Επιστολή προς δικηγορικό σύλλογο Χανίων
Τον τελευταίο καιρό, παρατηρούμε όλο και πιο συχνά την άφιξη καραβιών προσφύγων και μεταναστών νότια της Κρήτης. Όπως αναφέρει σε ανακοίνωσή του το Κοινωνικό Στέκι – Στέκι Μεταναστών Χανίων, χαρακτηριστικά, από τις αρχές του 2024, η Κρήτη είναι τρίτη σε αφίξεις μετά τη Λέσβο και τη Σάμο. Κάθε φορά, η κατάσταση αντιμετωπίζεται ως κάτι “έκτακτο”, χωρίς να πληρούνται οι απαραίτητες προϋποθέσεις για την πρώτη υποδοχή και φιλοξενία. Μία από τις τραγικές ελλείψεις είναι η απουσία δικηγόρων και διερμηνέων κατά την καταγραφή, με αποτέλεσμα να μη γίνεται καμία ενημέρωση στους πρόσφυγες και τις μετανάστ(ρι)ες για τις δυνατότητες και τα δικαιώματά τους, και γενικότερα να μην έχουν φωνή. Μέσα σε αυτή την επιβεβλημένη σιωπή μεταφέρονται και εγκλωβίζονται από “δομή” σε “δομή”, με συνήθη κατάληξη την επαναπροώθηση.
Το Στέκι έστειλε σχετική επιστολή στον δικηγορικό σύλλογο Χανίων και την επιτροπή ανθρωπίνων δικαιωμάτων του στις 13/12/2023 (πρωτοκολλήθηκε 14/12), χωρίς να έχει λάβει μέχρι τώρα κάποια απόκριση.
Η επιστολή:
Επιστολή-αίτημα για νομική υποστήριξη προσφύγων και μεταναστών που φτάνουν στον νομό Χανίων
Κρήτη-αναγκαστικός τόπος άφιξης
Τα τελευταία χρόνια, η Κρήτη έχει γίνει τόπος αναγκαστικής άφιξης προσφύγων και μεταναστών. Σύμφωνα με μαρτυρίες των ίδιων, προκειμένου να αποφύγουν την Ελλάδα ως προορισμό εξαιτίας των σκληρών πολιτικών αποτροπής και επαναπροώθησης που εφαρμόζει, επιλέγουν ένα πιο μακρύ, άρα πιο επικίνδυνο ταξίδι ελπίζοντας να φτάσουν στην Ιταλία, ξεκινώντας συνήθως από τη Λιβύη. Είναι πια ξεκάθαρο πως τα δίκτυα των διακινητών μεταφέρουν τους ανθρώπους που επιδιώκουν να φτάσουν στην Ευρώπη με ακατάλληλα/μη αξιόπλοα σκάφη, χωρίς σωστικές λέμβους και σωσίβια. Έχει παγιωθεί επίσης το φαινόμενο να προκύπτουν στο ταξίδι βλάβες ή να μπαίνουν νερά στη βάρκα. Πολύ συχνά οι άνθρωποι που κινδυνεύουν στη θάλασσα εκπέμπουν sos προκειμένου να ανταποκριθούν οι κοντινές αρχές διάσωσης, στην περίπτωσή μας η Λιμενική Αρχή Χανίων. Τις περισσότερες φορές, σύμφωνα με την καταγραφή των περιστατικών, σε πρώτη φάση οι άνθρωποι περισυλλέγονται από διερχόμενα φορτηγά πλοία για να επέμβει στη συνέχεια το Λιμενικό. Δυστυχώς κατά τη διάρκεια της διάσωσης ή εξαιτίας της άρνησης της διάσωσης έχουν χαθεί άνθρωποι είτε στη θάλασσα, είτε μέσα στη βάρκα από πείνα ή δίψα (χαρακτηριστική η περίπτωση της μικρής Λοζίν, 4 χρονών από τη Συρία Στα Χανιά η ταφή της μικρής προσφυγοπούλας που πέθανε από τη διψα | Cretalive ειδήσεις). Άλλες φορές πάλι, σύμφωνα με μαρτυρίες, το Λιμενικό “κάνει τα στραβά μάτια”, αγνοεί τις κλήσεις κινδύνου και ορισμένες φορές προσφέρει στους πρόσφυγες κάποιες προμήθειες και νερό ώστε να συνεχίσουν το ταξίδι τους και, αν είναι τυχεροί, να φτάσουν στη στεριά, κοινώς “να φύγουνε, να πάνε αλλού”…
Απουσία υποδομών πρώτης υποδοχής
Στην περίπτωση που εφαρμόζεται η διαδικασία της διάσωσης και οι πρόσφυγες φτάνουν στα Χανιά, οδηγούνται σε “χώρους φιλοξενίας”, ακατάλληλους τις περισσότερες φορές (εγκαταλελειμμένο κολυμβητήριο, παλιά ηλεκτρική, κατασκηνώσεις Καλαθά…). Στους χώρους αυτούς ουσιαστικά είναι κρατούμενοι και όλη τη διαδικασία της καταγραφής τους την αναλαμβάνουν Λιμενικό και Αστυνομία. Σύμφωνα με τεκμηριωμένες καταγγελίες, οι πρόσφυγες δε γνωρίζουν, ούτε ενημερώνονται για το πού βρίσκονται και ποιο είναι το μέλλον τους. Απαράδεκτη είναι η απουσία μεταφραστή και γενικά οι αυθαιρεσίες από την πλευρά των Αρχών συνιστούν κανόνα. Ενδεικτικά, σύμφωνα με καταγγελία πρόσφυγα που έφτασε στα Χανιά, στο έντυπο που αφορά στη βούληση ασύλου ήταν τσεκαρισμένο εκ των προτέρων το ΟΧΙ. Πρόσβαση στους χώρους αυτούς έχει ο ερυθρός σταυρός και γιατρός (μέχρι τώρα από το Κοινωνικό Ιατρείο). Δυστυχώς, κανόνας έχει γίνει και η απουσία νομικών που θα ενημερώνει τους ανθρώπους για τα όποια δικαιώματά τους και για το τι τους περιμένει. Επίσης, σημαντική είναι και η καταγραφή ανήλικων ασυνόδευτων που συχνά διαφεύγουν από την καταγραφή των Αρχών
Για τον λόγο αυτό σας ζητάμε να καταθέσετε στο Λιμενικό αίτημα που θα διασφαλίζει μελλοντικά την πρόσβασή σας στον εκάστοτε προσωρινό χώρο διαμονής, και σε περίπτωση που κάποια-ος συνάδελφός σας είναι διαθέσιμη-ος να επισκέπτεται τους χώρους αυτούς. Από τη μεριά μας υπάρχει διαθέσιμη μεταφράστρια για συνεργασία μαζί σας. Αρκετές φορές έχουμε γίνει δέκτες μηνυμάτων από συγγενείς ανθρώπων που αντί να φτάσουν στην Ιταλία, βρέθηκαν εδώ και στην προσπάθειά μας να συνδράμουμε έχουμε συνεργαστεί με δικηγόρους οργανώσεων ανά την Ελλάδα, καθώς τοπικά κανείς-καμία νομικός δεν ήταν διαθέσιμος-η.
Διακινητές-βιομηχανία καταδικών
Οι διακινητές θα εξαφανιστούν στη στιγμή μόνο αν τα ευρωπαϊκά κράτη αποφασίσουν να δημιουργήσουν ανοιχτές και ασφαλείς διόδους για την προσφυγιά και τη μετανάστευση, όπως άλλωστε υποχρεούνται από τη Συνθήκη της Γενεύης. Προφανώς, οι πραγματικοί διακινητές βρίσκονται στη στεριά και πλουτίζουν πάνω στην ανάγκη και τα όνειρα χιλιάδων ανθρώπων, ενώ πολλές φορές συνεργάζονται και με κρατικές αρχές. Σε καμιά περίπτωση δε θα ρίσκαραν τη ζωή τους σε μια σαπιόβαρκα. Την ίδια στιγμή βασανισμένοι άνθρωποι καταδικάζονται ως “διακινητές” με βάση ανακρίσεις που δεν έχουν μετάφραση πολλές φορές και με τυχαία κριτήρια που τους κάνουν να ξεχωρίζουν. Μαρτυρίες προσφύγων αποδεικνύουν πως πολλές φορές τη βάρκα την οδηγούν τυχαίοι πρόσφυγες είτε υπό την απειλή όπλου, είτε επειδή δεν είχαν όλο το ποσό για το ταξίδι. Σε άλλες περιπτώσεις ο συνεργός του διακινητή ξεκινάει το ταξίδι μαζί με τους πρόσφυγες για να τους εγκαταλείψει στην πορεία, ή για τυχαίους λόγους το τιμόνι μπορεί να το πιάσουν πολλοί, κάτι που αργότερα θα τους ενοχοποιήσει κι ίσως τους καταδικάσει κιόλας.
Κατά τη γνώμη μας, αυτή η βιομηχανία καταδικών που έχει στηθεί εις βάρος της προσφυγιάς αποτελεί μια διεθνή πρακτική εκφοβισμού και αποτροπής προσέγγισης και άλλων προσφύγων. Αυτή τη στιγμή στις ελληνικές φυλακές, οι καταδικασμένοι ως διακινητές αποτελούν τη δεύτερη μεγαλύτερη (πληθυσμιακά) ομάδα κρατουμένων. Συνήθως οι δίκες αυτές γίνονται με διαδικασίες fast track, χωρίς τις προϋποθέσεις να είναι δίκαιες δίκες, χωρίς μετάφραση (για άλλη μια φορά), με αποτέλεσμα πολλοί άνθρωποι να κρατούνται χωρίς να ξέρουν για ποιο λόγο και για πόσο… Και στην περίπτωση αυτή λοιπόν οι άνθρωποι δικαιούνται μια στοιχειώδη νομική υποστήριξη. Για το θέμα αυτό υπάρχει μια διεθνής οργάνωση που συντονίζει δικηγόρους για να υπερασπιστούν αυτούς τους ανθρώπους. Σε κάθε περίπτωση, αν ενδιαφέρεστε, μπορούμε να σας φέρουμε σε επαφή μαζί τους – ήδη το εξέφρασαν κι οι ίδιοι ως ανάγκη και στα Χανιά.
Πρόσφατα, η αθώωση των 3 προσφύγων οι οποίοι είχαν φτάσει στα Χανιά τον Σεπτέμβρη του 2021 και είχαν καταδικαστεί σε 155 χρόνια ο καθένας, μάς έδωσε την ελπίδα πως μια τέτοια δίκη μπορεί να είναι δίκαιη! Ενώ δημιουργεί και ένα χρήσιμο προηγούμενο που μπορεί να σώσει κι άλλους αθώους πρόσφυγες που κρατούνται άδικα!! Χανιά: Ελεύθερος ο καταδικασμένος σε 155 χρόνια Κούρδος πρόσφυγας Μεμέτ Τσελίκ – Τα Χανιά «ανοίγουν» τον δρόμο για την Πύλο – The Press Project – Ειδήσεις, Αναλύσεις, Ραδιόφωνο, Τηλεόραση
Για όλους τους παραπάνω λόγους σας παρακαλούμε να ανταποκριθείτε στο αίτημά μας για να συμβάλλετε στο μέτρο των δυνατοτήτων σας σε ό,τι από τα παραπάνω είναι δυνατόν. Το μόνο έγκλημα των προσφύγων είναι ότι είναι φτωχοί ξένοι που αποφασίζουν να διασχίσουν τη Μεσόγειο για να ζητήσουν άσυλο. Το 2023 δεν υπάρχει νόμιμος τρόπος για να ζητήσει κανείς άσυλο στην Ευρώπη. Μόνο αν πληρώσεις μερικά χιλιάρικα και μπεις σε μια σαπιόβαρκα για να φτάσεις παράνομα στον “πολιτισμένο” κόσμο..
Ιδανικά θα θέλαμε να μας ενημερώσετε για την ημερομηνία διεξαγωγής του επόμενου διοικητικού Συμβουλίου σας για να σας θέσουμε και με περισσότερες λεπτομέρειες όλα τα παραπάνω. Σε κάθε περίπτωση, σάς καλούμε να πράξετε ως θεματοφύλακες των διεθνώς κατοχυρωμένων δικαιωμάτων των προσφύγων.
Με εκτίμηση,
Κοινωνικό Στέκι – Στέκι Μεταναστών Χανίων
13/12/2023