Τι λένε Γκ.Μαγιορκίνης και Γ.Πρασσάς
Την ώρα που η παραλλαγή Όμικρον εξαπλώνεται με πλήρη ταχύτητα σε όλη την Ευρώπη, στη Δανία, το Ισραήλ και το Ηνωμένο Βασίλειο ανιχνεύτηκε ήδη μια υποπαραλλαγή της, που ονομάζεται «Όμικρον 2».
Στη Μεγάλη Βρετανία εντοπίστηκαν ήδη 53 κρούσματα με Όμικρον 2 και 20 είναι καταγεγραμμένα στο Ισραήλ, με τις πρώτες μελέτες να δείχνουν ότι είναι πιο μεταδοτική από την αρχική μετάλλαξη.
Οι μελέτες για την Ομικρον2 προφανώς μόλις ξεκινούν και πολύ λίγα είναι γνωστά για αυτήν την «παραλλαγή της παραλλαγής», λέει ο Ιταλός επιδημιολόγος Ρομπέρτο Κάουντα, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Cattolica del Sacro Cuore και διευθυντής της Μονάδας Λοιμωδών Νοσημάτων στο Νοσοκομείο Gemelli. Ο Ιταλός επιδημιολόγος αρχίζει να υποθέτει πάντως ότι μπορεί να είναι ακόμη πιο επιθετική από την Όμικρον 1, επειδή θα περιέχει περισσότερες μεταλλάξεις. Το ενθαρρυντικό είναι πάντως πώς δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι θα μπορούσε να είναι πιο θανατηφόρος.
«Σύμφωνα με τις πρώτες ενδείξεις, είναι πιο μεταδοτική, κάτι που θα συνιστούσε ακόμη πιο σοβαρό πρόβλημα. Ο αριθμός αναπαραγωγής, που είναι γνωστός ως R₀, υποδεικνύει στην επιδημιολογία, την πιθανή μεταδοτικότητα μιας μη ελεγχόμενης μολυσματικής παραλλαγής, δηλαδή το επίπεδο των ατόμων που μπορούν να έχουν μολυνθεί από ένα ήδη μολυσμένο άτομο. Στην Όμικρον 1 , το επίπεδο αυτό είναι πολύ υψηλό, καθώς ένα άτομο μπορεί να μολύνει άλλα 15 έως 17- τρεις φορές περισσότερα από την Δέλτα. Εάν η Όμικρον 2 αποδειχτεί ακόμη πιο μεταδοτική, προφανώς τα προβλήματα θα αυξηθούν, αλλά δεν γνωρίζουμε ακόμη τι κλινικό αντίκτυπο θα μπορούσε να έχει. Η Όμικρον 1, μπορούμε πλέον να πούμε με σχετική βεβαιότητα, είναι σίγουρα λιγότερο σοβαρή από την Δέλτα», τονίζει ο δρ Κάουντα.
Ο Ιταλός επιδημιολόγος εξηγεί όμως ότι «είναι φυσιολογικό στη φύση και ειδικά με αυτόν τον τύπο ιού, να εμφανίζονται υποπαραλλαγές»
Η Δανία ήταν η πρώτη που εντοπίστηκε η υποπαραλλαγή της Όμικρον, η οποία ήδη εξαπλώνεται στην Ευρώπη. «Το πρώτο πράγμα που πρέπει να ειπωθεί είναι ότι η Δανία μας δείχνει πώς είναι απαραίτητο να πραγματοποιήσουμε έναν μεγάλο αριθμό αλληλουχιών για την καλύτερη αναγνώριση του ιού και πώς συμπεριφέρεται. Ταυτόχρονα, αυτές οι νέες αλληλουχίες δεν συνοδεύονται πάντα από σοβαρό επιδημιολογικό αντίκτυπο», εκτιμά ο Ιταλός επιδημιολόγος.
Είναι πολύ νωρίς για προβλέψεις;
«Ο ιός αλλάζει, το ξέρουμε», προσθέτει ο δρ Κάουντα. «Θυμόμαστε την παραλλαγή Δέλτα, η οποία είχε επίσης μια υποπαραλλαγή, την «Δέλτα Plus», η οποία αποδείχθηκε ότι δεν ήταν τόσο σημαντική για επιδημιολογικούς σκοπούς. Πρέπει να παρατηρήσουμε προσεκτικά τι θα συμβεί. Αντιμετωπίζουμε την παρουσία ενός ιού που εμφανίστηκε πριν από δύο χρόνια, επομένως η γνώση δεν είναι ακόμη τόσο εμφανής. Είναι τεχνικά δυνατό σε έναν ιό αυτού του τύπου, να συμβούν υποπαραλλαγές, πρόσθετες ή διαφορετικές μεταλλάξεις από αυτές που υπάρχουν σε μια παραλλαγή. Δεν είμαστε αντιμέτωποι με κάτι ασυνήθιστο. Είναι σαν να υπάρχουν μεγάλες μεταλλάξεις και κάποιες δευτερεύουσες, κάτι που είναι κάτι κοντά στον αρχικό ιό».
Ο Ιταλός επιδημιολόγος σημειώνει πάντως ότι όλες οι παραλλαγές έχουν αρχή και τέλος. «Η αιχμή της Όμικρον αναμένεται να υποχωρήσει σε 7 ή 8 εβδομάδες – έχουμε το παράδειγμα του Ηνωμένου Βασιλείου και της Νότιας Αφρικής που το επιβεβαιώνει. Οι αριθμοί υποδεικνύουν επιβράδυνση της καμπύλης και την επικείμενη κάθοδο, που θα οδηγήσει στη μείωση των λοιμώξεων μεταξύ τέλους Φεβρουαρίου και αρχές Μαρτίου. Που σημαίνει, λοιπόν, μείωση των νοσηλειών, της εντατικής θεραπείας και τέλος και των θανάτων», εκτιμά ο δρ Κάουντα.
Από τον Δεκέμβριο προσπαθούν να κατανοήσουν
Η παραλλαγή B.1.1.529 του κορωνοϊού Sars-CoV-2 επισήμως μπήκε στην ζωή μας στο τέλος Νοεμβρίου 2021, όταν εντοπίστηκε στην Νότιο Αφρική. Η ταχύτητα με την οποία η Όμικρον (όπως ονομάστηκε λίγο αργότερα) σάρωσε τον πλανήτη ήταν πρωτοφανής, καθώς μέσα σε ενάμιση μήνα φαίνεται να κυριαρχεί με ευκολία έναντι της προηγούμενης κυρίαρχης παραλλαγής Δέλτα. Οι επιστήμονες έχουν ήδη από τον Δεκέμβριο προσδιορίσει κλάδους της παραλλαγής Όμικρον, εκ των οποίων ο δεύτερος, B.1.1.529.2, φαίνεται να έχει χαρακτηριστικά που τον κάνουν να διαφεύγει του εντοπισμού με κάποιες από τις κλασικές μεθόδους. Όπως έχει αναφέρει ο Guardian, ενώ έχει πολλές μεταλλάξεις κοινές με την «κλασική» Όμικρον, λείπει μία συγκεκριμένη γενετική αλλαγή που κάνει μη αποτελεσματικά τα συμβατικά PCR τεστ στον προσδιορισμό της.
Για το θέμα ρωτήθηκε χτες κατά την ενημέρωση των συντακτών Υγείας ο καθηγητής Επιδημιολογίας Γκίκας Μαγιοκρίνης. Όπως είπε, «τον ονομάσαμε και stealth, “κρυφό κλάδο”, επειδή έχει μια μετάλλαξη στην θέση 67 που τον κάνει μη ανιχνεύσιμο από την κλασική μέθοδο που χρησιμοποιούμε για την ανίχνευσή του».
Όπως διευκρίνισε, δεν έχει προς το παρόν εντοπιστεί στην Ελλάδα, αλλά σε άλλες χώρες φαίνεται να έχει επεκταθεί, όπως μεταξύ άλλων στη Νορβηγία. Σημειώνεται ότι επί του παρόντος η «stealth» εκδοχή της Όμικρον έχει φτάσει σε δεκάδες χώρες και σε όλες τις ηπείρους του πλανήτη πλην της Ανταρκτικής.
Ως προς τα χαρακτηριστικά του, ο κ. Μαγιορκίνης σημείωσε ότι αν και «είναι ακόμη νωρίς», από τα μέχρι τώρα δεδομένα «δεν φαίνεται ότι υπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ του ενός κλάδου και του άλλου όσον αφορά, την νοσηρότητα ή την μεταδοτικότητα».
Στο θέμα αναφέρθηκε μιλώντας σήμερα στο ΣΚΑΪ και ο διδάκτωρ Μοριακής Βιολογίας του Πανεπιστημίου του Τορόντο Γιάννης Πρασσάς, ο οποίος συνέστησε να μην δημιουργηθεί πανικός και φόβος και πως δεν υπάρχουν ακόμη τα στοιχεία που να δείχνουν πόσο σημαντική είναι και τι ρόλο θα παίξει.
Συνολικά για την εξάπλωση της Όμικρον, ο ίδιος σημείωσε ότι πρόκειται για «ιστορικό φαινόμενο» από επιδημιολογική σκοπιά. Όπως περιέγραψε, ενώ ένα τυπικό κύμα ιού μολύνει περίπου 10% ενός πληθυσμού σε 16 εβδομάδες, η Όμικρον μπορεί στο μισό χρόνο να μολύνει 40% του πληθυσμού.
«Φανήκαμε κάπως τυχεροί» είπε χαρακτηριστικά, με τα χαρακτηριστικά της Όμικρον, καθώς κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει πιο μολυσματικές παραλλαγές.
