Γράφει η Ζωή Δικταίου
Φίλες και φίλοι, «μη με λησμόνει», μια φωνή είναι για να θυμηθούμε πως κάθε άνθρωπος είναι μοναδικός και έχει δικαίωμα σε μια ίση πρόσβαση στην ίδια τη ζωή. Ο αυτισμός μας αφορά όλους. Είναι συνηθισμένο να νομίζουμε πως γνωρίζουμε τις ανάγκες των άλλων, και ας έχουμε μαύρα μεσάνυχτα. Όσο το διαφορετικό μας δημιουργεί φόβο, καμιά ανάγκη του άλλου δεν είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε αληθινά και βαθιά. Η ευαισθησία, η προσφορά, η κατανόηση, η αγάπη δεν έχουν στεγανά. Καμιά φορά επεμβαίνουμε να συμβουλεύσουμε, να διδάξουμε, να κάνουμε κήρυγμα, γιατί αυτό συντηρεί την εικόνα μας. Αναρωτηθήκαμε ποτέ αν εξαπατάμε πρώτα τον εαυτό μας και μετά τον άλλο με τέτοιες συμπεριφορές; Ίσως αν κάναμε ό,τι περνάει από το χέρι μας, μικρές ανθρώπινες καθημερινές πράξεις αποδοχής, καλοσύνης, αγάπης, ίσως τότε να φτιάχναμε έναν καλύτερο κόσμο.
Σε μια προσπάθεια να συμβάλουμε στην αμφισβήτηση και την κατάρριψη των παρανοήσεων, που επιμένουν να μεγεθύνουν τον φαύλο κύκλο σε ότι αφορά τη στάση μας, απέναντι όχι μόνο στα άτομα που βρίσκονται στο φάσμα του αυτισμού, αλλά και στις οικογένειές τους, συναντηθήκαμε με γονείς του συλλόγου γονέων και κηδεμόνων ατόμων στο φάσμα του αυτισμού τ0υ Ν. Κέρκυρας, σε μια λογοτεχνική βραδιά αφιερωμένη στα άτομα με αυτισμό. Πρόκειται για άτομα με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, μέλη της κοινωνίας όπως όλοι μας. Ίσως φίλοι, ή απλά γνωστοί, συγγενείς, γείτονες, συμμαθητές ή συμφοιτητές των παιδιών μας, ίσως συνεργάτες μας. Μοιράζονται μια θέση δίπλα μας, στο αεροπλάνο, στο πλοίο, στο λεωφορείο. Κάνουν τη βόλτα τους στο πάρκο της γειτονιάς μας, ψωνίζουμε στα ίδιο περίπτερο, πηγαίνουμε στον ίδιο γιατρό, συναντιόμαστε στους ίδιους δρόμους. Γι’ αυτό λέμε όχι στην περιθωριοποίηση γιατί αυτή ως δημιούργημα μιας κοινωνικής αντίληψης είναι πληγή.
Ο αυτισμός εμφανίστηκε στην ελληνική νομοθεσία μόλις το 1999 με το Νόμο 2716/1999 για την Ψυχική Υγεία και το 2000 με τον Ν. 2817/2000 για την Ειδική Αγωγή. Υπάρχουν πολλοί μύθοι και στερεότυπα που περιβάλλουν την κατάσταση αυτή, παρανοήσεις που δημιουργούν εμπόδια. Πρόθεσή μας είναι να ακουστεί η δική τους φωνή, φωνή που γίνεται κραυγή, προωθώντας την ευαισθητοποίηση χωρίς κοινωνικούς αποκλεισμούς, για μια κοινωνία με περισσότερη συμμετοχή και υποστήριξη για όλους.
Είναι πολύ σημαντικό να υπερασπιστεί η ίδια η πολιτεία με πιο ευέλικτα μέσα, το δικαίωμα κάθε ατόμου, διασφαλίζοντας ότι θα λάβει όχι μόνο την έμπρακτη υποστήριξη, αλλά και τους πόρους που χρειάζεται για την παροχή διευκολύνσεων, όπου αυτό είναι αναγκαίο, σχολείο, δομές, φορείς υγείας κ.α.
Αυτοί οι άνθρωποι δεν είναι οι άλλοι, αυτοί οι άνθρωποι είμαστε εμείς.
Εμείς, οι απλοί πολίτες, ας είμαστε αρωγοί, ενθαρρύνοντας και όχι κλείνοντας τα μάτια ή γυρνώντας την πλάτη. Ένα συνηθισμένο στερεότυπο είναι ότι είναι μοναχικοί άνθρωποι. Μήπως αυτό είναι ένα από τα πολλά άλλοθι, που επικαλούμαστε, προκειμένου να κλείσουμε πιο εύκολα την πόρτα μας;
Ο αυτισμός είναι ένα φάσμα με ποικίλες ικανότητες, δυνάμεις, ιδιαιτερότητες και δυσκολίες, που εκδηλώνεται διαφορετικά σε κάθε άτομο. Ας κατανοήσουμε ότι είναι περισσότερα τα άτομα αυτά, που όχι μόνο θέλουν να κοινωνικοποιηθούν αλλά και ζητούν να έχουν φίλους. Απολαμβάνουν να περνούν χρόνο με άλλους, μόνο οι τρόποι με τους οποίους δημιουργούν και διατηρούν τις σχέσεις διαφέρουν, η επιθυμία όμως για συντροφικότητα υπάρχει. Εμείς ας κάνουμε λίγο χώρο, ας αναγνωρίσουμε τις διαφορετικές ανάγκες και προτιμήσεις, μόνο αυτό στην αρχή φτάνει.
Μπορεί να δυσκολεύονται στους τομείς της επικοινωνίας και της κοινωνικής αλληλεπίδρασης, όπως και σε διάφορες δραστηριότητες, με την κατάλληλη όμως εκπαίδευση και καθοδήγηση καταφέρνουν να αναπτύξουν ενδιαφέροντα, ιδέες και ικανότητες, ενισχύοντας αυτοεκτίμηση και αυτοπεποίθηση. Η παραπληροφόρηση οδηγεί στην προκατάληψη και δυστυχώς, πολύ συχνά, υιοθετούμε εσφαλμένες απόψεις, κάνοντας υποθέσεις, που επηρεάζουν αρνητικά τις ευκαιρίες των αυτιστικών ατόμων σε τομείς όπως η εκπαίδευση, η απασχόληση και η κοινωνική ένταξη. Η λανθασμένη εντύπωση, που συνήθως έχουμε, συνεχίζει να μας τροφοδοτεί με περιττό φόβο και δυσπιστία απέναντί τους.
Η τέχνη ως διαμεσολαβητής έχει τη δύναμη να λύσει κάποιους από τους κόμπους της ψυχής, βοηθώντας στην ανάπτυξη δεξιοτήτων. Ίσως επειδή η δημιουργικότητα μέσω της τέχνης, η συνεργασία, η ελευθερία της έκφρασης και ο σεβασμός, οδηγούν στο να σφυρηλατηθούν σχέσεις εμπιστοσύνης. Ίσως πάλι επειδή η τέχνη είναι ευχάριστη σχεδόν για όλους να καταφέρνει να μετατρέπει τις μη λειτουργικές αυτοδιεγέρσεις σε δημιουργικές διεξόδους.
Από προσωπική εμπειρία στο εργαστήρι ζωγραφικής της κυρίας Ειρήνης Πέννα, έμαθα πώς η τέχνη προωθεί την επικοινωνία, πώς η ζωγραφική γίνεται όχημα συναισθηματικής ανάπτυξης, πώς το παιχνίδι με τα χρώματα ενισχύει την αλληλεπίδραση μέσα σε ένα περιβάλλον που αποτελεί πηγή χαράς και διασκέδασης και πώς οι λέξεις είναι καπετάνισσες όπως τις ήθελε ο Νίκος Καζαντζάκης και εξασφαλίζουν πολλές φορές τα ναύλα για μεγάλα ταξίδια.
Ένας εξ’ ίσου δημιουργικός και αποτελεσματικός τρόπος είναι και η λογοτεχνία, καθώς ενισχύει την επικοινωνιακή συμπεριφορά και τις διαπροσωπικές σχέσεις. Οι Κοινωνικές Ιστορίες, που δημιουργήθηκαν από την Αμερικανίδα δασκάλα Carol Gray τη δεκαετία του ’90, αποτελούν πολύτιμο μέσο κοινωνικής μάθησης για τα άτομα στο φάσμα του αυτισμού. Από τα λογοτεχνικά κείμενα μπορούμε να αντλήσουμε απλές κοινωνικές ιστορίες, φτάνει να παρέχουν πληροφορίες απαντώντας στις ερωτήσεις: «ποιος», «πού», «πότε», «πώς», «τι» και «γιατί». Είναι αναγκαίο να εστιάσουμε σε ιστορίες που περιγράφουν τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις αντιδράσεις των άλλων σε μια συγκεκριμένη περίσταση, ώστε να υπάρχει μια προοπτική. Επιλέγοντας κείμενα, που περιγράφουν τη συμπεριφορά, μαθαίνουμε ποια συμπεριφορά είναι επιθυμητή και κατάλληλη. Και όταν οι λέξεις της επιβεβαίωσης αποκτήσουν φωνή και νόημα, τότε οι κοινωνικές αξίες και τα κοινά συναισθήματα γίνονται πράξη.
Οδηγημένοι από την αγάπη, ακούγοντας ή διαβάζοντας και μετά συζητώντας, μειώνεται το άγχος, αυξάνονται τα επίπεδα συγκέντρωσης και προσοχής, αλλά και οι δεξιότητες επικοινωνίας, όπως έκφραση, χειρονομίες, λεξιλόγιο, αναπτύσσονται καλύτερα. Καμιά φορά μια καινούργια λέξη μόνο είναι ικανή να ξεκλειδώσει την ψυχή. Αυτοσχεδιάζοντας παρέχεται η δυνατότητα έκφρασης χαράς, ενθουσιασμού, λύπης, συγκίνησης, κ.α. Η βλεμματική επαφή, η ενεργή συμμετοχή, η σωστή διαχείριση της συμπεριφοράς, η ανάπτυξη και ενίσχυση της επικοινωνίας πιστεύω πως ενθαρρύνεται μέσα από τις κατάλληλες λογοτεχνικές διαδρομές και αναζητήσεις. Στο δικό μου λογοτεχνικό έργο, έχω κάνει αναφορές σε υπαρκτά πρόσωπα με διάφορες ιδιαιτερότητες:
Από το βιβλίο «Οι άλλες ν’ απλώνουν ρούχα κι εσύ τριαντάφυλλα, εκδόσεις Φίλντισι», παραθέτω ένα μικρό απόσπασμα:
«… Στα δυο χρόνια πάνω, κάτι που δεν περπάταγε καλά, κάτι που δεν μίλαγε, λίγο που κοίταζε κάπως φευγάτα, την πήγε, τη Χιόνη, στα Γιάννενα, ολομόναχη πήρε ταξί και την πήγε στο Χατζηκώστα. Όταν της είπε ο γιατρός πως έχει νοητική υστέρηση, της κόπηκαν τα γόνατα. Το ξάφνιασμα ήταν παραπάνω από οδυνηρό. «Πού έφταιξα;» σκέφτηκε η μαύρη κι είδε αμέσως όλα τα όνειρα και οι προσδοκίες της να γκρεμίζονται. Ταράχτηκε, τόσο που η σκέψη και μόνο της έφερε λιγοθυμιά.
«Υπάρχει θεραπεία;» είχε ρωτήσει με τα μάτια κατακόκκινα, κι ο γιατρός, αντί να της απαντήσει, ρώτησε με τη σειρά του: «Υπάρχει αγάπη;» Έβαλε το γουριατό η δόλια. Σκιάζονταν αυτούς. Αμφιταλαντεύτηκε μα δεν έκαμε δεύτερη σκέψη. Είχε κοιτάξει το γιατρό καταμεσής στα μάτια. Της χαμογελούσε με καλοσύνη, κάτι που δεν ήταν συνηθισμένη να εισπράττει. «Υπάρχει αγάπη. Η αγάπη είναι Θεός», του είπε και συλλογίστηκε τα εύκολα και τα δύσκολα της ζωής που πάνε μαζί κι αντάμα.
«Μη λογαριάζεις στ’ εμάς», της ξακαθάρισαν. «Έτσι που μουγκανάει σάματις είναι μοσχάρα, καλύτερα να την είχε κόψει ο Θεός. Τι στην έδωκε; Να πλερώνεις κρίματα; Δεν φτάνει που έκαμες τσούπρα είναι και ζαβή, ντιπ ζαβή. Ένα ζούδιο κάνει περσότερους παράδες από δαύτην, άφηκέ την να πάει καλιά της, μαγαρίζει τον τόπο, τρώει και το ψωμί τζιάμπα, δίχως προκοπή. Και μετά, εμείς στο σόι μας δεν είχαμαν τέτοια κουσούρια. Αυτό είναι δικό σου φταίξιμο νύφη, εσύ, εσύ είσαι η ένοχη. Εμείς χαντακωθήκαμαν με τ’ εσένα που ήβραμαν, που να τη βάλομε τόση ντροπή, αστραπή να σας βάραγε και τις δυο μάνα και κόρη και να με σ(χ)ωρνάς νύφη», είχε πει φουρκισμένος ο πεθερός…»
Ένας από τους πιο αποτελεσματικούς τρόπους για την καταπολέμηση των στερεοτύπων είναι η ανάδειξη των διαφορετικών φωνών, όχι μόνο των ατόμων με ιδιαιτερότητες, αλλά και των οικογενειών τους. Αν ακούσουμε, αν μοιραστούμε τις προσωπικές τους ιστορίες, ίσως βοηθήσουμε στο να αμφισβητηθούν οι παρανοήσεις. Αγάπη χρειάζεται, η αγάπη είναι ο δρόμος. Μόνο ο άνθρωπος μπορεί να βοηθήσει τον άλλον άνθρωπο. Είναι όμως ανάγκη να μας γίνει συνήθεια η ανθρωπιά. Δανείζομαι από τον Καζαντζάκη: «Ο άνθρωπος όταν νιώθει πόνο είναι ζωντανός. Αλλά όταν νιώθει τον πόνο του άλλου τότε ναι είναι άνθρωπος».
Επιστρέφω στη λογοτεχνία. Από το βιβλίο «Αθιβολή γαρύφαλλο και θύμηση κανέλλα, εκδόσεις Φίλντισι» άλλο ένα μικρό απόσπασμα:
«Πάλι η Αννούλα ήρθε στο νου της. Είχε γίνει πυρ και μανία η κυρία Ελευθερία ένα πρωί, πρώτη ώρα στην αίθουσα κι έλεγε για παράδειγμα στο μάθημα, πως τα σπίρτα ανάβουν γιατί έχουν φώσφορο και η Αννούλα επαναλάμβανε μετά από εκείνη, Βόσπορο, τονίζοντας ιδιαίτερα εκείνο το Β. Φώσφορο η κυρία Ελευθερία, Βόσπορο η Αννούλα και ξανά από την αρχή, φώσφορο η μια, Βόσπορο η άλλη, ώσπου μπερδεύτηκε η δασκάλα, σηκώθηκε και έγραψε στον πίνακα με κεφαλαία γράμματα τη φράση : «ΤΑ ΣΠΙΡΤΑ ΑΝΑΒΟΥΝ ΓΙΑΤΙ ΕΧΟΥΝ ΒΟΣΠΟΡΟ» και από κάτω πάλι το ίδιο με μικρά, «τα σπίρτα ανάβουν γιατί έχουν βόσπορο». Γελούσε όλη η τάξη. Η δασκάλα συγχυσμένη στον κόσμο της. «Κατάλαβες Αννούλα;» τη ρώτησε με ειρωνεία, και πριν προλάβει να αναγγείλει την τιμωρία δοσμένη και αυτή με υπερβολή απαράδεκτη, «εσύ η χαζή, να γράψεις χίλιες φορές με μικρά και χίλιες με κεφαλαία, τα σπίρτα ανάβουν γιατί έχουν…» «Φώσφορο!», την αποστόμωσε παρακαλώ η Αννούλα δείχνοντάς της το διπλό λάθος στον πίνακα. Τραύλιζε η κυρία Ελευθερία, ντροπιάστηκε από το πάθημα και μπέρδευε τα λόγια από τα νεύρα της, δεν της άρεσε που «η χαζή» έτσι την έλεγε πάντα περιφρονητικά, τα είχε καταφέρει. Έκανε να τη χαστουκίσει, μα το χέρι της έμεινε μετέωρο στον αέρα εκείνη τη φορά. Μαζί με την Αννούλα, όλη η τάξη ξεκαρδίστηκε στα γέλια.»
Κάποια από τα παιδιά με αυτισμό χρειάζονται λίγο περισσότερο χρόνο και επανάληψη για να μάθουν, όπως η συμμαθήτριά μου η Αννούλα, που μπορεί να δυσκολευόταν να χρησιμοποιήσει σωστά τις λέξεις και τη γλώσσα, όμως σε καμία περίπτωση δεν της άξιζε αυτό το τόσο προσβλητικό «χαζή» που έλεγε η δασκάλα…
Από το βιβλίο «Μια κούρσα για τη Χαριγένεια, εκδόσεις Φίλντισι» ένα τελευταίο απόσπασμα:
«Τα δαχτυλάκια της, σφίχτηκαν ξαφνικά σε γροθιές. Άθελα της, με μια αδέξια κίνηση τσιμπήθηκε με τη βελόνα βαθιά στη χούφτα. Μια σταγόνα αίμα πότισε τα πέταλα μιας μαργαρίτας.
«Μαμά, μαμά, μαμά μου», σπάραξε από τον πόνο και κόλλησε τα χείλη της πάνω στο σημείο που είχε τρυπηθεί.
Τότε μόνο αντιλήφθηκε την παρουσία του παιδιού. Με ένα βλεφάρισμα, η Χαριγένεια είδε τον κόκκινο λεκέ πάνω στην κεντημένη μαργαρίτα. Τα μάτια της, σε δευτερόλεπτα μεταμορφώθηκαν σε δυο σχισμές. Πρώτη φορά θα ’λεγε κανείς δεν έδωσε σημασία στο παράπονο που έφερνε δάκρυα στην Ανεζώ, αλλά σε κάτι άλλο που ένιωσε να έρχεται απειλητικά.
Λίγες μέρες αργότερα, τρομαγμένη και κλαίγοντας με αναφιλητά η Ανεζώ έφτασε στη μικρή αυλή. Η Ζωή πρόλαβε να δει το αίμα που έτρεχε στο ένα μόνο γόνατο.
«Πού χτύπησες;» τη ρώτησε μα δεν πήρε απάντηση.
Η Ανεζώ είχε πέσει με το πρόσωπο στην αγκαλιά της Χαριγένειας κι όλο «με πόνεσε, με πόνεσε, με πόνεσε», έλεγε με φωνή σπαραχτική, «με πόνεσε, με πόνεσε, με πόνεσε», πιο δυνατά, πιο σπαραχτικά με περισσότερα δάκρυα και αναφιλητά.
Και το αίμα συνέχιζε να κυλάει, μόνο που ήταν από πιο ψηλά κι έτρεχε στο γόνατο, κι από το γόνατο στον αστράγαλο μέχρι που και το πάνινο παπουτσάκι γέμισε κι αυτό αίμα.
Η Ανδρομάχη η αδελφή της, κοίταξε έντρομη το αίμα που έτρεχε και πριν προλάβει να πει κάτι λιποθύμησε.
Η Ανεζώ, κρατούσε το σκισμένο κιλοτάκι της στο χέρι μαζί με μια φέτα βρώμικο ψωμί πασπαλισμένο με ζάχαρη.
Η Χαριγένεια, μια στήλη άλατος είχε μείνει στη μέση της αυλής. Ένα κέρινο πρόσωπο που είχε χάσει το χρώμα του. Και να την έσφαζες αίμα δεν θα ’τρεχε, έλεγες πως όλο είχε γίνει αλμυρό νερό. Μ’ ένα βλέμμα κατάλαβε, μ’ ένα βλέμμα μόνο μέτρησε το κακό, πρώτα στο λυγερό κορμάκι και μετά στην ψυχή του κοριτσιού. Πως μαζεύτηκαν όλες οι ρυτίδες σε μια στιγμή, χαρακιές στο μέτωπο, χαρακιές στα μάτια, χαρακιές στο στόμα, ξαφνικά μια άλλη γυναίκα θαρρείς και δεκαπέντε χρόνια μεγαλύτερη.
Ο Κεντήλας την είχε βιάσει την Ανεζώ. Όλοι ήξεραν. Κανείς δεν μίλησε. Ποιος θα νοιαζόταν για ένα κορίτσι που η μόνη του χαρά ήταν να κεντάει μαργαρίτες αφού το μυαλό του είχε μείνει «στάσιμο»… Στάσιμο, ναι, ανάμεσα σε δύο πράξεις της ίδιας τραγωδίας στη ζωή της Χαριγένειας.»
Η γειτονοπούλα μου η Ανεζώ, ξεγελάστηκε με μια φέτα ζαχαρωμένο ψωμί και βιάστηκε από κάποιον, που είχε εντός εισαγωγικών «φυσιολογική κοινωνική ζωή». Έτσι συμβαίνει συνήθως, αυτοί οι άνθρωποι έχουν οικογένεια, φίλους, σχέση, είναι σε γάμο με παιδιά ή χωρίς παιδιά, έχουν αξιώματα, εργάζονται, είναι πέραν πάσης αμφιβολίας πολίτες ευυπόληπτοι. Δεν υπάρχει κάτι στη στάση της ζωής τους, που να προδίδει την ανηθικότητα, τη διαστροφή, τις σκέψεις και τους σκοπούς τους. Γι’ αυτό χρειάζεται να ρίχνουμε μια παραπάνω ματιά στην εικόνα που μπορεί να έχουμε για τον φίλο, τον συγγενή, τον γείτονα, τον περαστικό και να παρατηρούμε κυρίως τις συμπεριφορές στον φαινομενικά «ακέραιο χαρακτήρα», για να είμαστε σε θέση να προστατεύσουμε κάθε «Ανεζώ» και κάθε ανυποψίαστο άτομο που εύκολα μπορεί να γίνει θύμα.
Ένας από τους πιο επιβλαβείς μύθους θέλει τα άτομα στο φάσμα του αυτισμού να είναι επιρρεπή στην επιθετική συμπεριφορά κι όμως δεν έχουν περισσότερες πιθανότητες να είναι βίαια ή επικίνδυνα από ό,τι ο γενικός πληθυσμός. Στην πραγματικότητα, είναι πιο πιθανό να γίνουν τα ίδια θύματα βίας, έτσι όπως η Ανεζώ. Οι όποιες επιθετικές συμπεριφορές, που ενδέχεται να εκδηλωθούν, είναι συχνά αποτέλεσμα απογοήτευσης, πικρίας, απόρριψης, κούρασης, ή δυσκολίας στην επικοινωνία και όχι έμφυτης τάσης προς τη βία, όπως κακώς πιστεύουμε.
Ελάτε, να συμβάλλουμε όλοι μαζί, ώστε να ανατραπεί η άγνοια και οι προκαταλήψεις και αν όχι να σπάσει, τουλάχιστον να ραγίσει ο φόβος που μας κρατάει μακριά.
Ελάτε, να σας δανείσουμε τα μάτια μας, να δείτε πως όλοι χωράμε σε τούτη τη φλούδα της γης, να προσεγγίσουμε και να κατανοήσουμε αυτό τον άλλο τρόπο ύπαρξης, αγκαλιάζοντας όλους τους ανθρώπους για έναν καλύτερο κόσμο, αύριο, εκεί όπου όλοι είμαστε ίδιοι στα θέλω και ίσοι στα μπορώ, εκεί που σωπαίνει ο φόβος και αρχίζει το τραγούδι της αγάπης.
Κι αν είναι αλήθεια πως η δημιουργία μιας ευχάριστης ανάμνησης έχει τη δύναμη να μας ταξιδέψει πέρα από το φάλτσο της πραγματικότητας, εγώ θα κρατήσω το ταξίδι που κάνουμε μαζί. Όσοι ως γονείς δεν κλήθηκαν να γνωρίσουν από κοντά τι σημαίνει ο αυτισμός, μπορεί μερικές φορές να ενοχλούνται από την παρουσία και μόνο ατόμων στο φάσμα του αυτισμού, ίσως με τον ίδιο τρόπο που κάποιος ενοχλείται από το παρατεταμένο κορνάρισμα, το μποτιλιάρισμα στην κυκλοφορία σε ώρα αιχμής, ή τον γείτονα που διασκεδάζει ακούγοντας σε ώρες κοινής ησυχίας μουσική στο τέρμα. Μπορούμε να μην γυρνάμε την πλάτη συνεχώς, επειδή δεν είμαστε εμείς; Να δείξουμε ευγένεια; Να κάνουμε να νιώθουν λιγότερο μόνοι και ανεπιθύμητοι όσοι αντιμετωπίζουν τέτοια θέματα; Θέλουμε να ακούσουμε τις ιστορίες αυτών των οικογενειών;
Συνοδοιπόροι είμαστε, στο ίδιο καραβάνι για τον ήλιο, μας σώζει, μας λυτρώνει, μας σμίγει κάτι από τη μαγεία της Κέρκυρας, γι’ αυτό ας έχει τ’ όνειρο ουρανό και μαξιλάρι την καρδιά μας η αγάπη. Με την ευχή να καταφέρουμε να αποδεχτούμε αυτό που εμείς τυχαία και μόνο τυχαία δεν είμαστε ας προσπαθήσουμε να βλέπουμε την ομορφιά του κόσμου γύρω μας.
Ευγνώμων
Αύριο, εν ονόματι της αγάπης
Ζωή Δικταίου, πεζογράφος – ποιήτρια
Βιογραφικό σημείωμα
Η Χαρούλα Βερίγου – Μπάντιου, πεζογράφος – ποιήτρια, (λογοτεχνικό ψευδώνυμο Ζωή Δικταίου) γεννήθηκε στον Άγιο Νικόλαο της Κρήτης το 1962. Μεγάλωσε στο Τζερμιάδων του Οροπεδίου Λασιθίου. Είναι πτυχιούχος της Σχολής Τουριστικών Επαγγελμάτων Κέρκυρας. Εργάστηκε στον Ξενοδοχειακό Τομέα, καθώς και στις Σχολές Τουριστικής Εκπαίδευσης ως Διοικητική Υπάλληλος. Συνεργάζεται με τα Διαδικτυακά Περιοδικά, Ποιείν, Fractal, Ατέχνως, Σβούρα, Open book κ.α. Έχει αρκετές συμμετοχές σε ημερίδες και συνέδρια. Στίχοι της έχουν μελοποιηθεί από τους: Νίκο Ανδρουλάκη, Γιώργη Κοντογιάννη, Ανδρέα Ζιάκα, Γιάννη Νικολάου, Αλέξανδρο Χατζηνικολιδάκη, Αρετή Κοκκίνου και Θοδωρή Καστρινό. Η μέχρι τώρα εργογραφία της περιλαμβάνει τα βιβλία:
Αύριο, μια ελιά η μέσα πατρίδα, Ποιητική συλλογή
Λασίθι, Τόπος Μέγας – Η κούπα των θεών, Αφήγημα
Αύριο, αφή αλμύρας οι λέξεις, Ποιητική συλλογή
Αθιβολή γαρύφαλλο και θύμηση κανέλλα, Διηγήματα
Αύριο στάχυα οι λέξεις, Ποιητική συλλογή
Οι άλλες ν’ απλώνουν ρούχα κι εσύ τριαντάφυλλα, Διηγήματα
Μια κούρσα για τη Χαριγένεια, Μυθιστόρημα
Αύριο, νυχτώνει φθινόπωρο, Μυθιστόρημα
Ιστορίες για φεγγάρια, Παιδική Λογοτεχνία
Συμμετέχει επίσης στα συλλογικά έργα:
Γράμματα της ποίησης, Μονόλογοι, Λογοτεχνικά Μονοπάτια, Λογοτεχνικό Ολόγραμμα.
