Επιστολή του ΤΕΕ/ΤΑΚ στον υπουργό Υποδομών και Μεταφορών, Χρήστο Σταϊκούρα, και τον περιφερειάρχη Κρήτης, Σταύρο Αρναουτάκη, για τα «Αντιπλημμυρικά έργα και αποκατάσταση ποταμών και ρεμάτων στην Κρήτη».
Αξιότιμοι κύριοι,
Η πολυσυζητημένη κλιματική αλλαγή, αφήνει πλέον πολλαπλά σημάδια και στην χώρα μας, με διαρκώς αυξανόμενη συχνότητα εμφάνισης. Σημάδια τόσο έντονα και με τόσες επιπτώσεις, που είναι αδύνατον πλέον να τα αγνοήσεις. Φέτος μάλιστα η πατρίδα μας δοκιμάστηκε για μια ακόμη φορά, από καταστροφικές πυρκαγιές, και έντονα πλημμυρικά φαινόμενα. Αποτέλεσμα τόσο των περιοδικών τοπικών κλιματικών κρίσεων, που τείνουν να λάβουν μόνιμο χαρακτήρα, αλλά και των διαχρονικών ελλείψεων υποδομών αντιπλημμυρικών έργων που θα προστάτευαν τις ζωές των συμπολιτών μας, αλλά και τις περιουσίες τους, θωρακίζοντας τη χώρα και μειώνοντας κατά πολύ τις επιπτώσεις..
Και το νησί μας τα τελευταία χρόνια έχει πληγωθεί πολλαπλά από καταστροφές που προκλήθηκαν από πλημμυρικά φαινόμενα μετά από έντονες βροχοπτώσεις. Στατιστικά προσεγγίζοντας το θέμα, τρία είναι τα χαρακτηριστικά που μπορούμε να διακρίνουμε στις ακραίες καταστάσεις, 1)η όλο και αυξανόμενη συχνότητα παρουσίασης ακραίων βροχοπτώσεων, 2) η μεγαλύτερη του συνηθισμένου ένταση βροχής σε συντομότερο χρόνο και 3) η σημαντική αύξηση των συνεπειών τους (πολλοί οι λόγοι και σαφώς μεγάλο ρόλο σε αυτό παίζει και η `άναρχη- μη σύννομη` ανθρώπινη δραστηριότητα). Σε τοπικό επίπεδο, έχουμε τέσσερεις τέτοιες περιπτώσεις την τελευταία εξαετία (2017 σε Χανιά και Ιεράπετρα, 2019 στα Χανιά, 2020 στον Δήμο Χερσονήσου και 2022 στην Αγία Πελαγία και την Σητεία) με το πλήθος των καταστροφικών αποτελεσμάτων τους, να δείχνουν ότι απαιτείται δραστική αύξηση των προσπαθειών, με στόχο την `παράλληλη` προστασία του περιβάλλοντος αλλά και των ανθρωπογενών δραστηριοτήτων που αναπτύσσονται σε αυτό.
Το 2018, (κατόπιν οδηγίας της Ε.Ε., που έχει προ πολλού αναγνωρίσει το πρόβλημα) το ΥΠ.ΕΝ. ενέκρινε το Σχέδιο Διαχείρισης Κινδύνων Πλημμύρας (ΣΔΚΠ) για την Περιφέρεια Κρήτης, και διαπιστώθηκε ότι υπάρχει αύξηση των επεμβατικών δράσεων σε ρέματα στο πλαίσιο ενεργειών πολιτικής προστασίας.
Γνωρίζουμε ότι η Π.Ε. Ηρακλείου μάλιστα έχει προχωρήσει σε συμβασιοποίηση μελετών οριοθέτησης μεγάλων ποταμών-ρεμάτων (Γιόφυρος, Γαζανός, Καρτερός, Συλαμμιανός, Γερωπόταμος και Αναποδάρης) οριοθέτησης και πιθανής διευθέτησής της κοίτης τους, στις περιοχές που προσδιορίστηκαν ως υψηλού κινδύνου. Μια ενέργεια, που σε βάθος χρόνου θα δώσει λύσεις, τόσο σε επίπεδο μείωσης των επιπτώσεων των έντονων βροχοπτώσεων, όσο και θα «ξεκλειδώσει» πλήθος επεμβάσεων και δράσεων στις περιοχές αυτές (πολεοδομικά σχέδια, χρήσεις γης κ.α.). Γίνονται βήματα προς την σωστή κατεύθυνση, βήματα όμως που προσκρούουν στους γνωστούς ανασταλτικούς παράγοντες, της υποστελέχωσης υπηρεσιών, της έλλειψης πόρων για έργα και μελέτες, της πολυδιάσπασης των αρμοδιοτήτων, και της καθυστέρησης ολοκλήρωσής τους.
Θεωρούμε ότι η κατασκευή μικρών φραγμάτων και κατασκευών ορεινής υδρονομίας (συγκράτηση μεγαλύτερων ποσοτήτων όμβριων αλλά και φερτών), όπως και η κατασκευή μεγαλύτερων φραγμάτων θα συμβάλλουν στην `χρονοκαθυστέρηση` της πορείας των υδάτων (άρα και πρακτικής μείωσης της μέγιστης παροχής) όπως επίσης και η εξειδίκευση μέτρων σε υπολεκάνες απορροής και επεμβάσεις σε δομημένες περιοχές (όπου παλαιά ρέματα έχουν μετατραπεί σε δρόμους οικισμού ή όπου δεν υπάρχει επαρκές δίκτυο απορροής όμβριων) όπως για παράδειγμα συμβαίνει σε περιοχές του Δ. Χερσονήσου, του Δ. Μαλεβιζίου , Δ. Σητείας και των Δήμων Φαιστού και Γόρτυνας. Αυτά είναι μέτρα στα οποία πρέπει να δοθεί έμφαση άμεσα. Μέτρα που θα δώσουν τοπικές λύσεις, οι οποίες θα επηρεάσουν σε μεγάλο βαθμό θετικά και τις περιοχές εκβολής των ποταμών-ρεμάτων (μειώνοντας τις πλημμυρικές παροχές).
Επιπλέον απαιτείται νέα κωδικοποίηση της ισχύουσας νομοθεσίας, ξεκαθάρισμα των αρμοδιοτήτων δράσης και στελέχωση των αρμόδιων φορέων με εξειδικευμένο προσωπικό.
Στόχος είναι να διασφαλιστεί όχι μόνο η προστασία των πολιτών από τις πλημμύρες όμβριων αλλά και η διατήρηση του φυσικού περιβάλλοντός για τις επόμενες γενιές.
Σας ευχαριστούμε εκ των προτέρων για την συνεργασία.
