Τους Βουλευτές, καθώς και τους φορείς του Νομού Ηρακλείου, ενημέρωσε ο Δήμαρχος Μινώα Πεδιάδας Bασίλης Κεγκέρογλου, για την ανάγκη συνέχισης λειτουργίας του Ειρηνοδικείου στο Καστέλλι με την μορφή Περιφερειακού Πρωτοδικείου, σε συνέχεια της συνάντησης του Δημάρχου με τον Υφυπουργό Δικαιοσύνης Γιάννη Μπούγα στην Αθήνα, την Πέμπτη 18 Ιανουαρίου.
Σήμερα ο Δήμαρχος συγκάλεσε ευρεία σύσκεψη, κατά την οποία παρουσίασε τις θέσεις του Δήμου και τα στοιχεία που τεκμηριώνουν το αίτημα για τη λειτουργία του Ειρηνοδικείου Καστελλίου, ως Περιφερειακή έδρα του Πρωτοδικείου Ηρακλείου, στο πλαίσιο αναμόρφωσης του δικαστικού χάρτη της χώρας.
Η σύσκεψη πραγματοποιήθηκε παρουσία του Βουλευτή Ηρακλείου του ΠΑΣΟΚ- Κίνημα Αλλαγής Φραγκίσκου Παρασύρη, εκπροσώπων του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Λευτέρη Αυγενάκη, του Υφυπουργού Ανάπτυξης Μάξιμου Σενετάκη, του Βουλευτή ΚΚΕ Νομού Ηρακλείου Μανώλη Συντυχάκη, οι οποίοι δεσμεύτηκαν πως θα προχωρήσουν στις ανάλογες παρεμβάσεις για το θέμα.
Παρόντες ήταν επίσης εκπρόσωποι του Δικηγορικού Συλλόγου και των Δικαστικών Υπαλλήλων Ν. Ηρακλείου, ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι τηλεφωνικά έχουν ενημερωθεί, τόσο ο Βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ Ν. Ηρακλείου Χάρης Μαμουλάκης, όσο και η Βουλευτής Ηρακλείου του ΠΑΣΟΚ- Κίνημα Αλλαγής Ελένη Βατσινά.
Στη σύσκεψη παρευρέθηκαν επίσης ο Αντιπεριφερειάρχης της Π.Ε. Ηρακλείου Νίκος Συριγωνάκης,, ο Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Γιώργος Καλογεράκης, η Πρόεδρος της Δημοτικής Κοινότητας Καστελλίου Μαρία Σκουλούδη και ο Πρόεδρος της Επιτροπής Πρωτογενούς Τομέα και Ανάπτυξης της υπαίθρου, Μανώλης Ζαμπουλάκης.
Κατά την παρουσίαση του ο Δήμαρχος υπογράμμισε πως είναι απαραίτητο να διασφαλίζεται η απρόσκοπτη πρόσβαση των πολιτών στη Δικαιοσύνη και έθεσε επί τάπητος τις δημογραφικές και αναπτυξιακές προοπτικές της περιοχής με αφορμή τη δημιουργία του νέου αεροδρομίου στο Καστέλλι: «Ειδικά για την Περιφερειακή έδρα στο Καστέλλι, είναι με μεγάλη διαφορά μία δυναμική περιοχή λόγω της κατασκευής του νέου αεροδρομίου. Όλες οι μελέτες δείχνουν ότι θα έχουμε άμεσο διπλασιασμό και μεσοπρόθεσμο τριπλασιασμό του πληθυσμού και παράλληλα της οικονομικής, κοινωνικής, επιχειρηματικής και εμπορικής δραστηριότητας γενικότερα και αυτό σημαίνει μεγάλη αύξηση των υποθέσεων. Επίσης, είναι ενδεικτικό ότι η ευρύτερη περιοχή του Δήμου Μινώα Πεδιάδας μπορεί να εξυπηρετήσει δικαστικά τους Δήμους: Χερσονήσου (3 λεπτά απόσταση από το Καστέλλι με το νέο δρόμο), Αρχανών – Αστερουσίων και Βιάννου.
Ο Δήμαρχος δεσμεύτηκε για τη συντήρηση και αναβάθμιση του κτιρίου, θέτοντας παράλληλα το ζήτημα της ανάλογης στελέχωσης:
«Είναι σωστή η θέση των εργαζομένων ότι σήμερα πολλές οργανικές θέσεις που είναι κενές στα δικαστήρια δημιουργούν πρόβλημα στην απονομή της Δικαιοσύνης. Υποθέσεις αναβάλλονται, δεν εκδικάζονται, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τις απαλλοτριώσεις που δεν έχουν πληρωθεί εδώ και 5 χρόνια! Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι όταν δημιουργείται ένα Περιφερειακό Πρωτοδικείο θα πρέπει να στελεχωθεί και με τον κατάλληλο αριθμό που θα υποστηρίζει πλέον, όχι μόνο τις πολιτικές υποθέσεις, αλλά και τις ποινικές».
Ο Β’ Αντιπρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Ηρακλείου Γιώργος Γερωνυμάκης τάχθηκε στο πλευρό του Δήμου, δίδοντας έμφαση στο γεγονός ότι δεν πρέπει να διαταραχθεί η απρόσκοπτη πρόσβαση των πολιτών στα δικαστήρια και τη Δικαιοσύνη και υπογράμμισε ότι υπάρχουν πολλά ζητήματα, που θα απασχολήσουν την Ολομέλεια των Δικηγορικών Συλλόγων της χώρας.
Το Μέλος του Δ.Σ της Ομοσπονδίας Δικαστικών Υπαλλήλων Ελλάδος Μιχάλης Μαυρογένης έθεσε το ζήτημα της διασφάλισης της οικογενειακής σταθερότητας δικαστικών υπαλλήλων και της δημιουργίας κατάλληλων υποδομών (κτιριακές/υλικοτεχνικές), στα υπό διαμόρφωση Περιφερειακά Πρωτοδικεία.
Ο Δήμαρχος επ’ αυτού είπε: «Μας ικανοποιεί το γεγονός ότι με την προϋπόθεση της ανάλογης στελέχωσης, είναι στο πλευρό μας και οι δικαστικοί υπάλληλοι».
Η ΜΑΚΡΑΙΩΝΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΤΟΥ ΕΙΡΗΝΟΔΙΚΕΙΟΥ ΚΑΣΤΕΛΛΙΟΥ
«Σβήνοντας ένα κομμάτι από το παρελθόν είναι σαν να σβήνεις ένα κομμάτι από το μέλλον» – Γιώργος Σεφέρης
====================================
Το Ειρηνοδικείο Καστελλίου λειτουργεί από τη σύνταξη του Οργανικού Νόμου της Ημιαυτόνομης Κρητικής Πολιτείας ως δημογεροντία αρχικά και επίσημα ως Ειρηνοδικείο, από την υπογραφή της Σύμβασης της Χαλέπας το 1878. Επίσημα στοιχεία αντλούμε από το αρχείο του Ειρηνοδικείου, τα οποία ανάγονται χρονολογικά στο 1887.
Συγκεκριμένα την περίοδο 1887-1890 το Ειρηνοδικείο Καστελλίου, συγκροτείται από έναν Ειρηνοδίκη, συνήθως μουσουλμάνο και παρέδρους, ο αριθμός των οποίων κυμαίνεται από 2 έως 4, υπηρετούν δε σ΄αυτό και δικαστικοί γραμματείς, άλλοτε δυο και άλλοτε τρεις.
Το 1894 στο Ειρηνοδικείο προσλαμβάνεται δημόσιος κατήγορος, ενώ το 1895 διορίζεται από το ελληνικό υποπροξενείο Ηρακλείου και διερμηνέας.
Το έτος 1896 στην έδρα του Ειρηνοδικείου Καστελλίου διορίζεται συμβολαιογράφος, ενώ πιθανολογείται ότι κατά την ίδια χρονική περίοδο άρχεται η λειτουργία του Υποθηκοφυλακείου Καστελλίου.
Το 1899 στην έδρα του Ειρηνοδικείου Καστελλίου διορίζεται ο πρώτος αγροφύλακας, ο οποίος υπηρετεί στον οικισμό Μπιτζαριανώ.
Υπηρετούν επίσης, την περίοδο 1887-1890, ως δικολάβοι (δικηγόροι) στο Ειρηνοδικείο, εννέα (9) χριστιανοί, οκτώ (8) μουσουλμάνοι και ένας (1) χριστιανός δικαστικός κλητήρας.
Μέσα στις ανήσυχες διαδρομές της Ιστορίας, το Ειρηνοδικείο στο Καστέλλι, διαδραματίζει σημαντικό ρόλο, υπηρετεί το δίκαιο, συμβάλλει στην ομαλή συνύπαρξη των κατοίκων της ευρύτερης περιοχής της Πεδιάδας, καθώς η τοπική του αρμοδιότητα εκτείνεται σ’ ένα μεγάλο εύρος της περιοχής, πέραν του Καστελλίου, συνεισφέρει στα δημόσια έσοδα, αλλά και στην τοπική οικονομία, καθώς γύρω από τη λειτουργία της δικαστικής αυτής υπηρεσίας συγκεντρώνεται πλήθος άλλων δραστηριοτήτων.
Ενδεικτικά αναφέρεται ότι το 1915 στο Καστέλλι υπηρετούσαν 7 δικηγόροι, 3 δικαστικοί κλητήρες, συμβολαιογράφος και υποθηκοφύλακας!
Πολλές φορές, κατά τη διάρκεια της λειτουργίας του, το Ειρηνοδικείο ασκούσε και αρμοδιότητες Μονομελούς Πρωτοδικείου ή Πλημμελειοδικείου έως και την 31-12-2014, οπότε αφαιρέθηκε η αρμοδιότητα αυτή.
Το Ειρηνοδικείο-πταισματοδικείο, δικάζει υποθέσεις αστικές και ποινικές. Αγροτικά και κοινά πταίσματα. Διενεργεί έρευνες κατά παραγγελία Εισαγγελέως και προανάκριση. Εξέχουσα θέση κατέχουν οι μικροδιαφορές, οι αγροζημίες και τα ασφαλιστικά μέτρα, τα οποία συνήθως αφορούν υποθέσεις αποβολής ή διατάραξης της νομής και της κατοχής, αλλά και οι διαφορές εμπράγματου δικαίου. Από τις προαναφερόμενες κατηγορίες υποθέσεων απορρέουν συχνά και συμπεριφορές, ποινικά κολάσιμες, οι οποίες εκδικάζονται, είτε από το πταισματοδικείο, είτε από το Μονομελές Πλημμελειοδικείο Καστελλίου, ανάλογα με τη βαρύτητα του αδικήματος.
Παραδείγματος χάριν το έτος 1905 στο Ειρηνοδικείο Καστελλίου, εκδικάζονται περί τις 1500 υποθέσεις μικροδιαφορών, ενώ το 1908 εκδικάζονται περί τα 300 πταίσματα, το 1948 εκδικάζονται 716 υποθέσεις μικροδιαφορών, το έτος 1955 όπως φαίνεται από τα βιβλία των πρακτικών του Μονομελούς Πλημμελειοδικείου δικάζει σε δυο δικασίμους 80 υποθέσεις (οι αναφορές είναι ενδεικτικές σύμφωνα με τα δεδομένα που έχουν αντληθεί από το αρχείο του Ειρηνοδικείου Καστελλίου).
Το Ειρηνοδικείο εισπράττει από τις καταδικαστικές αποφάσεις σημαντικά ποσά, τα οποία αποδίδει στην ελληνική Πολιτεία, συμβάλλοντας έτσι στην εισροή εσόδων στο Δημόσιο Ταμείο.
Αναφέρεται χαρακτηριστικό παράδειγμα εισπράξεων μίας και μόνο δικασίμου, ήτοι της 17ης Οκτωβρίου 1985 κατά την οποία εκδόθηκαν 22 καταδικαστικές αποφάσεις και απ’ αυτές εισπράχθηκε και αποδόθηκε στην ελληνική Πολιτεία το ποσό των 308.824 δραχμών.
Επιπλέον από τα αρχεία του Ειρηνοδικείου Καστελλίου, παρατηρείται η συνδρομή του στις εκλογικές διαδικασίες, εθνικές και τοπικές που έλαβαν χώρα στην νεότερη
ελληνική ιστορία, έως ότου η αρμοδιότητας της διεξαγωγής των εκλογών περάσει στην τοπική Αυτοδιοίκηση.
Στην μακραίωνη ιστορική του διαδρομή το Ειρηνοδικείο Καστελλίου γνώρισε ημέρες δόξας με πληθώρα και ποικιλία υποθέσεων, αλλά και μέρες με φθίνουσα πορεία.
Αποτέλεσε δε και σημείο κοινωνικής αναφοράς και συνεύρεσης ανθρώπων από διάφορες επαγγελματικές τάξεις κι από διάφορα χωριά της επαρχίας Πεδιάδας, καθώς κατά τις ημέρες των συνεδριάσεων του, πλήθος κόσμου συνέρεε στο Καστέλλι, μηνυτές και κατηγορούμενοι, αθώοι και φταίχτες, εναγόντες και εναγόμενοι, μάρτυρες, δικαστικοί επιμελητές, δασονόμοι, αγροφύλακες και αστυνομικές Αρχές.
Σήμερα το Ειρηνοδικείο Καστελλίου δεσπόζει στο Δήμο Μινώα Πεδιάδας και Βιάννου, καθώς το 2012 συγχωνεύθηκαν σ αυτό, τα Ειρηνοδικεία Αρκαλοχωρίου και Βιάννου, ενώ ένα μεγάλο μέρος υποθέσεων του προέρχονται από το βορειοανατολικό τμήμα του Δήμου Αρχανών-Αστερουσίων, λόγω της τοπικής αρμοδιότητας του Δικαστηρίου.
Μετά την διεύρυνση της καθ’ ύλην αρμοδιότητας των Ειρηνοδικείων, πλέον εκδικάζονται σ’ αυτά και υποθέσεις κληρονομικού δικαίου, εκούσιας δικαιοδοσίας καθώς επίσης πραγματοποιούνται δημοσιεύσεις διαθηκών και έκδοση των σχετικών πιστοποιητικών.
Το κτίριο που σήμερα στεγάζεται η υπηρεσία του Ειρηνοδικείου, η Γραμματεία, το Ακροατήριο και το Αρχείο του, βρίσκονται στη νότια πλευρά του Καστελλίου στην έξοδο του δρόμου προς Αρκαλοχώρι και Βιάννο. Το οικόπεδο εντός του οποίου οικοδομήθηκε το σημερινό κτίριο του Ειρηνοδικείου, αποτελεί δωρεά του συμβολαιογράφου Καστελλίου, Γρηγορίου Σταθάκη ή Παπαδάκη, καταγόμενου από την τοπική κοινότητα της Λύττου και εγκαινιάσθηκε το έτος 1980 από τον τότε πρωθυπουργό Γεώργιο Ράλλη.
Η συνέχιση της λειτουργίας αυτής της ιστορικής Υπηρεσίας στον τόπο μας, καθίσταται εκτός από αναγκαία και σημαντική, γιατί αποτελεί μέρος της ιστορίας του Καστελλίου, της Πεδιάδας, της Κρήτης, αλλά κυρίως του κρητικού Δικαίου που κατέχει τη δική του εξέχουσα θέση στην νομική Ιστορία της Ελλάδας.
Η λειτουργία και η ύπαρξη μιας δικαστικής Υπηρεσίας σ’ έναν επαρχιακό τόπο και μάλιστα στις δύσκολες εκείνες ιστορικές, αλλά και φωτεινές εποχές φανερώνει την αναγκαιότητα της κεντρικής εξουσίας να δημιουργήσει ιδρυτικούς πυλώνες, θύλακες Δημοκρατίας και θεμέλια ενός κράτους Δικαίου.
Το Καστέλλι είχε την τιμή να συμπεριλαμβάνεται στους τόπους εκείνους που επιλέχθηκαν να φιλοξενήσουν σε μια δύσκολη ιστορική συγκυρία ένα δικαστήριο με την αξία, τη σημασία και την αίγλη που τότε είχαν οι κρατικές υπηρεσίες και δη οι δικαστικές. Και φυσικά δεν επιλέχθηκε τυχαία, καθώς το Καστέλλι υπήρξε σημαντική επαρχιακή κωμόπολη, πρωτεύουσα της επαρχίας Πεδιάδας, πνευματικό κέντρο της ενδοχώρας της Ανατολικής Κρήτης με ακμάζουσα πνευματική και επιστημονική Ιστορία, Πολιτισμό και Οικονομία, με αγώνες και θυσίες υπέρ πίστεως και πατρίδος και ανεκτίμητη προσφορά στις σελίδες της ιστορίας της Κρήτης.
Εμείς οφείλουμε να διαφυλάξουμε την ιστορία του Ειρηνοδικείου Καστελλίου, ως ιερή παρακαταθήκη και να διασφαλίσουμε στο μέλλον τη συνεχή και απρόσκοπτη λειτουργία του!
Υπόμνημα
Το Ειρηνοδικείο Καστελλίου με το ΠΔ 110/2012 [ΦΕΚ 193Α/10-10-2012], συγχωνεύτηκε με τα Ειρηνοδικεία Αρκαλοχωρίου και Βιάννου.
Το Ειρηνοδικείο Καστελλίου Πεδιάδος έχει έδρα το Καστέλλι στο Δήμο Μινώα Πεδιάδος και
- απέχει 40 χλμ από το Ηράκλειο,
- έχει χωρική αρμοδιότητα στους Δήμους Μινώα Πεδιάδος, Βιάννου και μερικώς στο Δήμο Αρχανών Αστερουσίων.
- Συνολικά εξυπηρετεί 50 Κοινότητες σε έκταση 630 τ.χλμ.
- Κοινότητες όπως η Άρβη, ο Κερατόκαμπος, ο Τσούτσουρας κ.α. απέχουν 80 χιλιόμετρα από το Ηράκλειο.
- Το Ειρηνοδικείο Καστελλίου εξυπηρετεί χωροταξικά το 25% του συνόλου του Νομού Ηρακλείου.
Προσβασιμότητα: Πολίτες που ζουν σ αυτές τις περιοχές ήδη αντιμετωπίζουν προβλήματα πρόσβασης προς το Ειρηνοδικείο Καστελλίου, πόσο μάλλον να μεταφερθούν στο Ηράκλειο, όπου η απόσταση διπλασιάζεται. Το οδικό δίκτυο δεν είναι αναβαθμισμένο και ειδικά για την περιοχή του ορεινού Δήμου Βιάννου, η Άνω Βιάννος, το πλέον ορεινό χωριό του Νομού, η πρόσβαση κατά τους χειμερινούς μήνες είναι ακόμη δυσκολότερη λόγω των συχνών χιονοπτώσεων και του παγετού.
Τοπική Οικονομία: Η ύπαρξή του δικαστηρίου δημιουργεί θέσεις εργασίας και ενισχύει την οικονομική δραστηριότητα στην περιοχή, ενώ παράλληλα η ύπαρξη δομών στην περιοχή όπως: Κέντρο Υγείας, Δημαρχείο, ΚΕΠ, Ταχυδρομείο, Τράπεζα, Παιδικός Σταθμός, Νηπιαγωγείο, Δημοτικό Σχολείο, Γυμνάσιο, Λύκειο, Αστυνομικό τμήμα, Γηροκομείο, ΚΑΠΗ, Αγροτικό Κτηνιατρείο, Γραφείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Δασονομείο, συνηγορούν στην ανάγκη ύπαρξης Δικαστηρίου.
Ειδικές Συνθήκες Περιοχής:
- Στο Ειρηνοδικείο Καστελλίου Πεδιάδος αντιμετωπίζονται ιδιαίτερες προκλήσεις καθώς η κύρια ασχολία των κατοίκων της περιοχής είναι η κτηνοτροφία και η γεωργία. Μεγάλο πλήθος των υποθέσεων αφορούν σε αγωγές νομής μεταξύ των ανωτέρω επαγγελματιών με συχνές αυτοψίες στις επίδικες περιοχές.
- Επιπλέον, λόγω των κατασκευαστικών εργασιών του νέου διεθνούς αεροδρομίου στην περιοχή του Καστελλίου έχουν εισαχθεί εργατικές υποθέσεις και προκαταρκτικές εξετάσεις στο δικαστήριο λόγω των συνθηκών εργασίας και των εργατικών διεκδικήσεων των εργαζομένων.
- Τέλος, ο Δήμος Μινώα Πεδιάδος έχει χαρακτηριστεί σεισμόπληκτος από τον μεγάλο σεισμό της 27/9/2021, όπου ακόμη, μέχρι σήμερα, αρκετοί κάτοικοι διαμένουν σε οικίσκους και συνεχώς εισάγονται υποθέσεις στο Ειρηνοδικείο Καστελλίου που αφορούν σε ασφαλιστικά μέτρα για τις διαδικασίες αποκατάστασης των σεισμόπληκτων κατοικιών τους, εκδίδεται αυξημένος όγκος πιστοποιητικών προς εκπλήρωση γραφειοκρατικών διαδικασιών τους κ.α.
Αναφορικά με την λειτουργία του Ειρηνοδικείου Καστελλίου
- Υπάρχουν 3 οργανικές θέσεις Ειρηνοδικών, οι οποίες είναι καλυμμένες
- 3 οργανικές Γραμματέων, εκ των οποίων 2 είναι καλυμμένες
- 1 οργανική επιμελητή η οποία είναι καλυμμένη.
Έχει οριστεί Διευθύνουσα Δικαστής που αναλαμβάνει την συνολική εποπτεία του Δικαστηρίου και λειτουργεί αυτόνομα από τα άλλα δικαστήρια. (πράξεις λειτουργίας, ορισμοί υποθέσεων, προμήθειες κ.α.) Γνωρίζει τις ιδιαίτερες συνθήκες και μεριμνά για την επίλυση τους.
Με το εν λόγω Υπόμνημα υπογραμμίζονται οι επιπτώσεις που θα επιφέρει στην πρόσβαση στη Δικαιοσύνη, η φημολογούμενη κατάργηση του Ειρηνοδικείου Καστελλίου Πεδιάδος. Συγκεκριμένα, δεδομένης της γεωγραφικής ιδιαιτερότητας, της πληθυσμιακής πυκνότητας και της έντονης επιχειρηματικής, τουριστικής, αγροτικής και επαγγελματικής δραστηριότητας των δήμων Μινώα Πεδιάδος και Βιάννου, καθώς επίσης και του απαρχαιωμένου οδικού δικτύου, θα επηρεαστεί άμεσα η απρόσκοπτη πρόσβαση στη Δικαιοσύνη σε περίπτωση κατάργησης του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου.
Επιπλέον, ο όγκος των υποθέσεων και του αρχείου που θα μεταφερθούν στο Πρωτοδικείο Ηρακλείου είναι τέτοιος, που το ίδιο δεν μπορεί να ανταπεξέλθει στο βάρος των συνεδριάσεων με λιγοστά ακροατήρια, μισθωμένα κτίρια την ίδια στιγμή που το κτίριο του Ειρηνοδικείου Καστελλίου είναι ιδιόκτητο.
