Ο Πεσσόα γεννήθηκε σε μια χώρα με βαριά ιστορία. Και γράφει σε μια περίοδο που τα πάντα είναι ρευστά, επισφαλή. Η ζωή για πολλούς είναι από άβολη ως αβίωτη. Η δική του ζωή είναι ασήμαντη. Προσπαθεί να είναι απαρατήρητος, αντίθετα παρατηρεί τα πάντα γύρω του: ανθρώπους, τοπία, ήχους, χρώματα. Ζει μέσα από αυτά.
Ο Πεσσόα δείχνει ή είναι αυτοαναφορικός. Ωστόσο, όσο τον διαβάζεις διαπιστώνεις πως το “εγώ” στα κείμενα του ίσως σημαίνει ο άλλος, συχνά σημαίνει ο άνθρωπος.
Από την πρώτη εμφάνιση κειμένων του στην ελληνική εκδοτική παραγωγή – περίπου πριν από 40 χρόνια – έχει κυλήσει πολύ νερό στο αυλάκι της λογοτεχνίας. Από την αρχή οι αναγνώστες αντιλήφθηκαν πως έχουν να κάνουν με κάτι θεμελιώδες, βασικό, στην εικόνα της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας. Από τα τέλη της δεκαετίας του ’90 οι εκδόσεις έργων του πληθαίνουν.
Στην επιβολή όμως της παρουσίας του στην ελληνική μεταφρασμένη βιβλιοπαραγωγή, καθώς και στην πρόσληψη του στην Ελλάδα από ένα όλο και μεγαλύτερο κοινό υπήρξε καθοριστική (ακόμα υπάρχει) η συστηματική ενασχόληση και μετάφραση του έργου του Πεσσόα από την Μαρία Παπαδήμα, η οποία είναι καθηγήτρια Μετάφρασης και Μεταφρασεολογίας στο ΕΚΠΑ. Μια ενασχόληση που διαρκεί ήδη πάνω από 20 χρόνια και μας έχει δώσει πολλές μεταφράσεις του ποιητικού και πεζού λόγου του Πορτογάλου λογοτέχνη – στοχαστή, με κορυφαία την μετάφραση του “Βιβλίου της ανησυχίας”. Με την παρέμβαση της η γνώση μας για τον ποιητή γίνεται βαθύτερη. Σημαντική για αυτό υπήρξε η εξαιρετικά φροντισμένη εκδοτική σειρά που καθιέρωσαν οι εκδόσεις Gutenberg, η οποία αριθμεί ήδη 10 τόμους.
Την ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 21 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ στις 7.00 το απόγευμα η Μαρία Παπαδήμα θα είναι κοντά μας στο Αναλόγιο για να μιλήσουμε για τον μεγάλο ποιητή, για τους πολλούς ετερώνυμους που ο ίδιος δημιούργησε, καθώς και για την περιπέτεια της μετάφρασης του έργου του.
Την εκδήλωση θα συντονίσει ο ηθοποιός και συντονιστής του ιστοχώρου extremeways.gr Βαγγέλης Μπουμπάκης.