Σε διαρκή κινητικότητα βρίσκεται η διεθνής επιστημονική κοινότητα, προκειμένου να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά το θέμα των μεταλλάξεων του κορονοϊού, που συνεχίζει την εξάπλωσή του στον πλανήτη, αλλά και στη χώρα μας.
Το παραπάνω επιβεβαιώθηκε κατά την καθιερωμένη ενημέρωση της Δευτέρας, από την πρόεδρο της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών Μαρία Θεοδωρίδου και τον γενικό γραμματέα πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας Μάριο Θεμιστοκλέους. Αμφότεροι εξέφρασαν την εκτίμησή τους ότι τα εμβόλια μπορούν να καλύψουν αποτελεσματικά τις μεταλλάξεις του κορονοϊού που έχουν εντοπιστεί μέχρι σήμερα.
Ειδικότερα η κ. Θεοδωρίδου χαρακτήρισε αδικαιολόγητο τον πανικό για τις μεταλλάξεις σε σχέση με τον εμβολιασμό, τονίζοντας ότι «είναι υπερβολή να θεωρούμε ότι μένουμε ανοχύρωτοι ή ευάλωτοι όταν ακούμε ότι είναι μειωμένος αριθμός των αντισωμάτων». Όπως υποστήριξε, τα υπάρχοντα εμβόλια παρέχουν ισχυρή και ευρεία προστασία, ενώ εξέφρασε την απορία της για το γεγονός ότι γίνεται συζήτηση σχετικά με το εάν θα πρέπει να γίνει και τρίτη δόση προκειμένου να υπάρξει ανοσία των πολιτών και από τις μεταλλάξεις. «Δεν κάναμε καλά- καλά τη δεύτερη δόση και τρέχουμε για να δούμε τι θα γίνει με την τρίτη εάν και εφόσον χρειαστεί» είπε χαρακτηριστικά.
«Νομίζω ότι με αυτά τα εμβόλια που έχουμε, θα επιτύχουμε σημαντική ανοσία. Εάν διαπιστωθεί ότι φθίνει η ανοσία ίσως θα χρειαστεί μία τρίτη δόση, η οποία θα επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο, όπως συμβαίνει με τη γρίπη» εξήγησε και είπε ότι αυτό θα γίνει μόνο εάν συμβεί μια φοβερή μετάλλαξη ώστε ένα εμβόλιο να θεωρηθεί μη αποτελεσματικό.
Στο ίδιο πνεύμα, ο κ. Θεμιστοκλέους υποστήριξε κατηγορηματικά ότι «τα εμβόλια καλύπτουν όλες τις μέχρι στιγμής μεταλλάξεις». Επανέλαβε ότι οι μεταλλάξεις δεν θα επηρεάσουν την εμβολιαστική διαδικασία, τονίζοντας πως μέχρι σήμερα έχουν γίνει πάνω από 290.000 δόσεις εμβολίων στη χώρα μας, με την εμβολιαστική κάλυψη να αγγίζει το 2,75%.
Εκτίμησε επίσης ότι «μέχρι το τέλος Μαρτίου θα μπορούμε να έχουμε εμβολιάσει ολόκληρη την ηλικιακή ομάδα από 70 έως 75 ετών αλλά και τα άτομα πολύ υψηλού κινδύνου».
Η αποτελεσματικότητα των εμβολίων στο νοτιοαφρικανικό στέλεχος
Ωστόσο, ακόμα δεν έχει ξεκαθαριστεί εάν τα υπάρχοντα εμβόλια μπορούν να καλύψουν όλες τις γνωστές παραλλαγές του ιού και ειδικά το νοτιοαφρικανικό στέλεχος B1.351.
Συγκεκριμένα, η Novavax Inc ανακοίνωσε ότι για το στέλεχος αυτό, το εμβόλιο της ήταν 89,3% αποτελεσματικό στη μελέτη που διεξάγεται στο Ηνωμένο Βασίλειο και 50% στη μελέτη της Ν. Αφρικής. Ομοίως, το εμβόλιο της Johnson&Johnson ήταν 66% αποτελεσματικό συνολικά με σημαντικές διαφορές ανά περιοχή: στις ΗΠΑ η αποτελεσματικότητα ήταν 72%, ενώ στη Ν. Αφρική, όπου το 95% των κρουσμάτων Covid-19 που καταγράφηκαν στη μελέτη έφερε το νέο στέλεχος, μόνο 57%.
Σύμφωνα με τον καθηγητή Πολιτικής της Υγείας LSE Ηλία Μόσιαλο, το εμβόλιο της Johnson&Johnson έχει υψηλή αποτελεσματικότητα στις σοβαρές περιπτώσεις του νοτιοαφρικανικού στελέχους. «Η μεγαλύτερη ανησυχία είναι τώρα για το εμβόλιο της Novavax. Δεν ξέρουμε ακόμα για το εμβόλιο της AstraZeneca» δήλωσε επίσης ο κ. Μόσιαλος στον ΑNT1, προσθέτοντας πως «Pfizer και BioNTech ανακοίνωσαν πως τα εμβόλιά τους “δουλεύουν” για το στέλεχος της Νοτίου Αφρικής».
Ο καθηγητής άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να υπάρξει και τρίτη δόση εμβολίου, καθώς τόνισε ότι οι εταιρίες Novavax, Pfizer και Moderna επεξεργάζονται παραλλαγή του εμβολίου «που εάν δούμε ότι δεν δουλεύουν τα εμβόλιά τους, θα μπορέσουμε να κάνουμε μια ενισχυτική δόση με την παραλλαγή του εμβολίου». Σε κάθε περίπτωση, «τα εμβόλια όσον αφορά το αγγλικό στέλεχος είναι πολύ ασφαλή» κατέληξε ο κ. Μόσιαλος.
Από την πλευρά του, ο αναπληρωτής καθηγητής Επιδημιολογίας – Προληπτικής Ιατρικής ΕΚΠΑ Δημήτρης Παρασκευής, μιλώντας στο Star, υποστήριξε πως «φαίνεται ότι τα εμβόλια είναι αποτελεσματικά», αναφερόμενος στο σκεύασμα της Moderna, ενώ εκτίμησε ότι επειδή το εμβόλιο της Pfizer «είναι παρόμοιας τεχνολογίας» θα είναι και αυτό αποτελεσματικό απέναντι στο νοτιοαφρικανικό στέλεχος.
Όλα αυτά τη στιγμή που το νοτιοαφρικανικό στέλεχος έχει ήδη χτυπήσει την πόρτα μας, με το πρώτο κρούσμα να εντοπίζεται σε διάκονο στη Θεσσαλονίκη, όπου έσπευσαν την Κυριακή ο υφυπουργός Πολιτικής Προστασίας, Νίκος Χαρδαλιάς, με τον πρόεδρο του ΕΟΔΥ, Παναγιώτη Αρκουμανέα.
Το εμβόλιο της AstraZeneca στις μεγάλες ηλικίες
Όσον αφορά την αποτελεσματικότητα του εμβολίου της AstraZeneca στις μεγάλες ηλικίες, η κ. Θεοδωρίδου αναγνώρισε ότι το μικρό δείγμα δοκιμαζομένων δεν επαρκεί για να καταστήσει αξιόπιστα τα αποτελέσματα, ωστόσο σημείωσε ότι αναμένεται συντόμως το δείγμα να αυξηθεί.
Όπως είπε, ο «Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων ενέκρινε το εμβόλιο βρετανοσουηδικής παραγωγής της AstraZeneca ως ανοσογόνο, ασφαλές για εφαρμογή του στις ηλικίες από 18 ετών και άνω. Μετά την έγκριση αυτού του εμβολίου ορισμένες χώρες, όπως η Γερμανία, η Γαλλία μέσω του Προέδρου Μακρόν -όχι επιστημονικής επιτροπής- και η Ιταλία διατύπωσαν σοβαρούς προβληματισμούς και επιφυλάξεις για τη χρησιμοποίηση του εμβολίου αυτού σε άτομα ηλικίας άνω των 65 ετών».
Πρόσθεσε ότι «το αγκάθι αυτής της ιστορίας είναι ο μικρός αριθμός που έχει συμπεριληφθεί στη μελέτη ατόμων μεγάλης ηλικίας, γεγονός που κάνει αναξιόπιστα τα αποτελέσματα που δίνονται από τόσο μικρό δείγμα», τονίζοντας ωστόσο ότι «το μικρό δείγμα αυτό των μετεχόντων υπάρχει η προοπτική μέσα σε βραχύ χρονικό διάστημα να γίνει μεγάλο, της τάξεως των 7.500 ατόμων από τα αποτελέσματα της μελέτης της εταιρείας στην Αμερική. Επίσης θα υπάρξουν και πρόδρομα αποτελέσματα, πληροφορίες για το εμβόλιο από την εφαρμογή του στην Αγγλία».
