Ο Βουλευτής Λασιθίου του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ Μανόλης Θραψανιώτης δεν μπόρεσε να παραστεί στην εκδήλωση της Περιφέρειας Κρήτης για το Πρόγραμμα ΕΣΠΑ 2021 – 2027 λόγω της παρουσίας του στην Ολομέλεια της Βουλής και απέστειλε χαιρετισμό:
Αξιότιμοι κυρίες και κύριοι,
η σημερινή εκδήλωση διαβούλευσης για το σχεδιασμό του Επιχειρησιακού Προγράμματος «ΚΡΗΤΗ» 2021-2027, που διοργανώνει η Περιφέρεια Κρήτης, αποτελεί μια ευκαιρία να δούμε, τις δυνατότητες και να επικεντρώσουμε σε ένα “μέσο – μακροπρόθεσμο” σχεδιασμό που να απαντά στις σύγχρονες απατήσεις και προκλήσεις, παίρνοντας υπόψη και αξιοποιώντας τις εμπειρίες από την πανδημία και άλλες παραμέτρους πχ κλιματικές, περιβαλλοντικές κλπ.
Η Κρήτη κατέχει προνομιούχο γεωπολιτική και στρατηγική θέση την οποία πρέπει να αναδείξουμε, αξιοποιώντας ταυτόχρονα τις τεράστιες δυνατότητες και τα συγκριτικά πλεονεκτήματα, όπως αυτά του φυσικού περιβάλλοντος, του πρωτογενή τομέα, της επιστήμης, του πολιτιστικού αποθέματος με ορθολογικό τρόπο ώστε η προστιθέμενη αξία που θα προκύπτει να είναι προς όφελος της κοινωνίας των πολιτών.
Η πανδημία απέδειξε ότι ο μονόπλευρος προσανατολισμός σε ένα τομέα, στην περίπτωση μας τον Τουρισμό, ο οποίος συμβάλλει σημαντικά τόσο στην τοπική όσο και την εθνική οικονομία, αποτελεί ένα ευαίσθητο προϊόν με σοβαρές επιπτώσεις από εξωγενείς και αστάθμητους παράγοντες, όπως στην συγκεκριμένη περίπτωση της πανδημίας του κορωνοϊού. Αποτελεί λοιπόν μονόδρομο η αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου με αξιοποίηση του πρωτογενή τομέα, την μεταποίηση σε συνδυασμό με εναλλακτικές μορφές τουρισμού με την βοήθεια της επιστήμης της Έρευνας και της τεχνολογίας.
Σημαντική προϋπόθεση είναι η κατανομή των πόρων, όχι μόνο από το ΕΣΠΑ αλλά και του Ταμείου Ανάκαμψης και Σταθερότητας, τα ΠΔΕ κλπ να γίνει με τρόπο ώστε να συμβάλουν στην δίκαιη και ισόρροπη ανάπτυξη σε επίπεδο Κρήτης και στην καταπολέμηση των ενδοπεριφερειακών ανισοτήτων.
Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός, με επίσημα στοιχεία, συγκρίνοντας τις δύο τελευταίες πενταετίες 2010- 2014 και 2015 -2019 η Κρήτη, που υστερούσε σημαντικά σε χρηματοδότηση σε σύγκριση με άλλες περιφέρειες, είχε μεγάλη αύξηση σε εγκρίσεις χρηματοδότησης ώστε να καλυφθεί το αναπτυξιακό έλλειμμα.
| ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΠΡΟΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΚΡΗΤΗΣ | |||
| 2010 – 2014 | 2015 – 2019 | ΜΕΤΑΒΟΛΗ % | |
| ΕΣΠΑ (έγκριση νέων έργων) | 334 εκ. ευρώ | 631 εκ. ευρώ | αύξηση 89% |
| Εθνικό ΠΔΕ (έγκριση νέων έργων) | 315 εκ. ευρώ | 596 εκ. ευρώ | αύξηση 89% |
| Εθνικό ΠΔΕ (τελικές εκταμιεύσεις) | 32 εκ. ευρώ | 70 εκ. ευρώ | αύξηση πάνω από 200% |
Αντίστοιχη προσπάθεια έγινε και για να αντιμετωπιστούν και οι μεγάλες ενδοπεριφερειακές ανισότητες, σε βάρος του Λασιθίου περισσότερο και του Ρεθύμνου λιγότερο. Τα στοιχεία του πίνακα είναι χαρακτηριστικά.
| ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΓΙΑ ΝΟΜΟ ΛΑΣΙΘΙΟΥ | |||
| 2010 – 2014 | 2015 – 2019 | ΜΕΤΑΒΟΛΗ % | |
| ΕΣΠΑ (έγκριση νέων έργων) | 3 εκ. ευρώ | 17,3 εκ. ευρώ | αύξηση 576% |
| Εθνικό ΠΔΕ (έγκριση νέων έργων)* | 7 εκ. ευρώ | 57 εκ. ευρώ | αύξηση 814% |
*Μαζί με πρόγραμμα Φιλόδημος
Αυτές οι ανισότητες δεν έχουν βέβαια διορθωθεί, και είναι ανάγκη στο νέο σχεδιασμό να υπάρξει αντίστοιχη πρόβλεψη.
Τα έργα που θα προταθούν πρέπει να συμβάλουν στην δίκαιη και βιώσιμη ανάπτυξη, να καλύπτουν τις ανάγκες αλλά και να αμβλύνουν τις ενδοπεριφερειακές ανισότητες.
- Είναι σημαντικό να προχωρήσουν τα έργα υποδομών, Αεροδρόμιο Καστελίου και ο ΒΟΑΚ από Σητεία ως τα Χανιά και αρδευτικά έργα, ιδιαίτερα στην ανατολική Κρήτη.
- Να ολοκληρωθεί η μελέτη για την ενιαία διαχείριση υδατικών πόρων σε επίπεδο Κρήτης.
- Να προστατευθεί το Φυσικό περιβάλλον από την ανεξέλεγκτη διασπορά των ΒΑΠΕ μέχρι την ολοκλήρωση του Ειδικού χωροταξικού Κρήτης. Το Λασίθι έχει ιδιαίτερα επιβαρυνθεί από την εγκατάσταση ΒΑΠΕ και πρέπει να αλλάξουμε το μοντέλο αξιοποίησης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, δημιουργώντας μικρής κλίμακας έργα, κοντά στον τόπο κατανάλωσης και ενεργοποιώντας τις τοπικές κοινωνίες με τις ενεργειακές κοινότητες.
Σημαντικό βήμα επίσης θα αποτελέσει η αποκέντρωση αρμοδιοτήτων και η ενίσχυση των αιρετών περιφερειών. οι υπηρεσίες των αποκεντρωμένων διοικήσεων θα μπορούσαν να αποτελούν αρμοδιότητα των αιρετών διοικήσεων.
Επιτρέψτε μου τέλος μία αναφορά στο Λασίθι. Είναι ο μοναδικός νομός που κινδυνεύει να μείνει χωρίς δρόμους, χωρίς Νοσοκομεία, χωρίς Ανώτατη εκπαίδευση, χωρίς υποδομές, ένας νομός με τεράστιες δυνατότητες που δυστυχώς συνεχώς υποβαθμίζεται.
