Η απάντηση της Κομισιόν στην ερώτηση του αντιπροέδρου της Ευρωβουλής και επικεφαλής της ευρωομάδας του ΣΥΡΙΖΑ, Δημήτρη Παπαδημούλη, αποκαλύπτει ότι έχει κινηθεί διαδικασία επί παραβάσει κατά της Ελλάδας, από τις 26 Ιανουαρίου 2023, «για μη συμμόρφωσή της με τους ενωσιακούς κανόνες στις δημόσιες προμήθειες».
Ο αρμόδιος Ευρωπαίος Επίτροπος για την Εσωτερική Αγορά, Τιερί Μπρετόν, σημείωσε στην απάντησή του ότι συμμεριζόταν τις ανησυχίες που διατύπωνε στην ερώτησή του ο Δημήτρης Παπαδημούλης. Ο κ. Μπρετόν τόνισε ότι «ως θεματοφύλακας των Συνθηκών, η Επιτροπή παρακολουθεί στενά τον τρόπο με τον οποίο εφαρμόζονται και υλοποιούνται στην Ελλάδα οι κανόνες της ΕΕ για τις δημόσιες προμήθειες» και ότι «η Επιτροπή κίνησε στις 26 Ιανουαρίου 2023 διαδικασία επί παραβάσει κατά της Ελλάδας, λόγω της μη συμμόρφωσης της εθνικής της νομοθεσίας με τους ενωσιακούς κανόνες για τις δημόσιες προμήθειες» και συγκεκριμένα «για την ανάθεση συμβάσεων για την προσωρινή εγκατάσταση και λειτουργία μονάδων αφαλάτωσης συγκεκριμένης δυναμικότητας σε νησιά».
Ο Δημήτρης Παπαδημούλης ζητούσε να ενημερωθεί σχετικά με το «εάν η Κομισιόν γνωρίζει ότι η ελληνική κυβέρνηση εξακολουθεί να επικαλείται «κατεπείγουσα ανάγκη» και να διενεργεί συντετμημένες διαγωνιστικές διαδικασίες, χωρίς να συντρέχουν οι εξαιρετικές περιπτώσεις και προϋποθέσεις των άρθρων», με τον Επίτροπο Μπρετόν να επισημαίνει ότι «η χρήση της διαδικασίας αυτής πρέπει να συνεχίσει να αποτελεί εξαίρεση» και «μόνο στις περιπτώσεις που περιγράφονται στην οδηγία και υπό την προϋπόθεση ότι πληρούνται όλες οι προϋποθέσεις». Τα κράτη μέλη δεν πρέπει να επιτρέπουν να χρησιμοποιείται η διαδικασία αυτή σε καμία άλλη περίπτωση».
Τέλος, στην ερώτηση του ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, αν η Κομισιόν «εξετάζει τη λήψη μέτρων προκειμένου να τηρείται απαρέγκλιτα η ευρωπαϊκή νομοθεσία περί δημοσίων συμβάσεων από την ελληνική κυβέρνηση», ο Επίτροπος απάντησε ρητά ότι προβλέπεται μια σειρά από μέτρα: «Από προληπτικά, συμπεριλαμβανομένων άτυπων επαφών με τις εθνικές αρχές, οι οποίες θα εντατικοποιηθούν περαιτέρω όσον αφορά τις ελληνικές αρχές», μέχρι «στοχευμένες δράσεις επιβολής», όπως η διαδικασία επί παραβάσει, που η Επιτροπή κίνησε στις 26 Ιανουαρίου 2023 κατά της Ελλάδας, λόγω της μη συμμόρφωσης της εθνικής της νομοθεσίας με τους ενωσιακούς κανόνες για τις δημόσιες προμήθειες».
Η απάντηση Μπρετόν στον Παπαδημούλη
Τα κράτη μέλη φέρουν την πρωταρχική ευθύνη για την ορθή μεταφορά στο εθνικό δίκαιο και την ορθή εφαρμογή και υλοποίηση του δικαίου της ΕΕ. Πρέπει επίσης να προβλέπουν επαρκή ένδικα μέσα ώστε να διασφαλίζεται συναφής αποτελεσματική νομική προστασία.
Για τις συμβάσεις που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής τους, οι οδηγίες για τις διαδικασίες σύναψης δημόσιων συμβάσεων προβλέπουν τρόπους και μέσα ώστε οι αγοραστές του δημόσιου τομέα να μπορούν να αντιμετωπίζουν επείγουσες και εξαιρετικά επείγουσες περιπτώσεις, υπό αυστηρές προϋποθέσεις.
Δεδομένου ότι οι αγοραστές του δημόσιου τομέα παρεκκλίνουν από τη βασική αρχή της Συνθήκης σχετικά με τη διαφάνεια όταν χρησιμοποιούν τη διαδικασία με διαπραγμάτευση χωρίς προηγούμενη δημοσίευση, η χρήση της διαδικασίας αυτής πρέπει να συνεχίσει να αποτελεί εξαίρεση. Μπορεί να χρησιμοποιείται μόνο στις περιπτώσεις που περιγράφονται στην οδηγία και υπό την προϋπόθεση ότι πληρούνται όλες οι προϋποθέσεις για τη χρήση της, οι οποίες ερμηνεύονται συσταλτικά σύμφωνα με τη νομολογία του Δικαστηρίου της ΕΕ. Κάθε αγοραστής του δημόσιου τομέα πρέπει να αξιολογεί κατά περίπτωση αν πληρούνται οι προϋποθέσεις για τη χρήση αυτής της διαδικασίας, δικαιολογώντας την επιλογή του σε γραπτή έκθεση. Τα κράτη μέλη δεν πρέπει να επιτρέπουν να χρησιμοποιείται η διαδικασία αυτή σε καμία άλλη περίπτωση εκτός από εκείνες που αναφέρονται στο άρθρο 32 της οδηγίας 2014/24/ΕΕ.
Ως θεματοφύλακας των Συνθηκών, η Επιτροπή παρακολουθεί στενά τον τρόπο με τον οποίο εφαρμόζονται και υλοποιούνται στην Ελλάδα οι κανόνες της ΕΕ για τις δημόσιες προμήθειες. Η παρακολούθηση αυτή γίνεται μέσω μιας σειράς από εργαλεία που κυμαίνονται από προληπτικά μέτρα, συμπεριλαμβανομένων άτυπων επαφών με τις εθνικές αρχές, οι οποίες θα εντατικοποιηθούν περαιτέρω όσον αφορά τις ελληνικές αρχές, έως στοχευμένες δράσεις επιβολής. Ως προς τις τελευταίες, η Επιτροπή κίνησε στις 26 Ιανουαρίου 2023 διαδικασία επί παραβάσει κατά της Ελλάδας λόγω της μη συμμόρφωσης της εθνικής της νομοθεσίας με τους ενωσιακούς κανόνες για τις δημόσιες προμήθειες, όσον αφορά την ανάθεση συμβάσεων για την προσωρινή εγκατάσταση και λειτουργία μονάδων αφαλάτωσης συγκεκριμένης δυναμικότητας σε νησιά.
