Ερώτηση για την πορεία εκτέλεσης των μεγάλων έργων υποδομών, καθώς και για τη δημόσια ομολογημένη -από τους αρμόδιους υπουργούς- αδυναμία εξεύρεσης χρηματοδότησής τους, κατέθεσαν 19 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία προς τους Κωστή Χατζηδάκη, υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και Χρήστο Σταϊκούρα, υπουργό Υποδομών και Μεταφορών, ζητώντας παράλληλα την κατάθεση στη Βουλή των σχετικών εγγράφων.
Όπως αναφέρουν στην ερώτηση «βρισκόμαστε στον πέμπτο χρόνο διακυβέρνησης από τη ΝΔ. Από το 2019 ως σήμερα, μια σειρά από μεγάλα έργα υποδομών έχουν γίνει πεδίο εμπαιγμού της κοινής γνώμης αλλά και η ισχυρότερη απόδειξη της ανικανότητας του επιτελικού κράτους να σχεδιάσει και να υλοποιήσει το μέλλον των μεγάλων και κρίσιμων υποδομών και να αναβαθμίσει τις υπάρχουσες, προστατεύοντάς τες και από τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής».
Οι ίδιοι αναφέροντας ως παραδείγματα καθυστερήσεων «υπερώριμα έργα, όπως ο ΒΟΑΚ, ο άξονας Πάτρα – Πύργος, το μετρό Θεσσαλονίκης, οι επεκτάσεις του προαστιακού, τα ηλεκτρονικά διόδια και τα μεγάλα σιδηροδρομικά έργα (ανάταξη δικτύου, σιδηροδρομική Εγνατία, κ.ά.)», τονίζουν ότι η κυβέρνηση της ΝΔ είχε σκοπό «να ακυρώσει το Εθνικό Σχέδιο για τις Μεταφορές και τις Υποδομές της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, που είχε εγκρίνει η ΕΕ».
Οι βουλευτές της αξιωματικής αντιπολίτευσης επισημαίνουν και την καταβολή ρητρών σε εργολάβους, λόγω καθυστερήσεων, για έργα που βγήκαν άρον άρον από το συρτάρι και τα οποία ο τεχνικός κόσμος χαρακτήριζε μη ωφέλιμα (Flyover στη Θεσσαλονίκη), κάνοντας λόγο για παραδοχή από μέρους των αρμοδίων της απένταξης σημαντικών αντιπλημμυρικών και υδροδοτικών έργων από το Ταμείο Ανάκαμψης, για «μικρή απορρόφηση» από τα τομεακά προγράμματα και για «υψηλό κίνδυνο υποεκτέλεσης», για «μεγάλες καθυστερήσεις στις πληρωμές προκαταβολών του ΒΟΑΚ, όταν παράλληλα δημιουργείται ανησυχία ότι, λόγω της αύξησης του κατασκευαστικού κόστους, ο ενταγμένος προϋπολογισμός δεν αρκεί πλέον».
Τέλος, ρωτούν τους Κ. Χατζηδάκη και Χρ. Σταϊκούρα:
- Ποια είναι η ακριβής λίστα των έργων που αναζητούν χρηματοδότηση στην επικράτεια, ποια η φάση ωρίμανσής τους (μελέτη, δημοπράτηση) και ποια η αρχική πηγή χρηματοδότησης;
- Ποια είναι η ακριβής σειρά προτεραιότητας των έργων και ποια τα κριτήρια αυτής της προτεραιοποίησης;
- Ποια είναι η λίστα των έργων που έχουν προταθεί στην τελευταία πρόσκληση του CEF II; Η ενημέρωση ανέφερε ότι η χώρα θα αιτηθεί χρηματοδότησης από το CEF II ένα ποσό που φτάνει το 1,3 – 1,4 δισ. ευρώ. Αφορά το ποσό αυτό τα έργα που έχουν ήδη αιτηθεί; Ποια η λίστα των έργων που έχουν προταθεί στο παρελθόν και έχουν απορριφθεί;
- Ποια είναι η δυνατότητα χρηματοδότησης των έργων με αμιγώς εθνικούς πόρους;
- Ποια είναι η κατάσταση της χρηματοδότησης των έργων επέκτασης του Προαστιακού προς Ραφήνα και Λαύριο, η επέκταση της Λεωφόρου Κύμης στο σύμπλεγμα της Αττικής Οδού; Ποια τα έργα και πότε θα ενταχθούν στο νέο ΕΣΠΑ;
- Πώς σκοπεύουν να αντιμετωπίσουν την αύξηση του κατασκευαστικού κόστους στα έργα, για παράδειγμα στον ΒΟΑΚ, αύξηση που οφείλεται και στην καθυστέρηση της Ν.Δ.; Δημιουργείται πρόβλημα χρηματοδότησης έργων με εξασφαλισμένη την χρηματοδότηση;
Αναλυτικά η ερώτηση των Βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ:
Βρισκόμαστε στον πέμπτο χρόνο διακυβέρνησης από τη Νέα Δημοκρατία. Από το 2019 ως σήμερα, μια σειρά από μεγάλα έργα υποδομών έχουν γίνει πεδίο εμπαιγμού της κοινής γνώμης αλλά και η ισχυρότερη απόδειξη της ανικανότητας του επιτελικού κράτους να σχεδιάσει και να υλοποιήσει το μέλλον των μεγάλων και κρίσιμων υποδομών και να αναβαθμίσει τις υπάρχουσες, προστατεύοντάς τες και από τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής.
Το καλοκαίρι του 2019, με την ανάληψη της εξουσίας, η τότε κυβέρνηση της Ν.Δ. έσπευσε να «παγώσει» υπερώριμα έργα, όπως ο ΒΟΑΚ, ο άξονας Πάτρα – Πύργος, το μετρό Θεσσαλονίκης, οι επεκτάσεις του προαστιακού, τα ηλεκτρονικά διόδια και τα μεγάλα σιδηροδρομικά έργα (ανάταξη δικτύου, σιδηροδρομική Εγνατία, κ.ά.). Σκοπός της να ακυρωθεί το Εθνικό Σχέδιο για τις Μεταφορές και τις Υποδομές της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, που είχε εγκρίνει η Ε.Ε.
Το “πάγωμα” των έργων ανάγκασε το δημόσιο να καταβάλλει ρήτρες στους εργολάβους. Μετά την ολοκλήρωση της πρώτης διετίας διακυβέρνησής της, η ίδια, πιεσμένη από τη μηδενική πρόοδο στα μεγάλα έργα, έβγαλε από το συρτάρι κάποια από αυτά, μαζί με όσα ο τεχνικός κόσμος θεωρούσε μη ωφέλιμα (βλέπε Flyover Θεσσαλονίκης). Έτσι ξεκίνησε εκ του μηδενός την ωρίμανση με φαραωνικού τύπου διαγωνισμούς μελετοκατασκευής με ανταγωνιστικό διάλογο και ΣΔΙΤ.
Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του ΒΟΑΚ, για τον οποίο η κυβέρνηση της Ν.Δ., μετά από δεκάδες εξαγγελίες για τον τρόπο της χρηματοδότησης και δημοπράτησης, τελικά ανακοίνωσε ότι θα προχωρήσει την κατασκευή του έργου με τον αρχικό σχεδιασμό, τον σχεδιασμό της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά χωρίς την εξαίρεση διοδίων για τους μόνιμους κατοίκους.
Όλη αυτή την περίοδο, η κοινή γνώμη βομβαρδιζόταν από εξαγγελίες για εκατοντάδες έργα, που δήθεν έχουν μετατρέψει τη χώρα σε ένα απέραντο εργοτάξιο και αναμένεται να παραδοθούν άμεσα. Η Ν.Δ. ουδέποτε απολογήθηκε για τις καθυστερήσεις, τις αναβολές και την απουσία πληροφόρησης για την χρηματοδότηση των έργων που εξαγγέλλονται. Το δε σιδηροδρομικό δυστύχημα των Τεμπών ξεσκέπασε την κυβερνητική ολιγωρία, την παντελή έλλειψη σχεδιασμού για την ασφάλεια, την ανάπτυξη, τη συντήρηση και την αποκατάσταση των μεγάλων υποδομών.
Στα μέσα Ιανουαρίου, κατά τη δημοσιογραφική ενημέρωση, ο αρμόδιος υπουργός και υφυπουργός αποδέχθηκαν τα προβλήματα στην εξεύρεση χρηματοδότησης για μεγάλα έργα υποδομών, έργα που μάλιστα έχουν ήδη δημοπρατηθεί ή βρίσκονται σε διαδικασία δημοπράτησης. Μίλησαν για προτεραιοποίηση, καθώς δεν υπάρχουν πόροι για το μεγαλεπήβολο πρόγραμμα που είχε εξαγγελθεί και θυμήθηκαν τις ασφυκτικές προθεσμίες του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, οι οποίες, όμως, είναι γνωστές εδώ και τρία έτη.
Επέρριψαν δε μέρος του προβλήματος στην προς τα πάνω αναθεώρηση του κόστους του προγράμματος αποκατάστασης υποδομών στη Θεσσαλία.
Παράλληλα, αποδέχθηκαν για πρώτη φορά την απένταξη σημαντικών αντιπλημμυρικών και υδροδοτικών έργων από το Ταμείο Ανάκαμψης, τα ηλεκτρονικά διόδια και αναφέρθηκαν σε νέες πιθανές πηγές χρηματοδότησης, όπως το νέο ΕΣΠΑ και το CEF II.
Επειδή οι ασφυκτικές διαδικασίες του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας ήταν γνωστές και η διαδικασία αναθεώρησης όφειλε να έχει ολοκληρωθεί πριν από τις εθνικές εκλογές του 2023.
Επειδή πολλά από τα έργα που αναζητούν χρηματοδότηση είχαν ενταχθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας ακριβώς γιατί δεν υπήρχε άλλη εναλλακτική πηγή χρηματοδότησης.
Επειδή το τομεακό πρόγραμμα Υποδομών και Μεταφορών του προηγούμενου ΕΣΠΑ παρουσιάζει τη μικρότερη απορρόφηση από όλα τα προγράμματα με υψηλό κίνδυνο υποεκτέλεσης αλλά κάποια από τα έργα που απεντάχθηκαν από το ΤΑΑ είχαν απενταχθεί από το ΕΣΠΑ.
Επειδή οι τοπικές κοινωνίες έλαβαν ψευδείς προεκλογικές υποσχέσεις για έργα που θα βελτίωναν την καθημερινότητά τους που τώρα μπαίνουν σε ορίζοντα εικοσαετίας.
Επειδή η διαδικασία αναθεώρησης του ΤΑΑ είχε ήδη ξεκινήσει προ των εθνικών εκλογών και το τελικό σχέδιο κατατέθηκε στο τέλος του καλοκαιριού, ήταν, δηλαδή, γνωστά τα έργα υποδομών τα οποία ακυρώθηκαν.
Επειδή το έργο των ηλεκτρονικών διοδίων, που ακύρωσε η Ν.Δ. το 2019, ήταν και η πρώτη της εξαγγελία για την επαναπροκήρυξή του και τώρα βρίσκεται χωρίς χρηματοδότηση, την ώρα που οι πολίτες υπόκεινται στις αυξήσεις των διοδίων σε εθνικό επίπεδο.
Επειδή η κυβέρνηση της Ν.Δ. δεν έχει εντάξει μεγάλα σιδηροδρομικά έργα στο CEF II, καθώς αυτά έχουν απορριφθεί, αλλά τώρα δίνει το CEF II ως λύση της τελευταίας στιγμής.
Επειδή υπάρχουν δημοσιεύματα που αναφέρουν μεγάλες καθυστερήσεις στις πληρωμές προκαταβολών του ΒΟΑΚ, όταν παράλληλα δημιουργείται ανησυχία ότι, λόγω της αύξησης του κατασκευαστικού κόστους, ο ενταγμένος προϋπολογισμός δεν αρκεί πλέον.
Ερωτώνται οι κ.κ. Υπουργοί:
- Ποια είναι η ακριβής λίστα των έργων που αναζητούν χρηματοδότηση στην επικράτεια, ποια η φάση ωρίμανσής τους (μελέτη, δημοπράτηση) και ποια η αρχική πηγή χρηματοδότησης;
- Ποια είναι η ακριβής σειρά προτεραιότητας των έργων και ποια τα κριτήρια αυτής της προτεραιοποίησης;
- Ποια είναι η λίστα των έργων που έχουν προταθεί στην τελευταία πρόσκληση του CEF II; Η ενημέρωση ανέφερε ότι η χώρα θα αιτηθεί χρηματοδότησης από το CEF II ένα ποσό που φτάνει το 1,3 – 1,4 δισ. ευρώ. Αφορά το ποσό αυτό τα έργα που έχουν ήδη αιτηθεί; Ποια η λίστα των έργων που έχουν προταθεί στο παρελθόν και έχουν απορριφθεί;
- Ποια είναι η δυνατότητα χρηματοδότησης των έργων με αμιγώς εθνικούς πόρους;
- Ποια είναι η κατάσταση της χρηματοδότησης των έργων επέκτασης του Προαστιακού προς Ραφήνα και Λαύριο, η επέκταση της Λεωφόρου Κύμης στο σύμπλεγμα της Αττικής Οδού; Ποια τα έργα και πότε θα ενταχθούν στο νέο ΕΣΠΑ;
- Πως σκοπεύουν να αντιμετωπίσουν την αύξηση του κατασκευαστικού κόστους στα έργα, για παράδειγμα στον ΒΟΑΚ, αύξηση που οφείλεται και στην καθυστέρηση της Ν.Δ.; Δημιουργείται πρόβλημα χρηματοδότησης έργων με εξασφαλισμένη την χρηματοδότηση;
Παρακαλούμε να κατατεθούν τα αιτούμενα στοιχεία, όπως αναφέρονται παραπάνω.
Οι Ερωτώντες και Αιτούντες Βουλευτές
Παππάς Νικόλαος
Μαμουλάκης Χαράλαμπος (Χάρης)
Αποστολάκης Ευάγγελος
Βέττα Καλλιόπη
Γαβρήλος Γιώργος
Γιαννούλης Χρήστος
Ηλιόπουλος Όθων
Καλαματιανός Διονύσης
Κασιμάτη Νίνα
Μάλαμα Κυριακή
Μεϊκόπουλος Αλέξανδρος
Μπάρκας Κωνσταντίνος
Νοτοπούλου Αικατερίνη
Παναγιωτόπουλος Ανδρέας
Παπαηλιού Γεώργιος
Πούλου Παναγιού
Σαρακιώτης Ιωάννης
Χρηστίδου Ραλλία
Ψυχογιός Γεώργιος»
