Ερώτηση προς την Υπουργό Πολιτισμού & Αθλητισμού με πρωτοβουλία του Χάρη Μαμουλάκη και τη συνυπογραφή των βουλευτών Ηρακλείου και της Σίας Αναγνωστοπούλου
Την αναγκαιότητα ανάδειξης των σπηλαίων της περιοχής των Καλεσών αναδεικνύει με την κατάθεση Ερώτησης προς την Υπουργό Πολιτισμού & Αθλητισμού ο αν. Τομεάρχης Ανάπτυξης & Επενδύσεων Κ.Ο. ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχία, Βουλευτής Ηρακλείου Χάρης Μαμουλάκης, με την συνυπογραφή της Τομεάρχη Σίας Αναγνωστοπούλου και των Βουλευτών Σωκράτη Βαρδάκη και Νίκου Ηγουμενίδη.
«Ο οικισμός των Καλεσών διαθέτει σπηλιές από την Μινωική εποχή, οι οποίες μεταγενέστερα διαμορφώθηκαν με λαξευτές καμάρες από τους Ενετούς» αναφέρει σε δήλωσή του ο Χάρης Μαμουλάκης, τονίζοντας: «Ο πλούτος των λαξευτών σπηλαιώσεων θα μπορούσε να αξιοποιηθεί για την αρχαιολογική, πολιτιστική και τουριστική ανάδειξη της περιοχής. Ωστόσο, παραμένει αναξιοποίητος και σχεδόν άγνωστος στερώντας από την ευρύτερη περιοχή ένα σημαντικό συγκριτικό αναπτυξιακό πλεονέκτημα. Γι’ αυτό και φέρνουμε το θέμα στη Βουλή, ζητώντας από την αρμόδια Υπουργό να παράσχει τους απαιτούμενους πόρους στη Τοπική Αυτοδιοίκηση, καθώς και να προβεί σε ενέργειες ανάδειξης των σπηλαίων».
Όπως αναφέρεται στην Ερώτηση, σύμφωνα με ρεπορτάζ του τοπικού τύπου (εφημ. Φωνή του Μαλεβιζίου») εικάζεται πως τα σπήλαια αριθμούν έως και 200, αρκετά εκ των οποίων έχουν μακρύ παρελθόν. Σύμφωνα με εκτίμηση του αρχιτέκτονα Ηρακλή Πυργιανάκη κατασκευάστηκαν από το 1400 έως και το 700 π.Χ. και επρόκειτο για θαλαμοειδείς οικογενειακούς τάφους, μικρών συνήθως διαστάσεων αφού η διάμετρος τους δεν ξεπερνά τα τρία μέτρα και το ύψος τους τα 2,5 μέτρα. Σε αρκετά υπάρχουν διαμορφωμένες στα τοιχώματα και λαξευμένες εσοχές ή πεζούλια όπου τοποθετούσαν αντικείμενα με τα οποία συνόδευαν τις ταφές. Παράλληλα, σε τέτοιους τάφους τοποθετούσαν λάρνακες με τον νεκρό ή τεφροδόχους, μετά την καύση του νεκρού, καθώς η περίοδος κατασκευής των τάφων-σπηλαίων συμπίπτει με την περίοδο που οι πρόγονοι μας έκαιγαν τους νεκρούς τους και μάλιστα, όχι όλους αλλά τους πλέον επιφανείς, τους αθλητές και πολεμιστές.
ΕΡΩΤΗΣΗ
Προς την κ. Υπουργό Πολιτισμού και Αθλητισμού
Θέμα: «Η σημασία ανάδειξης των σπηλαίων στην περιοχή των Καλεσών του Δήμου Μαλεβιζίου»
Ο παραδοσιακός οικισμός Καλέσα, του δήμου Μαλεβιζίου της Περιφερειακής Ενότητας Ηρακλείου Κρήτης, είναι κτισμένος σε έναν λόφο 3 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά του Γαζίου. Ο οικισμός διαθέτει σπηλιές από την Μινωική εποχή, οι οποίες μεταγενέστερα διαμορφώθηκαν με λαξευτές καμάρες από τους Ενετούς. Ο πλούτος των λαξευτών σπηλαιώσεων θα μπορούσε να αξιοποιηθεί για την αρχαιολογική, πολιτιστική και τουριστική ανάδειξη της περιοχής. Ωστόσο, παραμένει αναξιοποίητος και σχεδόν άγνωστος.
Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με ρεπορτάζ της 2ης Φεβρουαρίου 2023 στο έντυπο «Η Φωνή του Μαλεβιζίου» εικάζεται πως τα σπήλαια αριθμούν έως και 200, αρκετά εκ των οποίων έχουν μακρύ παρελθόν. Σύμφωνα με εκτίμηση του αρχιτέκτονα Ηρακλή Πυργιανάκη κατασκευάστηκαν από το 1400 έως και το 700 π.Χ. και επρόκειτο για θαλαμοειδείς οικογενειακούς τάφους, μικρών συνήθως διαστάσεων αφού η διάμετρος τους δεν ξεπερνά τα τρία μέτρα και το ύψος τους τα 2,5 μέτρα. Σε αρκετά υπάρχουν διαμορφωμένες στα τοιχώματα και λαξευμένες εσοχές ή πεζούλια όπου τοποθετούσαν αντικείμενα με τα οποία συνόδευαν τις ταφές. Παράλληλα, σε τέτοιους τάφους τοποθετούσαν λάρνακες με τον νεκρό ή τεφροδόχους, μετά την καύση του νεκρού, καθώς η περίοδος κατασκευής των τάφων-σπηλαίων συμπίπτει με την περίοδο που οι πρόγονοι μας έκαιγαν τους νεκρούς τους και μάλιστα, όχι όλους αλλά τους πλέον επιφανείς, τους αθλητές και πολεμιστές. Για την κατασκευή των θαλαμοειδών τάφων επιλέγονταν εδάφη από μάργες, που ήταν εύκολο να σκαφτούν. Έτσι, αρχικά σκαλίζονταν σε αυγοειδή μορφή και στη συνέχεια, για να σταθεροποιηθούν οι κοίλες εσωτερικές επιφάνειες, έβαζαν φωτιά για να δημιουργηθεί κρούστα από το καμένο χώμα που να εμποδίζει τη σκόνη να πέφτει από τα τοιχώματα των σπηλαίων. Σε μεταγενέστερους χρόνους, και με την ίδια ακριβώς τεχνική, κατασκευάζονταν σπήλαια και για άλλες χρήσεις όπως, πρόχειρη κατοίκηση, χώρους αποθήκευσης και σταβλισμού ζώων κ.α..
Με δεδομένα τα παραπάνω και σε συνδυασμό με το ότι από αρχαιολογική, πολιτιστική και αρχιτεκτονική άποψη η ανάδειξη των εν λόγω σπηλιών θα αποτελούσε σημαντικό πόλο έλξης ερωτάται η αρμόδια κ. Υπουργός:
- Σε ποιες ενέργειες προτίθεστε να προβείτε προκειμένου για την ανάδειξη των σπηλαίων στην περιοχή των Καλεσών Ηρακλείου Κρήτης;
- Προτίθεστε να παρέχετε τους απαιτούμενους πόρους στη τοπική αυτοδιοίκηση για την ανάδειξη των σπηλαίων της περιοχής Καλεσών του Δήμου Μαλεβιζίου;
Οι Ερωτώντες Βουλευτές
Μαμουλάκης Χάρης
Αναγνωστοπούλου Σία
Βαρδάκης Σωκράτης
Ηγουμενίδης Νίκος
