Την αποκατάσταση του Κουμπέ στου Κορώνη Μαγαρά, ζητά με επιστολή του ο Κωστής Μουδάτσος, με αφορμή επίσκεψή του στο σημείο μέσα στον καύσωνα.
Όπως αναφέρει στην επιστολή του, η βρύση που πότιζε ανθρώπους και ζωντανά άλλες εποχές έχει μετατραπεί σε χώρο μόλυνσης με μούχλες, λάσπες και αποκρουστικές οσμές.
Πρότασή του είναι η κατασκευή πάρκου νερού και αναψυχής.
Αναλυτικά η επιστολή:
Μέσα στο καύσωνα είχαμε τη φαεινή ιδέα να πάμε στο Κουμπέ του Κορώνη Μαγαρά. Δυστυχώς από ότι φαίνεται η βρύση που πότιζε ανθρώπους και ζωντανά άλλες εποχές έχει μετατραπεί σε χώρο μόλυνσης με μούχλες, λάσπες και αποκρουστικές οσμές. Κάποτε ήταν καταφύγιο και τώρα σκουπιδότοπος. Κάποτε ήταν χώρος αναψυχής για τα σχολεία τώρα οι καταπατήσεις και η εγκατάλειψη κυριαρχούν. Δεν ξέρομε μέχρι πότε θα αντέχει το μνημείο να στέκει όρθιο. Αν συνεχιστεί η αδιαφορία κάποια στιγμη, όπως είναι καταπλακωμένο και παρατημένο, θα καταρεύσει.
Αποκτά ιδιαίτερη σημασία η συντήρηση και οι επισκευές του μνημείου γιατί τώρα η κατάσταση είναι τραγική! Αποτελεί εστία μόλυνσης για τους περίοικους με τα στάσιμα νερά, τα βούρκα, τις λειχήνες και τα βρύα. Ο χώρος δεν είναι ούτε επισκέψιμος όπως είναι τώρα. Η εγκατάλειψη οδηγεί στην κατάρρευση ενός μνημείου του 17ου αιώνα, που για αιώνες αποτελούσε πηγή δροσιάς για τους ανθρώπους, τα ζώα και τα πουλιά. Οι ρωγμές στους τοίχους, οι τρύπες, οι πεσμένες πέτρες, τα δέντρα που φυτρώνουν πάνω στη τοιχοποιία, τα σκουπίδια, τα καλάμια και τα πεταμένα κλαδιά προκαλούν θλίψη και δημιουργούν αισθήματα απαισιοδοξίας. Υπάρχει θέμα στατικότητας.
Οι ζημιές στο μνημείο δεν είναι εύκολο να καταγραφούν. Απαιτείται καθαρισμός και οι ειδικοί αφού κάνουν τις κατάλληλες εκτιμήσεις θα πουν τι χρειάζεται η αποκατάσταση του και θα συντάξουν τις απαραίτητες μελέτες. Η πρόσοψη της Κρήνης, ήταν ιδιαίτερα επιμελημένη αλλά σήμερα έχει καταστραφεί.
Στο εσωτερικό χώρο και ειδικότερα, τα δάπεδα και οι τοίχοι, ο θόλος και οι καμάρες θα πρέπει να επισκευαστούν με τα κατάλληλα υλικά, σύμφωνα με μελέτη που πρέπει να συνταχθεί και με την έγκριση της Αρχαιολογικής υπηρεσίας. Πρέπει να γίνουν οι αναγκαίες ενέργειες και μελέτες εφαρμογής που θα πρέπει να υλοποιηθούν στην συνέχεια για την λειτουργική ανάδειξη του χώρου σαν μια υποδομή που θα ενισχύσει την προβολή της ιστορικής μνήμης, της πιο πρόσφατης πολιτιστικής κληρονομιάς της πόλης και θα εμπλουτίσει τις πολιτιστικές και οικολογικές διαδρομές.
Επειδή υπάρχει άφθονος χώρος, από το μνημείο προς τους δρόμους όπου το περιβάλλουν, μπορεί να αναδειχτει και να διαμορφωθούν σαν πάρκο νερού και αναψυχής. Μπορεί να γίνει τόπος δροσιάς στα καυτά καλοκαίρια που φέρνει η κλιματική αλλαγή! Ο φετεινός καύσωνας είναι ένα παράδειγμα. Ένα τόπος όπου τα σχολεία και οι μαθητές θα μαθαίνουν για το νερό και την αξία του. Ένας τόπος για την αναψυχή των πολιτών και μπούσουλας για τον δροσισμό συγκεκριμένων σημείων της πόλης το καλοκαίρι. Υπάρχουν τρόποι να αυξήσουμε τις ποσότητες του νερού που ρέει, είτε μέσω ανακύκλωσης υδάτων, είτε μέσω τεχνητού εμπλουτισμού. Στο Κουμπέ του Κορώνη Μαγαρά υπάρχει αρκετό νερό κι έτσι είναι εύκολο να διαμορφωθούν χώροι, με φυσικά υλικά για όμορφα αποτελέσματα, με δροσιά, που θα συνδυάζουν τη μάθηση με την αναψυχή. Έτσι θα έχομε ένα όμορφο δημόσιο χώρο με το καταπληκτικό μνημείο, με διαμορφωμένο θεματικό πάρκο, με σύγχρονη άποψη και κυρίαρχο στοιχείο το νερό. Ένα θεματικό πάρκο που κάνει καλύτερη την καθημερινότητα αλλά και θα βοηθήσει στην απόκτηση οικολογικής συνείδησης.
Για την υλοποίηση των παραπάνω, απαιτείται να εκπονηθούν μελέτες αναστήλωσης του μνημείου. Οι εργασίες θα είναι απόλυτα συμβατές με τη φύση και τους περιορισμούς του ίδιου του χώρου, ήπιες και αναστρέψιμες και αφορούν σε οικοδομικές και ηλεκτρομηχανολογικές εργασίες έτσι ώστε να φωτιστεί και να αναδειχθεί το μνημείο και οι εξωτερικοί χώροι.
Στον εξωτερικό χώρο να γίνουν καθαρισμοί των πρανών και των καλαμιών, έτσι ώστε να αποκαλυφθεί το μνημείο. Τόσο εσωτερικά όσο και εξωτερικά θα πρέπει να γίνει άρση της
επικινδυνότητας, με ήπιες οικοδομικές παρεμβάσεις, που δεν θα επηρεάσουν την φυσιογνωμία του μνημείου, για λόγους ασφαλείας.
Στη κρήνη του Κορώνη Μαγαρά, πήγαιναν τα σχολεία, παλαιότερα, εκδρομή. Μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1980. Οι παλαιοί κάτοικοι της περιοχής γέμιζαν τα σταμνιά τους με δροσερό νερό από τη Κρήνη. Τώρα ερημιά, μολυσματικός τόπος κι ερημοκαταλύματα. Η πυκνοκατοικημένη περιοχή όμως μπορεί να αποκτήσει ένα χώρο πολλαπλών χρήσεων, αναψυχής, πολιτιστικών εκδηλώσεων κ.α. Θα μπορεί να λειτουργεί σαν πάρκο νερού, που με κατάλληλες διαμορφώσεις, δενδροφυτεύσεις, διάφορα φυτά και λουλούδια να αποτελέσει μια μοναδική όαση! Σίγουρα θα αποτελέσει ένα οραματικό έργο για το πυκνοκατοικημένο διαμέρισμα του Μασταμπά στο Δήμο Ηρακλείου!