Της Ελευθερίας Μηλάκη
Η σκηνή είναι από ένα παλιό βιβλίο αγγλικών. O Τσαρλς, γονατίζει μπροστά στη Φιόνα και της ζητάει να τον παντρευτεί. Εκείνη όμως αρνείται.
- Please marry me, Fiona! (σε παρακαλώ παντρέψου με, Φιόνα) I want you, I need you, I love you! (σε θέλω, σε χρειάζομαι, σ’ αγαπώ)
- I’m sorry Charles, but I can’t… (λυπάμαι Τσαρλς, αλλά δεν μπορώ), I like you, I like you a lot, but I don’t love you… (μου αρέσεις, σε συμπαθώ πολύ, αλλά δεν σε αγαπώ…)
- Do you love another man, Fiona? (Αγαπάς κάποιον άλλο, Φιόνα;)
- Yes, Charles, I do. James… (Ναι Τσαρλς, τον Τζέημς)
- Not James Milton! (Δεν νομίζω να είναι ο Τζέημς Μίλτον;)
- Yes, James Milton… (Ναι, αυτός…)
- But he doesn’t want you, he is engaged. (μα αυτός δεν σε θέλει, είναι αρραβωνιασμένος)
- I know. (το ξέρω)
- But Fiona, James isn’t a rich man… I can give you everything… What do you want? Clothes? Money? Travel? A big house? (μα Φιόνα, ο Τζέημς δεν είναι πλούσιος, εγώ μπορώ να σου δώσω τα πάντα. Τι θέλεις; Ρούχα; Ταξίδια; Λεφτά; Μεγάλο σπίτι;)
- No Charles, I don’t want those things. I only want James… (όχι Τσαρλς, δεν θέλω αυτά τα πράγματα. Θέλω μόνο τον Τζέημς…)
Και έτσι νίκησε μια ρομαντική ιστορία αγάπης, έζησαν αυτοί καλά (ας το ελπίσουμε) και εμείς καλύτερα! Αυτά συμβαίνουν στα μυθιστορήματα και στις ταινίες. Στην πραγματική ζωή τα πράγματα είναι αρκετά πιο περίπλοκα. Δεν γνωρίζω καμία γυναίκα, τουλάχιστον των τελευταίων διακοσίων χρόνων, που να ξεκίνησε εξαρχής λέγοντας «πού είναι ένας καλός, όμορφος και φτωχός νέος, αυτό έψαχνα»! Ειδικά όταν υπάρχει έντονη φιλοδοξία και έχει γίνει επένδυση για τη μόρφωση, την εμφάνιση ή και για την προίκα της κοπέλας, οι προσδοκίες είναι μεγάλες. Για να μιλήσω για μένα, αν έπαιζα σε ταινία θα ήμουν κάτι ανάμεσα σε Ρένα Βλαχοπούλου και Μπρίτζετ Τζόουνς… Έρχεται η στιγμή που βαριέσαι τους «γαμπρούς της συμφοράς»… Και εκείνη τη στιγμή εμφανίζεται ο «Τζέημς» της ιστορίας. Μια μικρή λεπτομέρεια: Είναι άνεργος και καθόλου «φτιαγμένος»… Τώρα; Ο σεξισμός του συστήματος θέλει μια κοπέλα της διπλανής πόρτας να ερωτεύεται δυναμικό και πετυχημένο κύριο. Το αντίθετο είναι απαράδεκτο, επικίνδυνο, ντροπιαστικό. Θα ήταν πολύ πιο λογικό μια ευκατάστατη παντρεμένη κυρία να απατά τον πλούσιο σύζυγό της με έναν άφραγκο, ενδεχομένως και περιθωριακό νεαρό. Δεν μπορεί κανείς να τη βγάλει εύκολα καθαρή με μια σφραγίδα ατυχίας. Παλιά η σφραγίδα έλεγε «γεροντοκόρη». Χωρίς το γάμο, έμενε στο ράφι, δεν είχε τρόπο ζωής ούτε τρόπο βιοπορισμού. Τώρα η σφραγίδα μπαίνει όταν η γυναίκα είναι πιο «πετυχημένη» από τον άντρα, είναι μια θλίψη, μια βαριά θλίψη που την έχω δει στα βλέμματα πολλών δυναμικών και πετυχημένων γυναικών, οι οποίες απλά δεν εφάρμοσαν το παραμύθι της Σταχτοπούτας, όχι γιατί δεν ήθελαν, αλλά γιατί απλά κάποια στιγμή βαρέθηκαν ή εμφανίστηκε κάποιος που μπορείς να τον ερωτευτείς και μόνο για την παρουσία του, χωρίς την «πραμάτεια» του…
Και μετά περνούν από την κόλαση. Και ξέρετε ποιο είναι το χειρότερο σενάριο; Είναι όταν ο ένας ή ο άλλος δεν μπορέσει ποτέ να απεκδυθεί αυτή την παράνοια, αυτό το Obsession (εμμονή) και αυτό τον εμποδίσει να έχει μια υγιή συναισθηματική σύνδεση με τα ίδια του τα παιδιά… Διάβασα σε ένα γερμανικό περιοδικό για μία γυναίκα που η μητέρα της ήταν κρυφός νάρκισσος, εγωκεντρική, το παιδί ένιωθε ότι της είναι βάρος, εμπόδιο, δεν έλαβε ποτέ από τη μητέρα ένα χάδι, ένα λόγο επαίνου ή παρηγοριάς, ενώ επιβάρυνε τον πατέρα και το παιδί με την αλλοφροσύνη και τα ξεσπάσματά της… Και η ίδια είχε στερηθεί τη στοργή και την τρυφερότητα. Την ανθρώπινη ζεστασιά τη χρειάζονται όλοι… Τώρα έχει στενέψει η έννοια της αγάπης και ορίζεται συχνά ως «οικονομική άνεση». Στην αγάπη αλαφραίνουν όλα μας ενημερώνει κάποια επώνυμη που με το γάμο της κέρδισε, ξανά, κοινωνικά και οικονομικά οφέλη. Πόσο τυχερή πρέπει να είναι κάποια, ώστε να πέσει μόλις δει ΤΟΝ θεό και συγχρόνως να είναι και ο «κατάλληλος»… Έπιασε το τζόκερ!
Γιατί τόσος πόνος; Με τον καιρό και με τις κατάλληλες κρατικές πολιτικές μπορούν να ζήσουν και να ευτυχήσουν ακόμα και τα ζευγάρια που δεν είναι «έτοιμα» από την αρχή ή που ο ένας από τους δύο ή και οι δύο δεν είναι «φτιαγμένοι»… Γιατί να περάσει όλη η ζωή με την αυτολύπηση ότι ξέρεις εγώ άξιζα κάτι καλύτερο. Και μπορεί ο Ξανθόπουλος και η Μάρθα Βούρτση να έκαναν την αυτολύπηση τέχνη, προσδίδοντας στην κλάψα πολυτέλεια και χλιδή, όμως στα πραγματικά νοικοκυριά είναι κακό να υπάρχει κακή ατμόσφαιρα, γιατί την εισπράττουν και τα παιδιά σαν σφουγγάρια. Είναι άδικο να έχεις ένα χαρισματικό παιδί και να το κάνεις να νιώθει ενοχές. Όταν τα παιδιά και οι έφηβοι δεν είναι καλά, ρωτάνε άραγε οι ειδικοί μήπως το πρόβλημα το έχει το σύστημα του γάμου των γονιών ή εμφανίζονται ως ιδανική οικογένεια;
Είδα ένα όνειρο. Ήταν τόσο ζωντανό που δύσκολα μπορούσα το πρωί να πιστέψω ότι ήταν όνειρο. Σε ένα καφέ στην Αθήνα συνάντησα την πολύτεκνη μητέρα σύζυγο γνωστού σταρ της μπάλας. Η ίδια έγινε γνωστή για τη νίκη της στα καλλιστεία. Ήταν πάρα πολύ γλυκιά και ευγενική, μιλήσαμε. Ο Λάκης Γαβαλάς παρουσιάζοντας το βιβλίο του δηλώνει «εγώ πιστεύω στα παραμύθια». Υπάρχουν τελικά παραμύθια; Ή υπάρχει μια καλοζυγισμένη λογική απόφαση ζωής, με σκοπό να φτιαχτεί μια ζωή σαν παραμύθι; Και οι τρελοί; Οι αυτοκαταστροφικοί που δεν είχαν την ευχή κανενός, πόσο μάλλον των δικών τους; Αυτοί είπαμε, πέρασαν μέσα από την κόλαση, βγήκαν ζωντανοί και με ατσάλινο πείσμα σε μια κοινωνία κομπάρσων, όπου οι αληθινοί ήρωες είναι αυτό ακριβώς που λέει η λέξη: Ήρωες. Με αυτούς ασχολούνται δυστυχώς οι ταινίες, τα βιβλία, η ποίηση, κάθε μορφή τέχνης, από τον Ερωτόκριτο ως το Ρωμαίο και την Ιουλιέττα. Η απλή βαλτώδης ροδοστρωμένη ευτυχία δεν παρουσιάζει ενδιαφέρον, παρά μόνο για τα γυαλιστερά έντυπα που πουλάνε κυριολεκτικά κάθε λαμπερό γάμο, εγκυμοσύνη, παιδιά, βαφτίσεις, μέχρι και κηδείες.
Συμφέρει στον κόσμο του θεάματος οικονομικά – επαγγελματικά το παραμύθι, είτε έχει χάπι εντ είτε όχι. Υπάρχει όμως και άλλη μια κατηγορία τραγικών ηρώων. Αυτοί που εγκατέλειψαν τον/την αγαπημένο/η τους για κάποιον πιο ευκατάστατο, σπάνια είχαν καλή τύχη, εκτός από συγκεκριμένες συνειδητοποιημένες εξαιρέσεις. Να είναι η κατάρα «του προδομένου ο πόνος της καρδιάς», να είναι η αλήθεια του τραγουδιού «τα ψηλά τα σκαλοπάτια όσες τα ανεβήκανε, βρήκαν πλούτη, μεγαλεία, μα καρδιά δεν βρήκανε;» Ισοτιμία. Η μαγική λέξη των σχέσεων. Να βρίσκονται και οι δύο στο ίδιο ύψος, να μπορούν να κοιτάζονται στα μάτια. Δεν θέλεις αφεντικό, κάποιο να σε αγαπά και να τον αγαπάς θέλεις.
