Στον αντίκτυπο του πολέμου στην Ουκρανία εστιάζει μεταξύ άλλων το σχέδιο συμπερασμάτων του Eurogroup, σχετικά με τις δημοσιονομικές κατευθύνσεις για το 2023. Όπως τονίζεται στη σχετική ανακοίνωση, η αβεβαιότητα έχει αυξηθεί σημαντικά, καθώς οι συνέπειες του πολέμου έρχονται να προστεθούν στους κινδύνους που απορρέουν από τα προβλήματα της αλυσίδας εφοδιασμού, τις υψηλότερες τιμές της ενέργειας και τον πληθωρισμό που παραμένει αυξημένος.
Ωστόσο, παρά το κλίμα αβεβαιότητας, το Eurogroup προχωρά σε συστάσεις προς τα κράτη-μέλη, τα οποία κατηγοριοποιεί σε δύο ταχύτητες, ανάλογα με το ύψος του χρέους τους. Αν και υιοθετεί γενικά σκληρή δημοσιονομική γραμμή, αφήνει ανοιχτό ένα παράθυρο ευελιξίας, όπως είχαν κάνει πρόσφατα οι επίτροποι Ντομπρόβσκις και Τζεντιλόνι.
Συγκεκριμένα, το σχέδιο συμπερασμάτων αναφέρει ότι στα κράτη-μέλη με υψηλό δημόσιο χρέος (όπως είναι η Ελλάδα), η έναρξη μιας σταδιακής δημοσιονομικής προσαρμογής για τη μείωση του δημόσιου χρέους τους «είναι κατάλληλη, εφόσον το επιτρέπουν οι συνθήκες». Από την άλλη πλευρά, τα κράτη-μέλη με χαμηλό και μεσαίο χρέος «θα πρέπει να δώσουν προτεραιότητα στην επέκταση των δημόσιων επενδύσεων, όπου αυτό είναι απαραίτητο».
Ζητείται επίσης από όλα τα κράτη-μέλη «να αυξήσουν την ανθεκτικότητα των οικονομιών τους και να προωθήσουν και να προστατεύσουν επενδύσεις υψηλής ποιότητας που χρηματοδοτούνται από το κράτος».
Σε κάθε περίπτωση, η ανακοίνωση του Eurogroup αφήνει θολό το τοπίο όσον αφορά τη δημοσιονομική ευελιξία, το οποίο (τοπίο) αναμένεται να ξεκαθαρίσει μετά το φετινό Ιούλιο, σε μια μελλοντική συνεδρίαση των Ευρωπαίων.
Το σχέδιο συμπερασμάτων του Eurogroup
Ύστερα από δύο χρόνια που η Ε.Ε. βρίσκεται υπό την επήρεια της πανδημίας Covid-19, βρίσκεται αντιμέτωπη με μια κρίσιμη στιγμή που προκλήθηκε από την απρόκλητη και αδικαιολόγητη ρωσική στρατιωτική επίθεση κατά της Ουκρανίας. Το Eurogrouop υποστηρίζει πλήρως όλες τις ενέργειες και τις κυρώσεις που λαμβάνονται από την ΕΕ και τους συμμάχους της κατά του επιτιθέμενου. Αναγνωρίζουμε επίσης ότι ενδέχεται να απαιτηθούν πρόσθετα οικονομικά μέτρα για τη στήριξη της Ουκρανίας και την προστασία των βασικών αξιών της ΕΕ.
Τα θεμελιώδη μεγέθη της οικονομίας της Ευρωζώνης είναι ισχυρά. Οι χειμερινές προβλέψεις της Επιτροπής για το 2022 που δημοσιεύθηκαν στις 10 Φεβρουαρίου 2022 επιβεβαίωσαν ότι η οικονομία ανέκαμψε έντονα από την πανδημία Covid-19, με την παραγωγή να εκτιμάται ότι θα είναι πάνω από τα προ της κρίσης επίπεδα μέχρι το τέλος του 2022 σε όλα τα κράτη μέλη και με την ανεργία να φτάνει σε χαμηλό επίπεδο ρεκόρ μέχρι το τέλος του 2021, παρά τη συνεχιζόμενη υψηλή αβεβαιότητα σχετικά με την εξέλιξη της πανδημίας. Το γεγονός αυτό αναδεικνύει την επιτυχία των ταχέων, σημαντικών και καλά συντονισμένων δράσεων πολιτικής μας σε επίπεδο ΕΕ, ζώνης ευρώ και κρατών μελών. Τα μέτρα πολιτικής ήταν καλά βαθμονομημένα και η δημοσιονομική και η νομισματική πολιτική συνεργάστηκαν για να διευκολύνουν αυτή την ταχεία ανάκαμψη.
Ωστόσο, η αβεβαιότητα έχει αυξηθεί σημαντικά. Ο οικονομικός αντίκτυπος του πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας δεν έχει ακόμη προσδιοριστεί και προστίθεται στους κινδύνους που απορρέουν από τα συνεχιζόμενα προβλήματα της αλυσίδας εφοδιασμού, τις υψηλότερες τιμές της ενέργειας και τον πληθωρισμό που παραμένει αυξημένος για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από ό,τι αναμενόταν προηγουμένως. Συνεχίζουμε τον έντονο συντονισμό της δημοσιονομικής πολιτικής στη ζώνη του ευρώ για να αντιμετωπίσουμε τους αυξημένους κινδύνους και τις αβεβαιότητες, καθώς και τις επιπτώσεις στην οικονομία μας. Οι δημοσιονομικές μας πολιτικές πρέπει να παραμείνουν ευέλικτες και ευπροσάρμοστες και είμαστε έτοιμοι να προσαρμόσουμε τη στάση πολιτικής μας στις μεταβαλλόμενες συνθήκες, όπως απαιτείται. Παράλληλα, θα ασχοληθούμε επειγόντως και θα εξετάσουμε συγκεκριμένες επιλογές, βασιζόμενοι στην ανακοίνωση της Επιτροπής της 8ης Μαρτίου 2022 για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων των αυξημένων τιμών της ενέργειας στους πολίτες και τις επιχειρήσεις μας, ιδίως στους ευάλωτους πολίτες και τις ΜΜΕ. Η δημοσιονομική καθοδήγηση που συμφωνήθηκε σήμερα από το Eurogroup θα εξαρτηθεί από την εξέλιξη της οικονομικής κατάστασης.
Παρέχοντας κατευθύνσεις πολιτικής για τον συντονισμό των δημοσιονομικών μας πολιτικών, χαιρετίζουμε την ανακοίνωση της Επιτροπής της 2ας Μαρτίου 2022.”Συντονισμός της δημοσιονομικής πολιτικής για το 2023″.
Υπό το πρίσμα της αξιολόγησης της Επιτροπής, επιβεβαιώνουμε τη στρατηγική δημοσιονομικής πολιτικής για το τρέχον έτος, όπως διατυπώθηκε στη δήλωσή μας του Δεκεμβρίου 2021 σχετικά με τα σχέδια δημοσιονομικών προγραμμάτων του 2022. Υποστηρίζουμε την άποψη της Επιτροπής ότι, βάσει των χειμερινών προβλέψεών της για το 2022, η μετάβαση από μια συνολική υποστηρικτική δημοσιονομική στάση στη ζώνη του ευρώ σε μια σε γενικές γραμμές ουδέτερη συνολική δημοσιονομική στάση το επόμενο έτος φαίνεται να είναι κατάλληλη, ενώ παράλληλα είμαστε έτοιμοι να αντιδράσουμε στην εξελισσόμενη οικονομική κατάσταση, λαμβάνοντας επίσης υπόψη το υψηλό επίπεδο αβεβαιότητας. Σημειώνουμε επίσης την ετοιμότητα της Επιτροπής να προσαρμόσει τις κατευθυντήριες γραμμές της ανάλογα με τις ανάγκες και το αργότερο στο πλαίσιο της εαρινής δέσμης μέτρων του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου της Επιτροπής στα τέλη Μαΐου 2022.
Ταυτόχρονα, υπό το πρίσμα της τρέχουσας αξιολόγησης της οικονομικής κατάστασης, απαιτείται διαφοροποίηση των δημοσιονομικών στρατηγικών σε όλα τα κράτη μέλη. Αυτό θα συνέβαλε επίσης στην επίτευξη ενός ισορροπημένου συνολικού δημοσιονομικού προσανατολισμού στη ζώνη του ευρώ. Πιο συγκεκριμένα, με στόχο τη διατήρηση της βιωσιμότητας του χρέους, στα κράτη μέλη με υψηλό δημόσιο χρέος, συμφωνούμε ότι η έναρξη μιας σταδιακής δημοσιονομικής προσαρμογής για τη μείωση του δημόσιου χρέους τους είναι κατάλληλη, εφόσον το επιτρέπουν οι συνθήκες. Η προσαρμογή αυτή θα πρέπει να ενσωματωθεί σε μια αξιόπιστη μεσοπρόθεσμη στρατηγική που θα συνεχίζει να προωθεί τις επενδύσεις και τις μεταρρυθμίσεις που απαιτούνται για τη δίδυμη μετάβαση και τη βελτίωση της σύνθεσης των δημόσιων οικονομικών. Από την άλλη πλευρά, τα κράτη μέλη με χαμηλό και μεσαίο χρέος θα πρέπει να δώσουν προτεραιότητα στην επέκταση των δημόσιων επενδύσεων, όπου αυτό είναι απαραίτητο. Όλα αυτά θα συμβάλουν στην επίτευξη μιας κατάλληλης συνολικής πολιτικής στάσης. Ως εκ τούτου, όλα τα κράτη μέλη θα πρέπει να αυξήσουν την ανθεκτικότητα των οικονομιών τους και να προωθήσουν και να προστατεύσουν επενδύσεις υψηλής ποιότητας που χρηματοδοτούνται από το κράτος, ώστε να θέσουν τις βάσεις για υψηλή βιώσιμη ανάπτυξη και να επιτύχουν τους στόχους της δίδυμης μετάβασης.
Τέλος, σε σχέση με την επανεξέταση της οικονομικής διακυβέρνησης, το Eurogroup θα συνεχίσει να συμμετέχει ενεργά στη διαδικασία αυτή σύμφωνα με το πρόγραμμα εργασίας μας και σε συνεργασία με την Προεδρία του Συμβουλίου και με την κατάλληλη μορφή. Προσβλέπουμε σε περαιτέρω συζητήσεις κατά τους επόμενους μήνες με βάση την ουσιαστική πρόοδο που έχει σημειωθεί μέχρι σήμερα.
