Το μείζον θέμα των καθυστερήσεων στο χρονοδιάγραμμα κατασκευής του Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης (ΒΟΑΚ), είχαν αναδείξει με ερώτηση που υπέβαλαν στον Υπουργό Υποδομών και Μεταφορών Χρήστο Σταϊκούρα, πέντε Βουλευτές του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής.
Την ερώτηση είχαν συνυπογράψει ο Απόστολος Πάνας, Βουλευτής Χαλκιδικής και υπεύθυνος του Κοινοβουλευτικού Τομέα Υποδομών, οι Βουλευτές Ηρακλείου Ελένη Βατσινά και Φραγκίσκος Παρασύρης, ο Βουλευτής Ρεθύμνου Μανόλης Χνάρης και η Βουλευτής Λασιθίου Κατερίνα Σπυριδάκη, οι οποίοι τόνιζαν ότι «η κατασκευή του Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης το τελευταίο διάστημα βρίσκεται στο προσκήνιο της αρνητικής επικαιρότητας, καθώς παρά το γεγονός πως οι οικονομικές προσφορές για το λεγόμενο “μεγάλο τμήμα” Χανιά – Ηράκλειο έχουν κατατεθεί από τον Μάιο, δεν έχουν ανοίξει ακόμα. Πρόκειται για ένα έργο υποδομής με τεράστια σημασία για την οδική ασφάλεια και την ανάπτυξη του νησιού. Η χάραξή του περιλαμβάνει τη σύνδεση του νησιού από την Κίσαμο Χανίων έως τη Σητεία, δημιουργώντας έναν ενιαίο αυτοκινητόδρομο μήκους 300 χλμ. με συνολικό κόστος της τάξης των 2,5 δισ. ευρώ. Για τη χρηματοδότηση του αποφασίστηκε ένα συνδυαστικό χρηματοδοτικό μοντέλο από το ταμείο ανάκαμψης, το ΕΣΠΑ και τα χρηματοδοτικά εργαλεία των συμβάσεων παραχώρησης».
Παρακολουθώντας τις εξελίξεις για το συγκεκριμένο έργο, οι Βουλευτές του ΠΑΣΟΚ έκρουαν τον κώδωνα του κινδύνου για την τύχη του, καθώς με τα τότε δεδομένα τίθεται εν αμφιβόλω η εξέλιξή του, δεδομένου ότι οι καθυστερήσεις, οι διαφαινόμενες δικαστικές προσφυγές τεχνικών εταιρειών, τα σφιχτά χρονοδιαγράμματα που δεν τηρούνται, δημιουργούν αρνητικά δεδομένα, ικανά να «τινάξουν στον αέρα» συνολικά το έργο, όπως σχολίαζαν χαρακτηριστικά.
Στην ερώτηση επεσήμαναν πως η παράταση μέχρι την 7η Μαρτίου για το άνοιγμα των οικονομικών προσφορών, μετακυλύει χρονικά τη συνολική ωρίμανση του έργου, καθώς τα τρία εταιρικά σχήματα που έχουν φθάσει σε αυτή τη φάση, τηρούν στάση αναμονής, καθώς στο μεσοδιάστημα μέχρι την 7η Μαρτίου θα πρέπει να ληφθούν και οι αποφάσεις επί των προσφυγών των Δήμων Ηρακλείου και Μαλεβιζίου. Προσφυγές κατά των περιβαλλοντικών όρων για την παράκαμψη του Ηρακλείου, αλλά και για την αγνόηση του πολεοδομικού σχεδιασμού του Δήμου Μαλεβιζίου και την επαπειλούμενη, όπως τονίζεται, διχοτόμηση μεγάλων οικιστικών – αστικών τμημάτων.
Για το μεγαλύτερο Τμήμα «Κίσαμος – Χανιά – Χερσόνησος» οι Βουλευτές ζητούσαν ενημέρωση για το εάν η παράταση που δόθηκε από το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών για το άνοιγμα των οικονομικών προσφορών, μεταβάλει τα χρονοδιαγράμματα του έργου, καθώς επίσης και για το εάν είναι τελικά, υπαρκτός ο κίνδυνος για τη πορεία εξέλιξης του έργου.
Η απάντηση του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών
Από τη Γενική Γραμματεία Υποδομών και Μεταφορών ανακοινώθηκε ότι έχει αναδειχθεί ο προσωρινός ανάδοχος του έργου, ότι δεν υπάρχει τροποποίηση ως προς τη χρηματοδότηση του έργου από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, ότι το Υπουργείο Υποδομών έχει αποστείλει απόψεις επί των κατατεθεισών αιτήσεων ακύρωσης στη Δ/νση Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης. Όμως, στην ενημέρωση που έκανε ο Υφυπουργός στην Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου, απαντώντας σε ερώτημα του Φραγκίσκου Παρασύρη σχετικά με το χρονοδιάγραμμα, δήλωσε ότι στην καλύτερη περίπτωση, η σύμβαση θα είναι έτοιμη για υπογραφή στις αρχές Νοεμβρίου του 2024.
Για την Παράκαμψη του Ηρακλείου
Για το μείζον θέμα της παράκαμψης του Ηρακλείου το Υπουργείο στο με αριθμ. πρωτ. Δ16/ΚΟΙΝ/158501 έγγραφο ενημερώνει τους Βουλευτές ότι «στο αντικείμενο της Σύμβασης Παραχώρησης για την παράκαμψη Ηρακλείου δεν προβλέπεται παράπλευρο δίκτυο. Οποιαδήποτε τροποποίηση υπάρξει και εφόσον απαιτηθεί θα αφορά στο πολεοδομικό σχέδιο των οικείων Δήμων, των οποίων αποτελεί αποκλειστική αρμοδιότητα».Επί της ουσίας δηλαδή το Υπουργείο δεν απαντάει τίποτα, ούτε σε σχέση με το επίμαχο ζήτημα, ούτε σε σχέση με την πιθανή αύξηση στη χρηματοδότηση του έργου προκειμένου να ικανοποιήσει τα αιτήματα που έχει θέσει ο Δήμος Ηρακλείου. Συστηματικά το Υπουργείο, αποφεύγει να απαντήσει σχετικά με τις ενστάσεις για τις παρακάμψεις του ΒΟΑΚ στον Δήμο Ηρακλείου και Μαλεβιζίου, παρότι τα σχετικά ερωτήματα ετέθησαν στην Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου από τον Φραγκίσκο Παρασύρη.
Για το Τμήμα Χερσόνησος-Νεάπολη, τονίζεται ότι εκπονούνται ήδη από τον Ιδιωτικό Φορέα Σύμπραξης οι απαιτούμενες μελέτες και έχουν ολοκληρωθεί οι γεωτεχνικές έρευνες και κυκλοφορικές ρυθμίσεις.
Για το Τμήμα Νεάπολη – Άγιος Νικόλαος
Στο ερώτημα των Βουλευτών του ΠΑΣΟΚ για τις καθυστερήσεις έναρξης των εργασιών σε ένα έργο που είχε ήδη συμβασιοποιηθεί από τον Σεπτέμβριο του 2022 η Ειδική Υπηρεσία Δημοσίων Έργων τονίζει ότι «ο λόγος της καθυστέρησης είναι η μη ολοκλήρωση των απαιτούμενων απαλλοτριώσεων προκειμένου να γίνει κατάληψη του χώρου για την κατασκευή του έργου». Μάλιστα, δεν διστάζει να αποδώσει ευθύνες για τις εν λόγω καθυστερήσεις και στην πανελλαδική αποχή τον δικηγόρων.
Αυτό, όμως, που δεν αναφέρει είναι με ποιανού υπαιτιότητα σημειώθηκαν οι εν λόγω καθυστερήσεις των απαλλοτριώσεων. Στην υπ’ αριθμ. 944 Επίκαιρη Ερώτησή της, η Βουλευτής του Λασιθίου, Κατερίνα Σπυριδάκη, τόνισε πως οι απαλλοτριώσεις είχαν ήδη κηρυχθεί από τις 24.12.2021 και πως δεν υπήρξαν μόνο καθυστερήσεις ως προς την ολοκλήρωση των κτηματολογικών στοιχείων, αλλά και σημαντικές παραλείψεις, λανθασμένες εγγραφές και εσφαλμένοι υπολογισμοί. Αποτέλεσμα αυτών ήταν η ύπαρξη μίας απόφασης αποζημίωσης βασισμένη σε λανθασμένα και ελλιπή κτηματολογικά στοιχεία και σε μία άλλη με τα ορθά. Το Υπουργείο, όμως, επέλεξε να εφαρμόσει την λανθασμένη, προμηνύοντας περισσότερες ενστάσεις και καθυστερήσεις.
Για το ύψος της απορρόφησης της χρηματοδότησης του έργου, στη συγκεκριμένη απάντηση με ημερομηνία 17/07/2024, αναφέρεται ότι «όσον αφορά στην εκταμίευση των πόρων από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας αυτή ανέρχεται σε ποσοστό 15,3%, ενώ σύμφωνα με το εγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα του έργου, αυτό ολοκληρώνεται στις 9-9-2025». Δυστυχώς, η δήλωση του Υφυπουργού Υποδομών, Νίκου Ταχιάου, κατά τη δευτερολογία του στη συζήτηση της εν λόγω Επίκαιρης Ερώτησης ξεδιάλυνε οποιαδήποτε αμφιβολία υπήρχε αναφορικά με το χρονικό της ολοκλήρωσης του έργου λέγοντας: «ο Σεπτέμβριος του 2025 δεν είναι το χρονικό εκείνο διάστημα, στο οποίο βλέπω ότι είναι ορατή η περαίωση του έργου».
