Ολοκληρώθηκε, πριν από λίγο, η συνάντηση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στη Νέα Υόρκη, στο περιθώριο της ΓΣ του ΟΗΕ.
Η συνάντηση των δυο ηγετών διήρκεσε περισσότερο από μια ώρα.
Νωρίτερα, είχε γίνει γνωστό, πως οι δύο ηγέτες θα συζητούσαν τη βασική ατζέντα στην οποία θα στηριχθούν οι τεχνικές συνομιλίες τον Οκτώβριο, αλλά και το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας, το οποίο αναμένεται να συνεδριάσει στη Θεσσαλονίκη στις αρχές Δεκεμβρίου. Και οι δύο πλευρές προσέρχονται με πάγιες θέσεις, αναζητώντας ωστόσο μια κοινή συνισταμένη για την επίλυση διαφορών. «Αγκάθι» στις σχέσεις των δύο χωρών παραμένουν εδαφικά θέματα, καθώς και το Κυπριακό.
Yunanistan Başbakanı Miçotakis, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile görüşmek için Türkevi’ne geldi. Hemen ardından KKTC Cumhurbaşkanı Ersin Tatar ve beraberindeki heyet giriş yaptı. @anadoluajansi pic.twitter.com/DTWVOmojLp
— Can Hasasu (@can_hasasu) September 20, 2023
Χαρακτηριστικές ήταν οι δηλώσεις του Έλληνα πρωθυπουργού λίγο πριν την κρίσιμη συνάντηση. Μιλώντας στο CNN, δήλωσε: «Πάντα κάτω από αυτή τη σχέση υπάρχουν τα εδαφικά θέματα. Είναι δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε πάρα πολλά χρόνια, έχουμε χρόνιες διαφορές με την Τουρκία, για παράδειγμα τις θαλάσσιες ζώνες στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο. Δεν είναι εύκολο να επιλυθούν αυτά, δεν σημαίνει όμως ότι δεν μπορούμε να συνεργαστούμε σε άλλα θέματα κοινού ενδιαφέροντος».
Στο πλαίσιο αυτό, αφήνοντας στην ουσία αιχμές κατά της γείτονος, τόνισε πως «δεν χρειάζεται να είμαστε επιθετικοί ο ένας απέναντι στον άλλον και να σπρώχνουμε τις χώρες μας σε ένοπλη σύγκρουση. Μπορούμε να συμφωνούμε ότι διαφωνούμε σε κάποια θέματα, όπως τα εδαφικά, ωστόσο μπορούμε να συνεργαστούμε σε κάποιους άλλους τομείς, αυτό θα ήθελα να πετύχω στη συνάντηση με τον κ. Ερντογάν».
Οι «κόκκινες γραμμές» Μητσοτάκη
Η ελληνική πλευρά, ουσιαστικά, προσδοκά από τη σημερινή συνάντηση τη διατήρηση του καλού κλίματος και την αποφυγή εντάσεων στο Αιγαίο. Εκτιμά, δε, ότι αυτό θα συμβεί επειδή η Τουρκία χρειάζεται κονδύλια για την ανοικοδόμηση μετά το σεισμό και έχει καταλάβει ότι οι καλές σχέσεις με ΕΕ και ΗΠΑ περνούν μέσα από Ελλάδα.
Ο ίδιος ο κ. Μητσοτάκης κατά τη συνέντευξη τύπου που παραχώρησε στη ΔΕΘ αναφέρθηκε στην αποκατάσταση διαύλων με την Τουρκία σε όλα τα επίπεδα, καθώς και στη δρομολόγηση των ΜΟΕ και την προώθηση μίας θετικής ατζέντας σε τομείς, όπως ο τουρισμός, οι επενδύσεις, η γεωργία, το εμπόριο, η ναυτιλία, η κλιματική κρίση.
Δήλωσε, πάντως, ότι «η Χάγη είναι πολύ μακριά ακόμα» και ξεκαθάρισε ότι: «Ζητήματα τα οποία έχουν να κάνουν με την εθνική κυριαρχία, την εθνική ακεραιότητα της χώρας, είναι ζητήματα τα οποία δεν πρόκειται ποτέ να μπουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων από εμένα. Είναι εκτός της συζήτησης την οποία κάνουμε με την Τουρκία. Ζητήματα τα οποία έχουν να κάνουν, ας πούμε, με τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου και με τα αυτονόητα δικαιώματα τα οποία απορρέουν από την ελληνική κυριαρχία σε αυτά τα νησιά. Είναι ζητήματα τα οποία δεν είμαι διατεθειμένος, υπό οποιονδήποτε όρο, να συζητήσω με την Τουρκία».
Ο Ερντογάν, πάντως, μετά από μία μίνι επίθεση φιλίας προς την Ελλάδα, που είχε ως στόχο να πείσει το γερουσιαστή Μπομπ Μενέντεζ να άρει τις αντιρρήσεις του για πώληση F16 στην Τουρκία (“Με την Ελλάδα είμαστε φίλοι πολλές δεκαετίες. Ποτέ δεν πολεμήσαμε σε αντίθετα στρατόπεδα”, δήλωσε μεταξύ άλλων ο Τούρκος πρόεδρος), χθες σκλήρυνε για άλλη μία φορά τη στάση του στο Κυπριακό.
Ο πρόεδρος της Τουρκίας κατά την ομιλία του στη ΓΣ του ΟΗΕ κάλεσε τη διεθνή κοινότητα να αναγνωρίσει τα κατεχόμενα της Κύπρου ως ανεξάρτητο κράτος και υποστήριξε ότι δεν μπορεί να υπάρξει λύση στο πλαίσιο ομοσπονδίας.
Υπενθυμίζεται ότι η Ελλάδα έχει ξεκαθαρίσει πως δεν είναι αποδεκτή καμία συζήτηση για δύο κράτη στην Κύπρο. Ενώ ο κ. Μητσοτάκης σημειωτέον ότι στις 31 Ιουλίου είχε επισκεφθεί τη Λευκωσία και είχε προσπαθήσει να διασκεδάσει τις κυπριακές ανησυχίες πως η Αθήνα προχωρά σε διάλογο με την Τουρκία αφήνοντας στην άκρη το Κυπριακό.