Του Κωστή Λουλάκη*
‘’― Φταίει το ζαβό το ριζικό μας!
― Φταίει ο Θεός που μας μισεί!
― Φταίει το κεφάλι το κακό μας!
― Φταίει πρώτ’ απ’ όλα το κρασί!
Ποιος φταίει; ποιος φταίει; Kανένα στόμα
δεν τό βρε και δεν τό πε ακόμα.
Δειλοί, μοιραίοι κι άβουλοι αντάμα,
προσμένουμε ίσως κάποιο θάμα!’’
Κώστας Βάρναλης – Οι Μοιραίοι
‘’Και ψωμοτύρι και για καφέ
το «δε βαρυέσαι» κι «ωχ αδερφέ».
Ωσάν πολίτης, σκυφτός ραγιάς
σαν πιάσει πόστο: δερβέναγάς.
Δυστυχία σου, Ελλάς,
με τα τέκνα που γεννάς!
Ώ Ελλάς, ηρώων χώρα,
τί γαϊδάρους βγάζεις τώρα;’’
Γεώργιος Σουρής – Ποιος είδε κράτος λιγοστό
Παρακολουθούμε τις τελευταίες μέρες όλη τη θλιβερή επικαιρότητα σχετικά με το δυστύχημα στα Τέμπη. Αλλά ξεχνάμε ότι στα Τέμπη δεν συγκρούστηκαν απλά δυο τραίνα. Στα Τέμπη συγκρούστηκε (για άλλη μια φορά) η Ελλάδα με την πραγματικότητα. Και ο καλός Θεός της Ελλάδας που συχνά επικαλούμαστε, κοίταζε αλλού(ως συνήθως). Όπως κοίταζε αλλού και κατά την πρόσφατη χρεωκοπία της χώρας μας, από την οποία δεν διδαχτήκαμε σχεδόν τίποτα. Γιατί την πραγματικότητα όσο την αγνοείς, τόσο το χειρότερο για σένα, όχι για την πραγματικότητα.
Οι Έλληνες είμαστε βιωματικός λαός. Με υπερφίαλο συναίσθημα(θετικό ή αρνητικό). Αυτό σημαίνει ότι το βίωμα υπερτερεί της αντίληψης και ενίοτε την εξαφανίζει. Άλλο ένα δείγμα της σοβαρής μας υπανάπτυξης και της διαφορετικής αντίληψης των γεγονότων, της πραγματικότητας και της ερμηνείας όσων (μας)συμβαίνουν, σε σχέση με τους εταίρους μας στην ΕΕ. Τα αποτελέσματα του Ευρωβαρόμετρου που δημοσιεύονται στον τύπο χρόνια τώρα δείχνουν συνεχώς τη μεταξύ μας διαφορά. Το ‘’ανήκομεν εις της Δύσην’’ το κάνουμε πράξη μόνο όταν θέλουμε να δούμε το ηλιοβασίλεμα.
Και μετά το δυστύχημα ακολουθεί όπως κάθε φορά, το κυνήγι της απόδοσης ευθυνών. Η μη προσωποποιημένη ευθύνη, η διάχυση ευθυνών και αρμοδιοτήτων, η συλλογική ευθύνη είναι (σιωπηλά και συνωμοτικά) οργανωμένη ανευθυνότητα και είναι η χαρά και ο παράδεισος του κάθε ανευθυνοϋπεύθυνου και του κάθε τυχάρπαστου. Και βέβαια επειδή δεν υπάρχει προσωποποιημένη ευθύνη δεν υπάρχουν και προσωποποιημένες συνέπειες. Αν φταίμε όλοι, επί της ουσίας δε φταίει κανείς. Διάχυση ευθυνών και αρμοδιοτήτων σημαίνει και διάχυση συνεπειών. Δηλαδή η απάντηση στο ερώτημα ‘’τις φταίει’’, είναι ο Χατζηπετρής, όλοι, ο κανένας, η κακιά η (χ)ώρα ή ο Φούφουτος.
Και επειδή το παιχνίδι με την ευθύνη και τις συνέπειες το παίζουμε ομαδικώς ως χώρα χρόνια τώρα, αρνούμαστε και την αξιολόγηση. Όλες οι προηγμένες χώρες στις οποίες θέλουμε να ανήκουμε, έχουν συστήματα αξιολόγησης ανθρώπων, υπαλλήλων, εργαζομένων, διαδικασιών, προϊόντων και υπηρεσιών. Όλες εκτός από τη δική μας, που κάθε προσπάθεια αξιολόγησης πέφτει στο κενό. Γιατί δεν μπορείς να διοικήσεις και να αξιολογήσεις κάτι αν δεν μπορείς να το μετρήσεις.
Υ.Γ. Αναμφισβήτητα το μεγάλο πρόβλημα της Ελλάδας είναι ο λαός της. Αλλά το ακόμα μεγαλύτερο πρόβλημα είναι οι ηγέτες της Ελλάδας που κάνουν αυτό που θέλει ο λαός της και όχι αυτό που πρέπει (πλην ελαχίστων εξαιρέσεων). Αλλά ξέχασα στην Ελλάδα ‘’δεν υπάρχουν θεσμοί, παρά μόνο ο λαός’’. Και ‘’ο λαός έχει δίκιο ακόμα και αν κάνει λάθος’’.
*Κωστής Λουλάκης, Ευρωπαίος από το Ηράκλειο Κρήτης
