Με αφορμή τις υψηλές θερμοκρασίες περιβάλλοντος που καταγράφονται τις τελευταίες ημέρες, αλλά και αναμένονται στη χώρα μας τις επόμενες ημέρες, οφείλουμε να προστατεύσουμε όλους τους πολίτες και ιδιαίτερα τις ευπαθείς ομάδες και να ενημερωθούν για τα μέτρα προστασίας που πρέπει να λαμβάνουν.
Γιατί κινδυνεύουν περισσότερο οι ευπαθείς ομάδες με υποκείμενα νοσήματα
Σε υψηλές εξωτερικές θερμοκρασίες το σώμα μας προκειμένου να διατηρήσει σταθερή τη θερμοκρασία του, αυξάνει το φορτίο εργασίας της καρδιάς και όλου του καρδιαγγειακού συστήματος. Ο οργανισμός, σε συνθήκες υψηλής θερμοκρασίας, ενεργοποιεί τους θερμορυθμιστικούς μηχανισμούς προκειμένου να αποβάλλει την περίσσεια θερμότητας και συγκεκριμένα:
• Αυξάνεται η καρδιακή συχνότητα (ταχυκαρδία) με σκοπό να αυξηθεί η καρδιακή παροχή και να καλυφθούν οι αυξημένες απαιτήσεις του οργανισμού.
• Ενεργοποιούνται οι ιδρωτοποιοί αδένες για να αποβληθεί η θερμότητα μέσω της εξάτμισης. Αυτό βέβαια εξαρτάται και από την υγρασία του περιβάλλοντος. Όσο μεγαλύτερη, τόσο περισσότερο δυσκολεύεται η αποβολή θερμοκρασίας από το σώμα μας
• Προκαλείται αγγειοδιαστολή στα αγγεία του δέρματος, ώστε να αποβληθεί η θερμότητα,
• Η συχνότητα άλλα και το βάθος της αναπνοής αυξάνονται για την αποβολή του θερμού αέρα.
• Με την εφίδρωση έχουμε απώλεια υγρών αλλά και ηλεκτρολυτών
Οι μεταβολές αυτές, αν και προστατευτικές, δεν παύουν να αποτελούν επιβάρυνση για το καρδιαγγειακό σύστημα, και κυρίως για τους ασθενείς με υποκείμενα νοσήματα.
Συμπτώματα τα οποία πρέπει να μας οδηγήσουν σε αναζήτηση ιατρικής βοήθειας
- αδυναμία
- εξάντληση
- κράμπες
- ακόμα και την απειλητική για τη ζωή θερμοπληξία.
Η τελευταία εμφανίζεται μετά από παρατεταμένη έκθεση στον ήλιο, κυρίως σε περιόδους καύσωνα και εκδηλώνεται με αύξηση της θερμοκρασίας του σώματος (> 40-41°C),
- έντονο αίσθημα δίψας
- ξηρότητα και ερυθρότητα δέρματος
- συγχυτική συμπεριφορά, ακόμα και με σπασμούς και απώλεια συνείδησης-κώμα.
- Επιπλέον μπορούν να επιτείνουν τη συμπτωματολογία οποιασδήποτε, προϋπάρχουσας υποκείμενης καρδιακής νόσου με την εκδήλωση συμπτωμάτων όπως θωρακική δυσφορία/άλγος, δύσπνοια, αίσθημα παλμών, ζάλη, απώλεια συνείδησης. Στην περίπτωση αυτή ο ασθενής θα πρέπει να αναζητήσει άμεσα ιατρική βοήθεια από καρδιολόγο.
- Τα σύνδρομα υπερθερμίας μπορεί να παρατηρηθούν και σε σχετικά χαμηλότερες θερμοκρασίες περιβάλλοντος (>32oC) με υψηλή σχετική υγρασία (>60%) κυρίως σε ηλικιωμένα άτομα, σε αλκοολικούς ή πάσχοντες από ψυχικές ασθένειες, άτομα που λαμβάνουν αντιψυχωσικά φάρμακα, διουρητικά, αντιχολινεργικά, ή σε άτομα που ζουν σε μη καλά αεριζόμενους χώρους χωρίς κλιματισμό.
Τι πρέπει να κάνουν οι ευπαθείς ομάδες στον καύσωνα
Για την πρόληψη και αποφυγή των ανωτέρω, δυνητικά επικίνδυνων καταστάσεων, άτομα που είναι σε μεγαλύτερο κίνδυνο από τις υψηλές θερμοκρασίες όπως:
- ηλικιωμένοι
- μωρά και μικρά παιδιά
- έγκυες και θηλάζουσες γυναίκες
- άτομα που είναι υπέρβαρα ή παχύσαρκα
- άτομα με χρόνιες παθήσεις (καρδιαγγειακές, υπέρταση, σακχαρώδη διαβήτη, πνευμονοπάθειες, νεφροπάθειες, ηπατοπάθειες, ψυχική νόσο, άνοια, αλκοολισμός ή κατάχρηση ναρκωτικών ουσιών κ.α.)
θα πρέπει να λαμβάνουν τα ακόλουθα μέτρα:
• Αποφυγή της έκθεσης στον ήλιο και των μετακινήσεων κατά τις ώρες υψηλής ακτινοβολίας (12:00-16:00)
• Αποφυγή της βαριάς σωματικής εργασίας και της υπερβολικής άσκησης.
• Αποφυγή μεγάλων γευμάτων.
• Παραμονή σε δροσερό χώρο, κατά προτίμηση αεριζόμενο με φρέσκο αέρα.
• Κατανάλωση άφθονων υγρών (έως 1.5-2 λίτρα). Οι ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια οφείλουν να ελέγχουν τακτικά το σωματικό τους βάρος για την αποφυγή πιθανής συστηματικής συμφόρησης από την αυξημένη χορήγηση υγρών.
• Σε περίπτωση μεγάλης εφίδρωσης προσθήκη μικρής ποσότητας αλατιού στις τροφές για αναπλήρωση ηλεκτρολυτών.
• Περιορισμός στην κατανάλωση οινοπνευματωδών ποτών και καφεΐνης, καθώς επιτείνουν την αφυδάτωση.
• Κατανάλωση άφθονων φρούτων και λαχανικών, πλούσιων σε νερό (π.χ. πεπόνι, ροδάκινο, αγγούρι, ντομάτες κλπ.)
• Διατήρηση της θερμοκρασίας του σώματος με συχνά, χλιαρά ντους.
• Επιλογή κατάλληλου ρουχισμού (ελαφρύς, ανοιχτόχρωμος ρουχισμός).
• Τροποποίηση της αντιυπερτασικής αγωγής μετά από επικοινωνία με καρδιολόγο. Πιθανότατα απαιτείται η μείωση της δοσολογίας ή και της συχνότητας χορήγησης των αντιυπερτασικών φαρμάκων, ειδικότερα επί εμφάνισης συμπτωμάτων όπως αδυναμία, ζάλη.
• Τροποποίηση της δοσολογίας της διουρητικής αγωγής μετά από επικοινωνία με καρδιολόγο. Απαιτείται η μείωση της δόσης της διουρητικής αγωγής ιδιαίτερα σε περίπτωση υπότασης, αδυναμίας, σύγχυσης, ζάλης. Η τροποποίηση της διουρητικής αγωγής πρέπει να γίνεται υπό τακτικό έλεγχο της αρτηριακής πίεσης και του σωματικού βάρους.
• Η επαφή με το νερό της θάλασσας πρέπει να γίνεται σταδιακά και να έχουν μεσολαβήσει τουλάχιστον 2 ώρες από το τελευταίο γεύμα.
Επομένως, είναι επιβεβλημένη η προσοχή των συμπολιτών μας που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες, και η επαφή με τον ιατρό τους, επί εμφάνισης συμπτωμάτων (δυσφορία/άλγος, δύσπνοια, αίσθημα παλμών, ζάλη κ.λπ.) και για τη βέλτιστη ρύθμιση της αγωγής ώστε να μην αντιμετωπίσουμε δυσάρεστες καταστάσεις.
Ειδικά οι ασθενείς που λαμβάνουν χρόνιες αγωγές όπως η αντιυπερτασική αγωγή, διουρητικά, αντιχολινεργικά, ψυχοφάρμακα, ορμονούχα, συμπεριλαμβανομένης της ινσουλίνης, αντιδιαβητικά δισκία κ.α., θα πρέπει να συμβουλεύονται τον ιατρό τους για πιθανή τροποποίηση της αγωγής κατά το θέρος.
Όσον αφορά τη διατροφή, το καλοκαίρι θα πρέπει να αλλάξουμε τις διατροφικές μας συνήθειες ώστε να μην επιβαρύνεται ο οργανισμός. Θα πρέπει να τρώμε πολλά φρούτα, λαχανικά, σαλάτες
και να πίνουμε πολλούς χυμούς και νερό.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Ενημερωθείτε και προστατευτείτε.
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ Ο ΓΕΝ. ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ Π. ΠΑΤΡΙΑΝΑΚΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΕΜΜ. ΛΑΘΟΥΡΑΚΗΣ
Σχετικοί σύνδεσμοι:
https://eody.gov.gr/wp-content/uploads/2019/12/odigies-kausona-gr.pdf
Καύσωνας | Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας (civilprotection.gov.gr)
