Του Νίκου Ηγουμενίδη*
To όραμα για υγειονομική αυτάρκεια της Κρήτης παραμένει και σήμερα ζωντανό στο τραπέζι. Οι αρμόδιοι κυβερνητικοί παράγοντες επιδιώκουν διαρκώς τα τελευταία χρόνια, όχι απλώς να υποβαθμίσουν και να αποψιλώσουν τις δημόσιες δομές υγείας της Κρήτης, αλλά κυρίως να χαμηλώσουν τον πήχη των προσδοκιών. Ο στόχος για την Κρήτη «να μην καταρρεύσει το δημόσιο σύστημα υγείας» πρέπει να γίνει «κανένα περιστατικό να μην χρειάζεται μετακίνηση εκτός Κρήτης για αντιμετώπιση». Πόσο κοντά ή μακριά όμως βρισκόμαστε από αυτό τον στόχο; Χρειάζεται αρχικά να δούμε τί μας λέει –και τί δεν μας λέει – σήμερα η ηγεσία του Υπουργείου Υγείας.
Σε πρόσφατη απάντησή της στην Βουλή σε επίκαιρη ερώτηση που κατέθεσα για τα θέματα υγείας της Κρήτης, η Αναπληρώτρια Υπουργός Υγείας Ασημίνα Γκάγκα σε μια αποστροφή του λόγου της, υπεραμυνόμενη για την πλήρη στελέχωση των 2 μεγάλων νοσοκομείων της Κρήτης, σημείωσε επί λέξει ότι «σαφώς δεν είναι υποστελεχωμένα ούτε το ΠΑΓΝΗ, ούτε το Βενιζέλειο» (Πρακτικά Ολομέλειας Βουλής, 10 Φεβρουαρίου 2023). Για να υποστηρίξει τη θέση της μάλιστα προσέθεσε ότι «να σας πω ότι το σύνολο των γιατρών που υπηρετούν αυτή τη στιγμή στο ΠΑΓΝΗ είναι 599 και το σύνολο των γιατρών που υπηρετούν στο Βενιζέλειο είναι 305». Οι αριθμοί αυτοί μπορεί να ακούγονται μεγάλοι, αλλά η Αναπληρώτρια Υπουργός δεν μας λέει όλη την εικόνα: Δηλαδή πόσοι είναι οι μόνιμοι ιατροί, πόσες οργανικές θέσεις των νοσοκομείων παραμένουν κενές ή άγονες και, το κυριότερο, ποιες είναι οι σημερινές ανάγκες των 2 νοσοκομείων για την πλήρη στελέχωσή τους.
Ασφαλώς δεν πρόκειται απλώς για μια αναγκαία αριθμητική αύξηση των υπηρετούντων, αλλά και για μια απαιτούμενη ποιοτική προσέγγιση. Οι προσλήψεις θα πρέπει να αποσκοπούν ώστε κάθε κλινική να έχει την επιστημονική επάρκεια για ανταπόκριση στις απαιτήσεις.
Όποιος θέλει να σχεδιάσει για το μέλλον της δημόσιας υγείας στην Κρήτη πρέπει να λάβει υπόψη ότι τα περιστατικά που σήμερα αντιμετωπίζονται εκτός Κρήτης είναι κυρίως Χειρουργικά (Καρδιοχειρουργικά–Νευροχειρουργικά–Αγγειοχειρουργικά–Θωρακοχειρουργικά–Παιδοχειρουργικά). Επομένως, η υγειονομική αυτοτέλεια της Κρήτης, η οποία εκτός των άλλων καλύπτει υγειονομικά και τα νησιά του Νοτίου Αιγαίου, προϋποθέτει την ενίσχυση των αντίστοιχων κλινικών, ώστε με επάρκεια να υπηρετούν τον απαιτούμενο ρόλο τους.
Όσοι είμαστε στην πλευρά της υπεράσπισης του δημόσιου συστήματος υγείας καταλαβαίνουμε ότι η λογική της σημερινής ηγεσίας της Κυβέρνησης κινείται σε άλλη κατεύθυνση. Η ιδιωτικοποίηση μέσω της εμπορευματοποίησης των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας, και της άρσης της πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης για τους γιατρούς του ΕΣΥ, στέλνει σαφέστατο μήνυμα στην κοινωνία. Πρακτικά, όποιος θέλει άμεση πρόσβαση σε υψηλού επιπέδου υπηρεσίες υγείας, θα πρέπει να αδειάζει τον μισθό του σε αντίστοιχο “γρηγορόσημο” είτε προς δημόσια νοσοκομεία είτε προς ιδιωτικές κλινικές και διαγνωστικά κέντρα, με τα οποία μπορούν πλέον να συνεργάζονται και να ασκούν ιδιωτικό έργο και οι γιατροί του ΕΣΥ. Αυτούς τους δρόμους άνοιξε η κυβέρνηση της Δεξιάς – δρόμους που θα έχουν προφανή αντίκτυπο στην υγεία και στην Κρήτη.
Το όραμα μας όμως βρίσκεται στην άλλη όχθη. Το ΠαΓΝΗ – ναυαρχίδα» των δομών του δημόσιου συστήματος υγείας στην Κρήτη – δεν χρειάζεται ΜΑΤ. Χρειάζεται να ενισχυθεί και ως προς τις αναφερόμενες κλινικές και ως προς τις υποδομές, δηλαδή με χειρουργικά τραπέζια, με μονάδα αιμοδυναμικού εργαστηρίου κ.ά. Η πλήρης δραστηριότητα των αναφερόμενων Χειρουργικών Κλινικών είναι βέβαιο πως θα οδηγήσει σε αύξηση των απαιτήσεων. Επομένως, θα πρέπει να αυξηθούν και τα κρεβάτια ΜΕΘ. Σε μια προοπτική υγειονομικής αυτάρκειας ανοιχτό μένει το ερώτημα εάν θα αυξηθούν σε όλα τα νοσοκομεία της Κρήτης ή θα δημιουργηθούν εξειδικευμένες ΜΕΘ (Καρδιοχειρουργικής – Καρδιολογικής, Νευροχειρουργικής, Θωρακοχειρουργικής – Αγγειοχειρουργικής). Παράλληλα, απαιτείται η αναβάθμιση του ΕΚΑΒ με μόνιμη παρουσία ασθενοφόρου πτητικού μέσου στην Κρήτη, ενώ επίσης χρειάζεται και πλωτό μέσο, ειδικά σε περιοχές στο Νότο με «ανεπαρκές» οδικό δίκτυο.
Το βασικό και αντικειμενικό επιστημονικό εργαλείο στην όποια προσπάθεια μας παραμένει ο Χάρτης Υγείας της Κρήτης. Με βάση το Χάρτη Υγείας προκύπτουν οι βασικές αλλαγές που θα πρέπει να δρομολογηθούν και στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας λαμβάνοντας υπόψη τις τάσεις μετακίνησης του πληθυσμού και τις πραγματικές ανάγκες ανά περιοχή. Για παράδειγμα, η πρόσφατη απόφαση θεσμοθέτησης του Περιφερειακού Ιατρείου (ΠΙ) στις Στάβιες, ενταγμένο στο Κ.Υ. Χάρακα- αίτημα που παλέψαμε μαζί με την τοπική κοινωνία – είναι μια απόφαση που βρίσκεται σε συμφωνία με τον Χάρτη Υγείας της Κρήτης. Δεν αρκεί όμως μόνον αυτό. Χρειάζεται να προχωρήσει η λειτουργία του ΠΙ της Γέργερης με μόνιμο προσωπικό 2 γιατρούς και τουλάχιστον 1 νοσηλευτή, η πλήρης λειτουργία του θεσμοθετημένου Πολυδύναμου Περιφερειακού Ιατρείου (ΠΠΙ) Τυμπακίου, να θεσμοθετηθεί το ΠΙ στα Μάταλα. Όσον αφορά τις υποδομές, εκκρεμούν τα κτήρια των ΠΙ στον Κερατόκαμπο και στην Ψαρή Φοράδα, του ΚΥ Βιάννου. Ειδικά για το ΠΙ Κερατοκάμπου, ακόμη να απαντήσει το Υπουργείο Υγείας σε ερώτηση που έχουμε υποβάλλει.
Σε κάθε ΚΥ, υπάρχει ΠΙ όπου θα πρέπει να θεσπιστεί η 16ωρη (από 07:00 έως 23:00) λειτουργία. Πρόκειται για τα ΠΙ Αγ. Δέκα του ΚΥ Μοιρών, Ασημίου του ΚΥ Χάρακα, Αρχανών του ΚΥ Αρκαλοχωρίου, Εμπάρου του ΚΥ Βιάννου. Εκκρεμούν επίσης τα ΚΥ στους δήμους Χερσονήσου και Μαλεβιζίου. Πρόκειται για δομές του ΕΣΥ, των οποίων οι αναβαθμίσεις θα οδηγήσουν σε συνολική ενίσχυση και βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας. Και βέβαια, η αναβάθμιση τους απαιτεί και προϋποθέτει πολιτική βούληση. Υπάρχουν και άλλα πολλά θέματα, που απαιτούν πρώτα από όλα πολιτική βούληση. Είναι αδιανόητο για παράδειγμα να υπάρχει έγκριση και απόφαση από τον Περιφερειάρχη Κρήτης για προμήθεια καρεκλών γυναικολογικής χρήσης των Κέντρων Υγείας και των Περιφερειακών Ιατρείων (απόφαση – ικανοποίηση αιτήματος των μαιών που εργάζονται στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας του Ηρακλείου), και ακόμη μέχρι σήμερα να μην έχει εκκινήσει η διαδικασία από τους παράγοντες του Υπουργείου Υγείας και την διοίκηση της Υγειονομικής Περιφέρειας της Κρήτης. Αυτή η καθυστέρηση ποιόν αλήθεια ευνοεί;
Είναι σαφές ότι το Δημόσιο Σύστημα Υγείας, χρειάζεται αλλαγή ρότας της κεντρικής πολιτείας. Δεν μπορεί να ανταποκριθεί και να ικανοποιήσει τις υγειονομικές ανάγκες του πληθυσμού, στο “εχθρικό” περιβάλλον των ιδεοληψιών της Δεξιάς Μπορούμε να σχεδιάσουμε και να εργαστούμε για την αυτάρκεια της δημόσιας περίθαλψης στην Κρήτη για την εξυπηρέτηση των πολιτών και των επόμενων γενεών. Σε ένα τέτοιο εμβληματικό, οραματικό στόχο, θα πρέπει να υποτάξουμε και τις όποιες παρεμβάσεις μας, για θεραπεία των σημερινών ανεπαρκειών και ελλείψεων του συστήματος. Αυτός πρέπει να είναι και ο δρόμος παρέμβασης της Αριστεράς. Ξέρουμε καλά ότι όσο πιο ισχυρό είναι το δημόσιο σύστημα υγείας τόσο πιο θωρακισμένη και ασφαλής υγειονομικά είναι η κοινωνία.
* Ο Νίκος Ηγουμενίδης είναι Βουλευτής Ηρακλείου του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία και τo άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Νέα Κρήτη», 8 Μαρτίου 2023
