Η φίλη Ευαγγελία Κ. που κατάγεται από το πανέμορφο νησί, μας έχει διασώσει μια πληθώρα συνταγών από τη λαϊκή ιατρική του τόπου της και μας μεταφέρει ότι : “… Οι άνθρωποι των χωριών της Κρήτης είναι από τη φύση τους σκληραγωγημένοι και αντιμετωπίζουν ορισμένες αρρώστιες με ψυχραιμία και ίσως και με κάποια αδιαφορία.”
«Με γιατρικά από βότανα που ’χομε διαλεγμένα
Γιατρεύουμε τσι αρρώστιες μας, είναι ευλογημένα.»
ΑΓΧΟΣ
– Να τρίψουμε φύλλα φασκομηλιάς σ’ ένα ποτήρι κρασί και να το πιούμε.
ΑΔΕΝΟΠΑΘΕΙΑ
– Παίρνουμε 100γρ. λιναρόσπορο, δεμένο σε πανί, 100γρ. γλυκάνισο και 50γρ. κύμινο. Τα βράζουμε όλα μαζί σ’ ένα κιλό νερό. Από αυτό το ρόφημα πίνουμε ένα ποτήρι του κρασιού πρωί και βράδυ.
– Γίνονται και επαλείψεις με αμυγδαλόλαδο στο μέρος που είναι ο πόνος.
– Παίρνουμε 50γρ. γόμα κερασιάς, 50γρ. μαστίχα, 50γρ. κανέλα, 100γρ. ζάχαρη κι ένα κυπαρισσόμηλο. Τα βράζουμε σε 2 ½ κιλά μαύρο κρασί, ώσπου να μείνει το 1 ½ κιλό και πίνουμε ένα κρασοπότηρο πριν από το φαγητό.
ΑΙΜΑ ΣΤΑ ΟΥΡΑ
– Σε ένα κιλό νερό, μέσα σε πήλινο τσουκάλι, βράζουμε 10-15 γραμμάρια δροσερά φύλλα κουμαριάς και πίνουμε 1-2 φλιτζάνια τσαγιού την ημέρα.
ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑ
– Βράζουμε 50γρ. αχλαδόριζα, λίγα κρεμμυδότσουφλα και 1 κιλό μαύρο κρασί και πίνουμε ένα ποτήρι του κρασιού κάθε μέρα.
ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑ ΤΟΥ ΣΤΟΜΑΧΟΥ
– Παίρνουμε μερικά χαρούπια, τριαντάφυλλα και βάλσαμο και τα βράζουμε όλα μαζί με κρασί. Αν πιούμε μερικές φορές θα σταματήσει η αιμορραγία.
ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΕΣ ΔΙΑΦΟΡΕΣ (εσωτερικές και εξωτερικές)
– Σε 1 κιλό νερό βράζουμε 30-50 γραμμάρια φρέσκα φύλλα καστανιάς και πίνουμε 1-2 φλιτζάνια τσαγιού τη μέρα, μέχρι να σταματήσει η αιμορραγία.
– Μέσα σε 1 κιλό νερό βράζουμε 5-10 γραμμάρια φύλλα μυρτιάς και πίνουμε 1-2 φλιτζάνια τσαγιού τη μέρα.
– Μέσα σε 1 κιλό νερό βράζουμε 5-10 γραμμάρια ξερό φλοιό κανέλλας και πίνουμε 1 φλιτζάνι τσαγιού τη μέρα.
– Βγάζουμε το χυμό 5-6 λεμονιών και το πίνουμε σε τρεις δόσεις τη μέρα (πρωί-μεσημέρι-βράδυ), μετά το φαγητό.
– Μπορούμε να φάμε από 1 πιατάκι φράουλες, πρωί-μεσημέρι-βράδυ ή να πιούμε 3-4 φλιτζάνια τσαγιού χυμό φράουλας τη μέρα.
ΑΙΜΟΡΡΟΪΔΕΣ
– Παίρνουμε από μια δρακοντιά τους σπόρους και καταπίνουμε από έναν πρωί-μεσημέρι – βράδυ και θα γίνουμε καλά.
– Μέσα σε 1 κιλό νερό βράζουμε 20-30 γραμμάρια δροσερά φύλλα βάτου και πίνουμε 1-2 φλιτζάνια τσαγιού τη μέρα πριν από το φαγητό.
– Ξεραίνουμε τα κοτσάνια (ποδίσκους) από τους καρπούς της μελιτζάνας, τους κοπανίζουμε στο γουδί και χρησιμοποιούμε αυτή τη σκόνη, για τοπική χρήση πάνω στις αιμορροΐδες.
– Παίρνουμε δροσερές, ανθισμένες κορυφές δενδρολίβανου, τις κοπανίζουμε στο γουδί μέχρι να γίνουν πολτός. Τον πολτό αυτό τον 2-3 φορές τη μέρα ή και τη νύκτα σαν κατάπλασμα εξωτερικά.
– Μέσα σ’ ένα κιλό νερό βράζουμε 50-60 γραμμάρια σπόρους κυδωνιού και κάνουμε πάνω στις αιμορροΐδες τοπικές πλύσεις.
– Παίρνουμε φύλλα φλώμου 10-15 γραμμάρια τα βράζουμε μέσα σε μισό κιλό γάλα και μετά τα βάζουμε σαν μαλακτικά επιθέματα πάνω στις αιμορροΐδες.
ΑΚΜΗ
– Μέσα σ’ ένα κιλό νερό βράζουμε 30-50 γραμμάρια φύλλα, βλαστούς ή και άνθη μαϊντανού. Με αυτό το υγρό πλένουμε καλά-καλά το πρόσωπό μας πρωί -μεσημέρι – βράδυ, καθημερινά, μέχρι να καθαρίσει το πρόσωπό μας από την ακμή.
ΑΚΡΑΤΕΙΑ ΟΥΡΩΝ
– Πίνουμε ρόφημα από γάλλιο ή μπελαντόνα.
ΑΛΑΤΑ
– Βράζουμε σέλινο σε νερό και πίνουμε κάθε μέρα ένα ποτήρι του νερού.
ΑΜΟΙΒΑΔΕΣ
– Να τρώμε αντράκλα, ή μαϊντανό, ή ρόδια, ή σκόρδα, χωρίς να κάνουμε κατάχρηση.
– Να πάρουμε λουμπούνια ξερά και να καταπίνουμε από ένα κάθε πρωί-μεσημέρι-βράδυ, αφού πρώτα τους βγάλουμε μ’ ένα μαχαίρι το ματάκι. Σε κάμποσες μέρες θα αφοδεύσουμε τις αμοιβάδες.
ΑΜΥΓΔΑΛΙΤΙΔΑ
– Αν πονάει ο λαιμός και αν είναι ερεθισμένες οι αμυγδαλές ψήνουν λιναρόσπορο κοπανισμένο και τον βάζουν κατάπλασμα εξωτερικά στο λαιμό, τυλίγοντας τον μ’ ένα μάλλινο ύφασμα.
– Για τις ερεθισμένες αμυγδαλές κάνουν γαργάρες με λεμόνι και αλατόνερο.
– Βουτούν, επίσης, ένα βρεγμένο δάχτυλο του χεριού στο αλάτι και τις τρίβουν ελαφρά με αυτό.
– Βράζουμε φύλλα αγκινάρας και κάνουμε κατάπλασμα στο λαιμό.
ΑΝΟΡΕΞΙΑ
– Βράζουμε κάθε πρωί 3 κλωνιά ύσωπο. Βάζουμε ζάχαρη και το πίνουμε ως ρόφημα.
ΑΝΩΜΑΛΙΑ ΠΕΡΙΟΔΟΥ ή ΕΛΛΕΙΨΗ ΠΕΡΙΟΔΟΥ (Εμμηνόρροια)
– Μέσα σε 1 κιλό νερό βράζουμε 10-20 γραμμάρια ανθισμένες κορυφές θυμαριού και πίνουμε 1-2 φλιτζάνια του τσαγιού τη μέρα, μέχρι να τακτοποιηθεί ή περίοδος.
– Μέσα σε 1 κιλό νερό βράζουμε 30-50 γραμμάρια δροσερά ή ξερά φύλλα, βλαστούς ή και άνθη φασκομηλιάς. Πίνουμε 1-3 φλιτζάνια του τσαγιού, τη μέρα, ανάλογα με την ανωμαλία της περιόδου.
– Μέσα σε 1 κιλό νερό βράζουμε 20-30 γραμμάρια δροσερά ή ξερά φύλλα, βλαστούς ή και άνθη από δίκταμο. Πίνουμε 2-3 φλιτζάνια τσαγιού τη μέρα.
ΑΡΘΡΙΤΙΚΑ
– Παίρνουμε 1 κιλό σκόρδα καθαρισμένα. 100γρ. λάδι, 50γρ. λουλάκι μπουγάδας και μ’ αυτό κάνουμε επαλείψεις στις αρθρώσεις.
– Παίρνουμε 12 κοκκινοπιπεράκια, 2 κρασοπότηρα ακάθαρτο πετρέλαιο, 1 κρασοπότηρο οινόπνευμα, 4 κλωνιά φασκόμηλο. Τα αφήνουμε τρεις νύχτες έξω και μ’ αυτό κάνουμε εντριβές στα πόδια.
– Τρώμε βραστή τσουκνίδα με λάδι και λεμόνι, χωρίς αλάτι.
ΑΡΡΩΣΤΕΙΑ ΤΩΝ ΜΑΛΛΙΩΝ (ΑΛΩΠΕΚΙΑ)
– Παίρνουμε χυμό από δροσερά παντζάρια, βάζουμε μέσα και λίγο χυμό φρέσκου λεμονιού και πίνουμε πρωί-μεσημέρι-βράδυ, καθημερινά, από ένα φλιτζάνι τσαγιού.
– Καθαρίζουμε τα μαλλιά μας καλά με λούσιμο, μία φορά την εβδομάδα, και μετά κάνουμε μασάζ στη ρίζα της τρίχας επί 15-20 λεπτά με καθαρό λάδι ελιάς. Την ίδια θεραπεία μπορούμε να κάνουμε με δαφνόλαδο ή ρυζέλαιο.
ΑΡΤΗΡΙΟΣΚΛΗΡΩΣΗ
– Βοηθούν οι αγκινάρες, ή ο ιβίσκος, ή το τίλιο, ή τα πράσα, ή τα κρεμμύδια ή και τα σκόρδα.
ΑΫΠΝΙΑ
– Πίνουμε ρόφημα από θυμάρι ή χαμομήλι ή λεβάντα.
ΒΗΧΑΣ
-Βράζουμε καλά σκορπιδόχορτο και πίνουμε κάθε πρωί 1 φλιτζάνι.
ΒΡΟΓΧΙΤΙΔΑ
– Βράζουμε λιναρόσπορο, αρμπαρόριζα και μήλα. Τα σουρώνουμε και πίνουμε 1 νεροπότηρο μεσημέρι και βράδυ.
ΓΙΑ ΚΑΘΕ ΠΟΝΟ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ
– Κοπανίζουμε φύλλα από ροδάκινα. Ύστερα, τα στρώνουμε πάνω σε ένα ζεστό τούβλο ή πάνω σ’ ένα ζεστό κρεμμύδι και τα βάζουμε πάνω σε όποιο μέρος πονάει.
ΔΑΓΚΩΜΑ ΣΚΥΛΟΥ
– Παίρνουμε φύλλα αγριοσυκιάς και τα κοπανίζουμε, τα ανακατεύουμε με μέλι και το μείγμα αυτό το βάζουμε πάνω στην πληγή.
– Κοπανίζουμε το σπόρο της τσουκνίδας, με λίγο αλάτι και το βάζουμε πάνω στην πληγή.
– Κοπανίζουμε καρύδια με αλάτι και μέλι και τα βάζουμε πάνω στην πληγή.
ΔΥΝΑΜΩΤΙΚΑ
– Ωφελούν πολύ τα μπιζέλια, ή τα φρέσκα φασόλια, ή το σπανάκι.
– Τρώμε μαϊντανό, ή ωμό φρέσκο αυγό, ή ανθόγαλο.
ΔΥΣΚΟΙΛΙΟΤΗΤΑ
– Κοπανίζουμε καλά ένα κουταλάκι του γλυκού γλυκάνισο, ένα κουταλάκι του γλυκού γαρίφαλο κι ένα κουταλάκι του γλυκού κανέλα Βάζουμε αυτή τη σκόνη μέσα σε ζεστό νερό, την πίνουμε και θα ενεργηθούμε.
– Κόβουμε κάθε μέρα λίγες κορυφές από βασιλικό και βάζουμε και λίγο λάδι ελιάς και τις τρώμε σαν σαλάτα.
– Τρώμε, καθημερινά, το φλοιό 1-2 πορτοκαλιών ή να τον βράζουμε μέσα σε 2 φλιτζάνια νερό και να το πίνουμε σαν τσάι.
– Πίνουμε, κάθε μέρα, 2-3 φλιτζάνια του καφέ χυμό φρέσκιας ντομάτας ή να τρώμε 400-500 γραμμάρια φρέσκιες ντομάτες.
– Τρώμε, καθημερινά, 3-4 φρέσκα αγγούρια ή να πίνουμε το χυμό τους.
– Τρώμε, καθημερινά, πολλά φρέσκα ή ξερά σύκα.
– Παίρνουμε σπόρους από αραβόσιτο (καλαμπόκι), τους καβουρδίζουμε στο τηγάνι, τους κοπανίζουμε στο γουδί καλά-καλά μέχρι να γίνουν σκόνη. Αυτή τη σκόνη κάνουμε καφέ 2-3 φορές τη μέρα.
ΔΥΣΚΟΛΙΑ ΣΤΗΝ ΟΥΡΗΣΗ
– Καβουρντίζουμε στο τηγάνι 100γρ. κανναβούρι, το κοπανίζουμε καλά, το δένουμε σ’ ένα μαντήλι και το βυθίζουμε σε 1 κιλό νερό, Το νερό θ’ ασπρίσει σαν το γάλα. Απ’ αυτό πίνουμε 1 ποτήρι το πρωί και 1 το βράδυ.
– Βράζουμε σκορπιδόχορτο και πίνουμε 1 ποτήρι το πρωί και 1 το βράδυ.
ΔΥΣΜΗΝΟΡΡΟΙΑ
– Μέσα σε 1 κιλό νερό βράζουμε 15 γραμμάρια ανθισμένες κορυφές μέντας και πίνουμε 2 φλιτζάνια τσαγιού τη μέρα.
– Μέσα σε 1 κιλό νερό βράζουμε 100 γραμμάρια πικραμύγδαλα, φλοιό και ψίχα μαζί, και πίνουμε 2 φλιτζάνια τσαγιού ημερησίως.
– Μέσα σε 1 κιλό νερό βράζουμε 10 γραμμάρια άνθη χαμομηλιού και πίνουμε 3 φλιτζάνια του τσαγιού τη μέρα.
– Μέσα σε 1 κιλό νερό βράζουμε 10-20 γραμμάρια απήγανο και πίνουμε 2 φλιτζάνια του καφέ τη μέρα.
ΕΓΚΑΥΜΑ
– Βράζουμε σε ½ κιλό μαύρο καρσί ½ κιλό κερασόφυλλα. Αφού βράσουν καλά, βγάζουμε τα φύλλα και τα βάζουμε πάνω στο έγκαυμα.
– Βράζουμε καλά 4 αυγά, παίρνουμε τους κρόκους και τους τηγανίζουμε. Με το λάδι, που θα βγάλουν κάνουμε επαλείψεις.
ΕΜΕΤΟΙ
– Τρώμε μια κουταλιά της σούπας πετιμέζι, φτιαγμένο από σταφύλια.
ΕΡΠΗΣ
– Παίρνουμε χυμό από άνθη του πανσέ και τον βάζουμε πολλές φορές τη μέρα πάνω στον έρπη.
– Παίρνουμε χυμό από κοπανισμένους σπόρους δάφνης και μ’ αυτόν κάνουμε πάνω επαλείψεις πάνω στο δέρμα με τον έρπη.
– Παίρνουμε χυμό λεμονιού και κάνουμε, καθημερινά και πολλές φορές τη μέρα, επαλείψεις στο σημείο με τον έρπη.
ΕΥΚΟΙΛΙΟΤΗΤΑ (ΔΙΆΡΡΟΙΑ)
– Ζυμώνουμε 1 κρόκο αυγού με λίγο καφέ και κάνουμε χάπια στο μέγεθος του ρεβιθιού. Από αυτά παίρνουμε 3 την ημέρα (πρωί-μεσημέρι-βράδυ).
– Ξεραίνουμε φύλλα συκιάς, τα κάνουμε σκόνη και την πίνουμε με νερό.
– Παίρνουμε μια κουταλιά μέλι με μοσχοκάρυδο μέσα σε λίγο τσάι.
– Μέσα σε 1 κιλό νερό βράζουμε 10-20 γραμμάρια φύλλα βάτου και πίνουμε 2 φλιτζάνια τσαγιού τη μέρα.
– Κοπανίζουμε μοσχοκάρυδο, κανέλα μαστίχα, γαρίφαλα, σκόρδο, πιπέρι και μαύρη σταφίδα και τρώμε από λίγο, κάθε μέρα.
– Μέσα σε 1 κιλό νερό βράζουμε 15-20 γραμμάρια άνθη αλθαίας και πίνουμε 2 φλιτζάνια τσαγιού τη μέρα.
– Μέσα σε 1 κιλό νερό βράζουμε 15-20 γραμμάρια φύλλα γερανιού και πίνουμε 3 φλιτζάνια του τσαγιού τη μέρα.
– Πίνουμε 1 ποτήρι του νερού χυμό φράουλας, 2 φορές τη μέρα.
– Μέσα σε 1 κιλό νερό βράζουμε 10-20 γραμμάρια ρίζες μαϊντανού και πίνουμε 4 φλιτζάνια τσαγιού τη μέρα.
– Μέσα σε 1 κιλό νερό βράζουμε 15 γραμμάρια φύλλα και βλαστούς από δροσερό σέλινο και πίνουμε 3 φλιτζάνια του τσαγιού ημερησίως.
– Μέσα σε 1 κιλό νερό βράζουμε 1-2 κυδώνια καθαρισμένα σε φέτες, μέχρι να πολτοποιηθούν από το βράσιμο. Πίνουμε από τον πολτό αυτό 1 φλιτζάνι του τσαγιού τη μέρα.
– Μέσα σε 1 κιλό νερό βράζουμε 10-20 γραμμάρια φύλλα κουμαριάς και πίνουμε 1 φλιτζάνι τσαγιού τη μέρα.
– Μέσα σε 1 κιλό νερό βράζουμε 10-15 γραμμάρια φλοιό ή φύλλα καστανιάς δροσερά και πίνουμε 2-3 φλιτζάνια τσαγιού την ημέρα.
ΖΑΛΑΔΕΣ
– Αν κάποιος έχει αδυναμία, ζαλάδες και νιώθει εξάντληση σωματική του δίνουν να τρώει μέλι και ανθόγαλο και ένα ωμό αυγό κάθε μέρα. “Μέλι, αυγά κι ανθόγαλο αν τρώγεις κάθε μέρα. Γιατρούς κι αρρώστιες σίγουρα όλους τους κάνεις πέρα”.
– Χτυπάμε λίγο ζαχαροκάντιο με αυγό. Βράζουμε λίγο βασιλικό και ρίχνουμε το νερό μέσα στο μίγμα. Πίνουμε κάθε μέρα 1 ποτήρι του κρασιού.
ΖΑΧΑΡΟ
– Για το σάκχαρο είναι καλό το ζουμί από τις φρέσκιες κορυφές της ελιάς που βράζουμε σε νερό. Πίνουμε τρεις φορές την ημέρα ένα ποτήρι του κρασιού.
ΙΛΑΡΑ
– Μέσα σε 1 κιλό νερό βράζουμε 12-15 γραμμάρια ρίζες από μάραθο και πίνουμε 1 φλιτζάνι του τσαγιού, καθημερινά.
– Παίρνουμε δροσερές ρίζες από άνηθο, τις κοπανίζουμε καλά-καλά στο γουδί να πολτοποιηθούν και πίνουμε, καθημερινά, 3 κουταλιές της σούπας από αυτόν τον πολτό.
– Πάνω στα εξανθήματα της ιλαράς βάζουμε, εναλλάξ, πολλές φορές τη μέρα δροσερά φύλλα λάχανο.
ΚΟΨΙΜΟ ΑΠΟ ΜΑΧΑΙΡΙ
– Άμα κοπούμε από μαχαίρι παίρνουμε φρέσκο ψωμί ή ξερό, το βρέχουμε με κρασί και το δένουμε πάνω στην τομή και θα γιάνουμε.
– Παίρνουμε ξερά φύλλα φασκομηλιάς και δενδρολίβανου (αρισμαρί), τα καίμε να γίνουν στάχτη. Από αυτή τη στάχτη βάζουμε πάνω στην πληγή, την δένουμε και θα γίνουμε καλά.
ΚΡΥΟΛΟΓΗΜΑ
– Ωφελούν τα πολλά βραστάρια από φασκόμηλο ή τσάι του βουνού, ή δίκταμο, ή τίλιο ή και βασιλικό.
– Οι άντρες ζεσταίνουν μαύρο κρασί με μαυροπίπερο και το πίνουν
– ή ζεσταίνουν ρακή με ζάχαρη.
– Σε περιπτώσεις σοβαρού κρυολογήματος με πόνους στην πλάτη και το στήθος και ακροαστικά κάνουν εντριβές με πρωτόρακη και παίρνουν βεντούζες κούφιες ή κοφτές (σε σοβαρότερες καταστάσεις), για να ξεθυμάνει το κρύο.
– Βράζουν ξινόχοντρο και πίνουν (αλεσμένο σιτάρι και ξινισμένο γάλα).
– Παίρνουμε 1 πλάκα καμφορά, την κάνουμε σκόνη και την ρίχνουμε μέσα σ’ ένα αδειανό μπουκάλι. Ρίχνουμε, επίσης, 1 κουταλιά μαύρο πιπέρι τριμμένο και 300γρ. ρακή και τα ανακατεύουμε. Μ’ αυτό κάνουμε εντριβές εκεί που πονάμε.
ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΙΜΑΤΟΣ
– Η τσουκνίδα εντείνει την κυκλοφορία του αίματος και ωφελεί στις παραλύσεις γενικότερα.
– Βραστή τσουκνίδα με λάδι και λεμόνι είναι ευεργετική στην υγεία του σώματος και στην κυκλοφορία του αίματος.
ΚΥΣΤΙΤΙΔΑ
– Μέσα σε 1 κιλό νερό βράζουμε 25-30 γραμμάρια φύλλα μέντας και πίνουμε 1 φλιτζάνι τσαγιού τη μέρα.
– Μέσα σε 1 κιλό νερό βράζουμε 25-30 γραμμάρια τσουκνίδας και πίνουμε 2 φλιτζάνια του καφέ τη μέρα.
– Μέσα σε 1 κιλό νερό βράζουμε 10-20 γραμμάρια ρίζες από αγριάδα. Πίνουμε 2 φλιτζάνια τσαγιού τη μέρα.
– Να τρώμε, καθημερινά, πολύ πεπόνι ή να πίνουμε 1-2 ποτήρια του νερού χυμό πεπονιού.
ΛΕΙΧΗΝΕΣ
– Παίρνουμε 1 κουταλιά κατράμι, 50γρ. κερί και 50γρ. λάδι. Τα βράζουμε και κάνουμε αλοιφή. Μ’ αυτή αλείφουμε το μέρος όπου υπάρχει η λειχήνα.
ΛΕΥΚΩΜΑ ΝΕΦΡΩΝ
– Παίρνουμε ½ κιλό πατάτες, 1 κιλό αγριάδα, ½ κιλό μαϊντανό και 100γρ. σκορπιδόχορτο. Τα βράζουμε σε 2 κιλά νερό και πίνουμε 1 νεροπότηρο το πρωί και 1 το βράδυ.
ΜΑΚΡΟΖΩΙΑ
– Ωφελούν το σκόρδο, ή το κρεμμύδι, ή το φασκόμηλο.
ΜΑΛΑΘΡΑΚΑΣ (ΚΑΛΟΓΕΡΟΣ)
– Ψήνουμε ξερό κρεμμύδι στη χόβολη, το κοπανίζουμε ζεστό όπως είναι και το βάζουμε επάνω στο σπυρί.
ΜΟΛΥΝΣΗ ΑΠΟ ΣΠΥΡΙΑ
– Παίρνουμε λίγη χιώτικη μαστίχα και θειάφι μασούρι. Τα κοπανίζουμε να γίνουν σκόνη κι έπειτα τα ρίχνουμε σε 100γρ λάδι και τα χτυπούμε ώσπου να γίνουν αλοιφή. Μ’ αυτήν κάνουμε επαλείψεις.
– Μπορούμε να κάνουμε αλοιφή με λάδι και θειάφι.
ΜΥΡΜΗΓΚΙΕΣ
– Παίρνουμε λάδι της ελιάς και αλείφουμε τα χέρια μας και από πάνω πασπαλίζουμε, πολλές φορές, κοπριά προβάτου. Οι μυρμηγκιές θα μαραθούν και θα πέσουν.
ΟΡΜΗΓΚΟΙ (ΣΚΟΥΛΗΚΙΑ ΤΗΣ ΚΟΙΛΙΑΣ – ΠΑΡΆΣΙΤΑ)
– Παίρνουμε βασιλικό ξερό, μυρτιά και φασκομηλιά και τα βράζουμε καλά , για μία ώρα, με κρασί ίσαμε να μείνει το ένα τέταρτο του κρασιού. Από αυτό δίνουμε στον άρρωστο να πίνει μια φλυτζάνα πρωί-βράδυ και σε λίγες ημέρες θα αφοδεύσει τα σκουλήκια.
– Κάθε πρωί νηστικός να τρώμε λίγες σκελίδες σκόρδο και σε λίγες μέρες θα φύγουν τα σκουλήκια
– Κοπανίζουμε βάλσαμο και ροδακινόφυλλα, τα βράζουμε με ξύδι. Τα βάζουμε πάνω στον ομφαλό και τα σκουλήκια θα φύγουν.
– Να κοπανίσουμε καλά-καλά ροδακινόφυλλα και να τα βάλουμε σε ίση ποσότητα λάδι και σε ίση ποσότητα κρασί και να τα βράσουμε καλά-καλά όλα μαζί. Έπειτα, να βάλουμε το κατάπλασμα στο στομάχι και θα γίνουμε καλά.
– Παίρνουμε καρύδια και σύκα και απήγανο και τα τρώμε και τα τρία μαζί, πολλές φορές τη μέρα.
ΟΥΛΙΤΙΔΑ
– Ωφελούν τα ραπανάκια ή πορτοκάλια.
ΠΑΡΩΝΥΧΙΔΕΣ
– Βράζουμε 1 κιλό κάστανα και στο ζεστό νερό βυθίζουμε τα δάκτυλά μας και οι παρωνυχίδες πέφτουν.
ΠΕΤΡΕΣ ΚΥΣΤΕΩΣ
– Ωφελεί πολύ η βρασμένη τσουκνίδα.
ΠΕΤΡΕΣ ΝΕΦΡΩΝ
– Ωφελούν οι αγκινάρες, ή οι τσουκνίδες βρασμένες.
– Να βράσουμε ασκρολύμπους (γούλες), να φάμε τα χόρτα και το ζουμί τους να το πίνουμε τρία πρωινά νηστικοί και οι πέτρες θα φύγουν με τα ούρα.
ΠΕΤΡΕΣ ΧΟΛΗΣ
– Βράζουμε 100γρ. σκορπιδόχορτο μαζί με ½ κιλό μαϊντανό με ρίζες και προσθέτουμε 10 ρεβίθια με ανάλογο νερό. Πίνουμε 1 κρασοπότηρο το πρωί και 1 το βράδυ.
ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΚΟΠΩΣΗ
– Ρόφημα από δεντρολίβανο. 1 ποτήρι του νερού κάθε φορά που νιώθουμε κόπωση.
– Ενδείκνυται ρόφημα από βρασμένες τσουκνίδες.
ΠΟΝΟΔΟΝΤΟΣ
– Κάνουμε γαργάρες με ρακή, κι αν κουνάει το δένουμε με μεταξωτή κλωστή και με απότομο τράβηγμα το ξεριζώνουμε.
– Βράζουμε μέλι, αλάτι και άγριο δαδί και μ’ αυτό κάνουμε γαργάρες.
– Βράζουμε ξύδι, αλάτι και μέλι και μ’ αυτό κάνουμε γαργάρες.
– Κοπανίζουμε βάλσαμο ξερό, μέχρι να γίνει σκόνη, ανακατεύουμε την βαλσαμόσκονη με δυνατό ξύδι και δίνουμε στον ασθενή να πιει μερικές φορές, το πρωί, νηστικός.
– Βράζουμε τη ρίζα του σπαραγγιού με ξύδι και με αυτό το ζουμί κάνουμε πλύσεις στο στόμα πολλές φορές, για αρκετή ώρα.
– Παίρνουμε σκόρδο και το ψήνουμε στα κάρβουνα. Ύστερα, πιάνουμε μια σκελίδα ζεστή και την βάζουμε πάνω στο πονεμένο δόντι. Αν είχε μέσα μικρόβιο θα ψοφήσει.
– Κοπανίζουμε φύλλα κολοκυθιάς, βάζουμε και λίγο δυνατό ξύδι και όλα μαζί τα βάζουμε πάνω στο πονεμένο δόντι.
– Ξεραίνουμε στο φούρνο αρισμαρί (δεντρολίβανο) και φύλλα τσουκνίδας. Τα κοπανίζουμε όλα μαζί, μέχρι να γίνουν σκόνη. Με αυτή τη σκόνη τρίβουμε δόντια και ούλα και θα γίνουμε καλά.
ΠΟΝΟΚΕΦΑΛΟΣ
– Πίνουμε ρόφημα από θυμάρι και μέντα.
– Βράζουμε σε ένα τσικάλι μπόλικο ξύδι, ύστερα βουτάμε μέσα στο ζεστό ξύδι μια μαντήλα τση κεφαλής και τυλίζουμε με το ζεστό ξύδι το κεφάλι όποιου πονεί.
ΠΟΝΟΣ ΣΤΑ ΜΑΤΙΑ
– Βράζουμε μαγιάτικα τριαντάφυλλα με κρασί και μ’ αυτό κάνουμε πλύσεις.
– Δένουμε σ’ ένα μαντήλι βρασμένα τριαντάφυλλα στο κρασί και πολύ χλιαρά τα βάζουμε πάνω στο μάτι.
– Παίρνουμε ροδοπέταλα, τα κοπανίζουμε καλά και τα σφίγγουμε. Το ζουμί τους το ανακατεύουμε με μητρικό γάλα και βάζουμε μέσα στα πονεμένα μάτια μερικές σταγόνες απ’ αυτό.
– Παίρνουμε δροσερά πλατανόφυλλα, τα βρέχουμε με κρασί και τα βάζουμε πάνω στα πονεμένα μάτια.
– Παίρνουμε χαμομήλι και το κοπανίζουμε, το ανακατεύουμε με έναν κρόκο αυγού. Έτσι, φτιάχνουμε μια αλοιφή και τη βάζουμε στο κούτελο εκείνου που πονούνε τα μάτια του.
ΠΟΝΟΣ ΣΤΑ ΝΕΦΡΑ
– Αν μας πονάνε τα νεφρά μας θα πρέπει να κοπανίσουμε ραπανόσπορο (σπόρο από ραπανάκια) μέχρι να γίνει αλεύρι. Τον ανακατεύουμε με ξύδι και μέλι και πίνουμε μερικές φορές, μέχρι να γίνουμε καλά.
ΠΟΝΟΣ ΣΤΗΝ ΚΟΙΛΙΑ
– Ζεσταίνουν στην χόβολη ένα βίσσαλο (πυρότουβλο), το τυλίγουν σ’ ένα μάλλινο ύφασμα και το βάζουν εκεί που πονούν.
ΠΟΝΟΣ ΣΤΗΝ ΠΛΑΤΗ
– Κατάπλασμα με κοπανισμένο λιναρόσπορο.
ΠΟΝΟΣ ΣΤΟ ΛΑΙΜΟ
– Παίρνουμε δυνατό ξύδι, το βράζουμε καλά και ύστερα ρίχνουμε μέσα αλεύρι και το ανακατεύουμε ίσαμε να γίνει χυλός. Αυτό το ζεστό χυλό βάζουμε τριγύρω στο λαιμό μας κι από πάνω ένα πανί.
ΠΟΝΟΣ ΣΤΟ ΣΤΟΜΑΧΙ
– Παίρνουμε αλάτι και πιπέρι, τα κοπανίζουμε καλά μέχρι να γίνουν σκόνη και κάθε πρωί με λίγες σταγόνες λεμόνι τρώμε από λίγο, για 40 ημέρες.
ΠΡΟΣΤΑΤΗΣ
– Σβήνουμε μέσα σε 2 κιλά νερό ένα ζεστό κομμάτι ατσάλι βάρους ½ κιλού περίπου. Αυτό επαναλαμβάνεται τρεις φορές, δηλαδή τρεις φορές θερμαίνεται το ατσάλι και τρεις φορές σβήνεται στο νερό. Από αυτό το νερό πίνουμε 1 κρασοπότηρο τρεις φορές την ημέρα, πριν από το φαγητό, και για όσο χρόνο υπάρχει το πρόβλημα.
– Ωφελούν, επίσης, οι σπόροι κολοκύθας, τα κρεμμύδια, τα αυγά, τα καρύδια, τα μπιζέλια, τα κουκιά, το συκώτι του βοδιού και ο μαϊντανός.
ΠΥΡΕΤΟΣ
– Βάζουμε πάνω στο κούτελο (μέτωπο) ένα βρεγμένο μαντήλι με ξύδι και ρακή.
ΡΕΥΜΑΤΙΣΜΟΙ ΑΡΘΡΩΣΕΩΝ
– Βοηθούν τα βλαστάρια με μαντζουράνα.
ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ
– Να τρώμε σέλινο 100-300 γραμμάρια ημερησίως ή να βράζουμε μέσα σε 1 κιλό νερό 30 γραμμάρια ρίζες από σέλινο και να πίνουμε 1 φλιτζάνι του καφέ τη μέρα.
– Να τρώμε καρότο 300-400 γραμμάρια ή να πίνουμε 2 φλιτζάνια από το χυμό του ημερησίως.
– Να τρώμε καρπούζι, ή γεράνιο, ή βατόμουρα, ή βατόριζα.
– Με φύλλα ευκαλύπτου και καρυδιάς κάνουμε ρόφημα και πίνουμε 1 ποτήρι την ημέρα.
– Βράζουμε 100 κορφές βάτου τρυφερές, σε 1 κιλό νερό, και πίνουμε κάθε πρωί νηστικοί 1 ποτήρι του κρασιού. Αποφεύγουμε καθετί γλυκό και τρώμε το μαύρο ψωμί.
– Μέσα σε 1 κιλό νερό βράζουμε 40-50 γραμμάρια φύλλα με άνθη αψιθιάς και πίνουμε 1 φλιτζάνι τσαγιού τη μέρα.
ΣΚΑΣΙΜΟ ΧΕΙΛΙΩΝ
– Επάλειψη από ψημένο κυδώνι.
ΣΠΥΡΙΑ ΠΡΟΣΩΠΟΥ
– Κάνουμε επάλειψη του προσώπου με νερό, που μέσα σ’ αυτό έχουν σβηστεί καμένα σίδερα.
ΣΤΡΑΜΠΟΥΛΗΓΜΑ
– Το στραμπούληγμα στο πόδι αντιμετωπίζεται με ζεστό ποδόλουτρο με πράσινο σαπούνι και ειδικό μασάζ. Έπειτα, δένει μ’ ένα χοντρό ύφασμα το σημείο εκείνο και ο παθών μένει για μερικές ημέρες σε ακινησία και γίνεται καλά.
ΣΥΝΑΧΙ
– Πίνουμε ρόφημα από άγριο τριαντάφυλλο.
ΤΟΝΩΣΗ ΟΡΑΣΗΣ
– Ωφελούν πολύ τα καρότα ή ο άνηθος.
ΤΟΝΩΤΙΚΑ ΜΑΛΛΙΩΝ
– Βράζουμε φασκόμηλο, ή δεντρολίβανο, ή τσουκνίδα, ή φύλλα καρυδιάς και μ’ αυτό το νερό ξεπλένουμε τα μαλλιά μας μετά το λούσιμο.
ΤΡΕΜΟΥΛΑ
– Πίνουμε ρόφημα από φασκόμηλο.
ΤΡΙΧΟΦΥΪΑ
– Πλύσιμο με νερό, που έχουμε βράσει με δενδρολίβανο.
ΥΓΙΕΙΝΗ ΤΟΥ ΣΤΟΜΑΤΟΣ
– Αν μυρίζει το στόμα μας παίρνουμε τριαντάφυλλα ξερά, τα κοπανίζουμε ώστε να γίνουν σκόνη και τρίβουμε με αυτή τη σκόνη τα δόντια μας. Έτσι, το στόμα μας θα μυρίζει όμορφα.
– Επίσης μπορούμε να μασήσουμε γαρίφαλο ή δυόσμο φρέσκο.
ΦΑΡΥΓΓΙΤΙΔΑ
– Κάνει καλό ζεστή ρακή με ζάχαρη.
– Ωφελεί το αγριμόνιο, ή το πράσο ή και το σκόρδο.
ΧΙΟΝΙΣΤΡΕΣ
– Παίρνουμε χυμό από ξυσμένη πατάτα, τον ανακατεύουμε με αλάτι και μ΄ αυτό το μίγμα κάνουμε μασάζ κι επαλείψεις πάνω στις χιονίστρες.
– Μέσα σ’ ένα κιλό νερό βράζουμε 10-20 γραμμάρια φύλλα από σέλινο και ρίζες. Πίνουμε 2 φλιτζάνια τσαγιού τη μέρα.
– Παίρνουμε ένα βολβό από κρεμμύδι και τον ξύνουμε καλά. Το ξύσμα αυτό το βάζουμε πάνω στις χιονίστρες και κάνουμε μασάζ, για αρκετή ώρα.
ΨΕΙΡΕΣ
– Βράζουμε νερό της θάλασσας και λουμπούνια μαζί και με αυτό το νερό λουζόμαστε πολλές φορές και θα ψοφήσουν οι ψείρες.
– Παίρνουμε τη χολή του προβάτου, την ανακατεύουμε με κρασί και με αυτό αλείφουμε το κεφάλι μας.
– Παίρνουμε δροσερά φύλλα κισσού, τα κοπανίζουμε και τα σφίγγουμε. Το ζουμί αυτό το αναμιγνύουμε με μέλι και αλείφουμε το κεφάλι μας, για να ψοφήσουν οι ψείρες.
ΨΩΡΑ
– Παίρνουμε θειάφι, αλάτι και μπλε (μπλάβη) πέτρα σε ίση ποσότητα. Τα κοπανίζουμε όλα μαζί καλά καλά. Τα ανακατεύουμε με λάδι και τα βάζουμε να βράσουν σε φωτιά, τόσο ώστε να γίνουν πηχτή αλοιφή. Με αυτή την αλοιφή αλείφουμε το ψωριασμένο μέρος και θα γιάνει.
– Μέσα σε 1 κιλό νερό βράζουμε 10-15 γραμμάρια ανθισμένα φύλλα φασκομηλιάς και πίνουμε 2 φλιτζάνια του τσαγιού ημερησίως.
ΩΤΑΛΓΙΑ
– Ρίχνουμε μέσα 1-2 σταγόνες ποντικόλαδο.
– Παίρνουμε φύλλα ελιάς, τα κοπανίζουμε και τα σφίγγουμε. Το ζουμί αυτό το ανακατεύουμε με μέλι και φτιάχνουμε μια αλοιφή. Από αυτή την αλοιφή να στάζουμε κάθε τόσο λίγο μέσα στο πονεμένο αυτί και θα γιάνει.
– Ανακατεύουμε καλά κρασί με μέλι ζεστό και βάζουμε στο αυτί που πονάει.
– Κοπανίζουμε καλά φύλλα κολοκυθιάς, τα σφίγγουμε και παίρνουμε το ζουμί τους. Από αυτό το ζουμί στάζουμε λίγο στο πονεμένο αυτί.
– Αν έχει μπει μέσα στο αυτί κανένα ζωύφιο ή ψύλλος κοπανίζουμε φύλλα από κάπαρη και στάζουμε το ζουμί αυτό μέσα στο αυτί. Το μαμουνάκι θα βγει αμέσως.
Ευχαριστούμε την Ευαγγελία Κ. για τη συμμετοχή της στην έρευνα.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1. Ήθη και Έθιμα της Κρήτης, Βασίλης Χαραλαμπάκης, εκδ. Σμυρνιωτάκη.
2. Λαογραφία Κρήτης: Α΄ Τόμος, Ευαγγελία Λαμπιθιανάκη – Παπαδάκη, Ηράκλειο – Κρήτης 1982.
