για την δήμευση συντάσσεται πρωτόκολλο κατάσχεσης από το αρμόδιο όργανο. Τα δημευθέντα δύνανται να παραχωρούνται σε υπηρεσίες ή να εκπλειστηριάζονται με αναλογική εφαρμογή των διατάξεων του ΚΕΔΕ. Με απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Υποδομών και Μεταφορών μπορούν να καθορίζονται όλα τα θέματα και οι λεπτομέρειες για την επιβολή της δήμευσης, την παραχώρηση σε υπηρεσίες και τη διαδικασία του πλειστηριασμού. Με την παράγραφο 3 ορίζεται ότι για παραβάσεις της πινακίδας Ρ-40, επιβάλλεται το διοικητικό μέτρο της αφαίρεσης της άδειας κυκλοφορίας μετά των κρατικών πινακίδων του οχήματος για είκοσι (20) ημέρες.
Το ζήτημα της εκμίσθωσης και της ανεξέλεγκτης κυκλοφορίας τόσο των τρίτροχων και τετράτροχων μοτοποδηλάτων κάτω των 50 cc όσο και των τρίτροχων και τετράτροχων μοτοσικλετών άνω των 50 cc. των γνωστών «γουρουνών» έχει απασχολήσει διαχρονικά το Δήμο μας και ειδικότερα τους πρώην «καποδιστριακούς» Δήμους Μαλίων, Χερσονήσου και Γουβών και σήμερα πλέον αντίστοιχες ομώνυμες Δημοτικές Ενότητες του Δήμου μας αλλά και τον «καλλικράτειο» Δήμο Χερσονήσου, δοθέντος ότι η εκμίσθωση και κυκλοφορία τους στο οδικό δίκτυο προκαλεί σοβαρότατα προβλήματα στην ασφάλεια των λοιπών χρηστών των οδών, κατοίκων, επισκεπτών και τουριστών, πεζών και μη.
Ειδικότερα, πέραν των δεκάδων δημοσιευμάτων στον τοπικό τύπο, τις κινητοποιήσεις και διαμαρτυρίες των κατοίκων και την καταγραφή ατυχημάτων, ακόμη και θανατηφόρων, από τη χρήση και την κυκλοφορία τους αλλά και των επερωτήσεων στη Βουλή για το θέμα της εκμίσθωσης και κυκλοφορίας των «γουρουνών», το Δημοτικό Συμβούλιο Χερσονήσου, εξέδωσε την αριθμ. 488/2012 κανονιστική απόφασή του με θέμα: « Όροι και προϋποθέσεις λειτουργίας επιχειρήσεων εκμίσθωσης μοτοποδηλάτων /ποδηλάτων και μοτοσικλετών άνω των 50 cc και λοιπές διατάξεις περί τρίτροχων και τετράτροχων οχημάτων στο Δήμο Χερσονήσου». (ΑΔΑ: Β4ΣΩΩΗΜ-ΚΥ4), με την οποία επιχειρήθηκε να επιλυθεί το πρόβλημα της εκμίσθωσης και ανεξέλεγκτης κυκλοφορίας των τρίτροχων και τετράτροχων οχημάτων («γουρουνών»), που προέκυψε αφ’ ενός από την εσφαλμένη εφαρμογή της νομοθεσίας για την αδειοδότηση των καταστημάτων εκμισθώσεως μοτοποδηλάτων και μοτοσικλετών και αφ’ετέρου από την αλόγιστη εκμίσθωση μεγάλου αριθμού 3τροχων και 4τροχων μοτοποδηλάτων και μοτοσικλετών, στα διοικητικά όρια του Δήμου μας, με αποτέλεσμα να δημιουργείται μία εκρηκτική και επικίνδυνη κατάσταση σε βάρος των χρηστών, των κατοίκων και των επισκεπτών, που χρησιμοποιούν τις οδούς, τα πεζοδρόμια και τους κοινόχρηστους χώρους του Δήμου.
Η έκρυθμη αυτή κατάσταση προκαλείται από: 1). Τον ιδιαίτερα μεγάλο αριθμό των 3τροχων και 4τροχων «γουρουνών», που εκμισθώνονται σε αλλοδαπούς επισκέπτες και κυκλοφορούν στο οδικό δίκτυο του Δήμου μας. 2). Το υφιστάμενο κακό οδικό δίκτυο και τα προβληματικά γεωμετρικά χαρακτηριστικά των δρόμων του Δήμου. 3). Την ανυπαρξία σχεδίου πόλης και πολεοδομικών ρυθμίσεων στις περισσότερες περιοχές τους Δήμου. 4). Τη μη διάνοιξη των προβλεπόμενων δρόμων των σχεδίων πόλεως στις περιοχές όπου υπάρχει (στον οικισμό Σταλίδας και την πόλη του Λιμένος Χερσονήσου) 5). Την εκμίσθωση των οχημάτων αυτών σε νεαρούς κυρίως αλλοδαπούς οδηγούς, οι περισσότεροι των οποίων στερούνται άδειας οδήγησης και οδηγικής εμπειρίας για τα οχήματα αυτά, οι οποίοι οδηγούν συχνά υπό την επήρεια οινοπνεύματος, χρησιμοποιούν τα οχήματα αυτά χάριν παιδιάς, νύκτα – μέρα, συναγωνίζονται καθ’ ομάδες και διεξάγουν αυτοσχέδιους αγώνες. Δημιουργούν υπερβολικούς θορύβους, σκορπίζουν τον πανικό στους διερχόμενους, καταστρατηγούν τις διατάξεις του ΚΟΚ και διαταράσσουν την ασφάλεια των συγκοινωνιών. 6). Την ανεξέλεγκτη και παράνομη κατάληψη των πεζοδρομίων και των δημοτικών δρόμων και τη στάθμευση των οχήματων έξω από τα ξενοδοχεία, όπου διαμένουν οι οδηγοί αυτών και γύρω από τα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος, όπου συναθροίζονται (μπαρ, καφετέριες κλπ), με αποτέλεσμα να «στραγγαλίζεται» η κυκλοφορία. 7). Τον ιδιαίτερα μεγάλο αριθμό κυκλοφορούντων πεζών στους δρόμους και στους λοιπούς κοινόχρηστους χώρους στις τουριστικές περιοχές του Δήμου μας.
Καθημερινά τίθεται σε κίνδυνο η ασφαλής κυκλοφορία των κατοίκων και των παραθεριστών του Δήμου Χερσονήσου αλλά και των κυκλοφορούντων οχημάτων, με τη διατάραξη βασικών στοιχείων του ζωτικού χώρου (των δρόμων και των πεζοδρομίων), με αποτέλεσμα να αλλοιώνεται και να καθίσταται ουσιαστικά αδύνατη και να καταργείται η χρήση τους, για τους κατοίκους και τους επισκέπτες, στερώντας την ασφαλή κυκλοφορία και χρήση των δρόμων και των πεζοδρομίων. Η φέρουσα ικανότητα της περιοχής (οι φυσικοί πόροι, οι υποδομές κλπ) έχει ξεπεραστεί και έχει ανατραπεί, με την συγκέντρωση και την ανάπτυξη τουριστικών δραστηριοτήτων σε περιορισμένο χώρο και η ανεξέλεγκτη κυκλοφορία των παραπάνω οχημάτων έχει ζημιογόνες παρενέργειες και προξενεί σοβαρά προβλήματα στο φυσικό και το ανθρωπογενές περιβάλλον. Όπως σημειώθηκε και παραπάνω, με την ως άνω με αριθμ. 488/2012 κανονιστική απόφασή του Δημοτικού Συμβουλίου Χερσονήσου (ΑΔΑ: Β4ΣΩΩΗΜ-ΚΥ4), επιχειρήθηκε να επιλυθεί το πρόβλημα της εκμίσθωσης και ανεξέλεγκτης κυκλοφορίας των τρίτροχων και τετράτροχων οχημάτων («γουρουνών»), με τον καθορισμό των όρων και των προϋποθέσεων λειτουργίας των επιχειρήσεων εκμίσθωσης: α) των μοτοποδηλάτων κάτω των 50cc (για τις οποίες ο Δήμος έχει αποκλειστική αρμοδιότητα για την έκδοση αδείας λειτουργίας) και β). των μοτοσικλετών άνω των 50 cc , για τις οποίες, σύμφωνα με την ΚΥΑ 16598/2010 (ΦΕΚ Β΄ 2189), η άδεια λειτουργίας εκδίδεται μεν από τον ΕΟΤ με την χορήγηση του ειδικού σήματος λειτουργίας αλλά, στο άρθρο 3 της παραπάνω ΚΥΑ 16598/2010, προβλέπεται σύμφωνη γνώμη του οικείου Δήμου για την εγκατάσταση της επιχείρησης σε συγκεκριμένο χώρο καθώς και για τον ανώτατο επιτρεπόμενο αριθμό μοτοσικλετών. Σκοπός της εν λόγω κανονιστικής απόφασης ήταν και είναι η προστασία της προσωπικότητας των δημοτών, κατοίκων και επισκεπτών και εν γένει των χρηστών του οδικού δικτύου και των κοινόχρηστων χώρων της εδαφικής επικράτειας του Δήμου Χερσονήσου ήτοι αποβλέπει στην προστασία και προάσπιση του δημοσίου συμφέροντος και τούτο διότι: 1). Η προστασία του πολίτη και το ιδιωτικό έννομο αγαθό της ψυχικής υγείας και της σωματικής ακεραιότητας διασφαλίζονται από το ισχύον νομικό πλαίσιο. 2). Στο άρθρο 57 του Α.Κ κατοχυρώνεται το δικαίωμα στην προσωπικότητα. Το δικαίωμα του ανθρώπου να βιώνει σε ένα υγιές και ισορροπημένο περιβάλλον, είναι προϋπόθεση για την ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητάς του. Από το δικαίωμα στην προσωπικότητα απορρέει το δικαίωμα της χρήσης των κοινόχρηστων πραγμάτων. 3). Κατά τα άρθρα 966, 967, 968 Α.Κ οι οδοί (κάθε είδους οδοί για την εξυπηρέτηση του κοινού), τα πεζοδρόμια και οι πλατείες είναι κοινά τοις πάσι. 4). Το περιβάλλον είναι ο ζωτικός χώρος, όπου αναπτύσσεται η προσωπικότητα του ανθρώπου. Η χρήση του ζωτικού χώρου δεν πρέπει να προσβάλλει το δικαίωμα χρήσης του άλλου. Η εκπομπή θορύβων και δη εκκωφαντικών προσβάλλει τη σωματική και ψυχική υγεία των ατόμων. 5). Κατά τα άρθρα 2 και 24 του Συντάγματος (1975, 1986, 2001), υφίσταται αξίωση προστασίας κάθε στοιχείου του ζωτικού χώρου που είναι απαραίτητος για την ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητας. Το δικαίωμα χρήσης των κοινόχρηστων χώρων αποτελεί έκφανση του δικαιώματος στην προσωπικότητα. 6). Η υποβάθμιση του περιβάλλοντος, συνιστά πρόβλημα που εμποδίζει την υγιή ανάπτυξη της προσωπικότητας, προσβάλει τις αξίες του ανθρώπου και παρακωλύει τη συμμετοχή στην κοινωνική και οικονομική ζωή της χώρας. Η παραπάνω με αριθμ. 488/2012 κανονιστική απόφασή του Δημοτικού Συμβουλίου Χερσονήσου (ΑΔΑ: Β4ΣΩΩΗΜ-ΚΥ4), ακυρώθηκε, ως προς τα καταστήματα εκμίσθωσης μοτοσικλετών άνω των 50 cc. και ως προς τους περιορισμούς και τις απαγορεύσεις κυκλοφορίας, με την αριθμ. 217/2013 απόφαση του Γενικού Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης, απορρίφθηκε δε κατά πλειοψηφία, περαιτέρω και η ασκηθείσα -από το Δήμο Χερσονήσου – προσφυγή κατά της εν λόγω απόφασης του Γ.Γ.Α.Δ. Κρήτης, ως προς τα καταστήματα εκμίσθωσης μοτοσικλετών άνω των 50 cc. και ως προς τους περιορισμούς και τις απαγορεύσεις κυκλοφορίας, με την αριθμ. 1 απόφαση του με αριθμό 4/20-06-2013 πρακτικού της Ειδικής Επιτροπής του άρθρου 152 του Ν. 3463/2006 (τοπικής αρμοδιότητας Νομών Ηρακλείου – Λασιθίου) της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης, με την αιτιολογία ο Δήμος Χερσονήσου δεν έχει αρμοδιότητα χορήγησης αδειών για τα καταστήματα εκμίσθωσης μοτοσικλετών άνω των 50 cc., ενώ έγινε ομόφωνα δεκτή ως προς την αρμοδιότητα του Δήμου για τα καταστήματα εκμίσθωσης μοτοποδηλάτων μέχρι και 50 cc. Κατά της ως άνω με αριθμ. 1 απόφασης του με αριθμό 4/20-06-2013 πρακτικού της Ειδικής Επιτροπής του άρθρου 152 του Ν. 3463/2006 έχει ασκηθεί η αριθμ. κατ. 3767/2013 αίτηση ακύρωσης του Δήμου Χερσονήσου, για τη συζήτηση της οποίας, ενώπιον του Δ΄ Τμήματος του ΣτΕ, έχει οριστεί, κατόπιν αναβολών, η δικάσιμος της 28-11-2017.
Περαιτέρω , εκδόθηκε η υποπαράγραφος ΣΤ14.5α του Νόμου 4254/2014 (ΦΕΚ Α 85/07-04-2014), με την οποία καθορίστηκε το minimum του ποσοστού των τρικύκλων και τετρακύκλων οχημάτων, που δύναται να εκμισθώνεται από τις επιχειρήσεις εκμίσθωσης μοτοσικλετών άνω των 50 cc, -σε ποσοστό 20 % της συνολικής δυναμικότητας κάθε επιχείρησης – και δόθηκε το δικαίωμα στο Δήμο να καθορίσει το maximum του ποσοστού των οχημάτων αυτών, για λόγους προστασίας του οικιστικού περιβάλλοντος, ασφαλείας των πεζών και λόγω τοπικών ιδιαιτεροτήτων. Ουσιαστικά, με την εν λόγω διάταξη, επιβεβαιώθηκε η ορθότητα και νομιμότητα της ως άνω με αριθμ. 488/2012 κανονιστικής απόφασης του Δημοτικού Συμβουλίου Χερσονήσου, το οποίο, σε συνέχεια και σε εκτέλεση της ως άνω νομοθετικής ρύθμισης, με την αριθμ. 244/2014 τοπική κανονιστική απόφασή του (ΑΔΑ ΩΜ7ΨΩΗΜ-Λ04), γνωμοδότησε για τον ανώτατο επιτρεπόμενο αριθμό τρικύκλων και τετρακύκλων οχημάτων, που δύναται να εκμισθώνεται από τις επιχειρήσεις εκμίσθωσης μοτοσικλετών άνω των 50 cc, καθορίζοντας αυτόν σε ποσοστό 20% επί της συνολικής δυναμικότητας κάθε επιχείρησης.
Εντούτοις, παρά τις παραπάνω προσπάθειες (έκδοση σχετικής κανονιστικής απόφασης του Δημοτικού Συμβουλίου Χερσονήσου) και παρά την παραπάνω νομοθετική ρύθμιση, τα προπεριγραφόμενα προβλήματα, που προκαλούνται από την ανεξέλεγκτη εκμίσθωση και κυκλοφορία των εν λόγω τρίτροχων και τετράτροχων οχημάτων («γουρουνών») στις τουριστικές περιοχές του Δήμου Χερσονήσου, παραμένουν, διαιωνίζονται και αποτελούν «μάστιγα» για το Δήμο Χερσονήσου.
Με την παρούσα χαιρετίζουμε την προσπάθεια επίλυσης του προβλήματος της εκμίσθωσης και κυκλοφορίας των εν λόγω οχημάτων («γουρουνών») – όπως αναλύθηκε παραπάνω – που επιχειρείται με το άρθρο 31 του σχεδίου Νόμου του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών με τίτλο «Ρυθμίσεις Θεμάτων Μεταφορών», στο οποίο προβλέπεται η προσθήκη παρ. 7 στο άρθρο 40 του Ν. 2696/1999 (ΚΟΚ), σύμφωνα με την οποία απαγορεύεται να κυκλοφορούν σε ασφαλτοστρωμένες οδούς και χώρους του άρθρου 1 του εν λόγω νομοσχεδίου και επιτρέπεται μόνο να διασχίζουν κάθετα τις οδούς αυτές οι ελαφρές και βαριές τετράτροχες μοτοσικλέτες καθώς και τα οχήματα υπαίθριων δραστηριοτήτων, όπως αυτά ορίζονται στην υποπερίπτωση (i) της περίπτωσης στ΄ και στις υποπεριπτώσεις (i) και (ii) της περίπτωσης ζ΄ της παραγράφου 2 του άρθρου 4 του Κανονισμού 168/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, που είναι σχεδιασμένα για χρήση εντός δρόμου ή και παντός εδάφους.
Θεωρούμε ότι είναι αναγκαίο να εξειδικευτούν οι όροι «ελαφρές» και «βαριές» τετράτροχες μοτοσικλέτες και να περιληφθούν στην απαγόρευση κυκλοφορίας τόσο τα μοτοποδήλατα κάτω των 50 cc (που η αδειοδότηση των επιχειρήσεων εκμίσθωσής τους ανήκει στην αποκλειστική αρμοδιότητα του Δήμου) όσο και οι τρίτροχες και τετράτροχες μοτοσικλέτες άνω των 50 cc , για τις οποίες, σύμφωνα με την ΚΥΑ 16598/2010 (ΦΕΚ Β΄ 2189), η άδεια λειτουργίας εκδίδεται μεν από τον ΕΟΤ με την χορήγηση του ειδικού σήματος λειτουργίας αλλά, στο άρθρο 3 της παραπάνω ΚΥΑ 16598/2010, προβλέπεται σύμφωνη γνώμη του οικείου Δήμου για την εγκατάσταση της επιχείρησης σε συγκεκριμένο χώρο καθώς και για τον ανώτατο επιτρεπόμενο αριθμό μοτοσικλετών.
Επιπλέον, θεωρούμε ότι η απαγόρευση κυκλοφορίας των ως άνω οχημάτων σε ασφαλτοστρωμένους δρόμους χωρίς να απαγορευτεί και η εκμίσθωσή τους δεν θα επιλύσει ουσιαστικά και οριστικά το πρόβλημα και τούτο διότι θα υπάρχει περιθώριο καταστρατήγησης της εν λόγω απαγόρευσης υπό την έννοια ότι, αν επιτρέπεται η εκμίσθωσή τους από κατάστημα, που βρίσκεται εντός οικισμού και σε ασφαλτοστρωμένο οδικό δίκτυο, αναπόφευκτα θα πρέπει να γίνει χρήση ασφαλτοστρωμένων δρόμων για τη μετάβασή τους σε μη ασφαλτοστρωμένο οδικό δίκτυο. Τοιουτοτρόπως, όμως, θα υπάρχει δικαιολογία, για τους εκμισθωτές αλλά και για τους μισθωτές – οδηγούς, για τη χρήση και κυκλοφορία τους και επί ασφαλτοστρωμένων δρόμων και θα καταστεί αλυσιτελής η προτεινόμενη νομοθετική ρύθμιση.
Περαιτέρω, και σε σχέση με τα προβλεπόμενη – στην ίδια διάταξη του άρθρου 31 του ως άνω σχεδίου Νόμου – επιβολή προστίμων κλπ. διοικητικών κυρώσεων σε περίπτωση εκμίσθωσης μοτοσικλετών ή οχημάτων σε πρόσωπο που δεν έχει την απαιτούμενη άδεια οδήγησης κλπ., θεωρούμε ότι θα πρέπει να υπάρξει πρόβλεψη ότι – στα σχετικά μισθωτήρια συμβόλαια μίσθωσης των παραπάνω οχημάτων αλλά και στις σχετικές κλήσεις – βεβαιώσεις παράβασης, που συντάσσονται από τα αρμόδια αστυνομικά όργανα – θα πρέπει να αναγράφεται υποχρεωτικά ο αριθμός της πιστωτικής κάρτας του μισθωτή προκειμένου να καθίσταται δυνατή και ευχερέστερη η καταβολή του όποιου επιβληθέντος προστίμου, σύμφωνα με τα παραπάνω.
Είμαστε στη διάθεσή σας για περαιτέρω διευκρινίσεις επί των παραπάνω προτάσεών μας.