Επιγραφές – ταυτότητες των ελαιόδεντρων, που χαρακτηρίζονται «Δέντρα Κληρονομιάς»
Μία νέα πρωτοβουλία για τη διατήρηση και την ανάδειξη των αρχαίων ελαιόδεντρων ξεκίνησε στην Κρήτη. Ο γλύπτης Μανώλης Χαρκούτσης, σε συνεργασία με τοπικές κοινωνίες και με την υποστήριξη της εταιρείας Κ. Μπαντουβάς Α.Ε, τοποθετεί γλυπτά – μονόλιθους κοντά σε αρχαίες ελιές ηλικίας χιλιάδων ετών, ζωντανά μνημεία της φύσης. Είναι επιγραφές – ταυτότητες των ελαιόδεντρων, που χαρακτηρίζονται «Δέντρα Κληρονομιάς».
Ήδη, τα πανάρχαια δέντρα, έχουν «διανύσει» χιλιετίες. Από τα βάθη των αιώνων κάθε γενιά κληρονομεί τις αρχαίες ελιές από την προηγούμενη, για να τις αποδώσει στην επόμενη.
Ο πρώτος μονόλιθος τοποθετήθηκε λίγο έξω από το χωριό Φουρφουράς Αμαρίου Ρεθύμνης, όπου ζουν ελαιόδεντρα χιλιάδων ετών, τα οποία με δοτικότητα προσφέρουν τους καρπούς τους στον άνθρωπο. Αποτελούν αρχαία, που δεν χρειάζεται να σκάψουμε για να τα βρούμε, ζουν πάνω στη γη κι είναι θεόρατα. Είναι χαρακτηριστικό ότι αρκετά από αυτά τα δέντρα, έχουν περίμετρο κορμού πάνω 15 μέτρα !
Στη διαδικασία της τοποθέτησης του έργου, σημαντική ήταν η συμπαράσταση της ενορίας και του πολιτιστικού συλλόγου Φουρφουρά. Ο εφημέριος Φουρφουρά πατήρ Παντελής Διαμαντάκης σχολιάζει την ιερότητα των ελαιόδεντρων και του τόπου που τις φιλοξενεί και προσθέτει : «Οι υπεραιωνόβιες ελιές, ποικιλίας θρούμπα, είναι μέσα στην καθημερινότητά μας, έχουμε συνηθίζει να ζούμε κοντά τους. Τις κληρονομήσαμε από τους προγόνους μας και θα τις παραδώσουμε στην επόμενη γενιά. Είναι σημαντική η πρωτοβουλία για την τοποθέτηση των πέτρινων επιγραφών, ούτε που είχαμε φανταστεί ότι θα γινόταν κάτι τέτοιο στον τόπο μας».
Θα ακολουθήσει η τοποθέτηση ενός ακόμα γλυπτού – μονόλιθου κοντά στην αρχαία ελιά των Κάτω Ασιτών Ηρακλείου, πάντα με την χορηγία της εταιρείας Κ. Μπαντουβάς Α.Ε. και με τη συμβολή της κοινότητας και του πολιτιστικού συλλόγου, καθώς και του ιδιοκτήτη του δέντρου Ζαχαρία Λεστάκη. Εκεί μάλιστα, μέσα στον κορμό του ελαιόδεντρου, στήθηκε γλέντι από παρέα δώδεκα ανθρώπων, στις 26 Νοεμβρίου, με αφορμή την παγκόσμια ημέρα ελιάς.
Εκ μέρους της εταιρείας η Δέσποινα Μπαντουβά τόνισε την ανάγκη να διατηρηθούν και να αναδειχθούν οι υπεραιωνόβιες ελιές, ως Μνημεία της Φύσης. «Τα δέντρα αυτά, είναι μέρος της ιστορίας του τόπου μας. Αποτελούν την πολιτισμική μας κληρονομιά, που συνδέει το χθες με το σήμερα. Συμβάλουν στην διατήρηση της ιστορικής μνήμης, της λαϊκής παράδοσης και του πολιτισμού μας, στοιχεία τα οποία στην εποχή μας ολοένα και χάνονται. Είναι απαραίτητο να γνωρίζουμε την ιστορία μας, για να σχεδιάζουμε σωστά το μέλλον» επεσήμανε η Δέσποινα Μπαντουβά.
Ο γλύπτης Μανώλης Χαρκούτσης χαρακτηρίζει το όλο εγχείρημα ως «Τέχνη κατ΄αγρόν». Τα γλυπτά που δημιουργεί, παραπέμπουν σε βιβλία, πράγμα που υποδηλώνει την ιστορικότητα των Μνημείων της Φύσης, τις πανανθρώπινες αξίες οι οποίες συνδέονται με το δέντρο της ελιάς, ως σύμβολο ειρήνης και ευγενούς άμιλλας, τις ιστορίες και τους θρύλους που ακολουθούν το καθένα από αυτά τα ελαιόδεντρα.
Όπως λέει ο Μανώλης Χαρκούτσης «από αυτά τα δέντρα οι νέες γενιές επιστημόνων θα μπορούν να αντλήσουν πληροφορίες για το περιβάλλον και για την κλιματική αλλαγή, καθώς η επιστήμη εξελίσσεται. Για να το κάνουν πρέπει να επιβιώσουν αυτά τα δέντρα». Ο Μ. Χαρκούτσης σχολιάζει ότι «χρέος μας είναι να τα διατηρήσουμε και να τα κληροδοτήσουμε στις επόμενες γενιές. Κι αφού στην Ελλάδα, μέχρι σήμερα, δεν καταφέραμε με έναν νόμο να τα προστατεύσουμε, όπως γίνεται σε άλλες μεσογειακές χώρες, ας αναλάβει η τέχνη να το κάνει. Αυτή η προσπάθεια προσβλέπει στην ευαισθητοποίηση και την κατανόηση της αξίας αυτών των δέντρων από τις τοπικές κοινωνίες και τους επισκέπτες τους, με ιμάντα την τέχνη», καταλήγει ο Μ. Χαρκούτσης.
