Ένα σημαντικό επίτευγμα στο πεδίο της αστρονομίας και της αστροφυσικής ανακοίνωσαν σήμερα οι επιστήμονες: τη «φωτογράφηση» για πρώτη φορά της τεράστιας μαύρης τρύπας που βρίσκεται στο κέντρο του δικού μας γαλαξία.
Το επίτευγμα-ορόσημο κατέστη εφικτό από το Τηλεσκόπιο Ορίζοντα Γεγονότων (Event Horizon Telescope-EHT) και η ανακοίνωση έγινε με συνεντεύξεις Τύπου ταυτόχρονα σε πολλές χώρες (ΗΠΑ, Γερμανία, Χιλή, Ιαπωνία, Μεξικό, Ν. Κορέα, Κίνα κα) από τις ερευνητικές ομάδες της μεγάλης κοινοπραξίας του ΕΗΤ, σε συνεργασία με το Εθνικό Ίδρυμα Επιστημών των ΗΠΑ, το Ευρωπαϊκό Νότιο Παρατηρητήριο (ESO) και άλλους επιστημονικούς φορείς.
Η μαύρη τρύπα στο κέντρο του σπειροειδούς γαλαξία μας, γνωστή με το όνομα Τοξότης Α*, απέχει περίπου 26.000 έτη φωτός από τη Γη, έχει μάζα περίπου 4 εκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από τον Ήλιο και καταναλώνει μια τεράστια ποσότητα υλικών (σκόνης, αερίων και ολόκληρων άστρων) που έλκονται από την πανίσχυρη βαρυτική έλξη της.
Η ίδια η μαύρη τρύπα είναι εξ ορισμού αόρατη, όμως το υλικό που περιφέρεται γύρω της θερμαίνεται σε ακραίες θερμοκρασίες και εκπέμπει ισχυρό φως. Στο κέντρο της εικόνας, διακρίνεται μια σκοτεινή κηλίδα που ονομάζεται «σκιά», ή σιλουέτα, της μαύρης τρύπας, τυλιγμένη σε ακτίνες φωτός που έχουν καμφθεί από το πανίσχυρο βαρυτικό πεδίο της.
Η θεαματική εικόνα παρουσιάστηκε την Πέμπτη με ταυτόχρονες συνεντεύξεις Τύπου σε έξι χώρες, μια ασυνήθιστη πρακτική που ανακλά τη σημασία της μελέτης.
Περίπου 300 αστρονόμοι από όλο τον κόσμο παρουσιάζουν τα ευρήματα σε ειδικό τεύχος του Astrophysical Journal Letters.
Οι νέες παρατηρήσεις, επισημαίνουν οι ερευνητές, βρίσκονται σε απόλυτη συμφωνία με τις θεωρητικές προβλέψεις: « Μείναμε έκπληκτοι από το πόσο καλά ταιριάζει το μέγεθος του δακτυλίου με τις προβλέψεις της Γενικής Σχετικότητας του Αϊνστάιν» δήλωσε σε δελτίο Τύπου ο Τζέρι Μπάουερ της Σινικής Ακαδημίας της Ταϊπέι, μέλος της ομάδας.
«Οι άνευ προηγουμένου παρατηρήσεις μας βελτιώνουν σημαντικά τις γνώσεις μας για το τι συμβαίνει στο κέντρο του Γαλαξία μας, και προσφέρουν νέα στοιχεία για το πώς αυτές οι γιγάντιες μαύρες τρύπες αλληλεπιδρούν με το περιβάλλον τους».
Το ΕΗΤ, που ξεκίνησε το 2012, είναι ένα «εικονικό» τηλεσκόπιο, αποτελούμενο από ένα παγκόσμιο δίκτυο συνεργαζομένων παρατηρητηρίων που από κοινού έχουν πολύ μεγαλύτερες δυνατότητες, όντας έτσι ικανό να παρατηρήσει άμεσα μια μαύρη τρύπα ή πιο σωστά το κοντινό περιβάλλον της.
Το 2019 οι επιστήμονες του ΕΗΤ είχαν αποκαλύψει την πρώτη «φωτογραφία» μαύρης τρύπας (ουσιαστικά ενός καυτού φωτεινού δακτυλίου πέριξ του σκοτεινού κέντρου της από όπου δεν μπορεί να «δραπετεύσει» το φως), στο κέντρο ενός άλλου γαλαξία, του Messier 87 (M87), σε απόσταση 54 εκατομμυρίων ετών φωτός. Η εν λόγω μαύρη τρύπα εκτιμάται ότι έχει πολύ μεγαλύτερη μάζα, περίπου 6,5 δισεκατομμύρια φορές μεγαλύτερη του Ήλιου.
