Με εμπεριστατωμένο έγγραφο που διαβιβάστηκε σήμερα στον βουλευτή Ηρακλείου του ΣΥΡΙΖΑ Νίκο Ηγουμενίδη, και το οποίο υπογράφει η Αναπληρώτρια Υπουργός Εργασίας Θεανώ Φωτίου, απαντώντας σε σχετική ερώτηση βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ για το ζήτημα κάλυψης του νομικού κενού της εξωοικογενειακής φροντίδας και της προστασίας των ανηλίκων, δίδεται όλο το πλαίσιο των ενεργειών της σημερινής ηγεσίας του Υπουργείου Εργασίας για το ζήτημα αυτό.
Συγκεκριμένα, τονίζεται ότι το 2016 η Κυβέρνησή θεσμοθέτησε τον Εθνικό Μηχανισμό Συντονισμού, Παρακολούθησης και Αξιολόγησης των Πολιτικών Κοινωνικής Ένταξης και Κοινωνικής Συνοχής, που αποτελεί ένα πολύ σημαντικό εργαλείο άσκησης κοινωνικής πολιτικής προς όφελος των πιο ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού, συμπεριλαμβανομένων φυσικά και των παιδιών.
Με τη σύσταση και λειτουργία του Εθνικού Μηχανισμού το ελληνικό κράτος απέκτησε ένα ισχυρό εργαλείο για την εξασφάλιση της ενημέρωσης, της διαφάνειας, της αμεσότητας, της αντικειμενικότητας, του σχεδιασμού και της χρηστής διαχείρισης και κατανομής των πόρων στον τομέα της κοινωνικής προστασίας. Επίσης, θα εποπτεύονται και θα ελέγχονται αποτελεσματικά οι πράξεις της Διοίκησης, και όλων των φορέων, δημόσιων και ιδιωτικών, που εμπλέκονται στην υλοποίηση της κοινωνικής πολιτικής, ενώ, παράλληλα, θα αξιοποιούνται η εμπειρία και η τεχνογνωσία τόσο του δημοσίου τομέα όσο και των ιδιωτικών φορέων.
Αναλυτικότερα, πολύ σημαντικός είναι ο ψηφιακός πυλώνας του Εθνικού Μηχανισμού, ο οποίος αποτελείται από το Ενιαίο Γεωπληροφοριακό Σύστημα και τρία μητρώα: ωφελούμενων, φορέων άσκησης προνοιακής πολιτικής και προγραμμάτων κοινωνικής προστασίας. Ειδικότερα όσον αφορά στο μητρώο των φορέων, επί ποινή άρσης της άδειας λειτουργίας όλα τα ιδρύματα είναι υποχρεωμένα να εγγραφούν με πολύ αναλυτικά στοιχεία, δηλαδή πόσα παιδιά ή πόσους ωφελούμενους, σε ποιες ηλικίες, πότε μπήκαν, εάν κάποια δόθηκαν για αναδοχή ή υιοθεσία (το ίδιο για ανάπηρους, ηλικιωμένους κτλ), πόσο προσωπικό έχουν και τι ειδικότητες, ποιοι είναι εθελοντές και σε ποιες ειδικότητες κλπ.
Στο έγγραφο που διαβιβάζεται στον βουλευτή Ηρακλείου επισημαίνεται ιδιαίτερα ότι: «Η διαδικασία αυτή ήταν αποκαλυπτική για το υπουργείο, δεδομένου μεταξύ των 1.500 ιδρυμάτων που έχουν ήδη καταγραφεί ορισμένα ήταν άγνωστα για τις υπηρεσίες του κράτους».
Επίσης, υπογραμμίζεται ότι πολύ σημαντικός για το τοπίο της παιδικής προστασίας στη χώρα μας είναι και ο νέος νόμος για την αναδοχή και την υιοθεσία που θα έρθει σύντομα προς ψήφιση στη βουλή. Με τον νόμο αυτό δίνεται από τη μία πλευρά μια ισχυρή ώθηση για την αποϊδρυματοποίηση στην Ελλάδα, δεδομένου ότι στόχος του είναι να παραμένουν τα παιδιά όσο το δυνατόν λιγότεροχρόνο σε ιδρύματα. Και από την άλλη πλευρά δημιουργείται μια ακόμα δικλείδα ασφαλείας αναφορικά με τους φορείς παιδικής προστασίας, δημόσιους και ιδιωτικούς, διότι προβλέπεται και εδώ, επί ποινή, υποχρεωτική εγγραφή των φιλοξενούμενων παιδιών στα μητρώα παιδιών προς αναδοχή και προς υιοθεσία.
Με τις δύο αυτές σημαντικές ρυθμίσεις το υπουργείο Εργασίας επιχειρεί να βάλει τέλος στο θολό τοπίο που υπάρχει σήμερα αναφορικά με τις δομές παιδικής προστασίας: θα αποκτήσουμε σαφή εικόνα του αριθμού των παιδιών που φιλοξενούνται και του αριθμού των παιδιών που μπορούν και πρέπει να βρεθούν άμεσα σε οικογενειακό περιβάλλον, θα αποκτήσουμε εικόνα της λειτουργίας των δομών αυτών και της στελέχωσής τους και συγχρόνως αποτυπώνεται και νομοθετικά η βούλησή μας να αποτρέπεται η παραμονή παιδιών σε ιδρύματα.
Στο έγγραφο αναφέρεται επίσης ότι: «Να σημειώσουμε, ότι για το υπουργείο μας το παιδί αποτελεί βασική προτεραιότητα, είτε αυτό βρίσκεται στο οικογενειακό του περιβάλλον είτε φιλοξενείται σε ίδρυμα. Με την αναμόρφωση των οικογενειακών επιδομάτων, την μεγάλη αύξηση θέσεων σε βρεφονηπιακούς σταθμούς, τα σχολικά γεύματα, αλλά και την επιδότηση στέγασης που θα δοθεί σε 600.000 οικογένειες από το 2019 και τα κέντρα στήριξης οικογένειας που ιδρύονται φέτος στηρίζουμε έμπρακτα τις οικογένειες με παιδιά».
Σχετικά με τους επικείμενους σχεδιασμούς του υπουργείου σημειώνεται: «Το επόμενο βήμα είναι να αξιοποιήσουμε την πληροφορία που μας δίνει ο Εθνικός Μηχανισμός και τις διαδικασίες που προβλέπονται στον νόμο για την αναδοχή και την υιοθεσία για να καταρτίσουμε, εντός του έτους, ενιαίες προδιαγραφές λειτουργίας για όλα τα ιδρύματα παιδικής προστασίας. Εκτός από τις τυπικές προδιαγραφές στελέχωσης και λειτουργίας, θα περιλαμβάνονται και πρότυποι κανόνες λειτουργίας που θα διασφαλίζουν την ποιοτική παροχή υπηρεσιών εκ μέρους των φορέων και θα διευκολύνουν την ουσιαστική εποπτεία τους από το κράτος, με στόχο τη διασφάλιση του βέλτιστου συμφέροντος όλων των παιδιών. Γνωρίζοντας ωστόσο ότι η μακροχρόνια παραμονή των παιδιών σε δομές ιδρυματικού τύπου είναι επιστημονικά αποδεδειγμένο ότι έχουν αρνητικές και συχνά μη αναστρέψιμες επιπτώσεις στη σωματική, γνωστική, κοινωνική και συναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών, το Υπουργείο μας έχει ήδη ξεκινήσει πρόγραμμα αποϊδρυματοποίησης ατόμων με αναπηρία, είτε πρόκειται για ενήλικες είτε για παιδιά.»
Με Κοινή Υπουργική Απόφαση με το Υπ. Οικονομικών, διατέθηκαν 15.000.000 ευρώ για την οργάνωση και λειτουργία δομών, δράσεων και προγραμμάτων αποϊδρυματοποίησης ατόμων με αναπηρία που φιλοξενούνται στο παράρτημα ΑμεΑ Λεχαινών του Κέντρου Κοινωνικής Πρόνοιας Δυτικής Ελλάδας και στα παραρτήματα ΑμεΑ του Κέντρου Κοινωνικής Πρόνοιας Περιφέρειας Αττικής και, ειδικότερα, η μεταστέγαση όλων τωνφιλοξενουμένων και η διαβίωσή τους σε ασφαλή και υποστηρικτική δομή ή σε δομή οικογενειακού τύπου ή η επιστροφή τους στην οικογένεια με ταυτόχρονη υποστήριξή τους από το πρόγραμμα.
Το πρόγραμμα περιλαμβάνει τις εξής δράσεις για την αποϊδρυματοποίηση και την πρόληψή της:
– Ανάπτυξη δομών φιλοξενίας των ατόμων με αναπηρία.
– Ανάπτυξη πιλοτικού προγράμματος επαγγελματικής αναδοχής.
– Ανάπτυξη μονάδας βραχείας υποδομής ατόμων με αναπηρία.
– Δημιουργία κινητής μονάδας παροχής υποστηρικτικών υπηρεσιών σε οικογένειες μεάτομα με αναπηρία, θετές ή ανάδοχες.
– Ανάπτυξη κέντρων δημιουργικής απασχόλησης για παιδιά.
– Δημιουργία κέντρων ημέρας για άτομα με αναπηρία.
Φορείς υλοποίησης του προγράμματος είναι το Κέντρο Κοινωνικής Πρόνοιας Δυτικής Ελλάδας και το Κέντρο Κοινωνικής Πρόνοιας Περιφέρειας Αττικής, τα οποία θα συνεργαστούν για την υλοποίησή του.
Σχετικά με την εμπεριστατωμένη απάντηση του Υπουργείου Εργασίας, που υπογράφει η Θεανώ Φωτίου, ο Νίκος Ηγουμενίδης υπογράμμισε τόσο τη σημασία των εργαλείων που θεσμοθετούνται, όσο και τις ενέργειες για την άρση του θολού τοπίου σχετικά με το ευαίσθητο θέμα της παιδικής προστασίας.
