Ομιλία Ολυμπίας Τελιγιορίδου ως εισηγήτρια του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ στην Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου για το νομοσχέδιο του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων: «Μέτρα διευκόλυνσης και εκσυγχρονισμού της ίδρυσης και λειτουργίας κτηνοτροφικών εγκαταστάσεων, διατάξεις για τη διενέργεια ελέγχων και την επιβολή κυρώσεων και άλλες επείγουσες ρυθμίσεις του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων».
Ολυμπία Τελιγιορίδου: «Ευχαριστώ κύριε Πρόεδρε, κύριε Υπουργέ, κύριε Υφυπουργέ, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Το νομοσχέδιο αυτό δεν έρχεται σε έναν ουδέτερο πολιτικά χρόνο. Και δεν είναι ουδέτερος πολιτικά ο χρόνος γενικά για τη χώρα, αλλά και ειδικά για την πρωτογενή παραγωγή και ακόμη πιο συγκεκριμένα και για την κτηνοτροφία.
Σε μία εποχή όπου η πανδημία έχει τεράστιες οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις καθώς επίσης και η κλιματική αλλαγή δημιουργεί πάρα πολλά προβλήματα στους Έλληνες παραγωγούς, η κυβέρνηση λέει ότι ασκεί πολιτικές στήριξης, ενώ την ίδια ώρα οι ενδιαφερόμενοι αγρότες βρίσκονται σε δύσκολη κατάσταση η οποία εγκυμονεί κινδύνους και για τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων τους και για τη συνέχιση της εργασίας τους.
Σήμερα λοιπόν, στο δημόσιο διάλογο υπάρχουν δύο παράλληλοι κόσμοι: ο κυβερνητικός, όπου όλα γίνονται καλά και ο κόσμος της παραγωγής και της βιοπάλης που αγωνίζεται για να σταθεί σε αυτές τις πολύ δύσκολες συνθήκες όρθιος.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της αντιφατικής και σε αντιδιαστολή περιγραφής της πραγματικότητας αποτελεί η πρόσφατη προκαταβολή της βασικής ενίσχυσης που, λίγες μέρες πριν, αφαίρεσε από τους Έλληνες παραγωγούς 63 εκατομμύρια ευρώ και η κυβέρνηση λέει ότι έγινε σωστά. Οι αγρότες λένε ότι ήταν η χειρότερη πληρωμή των τελευταίων χρόνων και αυτό πυροδότησε μια σειρά κινητοποιήσεων και συνεχίζει να πυροδοτεί. Και πώς να μην το λένε αυτό όταν βρέθηκαν εξαπίνης και λίγες μέρες πριν την πληρωμή έγινε μία νέα κοινή υπουργική απόφαση που είχε ως συνέπεια μειωμένες ή και καθόλου επιδοτήσεις για μεγάλη μερίδα των αγροτών και των κτηνοτρόφων. Άλλη μια ενέργεια, λοιπόν, που άφησε ανυπεράσπιστους τους αγρότες μας απέναντι σε αυτή τη ζοφερή οικονομική κατάσταση που βιώνει όλη η κοινωνία.
Και ενώ η Νέα Δημοκρατία προπαγανδίζει ότι όλα βαίνουν καλώς, κάνει τη μείωση των επιδοτήσεων με το παράδειγμα που σας είπα πριν, καθυστερεί τις αποζημιώσεις από τις φυσικές καταστροφές παρά του αντιθέτου τα λεγόμενα, αδρανεί κι έχει ανεπαρκείς πολιτικές για την αντιμετώπιση της ακρίβειας με περιορισμένα μέτρα που είναι σταγόνα στον ωκεανό των προβλημάτων, το υπουργείο ανάπτυξης φέρνει εμπόδια εισόδου των παραγωγών στις λαϊκές αγορές. Και όταν οι αγρότες διαμαρτύρονται η κυβέρνηση με περιφρονητικό ύφος τους αποκαλεί ακόμη και σκυλιά που αλυχτάνε.
Η γενικότερη πολιτική στον αγροτικό τομέα αποδεικνύει την αποστασιοποίηση της πολιτικής της Νέας Δημοκρατίας από την ελληνική πραγματικότητα καθώς οι αγρότες σε αυτές τις δύσκολες συνθήκες προσπαθούν να παράγουν, στηρίζουνε την Ελληνική οικονομία και τη λαϊκή οικογένεια αλλά είναι αντιμέτωποι με την έκρηξη της ακρίβειας, το υψηλό κόστος της παραγωγής, στην ενέργεια, στο πετρέλαιο, στα αγροεφόδια, τις ελληνοποιήσεις, τα προβλήματα στην κατανομή που έχουν προκύψει από το Εθνικό απόθεμα – καταγγελίες που κάνουν οι Αγροτικοί φορείς – και επιπλέον έχουν να αντιμετωπίσουν και πολλές γραφειοκρατικές αγκυλώσεις.
Το παρόν νομοσχέδιο προσπαθεί να λύσει κάποιες από τις αγκυλώσεις αυτές. Και άπτεται ενός προβλήματος που είναι γεγονός πως πρέπει να επιλυθεί για να απελευθερώσει την κτηνοτροφική παραγωγή από ανασχετικούς και ανασταλτικούς γραφειοκρατικούς παράγοντες.
Η απλοποίηση της ίδρυσης και της λειτουργίας των κτηνοτροφικών εγκαταστάσεων επιχειρήθηκε από την κυβέρνηση σας και 16 μήνες πριν, με το νόμο 4711 /2020. Και τότε σας προειδοποιήσαμε ότι δεν θα λυθούν τα προβλήματα. Δεν μας ακούσατε. Σήμερα προσπαθείτε να κάνετε διορθωτικά βήματα, όμως και πάλι τα βήματα αυτά δεν ολοκληρώνουν την διαδρομή που πρέπει να διανυθεί. Κατά τα φαινόμενα απλοποιούνται οριστικά οι διαδικασίες, όμως πολλά από αυτά τα προβλήματα θα παραμείνουν.
Διατείνεστε πως δίνετε μόνιμες λύσεις για τη νομιμοποίηση των υφιστάμενων σταυλικών εγκαταστάσεων, ενώ στην πραγματικότητα απλοποιείτε διαδικασίες ως διόρθωση του προηγούμενου δικού σας νόμου, του 4711, γιατί και τότε δεν φέρατε ουσιαστικές αλλαγές.
Και όπως και τότε, έτσι και τώρα, διαφημίζετε μία απλοποίηση που καθυστερήσατε για δύο ολόκληρα χρόνια, καθώς πολλά στις υπηρεσίες του υπουργείου βρισκόταν στο τελικό στάδιο, αλλά δε λάβατε υπόψη ούτε και σήμερα το σύνολο των παραμέτρων του προβλήματος. Και κατά την προσφιλή τακτική σας, πολλά θέματα τα παραπέμπετε σε μελλοντικές υπουργικές αποφάσεις.
Υπάρχουν αρκετά θετικά σημεία στο νομοσχέδιο. Υπάρχουν όμως και λάθη. Για παράδειγμα, οι διατάξεις που παρουσιάζετε δεν φαίνεται να διευκολύνουν ιδιαίτερα τους μικρούς κτηνοτρόφους, όπως αυτό δεν το έκανε ούτε ο 4711. Οι κτηνοτρόφοι με μικρό κύκλο εργασιών που αποτελούν την μεγάλη πλειοψηφία των κτηνοτρόφων της χώρας, επί της ουσίας θα ακολουθήσουν το καθεστώς της σημερινής αδειοδότησης του νόμου 4056, καθώς κατά το στάδιο της ίδρυσης ο κτηνοτρόφος είναι υποχρεωμένος να καταθέσει στην αρμόδια ΔΑΟΚ όλα τα έγγραφα που προβλέπονται από το σημερινό ισχύον καθεστώς – τη βεβαίωση της υπηρεσίας δόμησης, την πράξη του αποχαρακτηρισμού σε περιπτώσεις που χρειάζεται από τη δασική υπηρεσία, την αρχαιολογική υπηρεσία, προκειμένου να λάβει έγκριση. Και προχωρά στο επόμενο στάδιο της δημιουργίας και λειτουργίας καταθέτοντας και πάλι τα υπόλοιπα εκ του σημερινού καθεστώτος έγγραφα.
Το νομοσχέδιο δεν ισορροπεί ανάμεσα στην ανάγκη προστασίας των περιοχών Natura και την ταυτόχρονη διασφάλιση μιας βιώσιμης αγρο-δασικής οικονομίας με παρουσία της κτηνοτροφίας, όπως συμβαίνει σε πολλές χώρες του εξωτερικού. Αυτό βέβαια, για να μην είμαστε άδικοι, δεν οφείλεται σε ανεπάρκεια του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, αλλά στο γεγονός ότι η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας εδώ και δύο χρόνια υπονόμευσε το έργο των δασικών χαρτών και δεν έλαβε υπόψη τις απαιτήσεις του συντάγματος και της δασικής επιστήμης, ώστε να ολοκληρωθεί η μεταρρύθμιση των δασικών χαρτών που ξεκίνησε ουσιαστικά η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ μετά από 40 χρόνια απουσίας δασικής πολιτικής, προς όφελος των πολιτών, προς όφελος της ανάπτυξης και προς όφελος των δασικών οικοσυστημάτων.
Το νομοσχέδιο αγνοεί τα μεγάλα προβλήματα στην έκδοση άδειας ίδρυσης για εγκαταστάσεις εντός κοινοτήτων που χαρακτηρίζονται ορεινές, ενώ δίνει κάποιες λύσεις στις νησιωτικές. Για τις ορεινές περιοχές, για παράδειγμα, για την αναγκαία μείωση των αποστάσεων απαιτείται αιτιολογημένη απόφαση από την Αρμόδια Αδειοδοτική Αρχή που αυτό από τη μια αυξάνει τη διοικητική δουλειά αλλά και από την άλλη δείχνει ότι στο νομοσχέδιο δεν υπάρχει ενιαία κατεύθυνση για την αντιμετώπιση των προβλημάτων των ορεινών περιοχών.
Για την έγκριση μιας εκμετάλλευση αν η Αρμόδια Αδειοδοτική Αρχή δεν απαντήσει σε 50 ημέρες τότε ισχύει η σιωπηρώς χορηγηθείσα έγκριση. Αν μη κατάλληλες εγκαταστάσεις είτε για το περιβάλλον, είτε για τη δημόσια υγεία, δεν ελεγχθούν εντός 50 ημερών θα εγκρίνονται. Και εφόσον η σιωπηρή έγκριση υφίσταται και υπάρχει θα πρέπει να υπάρχει και ένας σαφής καθορισμός για το ποιος αναλαμβάνει την εποπτεία του έργου των Αρμοδίων Αδειοδοτικών Αρχών, ώστε να μην προκύπτουν γκρίζα σημεία για τις δύσκολες, εντός εισαγωγικών, περιπτώσεις που θα εγκρίνονται εάν δεν εξεταστούν στο διάστημα των 50 ημερών.
Πάει δηλαδή να λυθεί ένα πρόβλημα που πράγματι πρέπει να λυθεί, αλλά μπορεί να δημιουργηθούν περισσότερα.
Παράλληλα, στο παρόν νομοσχέδιο δεν υπάρχει καμία αναφορά στα κτηνοτροφικά πάρκα που χρειάζεται να οριοθετηθούν είτε σε δημόσιες είτε σε δημοτικές εκτάσεις, ώστε να υπάρχουν οι κατάλληλοι χώροι και οι κατάλληλες δημόσιες υποδομές σε ρεύμα, σε νερό, σε αποχέτευση, σε δρόμους, που θα απαλλάσσουν τους κτηνοτρόφους από γραφειοκρατικά και οικονομικά βάρη για την αδειοδότηση της νόμιμης λειτουργίας τους.
Αλλά για ποιες δημόσιες υποδομές να περιμένουμε από τη Νέα Δημοκρατία να ενδιαφερθεί; Όταν ακόμα και το αγαθό της ενέργειας το ιδιωτικοποιεί. Όταν ακόμη και τα αρδευτικά έργα και τα φράγματα, έργα κατεξοχήν δημοσίας χρήσης και κοινής ωφέλειας, τα κάνει μέσω ΣΔΙΤ.
Η κυβέρνησή σας, τελικά, δεν χάνει την ευκαιρία από κάθε κρίση, από την πανδημία μέχρι την κλιματική αλλαγή, να τη χρησιμοποιήσει ως όχημα για να εισέλθουν ιδιώτες στις δημόσιες υποδομές.
Τα πρόχειρα καταλύματα, που αποτελούν το 60% και πλέον των κτηνοτροφικών μονάδων, δεν μπορούν να παραμένουν εντός ενός θολού θεσμικού πλαισίου, όσον αφορά για παράδειγμα το εμβαδόν τους ή το ύψος της κατασκευής. Οι συνθήκες λειτουργίας μιας μη εκτατικής εκτροφής είναι ασαφές αν δύναται να στεγαστούν σε ένα πρόχειρο κατάλυμα ακόμα κι αν αυτό πληροί συνθήκες ευζωίας. Για παράδειγμα, θα μπορούν ή όχι να εκδοθούν άδειες πρόχειρων καταλυμάτων σε μικρής δυναμικότητας πτηνοτροφεία εφόσον πληρούνται οι συνθήκες ευζωίας και οι κώδικες ορθής, μη εκτατικής όμως, εκτροφής;
Η μέτρηση των ελάχιστων αποστάσεων από το πλησιέστερο σημείο του ορίου του λειτουργικού χώρου μιας υφιστάμενης κτηνοτροφικής εγκατάστασης πρέπει και αυτή να γίνεται σε σχέση με τα εγκεκριμένα ρυμοτομικά σχέδια.
Η έλλειψη πολεοδομικών σχεδίων σε πολλούς δήμους δημιουργεί κτηνοτρόφους δύο ταχυτήτων. Αυτούς που λειτουργούν σε δήμους με γενικά πολεοδομικά σχέδια και αυτούς που λειτουργούν σε δήμους που δεν τα έχουν και δεν θα μπορούν να αδειοδοτούνται.
Ταυτόχρονα η καθετοποίηση της παραγωγής μέσω της μεταποίησης, πολύ σημαντικό σημείο του νομοσχεδίου και θετικό, αφήνει εκτός τις ομάδες παραγωγών και τους συνεταιρισμούς.
Στο νομοσχέδιο υπάρχουν πάρα πολλά ζητήματα που θα αναλύσουμε στην κατ’ άρθρον συζήτηση. Θα αναφερθούμε αναλυτικά και στο ζήτημα με τα ολοθούρια, που εμένα μου δίνει την εντύπωση και μιας πελατειακής διάταξης, γιατί για τους αλιείς του ίδιου είδους άλλα ισχύουν για αυτούς που εφάρμοσαν το πρόγραμμα για να πάρουνε VMS-ERS και άλλα για αυτούς που δεν το έκαναν.
Όπως θα μιλήσουμε και για τον ΕΛΓΑ, που είναι πάρα πολύ σημαντικό, καθώς η κυβέρνηση θετικά εξήγγειλε το 100% της ασφαλιζόμενης αξίας ως αποζημίωση αλλά στην πράξη δεν κατήργησε το 30% για ζημιές σε προανθικό και ανθικό στάδιο για παράδειγμα στον παγετό.
Όπως επίσης θα μιλήσουμε και για την προκαταβολή του 40%, που είναι σημαντική, αλλά την δίνετε εσείς που κατηγορούσατε την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ ότι δίνει προκαταβολή 70 και 80% εν μέσω μνημονίων και εν μέσω ασφυκτικού πλαισίου για τον προϋπολογισμό.
Θα τα πούμε με λεπτομέρειες στις επόμενες επιτροπές. Καλή η προσπάθεια αλλά δεν είναι αρκετή. Ευχαριστώ».
