Του Γιώργου Δημητρίου
Oι αδύναμοι πολίτες και η μεσαία τάξη πληρώνουν πέραν τον φόρων, ένα 15- 20% του εισοδήματος σε επιπλέον τιμές των αγαθών και των υπηρεσιών (ανεξάρτητα της συγκυριακής κρίσης). Η κύρια αιτία είναι το μονοπωλιακό & ολιγαρχικό μοντέλο αγοράς όπως δείχνουν οι μελέτες. Ενα σύστημα πολιτικών οικογενειών- και ολιγαρχών τύπου Πακιστάν-Ινδίας. Ο κ. Μητσοτάκης μειώνει τους φόρους κατά 2-3%,ως τάχα φιλελεύθερος ενώ στηρίζει την ολιγαρχική δομή αγοράς με το game of excessive prices ως υπο-φεουδάρχης.(Γελοιότητα)
Σκοπός του άρθρου, ενόψει συνεδρίου του Σύριζα, είναι να προσφερθούν προτάσεις για την αλλαγή του μοντέλου αγοράς που και οι ίδιοι ορίζουν ως εκμεταλλευτικό σύστημα. Θα ήταν ευχής έργον για το Σύριζα να μη δαιμονοποιεί το κέρδος και τα μεγάλα συμφέροντα, φτάνει αυτά να έχουν προκύψει από μία ανταγωνιστική αγορά ίσων ευκαιριών, και να μην είναι κρατικοδίαιτα. Να μην έχουν εκδηλώσει ολιγαρχικές συμπεριφορές χειραγωγώντας το πολιτικό σύστημα με σκοπό να αποκτήσουν το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στην αγορά.
Πηγή, https://www.nytimes.com ‘’For Greece,Oligarchs Are Obstacle to Recovery’’ The New York Times,2012 <<Για την Ελλάδα, οι Ολιγάρχες (και πολιτικές οικογένειες εντός άρθρου) εμποδίζουν την Ανάκαμψη>>
ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΥΡΙΖΑ.
- Πρόταση για την πολιτική διαφθορά και τη διαφάνεια. Δεν χρειάζεται να ανακαλύψουμε και εδώ τον τροχό ας δούμε τα προηγμένα δυτικά κράτη τι ακριβώς κάνουν. Μεγάλη Βρετανία, 11/Δεκ./2018, ψηφισμένος νόμος με τον τίτλο Anti-Corruption-GOV.UK. Πάρτε τον αυτούσιο το νόμο και υποχρεώστε τους τάχα δυτικούς ’’Πακιστανούς’’ να τον ψηφίσουν. Εχει 6 προτεραιότητες και θα αναφέρω τις 3 κύριες από αυτές:
- A)Προώθηση της ακεραιότητας στο δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα.
- Β)Προληπτικές ποινές σε πολιτικούς για τις δημόσιες και κρατικές συμβάσεις ακόμα και για την παραμικρή απόκλιση από τη διαδικασία ανάθεσης.
- Γ)Αντι-Ολιγαρχική πολιτική και έλεγχος των αγορών. Αυτός ο νόμος για την πολιτική διαφθορά και την ολιγαρχική αγορά των Βρετανών μας δείχνει τόσο την ανάγκη μεταρρυθμίσεων όσο και την απάντηση γιατί η Ελλάδα είναι πιο φτωχή και διεφθαρμένη χώρα στην Ευρωπαϊκή Ενωση. (πηγή Διεθνής Διαφάνεια,2020)
- Το Συνταγματικό Αντι-Ολιγαρχικό νομοθετικό πλαίσιο των ΗΠΑ πάρτε αυτούσιο και ξανα-βάλτε τους να το ψηφίσουν αφού στα λόγια είναι πρεσβευτές του δυτικού κόσμου. Φαντάζομαι ότι δεν θα το κάνουν με χαρά. Στο θέμα μας τωρα.<<Ο Ηerfindahl Hirschaman Index,(HHI) ένας στατιστικός δείκτης μέτρο της Ολιγαρχικής συγκέντρωσης, μέτρο το οποίο χρησιμοποιεί θεσμοθετημένα το Υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ αλλά και όλα τα σοβαρά δυτικά κράτη. Το χρησιμοποιεί η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ για να αναλύει τις επιπτώσεις στον ανταγωνισμό, ακόμη και τις συγχωνεύσεις-εξαγορές επιχειρήσεων προκειμένου αυτές να μην αποκτούν ολιγαρχική δεσπόζουσα θέση στην αγορά και επομένως να επηρεάζουν τη ζήτηση και τις τιμές. Να διαπιστώνει αν οποιαδήποτε αγορά είναι ανταγωνιστική, ολιγοπωλιακή ή καρτέλ.
<<Το Αμερικανικό Σύνταγμα αναφέρει ρητά και επιβάλλει στις κυβερνήσεις το καθήκον να καταπολεμούν την Ολιγαρχία, να διαφυλάττουν τον ανταγωνισμό και εξασφαλίζουν τη δικαιότερη κατά το δυνατό διανομή του πλούτου>>. Αντίθετα στην Ελλάδα έχει ’’εθιμικό δικαίω’’ θεσμοθετηθεί η’’κλεπτοκρατική’’Ολιγαρχία.
Διαβάστε.<<Το Αντι-Ολιγαρχικό Σύνταγμα των ΗΠΑ>>, https://www.hup.Harvard.edu ‘’The Anti-Oligarchy Constitution’’Harvard University Press.
HHI INDEX- ΑΚΡΙΒΕΣ ΤΙΜΕΣ ΑΓΑΘΩΝ ΑΠΟ ’’ΥΠΕΡΦΥΣΙΚΑ ΚΕΡΔΗ’’ ΣΕ ΒΑΡΟΣ ΤΗΣ ΜΙΚΡΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΜΕΣΑΙΑΣ ΤΑΞΗΣ.
Παράδειγμα: Εστω υποθετικά ότι εξετάζουμε την αγορά των Τραπεζών την αγορά διύλισης καυσίμων και τα σούπερ μάρκετ σε μία υποθετική χώρα. Στα οικονομικά όσο μεγαλύτερη είναι η συγκέντρωση της παραγωγής σε μικρό αριθμό επιχειρήσεων (υψηλή ΗΗΙ) τόσο μεγαλύτερη γίνεται η ολιγαρχική αγορά και αυξάνεται η πιθανότητα να προσβάλλεται ο υγιής ανταγωνισμός συνεπεία του οποίου τα μικρά και μεσαία εισοδήματα να πληρώνουν υπερφυσικές τιμές.
n
ΗΗΙ=Ζ(MS)2 Oπου MS το μερίδιο αγοράς της εταιρείας ( i ) και ( n ) οι επιχειρήσεις που υπάρχουν στον κλάδο,πχ οι παραπάνω υποθετικές πχ συστημικές Τράπεες.
I=i
Εστω η τράπεζα Α έχει μερίδιο επί της αγοράς των καταθέσεων 40%,η Β κατέχει το 30%,η Γ το 20% ΚΑΙ Η Τράπεζα Δ το 10%.η αντικατάσταση αυτών των τιμών στον τύπο θα δώσει ΗΗΙ για αυτή την αγορά θα γίνει, (40)2 + (30)2 + (20)2 + (10)2=1600+900+400+100=ΗΗΙ 3000 μονάδες.
Κάθε τιμή του δείκτη ΗΗΙ σε μία αγορά πάνω από τις 1500 μονάδες, αυξανόμενη κλιμακωτά η τιμή του, δηλώνει την ύπαρξη ολιγαρχικής αγοράς και ανάπτυξη συμπεριφορών καρτέλ. Στο δυτικό κόσμο αυτά είναι ποινικά αδικήματα και μάλιστα συνταγματικές παραβιάσεις από ότι σας εξέθεσα. Το δυτικό κράτος εποπτεύει τις τιμές αλλά πολύ πρίν αναρτηθούν στο ’’ράφι’’. Ελέγχει προληπτικά την ολιγαρχική συγκέντρωση μέσα στη δομή της επιχείρησης.
Η ΔΕΗ είχε υψηλό δείκτη ΗΗΙ, κατείχε μερίδιο αγοράς 64%,της απέσπασαν πελάτες και ακολούθως κατέβασαν τη συγκέντρωση στο 37% με ΗΗΙ=1369.Γιατί δεν κάνουν το ίδιο στα διυλιστήρια καυσίμων που υπάρχουν μόνο 2 παίκτες, ΗΗΙ=5000 και ολιγαρχική συγκέντρωση 100%; Γιατί δεν κάνουν το ίδιο στις τράπεζες με 4 παίκτες με ΗΗΙ=2500.Στις αγορές τροφίμων 4-6 παίκτες ΗΗΙ=2000.Η καραμέλα ότι το κράτος δεν κάνει τον επιχειρηματία είναι ψέμα .Η ολιγαρχική συγκέντρωση στα δυτικά κράτη είναι το πρώτο ζήτημα και τα φιλελεύθερα κράτη παρεμβαίνουν ακόμα και αν χρειαστεί να κάνουν τράπεζα. Και στις ΑΠΕ Πακιστανική αγορά θα γίνει με τις συγχωνεύσεις-εξαγορές. Δύο μέτρα και δύο σταθμά δημόσιο vs Ιδιωτικό.
Όλες σχεδόν οι μεγάλες αγορές στην Ελλάδα έχουν δείκτη ΗΗΙ πάνω από 2000 μονάδες. Αυτός είναι ο σημαντικότερος λόγος που δεν έρχονται ξένες παραγωγικές επενδύσεις. Οι επενδυτές δεν μπορούν να μπουν στις μεγάλες αγορές με τέτοια εμπόδια αναλαμβάνοντας να καλύψουν το ’’κόστος’’ της συνεργασίας πολιτικών και εντόπιων ολιγαρχών – παρά μόνο εάν αγοράσουν όλο τον κλάδο πχ. τράπεζες. Είναι ο λόγος που οι Ευρωπαίοι και ΔΝΤ μας πήραν τις τράπεζες, και όχι ο Βαρουφάκης, αν έγινε αντιληπτό.
Ουδέν πατριωτικότερον από το αληθές της επιστήμης και της δυτικής εμπειρίας. Αν είχαμε υιοθετήσει αυτά τα 2 νομοθετικά πλαίσια της Μ. Βρετανίας και των ΗΠΑ η χώρα θα ήταν πολύ διαφορετική. Αυτές οι προτάσεις μπορούν να γίνουν το πρώτο βήμα για μια πλατφόρμα συνεργασίας με τα άλλα κόμματα και πραγματικά να κάνουν πολύ καλό στη χώρα.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ.
Η Ελλάδα έχει αναπτυξιακό μοντέλο Πακιστάν-Ινδίας, πρώτη στη διαφθορά στην Ε.Ε και πρώτη στον κόσμο στο Δημόσιο χρέος κυρίως για αυτό το λόγο. Δεν τα φάγαμε όλοι μαζί. Την ολιγαρχική αγορά την πληρώσαμε και με τα πολλά δισ. των μνημονίων, θέλουμε και άλλα; Φυσικά, είναι οξύμωρο ένας φιλελεύθερος σαν εμένα να ζητάει από αριστερούς τέτοιες μεταρρυθμίσεις, αλλά δεν υπάρχει άλλος.
Συμβολικά, ούτε ’’Σκουρλέτης-Παππάς’’ ούτε τα ’’ball boys’’των Ολιγαρχών like Mitsotakis,Hatzidakis,Adonis’’ δεν πρέπει να γίνονται ρυθμιστές της αγοράς. Ρυθμιστής θα πρέπει να είναι το Σύνταγμα και οι νόμοι του δυτικού κόσμου αναφορικά με την μορφή της ανταγωνιστικής αγοράς. Το να φτιάξεις μια τέτοια αγορά δε σημαίνει ότι δεν θα μπορείς να έχεις σοβαρό κοινωνικό κράτος-πρόνοιας. Αντίθετα, προστατεύεται ο αδύναμος, η μεσαία τάξη, αναπτύσσεται η οικονομία, θα έρθουν ξένες επενδύσεις και θέσεις εργασίας. Πχ τα Σκανδιναβικά κράτη τα έχουν και τα δύο. Ο κόσμος το 2015 ψήφισε τιμωρητικά εναντίον αυτού του ’’κλεπτοκρατικού’’ συστήματος, όμως και εκεί ακόμα απογοητεύτηκε. Ο κ.Τσίπρας είχε 5 χρόνια με 2 νομοθετικά πακέτα βέλτιστων πρακτικών να αλλάξει πολλά. Δεν έχει επιτελείο είναι εμφανές. Δικαιούται όμως μια δεύτερη και τελευταία ευκαιρία… <<Ο Σύριζα της ανταγωνιστικής ανάπτυξης-της Σοσιαλδημοκρατικής αναδιανομής -Αριστερός στα ανθρώπινα και κοινωνικά δικαιώματα, μπορεί να νικήσει>>.
ΥΓ. Δεν υπάρχει διαφορά ανάμεσα στο κρατικό ’’Κουβανικό’’ και στο ιδιωτικό ’’Πακιστανικό’’ μοντέλο αγοράς, ίδια ζημιά γίνεται στην ανάπτυξη. Υπάρχει όμως ανάμεσα στους’’Εθνομηδενιστές Κουβανούς’’ και τους ’’Πακιστανούς πατριώτες’’ .Οι ’’Εθνομηδενιστές Κουβανοί’’ διαπιστωμένα δεν απλώνουν ’’χέρι’’ στα κρατικά ταμεία. Πολιτικό Οραμα και νόμους χρειάζεται όχι λαϊκισμούς.
Βιβλιογραφια.
1) AO Hirschman(1945) and Herffindahl (1950),National power international Trade( Berkley University of California)
2) University of Columbia ,Albert O.Hirschman ‘’The Paternity of Index’’American Economics Review,Sept,1964
3) Fraser https://fraser.stlouisfed.org/Federal Reserve Bank of St.Louis,March 1993.
4) The New York Times,5/Dec/2012,’’For Greece,Oligarchs Are Obstacle To Recovery’’ https://www.nytimes.com
