Συγκλονιστικά είναι τα στοιχεία που παρουσιάζει η Ελληνική Αστυνομία, σχετικά με το φαινόμενο της ενδοοικογενειακής βίας και τις κακοποιήσεις γυναικών. Μάλιστα, τα στοιχεία αυτά γίνονται ακόμη πιο σοκαριστικά αν σκεφτούμε πως δεν βρίσκουν όλα τα θύματα την ψυχική (και σωματική σε άλλες περιπτώσεις) δύναμη ώστε να καταγγείλουν τον κακοποιητή τους.
Σύμφωνα, λοιπόν, με τα στοιχεία 2.124 κακοποιημένες γυναίκες έχουν εγκαταστήσει στο κινητό τους τηλέφωνο το panic button από τον Μάρτιο του 2023 (όταν τέθηκε σε ισχύ το μέτρο) μέχρι τις 31 Μαΐου 2024. Το ίδιο διάστημα οι γυναίκες που κρίθηκαν ως δικαιούχοι του panic button ήταν 6.981 (ωστόσο, δεν επέλεξαν όλες να κάνουν την εγκατάσταση στο κινητό τους για να μπορούν να κάνουν χρήση του).
Η επιλογή για εγκατάσταση του panic button αποκαλύπτει ότι οι περιπτώσεις «υψηλού ρίσκου» (δηλαδή πολύ σοβαρού κινδύνου για τα θύματα) είναι εκατοντάδες -αν όχι χιλιάδες- σε όλη την Ελλάδα.
Η «έκρηξη» ενδοοικογενειακής βίας αποτυπώνεται ανάγλυφα στα στατιστικά στοιχεία της Αστυνομίας για το πρώτο 5μηνο του 2024 για όλη την επικράτεια. Συνολικά έγιναν 3814 κλήσεις στην Άμεση Δράση από κακοποιημένες γυναίκες που ζητούσαν βοήθεια, 292 γυναίκες εγκατέστησαν το κουμπί πανικού, 90 μεταφέρθηκαν σε ιατροδικαστή, 55 σε δομή φιλοξενίας.
73 συλλήψεις σε μια μέρα!
Σε τηλεοπτική του συνέντευξη, ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη, Μιχάλης Χρυσοχοΐδης ανέφερε πως μόνο την περασμένη Τετάρτη 19/6, η Αστυνομία προχώρησε συνολικά σε 73 συλλήψεις!
Σε πολλές περιπτώσεις κρίνεται απαραίτητο τα σπίτια που κατοικούν οι γυναίκες θύματα να φυλάσσονται από αστυνομικούς, και σύμφωνα με τα στοιχεία, από την 1η Απριλίου 2024 μέχρι και σήμερα, σε 40 υποθέσεις στην Αττική και σε δύο στη Θεσσαλονίκη έχει κριθεί αναγκαίο να υπάρχει περιπολικό έξω από τις οικίες θυμάτων για συνεχή φύλαξη.
Όπως αναφέρουν μάλιστα αστυνομικές πηγές, «το μέτρο αυτό τίθεται σε εφαρμογή όταν με βάση αυτά που καταθέτει το θύμα η υπόθεση κρίνεται ως ιδιαίτερη. Όταν δηλαδή κρίνεται ότι παρόλο που το θύμα της κακοποίησης έχει εγκατεστημένη την εφαρμογή panic button υπάρχει κίνδυνος για τη ζωή του οπότε το περιπολικό βρίσκεται εκεί ώστε, σε περίπτωση που συμβεί κάτι, να παρέμβει και να το αποτρέψει».
7.531 περιστατικά σε πέντε μήνες!
Τα στοιχεία της Ελληνικής Αστυνομίας για τις υποθέσεις ενδοοικογενειακής βίας συγκλονίζουν:
Από την 1η Ιανουαρίου 2024 έως και την 31η Μαΐου έχουν καταγραφεί συνολικά 7.531 περιστατικά, τα περισσότερα εκ των οποίων στην Αττική (3.311) και στη Θεσσαλονίκη (655). Ακολουθεί η Δυτική Ελλάδα με 523 περιστατικά, η Κρήτη με 498, η Κεντρική Μακεδονία με 379 και η Θεσσαλία με 365. Τελευταία στη σχετική λίστα είναι η Δυτική Μακεδονία με 99 περιστατικά.
Παράλληλα εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι, σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, από την 1η Απριλίου 2024 έως και την 31η Μαΐου 2024 τα στελέχη της ΕΛ.ΑΣ. προχώρησαν συνολικά σε 2.924 συλλήψεις, ενώ, το ίδιο διάστημα, 113 θύματα μεταφέρθηκαν σε δομές προστασίας και 624 θύματα εγκατέστησαν την εφαρμογή panic button στα κινητά τους.
Τα 14 νέα μέτρα του υπουργείου Δικαιοσύνης
Στο πλαίσιο της «θωράκισης» του ποινικού πλαισίου που επιχειρείται από την κυβέρνηση για την προστασία των θυμάτων, ο υπουργός Δικαιοσύνης, Γιώργος Φλωρίδης, εξήγγειλε νομοθετικές αλλαγές για την προστασία των θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας αλλά και αυστηρή τιμωρία των δραστών.
Ο υπουργός επισήμανε ότι είναι μόνιμη η προσπάθεια για προστασία των θυμάτων και με τα νέα μέτρα ενισχύεται το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο και, όπως εξήγησε, προβλέπεται η ηλεκτρονική παρακολούθηση με «βραχιολάκι» για όσους βρίσκονται σε καθεστώς επιτήρησης λόγω ενδοοικογενειακής βίας, ενώ κανόνας θα είναι πλέον η επιβολή προσωρινής κράτησης στα κακουργήματα ενδοοικογενειακής βίας.
Ειδικότερα, τα 14 νέα μέτρα είναι:
1) Κανόνας η επιβολή προσωρινής κράτησης στα κακουργήματα ενδοοικογενειακής βίας, εκτός αν κριθεί απολύτως αιτιολογημένα πως ο κατ’ οίκον περιορισμός με ηλεκτρονική επιτήρηση (βραχιολάκι) ή οι περιοριστικοί όροι αρκούν για την αποτροπή του δράστη από την τέλεση νέων αξιόποινων πράξεων.
2) Άμεση περάτωση της ανάκρισης και απευθείας παραπομπή στο ακροατήριο των κακουργημάτων ενδοοικογενειακής βίας χωρίς την ενδιάμεση διαδικασία των δικαστικών βουλευμάτων.
3) Πραγματική έκτιση στη φυλακή των ποινών για εγκλήματα ενδοοικογενειακής βίας χωρίς δυνατότητα αναστολής ή μετατροπής τους, με κανένα τρόπο.
4) Πρόβλεψη δυνατότητας προσωρινής κράτησης μέχρι 6 μήνες για σοβαρά πλημμελήματα ενδοοικογενειακής βίας. Στη δε περίπτωση αυτόφωρου πλημμελήματος, η κράτηση, σε περίπτωση αναβολής, μπορεί να παραταθεί έως τις 5 ημέρες.
5) Πρόβλεψη έκδοσης εισαγγελικής διάταξης επιβολής περιοριστικών όρων ακόμα και πριν την άσκηση της ποινικής δίωξης, με δυνατότητα του θύματος να προτείνει συγκεκριμένους όρους που θεωρεί κατάλληλους. Για τυχόν παραβίαση περιοριστικών όρων επιβάλλεται στον δράστη ποινή φυλάκισης και ενημερώνεται το θύμα από την αστυνομική αρχή για να λάβει μέτρα προστασίας.
6) Σε κάθε περίπτωση η υποτροπή του δράστη καθιερώνεται ως επιβαρυντική περίπτωση ενδοοικογενειακής βίας που οδηγεί στο μέγιστο ύψος της ποινής.
7) Προστασία του θύματος με την απαλλαγή του από την υποχρέωση εμφάνισής του στην ακροαματική διαδικασία. Προβλέπεται η πρόοδος της δίκης με την ανάγνωση της κατάθεσης, που έδωσε στην προδικασία, εκτός αν το δικαστήριο, με ειδική αιτιολογία, κρίνει την παρουσία του θύματος απολύτως απαραίτητη με προτεραιότητα την εξ αποστάσεως εξέτασή του, όπου είναι εφικτό.
8) Δεν χωρεί ποινική διαμεσολάβηση στα ιδιαιτέρως σοβαρά πλημμελήματα ενδοοικογενειακής βίας, ακόμα και αν το θύμα συναινεί στη διαμεσολάβηση. Σε κάθε περίπτωση, θεσπίζεται δυνατότητα του εισαγγελέα να μη δεχθεί συμφωνία των μερών για διαμεσολάβηση ή να την ανακαλέσει, όταν συντρέχουν στοιχεία που θα μπορούσαν να μειώσουν την ικανότητα του θύματος για συνειδητή επιλογή.
9) Στις περιπτώσεις καταγγελίας για ενδοοικογενειακή βία, ο Εισαγγελέας διερευνά αυτεπάγγελτα αν συντρέχει περίπτωση μεταβολής του καθεστώτος επιμέλειας ανήλικων τέκνων σύμφωνα με το άρθρο 1532 εδ.γ’ του Αστικού Κώδικα.
10) Στην περίπτωση που έχει παρέλθει το αυτόφωρο, θεσπίζεται διαδικασία αναζήτησης, δέσμευσης και «προστατευτικής φύλαξης» του δράστη λίαν προσφάτου περιστατικού ενδοοικογενειακής βίας, διάρκειας έως 48 ώρες, προκειμένου το θύμα να βρεθεί στο κατάλληλο προστατευτικό περιβάλλον και ο δράστης να αποτραπεί από το ενδεχόμενο να επανακάμψει και να επαναλάβει την πράξη του.
11) Πρόβλεψη λειτουργίας πλατφόρμας καταγγελιών εγκλημάτων ενδοοικογενειακής βίας ακόμα και από τρίτους.
12) Δημιουργία αρχείου/ιστορικού αναφορών ενδοοικογενειακής βίας από τις αστυνομικές αρχές, το οποίο επισυνάπτεται ως συνοδευτικό έγγραφο της δικογραφίας.
13) Ενίσχυση των τρόπων γνωστοποίησης των δικαιωμάτων και παροχής της νομικής βοήθειας στο θύμα ενδοοικογενειακής βίας.
14) Τέλος, μόλις πριν από ένα μήνα, τέθηκε σε εφαρμογή η Οδηγία 1385/2024 της Ε.Ε με προθεσμία ενσωμάτωσης από τα κράτη μέλη έως 14/5/2027 για την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών με διατάξεις για την προστασία των θυμάτων και την αποτροπή της επαναθυματοποίησης τους. Η χώρα μας θα είναι πρωτοπόρος στην ενσωμάτωση της εν λόγω οδηγίας σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.
