Η αναγνώριση των πρώιμων σημαδιών αυτισμού στα βρέφη είναι το κλειδί για την εξασφάλιση έγκαιρης παρέμβασης και υποστήριξης.
Η διαταραχή του φάσματος του αυτισμού (ΔΑΦ) εκδηλώνεται με πολλούς τρόπους και τα συμπτώματα εμφανίζονται συχνά μέσα στον πρώτο κιόλας χρόνο ζωής.
Αυτός ο οδηγός παρουσιάζει τις αιτίες του αυτισμού, παρέχει ένα χρονοδιάγραμμα των σημαδιών, που πρέπει να προσέξετε στα μωρά από τη γέννηση έως τα πρώτα τους γενέθλια και συμβουλεύει ως προς τις δράσεις σας εάν το μωρό σας εμφανίσει σημάδια αυτισμού.
Τι προκαλεί αυτισμό στα βρέφη
Τα ακριβή αίτια της διαταραχής του φάσματος του αυτισμού παραμένουν άγνωστα, αν και γενετικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες πιστεύεται ότι παίζουν ρόλο.
Έρευνες δείχνουν ότι ορισμένες γενετικές μεταλλάξεις μπορεί να επηρεάσουν την πιθανότητα ενός μωρού να αναπτύξει αυτισμό και αυτές μπορεί να μεταδοθούν μέσω των οικογενειών. Άλλοι παράγοντες, όπως η προχωρημένη γονική ηλικία, το χαμηλό βάρος γέννησης και οι επιπλοκές κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή του τοκετού, μπορεί επίσης να αυξήσουν ελαφρώς τον κίνδυνο.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι τα εμβόλια ΔΕΝ προκαλούν αυτισμό, γεγονός που έχει υποστηριχθεί και επιβεβαιωθεί από εκτεταμένες επιστημονικές έρευνες.
Ποια είναι τα σημάδια αυτισμού στα μωρά
Η αναγνώριση των συμπτωμάτων αυτισμού στα μωρά μπορεί να είναι δύσκολη, καθώς κάθε παιδί αναπτύσσεται με τον δικό του ρυθμό. Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένες συμπεριφορές και δείκτες ανάπτυξης, που μπορούν να παρατηρήσουν οι γονείς.
Ηλικία 0-2 μηνών: Περιορισμένη οπτική επαφή και απόκριση σε ήχους
- Επαφή με τα μάτια: Στους 2 μήνες, τα μωρά αρχίζουν συνήθως να εστιάζουν στα πρόσωπα και να έχουν άμεση οπτική επαφή. Η περιορισμένη ή και η απουσία τέτοιας ευθείας οπτικής επαφής μπορεί να είναι πρώιμο σημάδι αυτισμού.
- Απόκριση στους ήχους: Τα μωρά συνήθως ανταποκρίνονται στους ήχους με αλλαγές στη συμπεριφορά τους, όπως η στροφή προς την πηγή. Τα μωρά που δεν αντιδρούν σε ήχους ή φωνές μπορεί να εμφανίζουν πρώιμα σημάδια κάποιου προβλήματος αισθητηριακής επεξεργασίας, που σχετίζεται με τον αυτισμό.
- Εκφράσεις προσώπου: Το ελάχιστο χαμόγελο ή η έλλειψη εκφράσεων του προσώπου, όταν αλληλεπιδρούν με τους φροντιστές τους μπορεί επίσης να είναι ένας πρώιμος δείκτης.
Ηλικία 2-4 μηνών: Έλλειψη κοινωνικής αλληλεπίδρασης και φωνητικών αντιδράσεων
- Κοινωνική αλληλεπίδραση: Στους 2-4 μήνες τα μωρά συχνά αλληλεπιδρούν περισσότερο με τους γύρω τους, χαμογελώντας και ανταποκρινόμενα στις αλληλεπιδράσεις. Τα μωρά με αυτισμό μπορεί να δείχνουν ελάχιστο ενδιαφέρον για τις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις ή να εμφανίζουν ένα “επίπεδο” συναίσθημα.
- Φωνητικές εκδηλώσεις: Η γενική “φλυαρία” και οι κλασικοί μωρουδιακοί ήχοι ξεκινούν συνήθως από αυτή την ηλικία. Τα μωρά με αυτισμό μπορεί να είναι πιο ήσυχα από το συνηθισμένο, παρουσιάζοντας λιγότερες προσπάθειες να εκφωνήσουν ή να κάνουν ήχους.
- Ακολουθούν αντικείμενα: Πολλά μωρά απολαμβάνουν να παρακολουθούν κινούμενα αντικείμενα, όπως παιχνίδια ή ανθρώπους. Τα μωρά που δυσκολεύονται να παρακολουθήσουν την κίνηση αντικειμένων μπορεί να εμφανίζουν πρώιμα σημάδια αναπτυξιακών καθυστερήσεων.
Ηλικία 4-6 μηνών: Μειωμένο ενδιαφέρον για αλληλεπίδραση και καθυστερημένες απαντήσεις
- Ενδιαφέρον για τους φροντιστές τους: Τα μωρά συνήθως δείχνουν ενθουσιασμό όταν βλέπουν οικεία πρόσωπα σε αυτήν την ηλικία. Τα μωρά που δείχνουν αδιαφορία ή δεν ανταποκρίνονται στους φροντιστές τους μπορεί να εμφανίζουν πρώιμες κοινωνικές ή συναισθηματικές αναπτυξιακές διαφορές.
- Επαναλαμβανόμενες κινήσεις: Οι επαναλαμβανόμενες κινήσεις του σώματος, όπως το χτύπημα των χεριών ή η ακινητοποίηση των άκρων σε σταθερή θέση, μπορεί να αρχίσουν να εμφανίζονται σε αυτήν την ηλικία.
- Έκφραση χαράς ή δυσαρέσκειας: Συνήθως, τα μωρά ανταποκρίνονται σε θετικά ερεθίσματα γελώντας ή δείχνοντας χαρά και εκφράζουν ξεκάθαρα δυσφορία ή δυσαρέσκεια. Ένα περιορισμένο εύρος συναισθηματικών αντιδράσεων μπορεί να είναι ένα αναπτυξιακό σημάδι που πρέπει να παρακολουθείται.
Ηλικία 6 μηνών έως 1 έτος: Περιορισμένος μιμητισμός, χειρονομίες και κοινωνικές συνδέσεις
- Μίμηση: Από τους 6 έως τους 12 μήνες, τα μωρά τείνουν να μιμούνται ήχους, εκφράσεις προσώπου και χειρονομίες. Τα μωρά με αυτισμό μπορεί να παρουσιάσουν περιορισμένες προσπάθειες να μιμηθούν ή να ανταποκριθούν σε αυτές τις αλληλεπιδράσεις.
- Χειρονομίες και υπόδειξη: Γύρω στους 9-12 μήνες, τα μωρά χρησιμοποιούν συχνά χειρονομίες όπως το να δείχνουν ή να κουνάνε το χέρι, για να επικοινωνήσουν. Οι περιορισμένες χειρονομίες ή η έλλειψη ενδιαφέροντος για τις χειρονομίες μπορεί να υποδηλώνουν αναπτυξιακές ανησυχίες.
- Εστίαση και κοινωνική αναφορά: Τα μωρά συνήθως κοιτάζουν αντικείμενα και μετά κοιτάζουν πίσω σε έναν φροντιστή, για να μοιραστούν το ενδιαφέρον τους ή να ελέγξουν για αντιδράσεις. Τα μωρά που δείχνουν ελάχιστη τέτοια εστίαση μπορεί να εμφανίζουν σημάδια, που σχετίζονται με τον αυτισμό.
- Απόκριση στην κλήση με όνομα: Μέχρι το 1 έτος, τα μωρά ανταποκρίνονται συνήθως στο όνομά τους. Εάν ένα μωρό δεν ανταποκρίνεται σταθερά στο όνομά του, θα μπορούσε να είναι πρώιμος δείκτης αυτισμού.
Η παρακολούθηση αυτών των συμπεριφορών σε αυτά τα πρώιμα στάδια μπορεί να βοηθήσει στον εντοπισμό προτύπων που μπορεί να υποδηλώνουν αυτισμό, επιτρέποντας στους γονείς να αναζητήσουν έγκαιρη υποστήριξη.
Τι να κάνετε εάν το μωρό σας παρουσιάζει σημάδια αυτισμού
- Συμβουλευτείτε τον παιδίατρό σας: Οι παιδίατροι μπορούν να κάνουν πρώιμους αναπτυξιακούς ελέγχους και να σας παραπέμψουν σε έναν ειδικό για περαιτέρω αξιολόγηση.
- Αναζητήστε έναν ειδικό για τον αυτισμό: Για μια λεπτομερή αξιολόγηση, επισκεφθείτε έναν αναπτυξιακό παιδίατρο, ψυχολόγο ή νευρολόγο με εμπειρία στον αυτισμό.
- Σκεφτείτε την πρώιμη παρέμβαση: Οι υπηρεσίες πρώιμης παρέμβασης παρέχουν θεραπείες, συμπεριλαμβανομένων θεραπειών ομιλίας, εργασιακής και συμπεριφορικής θεραπείας, που μπορεί να είναι εξαιρετικά ωφέλιμες εάν το μωρό σας διαγνωστεί με αυτισμό.
- Παρακολουθήστε και τεκμηριώστε τη συμπεριφορά: Η τήρηση ημερολογίου της συμπεριφοράς του μωρού σας μπορεί να βοηθήσει τους γιατρούς να αξιολογήσουν τις αναπτυξιακές αλλαγές με την πάροδο του χρόνου.
Η έγκαιρη δράση μπορεί να κάνει σημαντική διαφορά, καθώς η έγκαιρη παρέμβαση έχει αποδειχθεί ότι βελτιώνει τα αναπτυξιακά αποτελέσματα σε παιδιά με αυτισμό.
Συχνές Ερωτήσεις
“Μπορεί ένα μωρό να διαγνωστεί με αυτισμό;”
Ναι, αν και η διάγνωση του αυτισμού σε πολύ μικρά βρέφη είναι δύσκολη, ορισμένα παιδιά μπορούν να διαγνωστούν ήδη από τους 18 μήνες ζωής. Αναπτυξιακές εξετάσεις και αξιολογήσεις από ειδικούς μπορούν να βοηθήσουν στην επιβεβαίωση της διάγνωσης, εάν είναι εμφανή τα πρώιμα σημάδια.
“Σε ποια ηλικία του παιδιού πρέπει να ανησυχούν οι γονείς για τα σημάδια του αυτισμού;”
Τα σημάδια του αυτισμού μπορεί να εμφανιστούν ήδη από τους 6 μήνες, αλλά πιο συχνά εντοπίζονται μεταξύ 18-24 μηνών. Ωστόσο, τυχόν ανησυχίες σχετικά με την ανάπτυξη, ακόμη και στη βρεφική ηλικία, θα πρέπει να συζητούνται με έναν παιδίατρο.
“Τα συμπτώματα αυτισμού βελτιώνονται με την έγκαιρη παρέμβαση;”
Ναι, η έρευνα έχει δείξει ότι η πρώιμη παρέμβαση, ιδιαίτερα πριν από την ηλικία των 3 ετών, μπορεί να βοηθήσει στη βελτίωση της επικοινωνίας, των κοινωνικών δεξιοτήτων και των προσαρμοστικών συμπεριφορών σε παιδιά με αυτισμό.
“Είναι οι επαναλαμβανόμενες κινήσεις σημάδι αυτισμού στα μωρά;”
Ναι, οι επαναλαμβανόμενες κινήσεις όπως το χτύπημα του χεριού ή το λίκνισμα του σώματος μπορεί να είναι πρώιμα σημάδια αυτισμού, αν και τέτοιες συμπεριφορές από μόνες τους δεν επιβεβαιώνουν τη διάγνωση. Είναι πιο ασφαλές αν καταγράψετε και άλλους αναπτυξιακούς δείκτες σε συνδυασμό με αυτές τις κινήσεις.
Σύνοψη
Η αναγνώριση των πρώιμων σημαδιών αυτισμού στα βρέφη, από την περιορισμένη οπτική επαφή έως τον μειωμένο μιμητισμό, μπορεί να καθοδηγήσει τους γονείς στην αναζήτηση έγκαιρης υποστήριξης. Αν και κάθε καθυστέρηση ή ασυνήθιστη συμπεριφορά δεν υποδηλώνει απαραίτητα αυτισμό, οι πρώιμες αναπτυξιακές εξετάσεις μπορούν να διασφαλίσουν ότι τυχόν ανησυχίες αντιμετωπίζονται έγκαιρα.
Η πρώιμη παρέμβαση μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την ανάπτυξη ενός παιδιού, προσφέροντας μια υποστηρικτική βάση καθώς μεγαλώνει.
onmed.gr, με πληροφορίες από: healthline.com, autismsa.org.au, parents.com, medicalnewstoday.com, healthychildren.org
