Με την παρουσίαση των θέσεων και των προτάσεων του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, αλλά και σκληρή κριτική στην κυβερνητική πολιτική που αφορά τα κόκκινα δάνεια και την προστασία της πρώτης κατοικίας των ευάλωτων νοικοκυριών, πραγματοποιήθηκε το πρωί της Πέμπτης 15/07, η τοποθέτηση του Εισηγητή του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, αν. Τομεάρχη Ανάπτυξης & Επενδύσεων και Βουλευτή Ηρακλείου Χάρη Μαμουλάκη, στην Ολομέλεια της Βουλής.
Ο Χάρης Μαμουλάκης ξεκίνησε την τοποθέτησή του με αναφορά στις 800 και πλέον χιλιάδες, πολύ μικρές, μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις της χώρας που εκτός του ότι αυτή την εποχή δοκιμάζονται σκληρά από τις συνέπειες της νέας οικονομικής κρίσης, ακούνε και την κυνική παραδοχή των τραπεζών – μόλις λίγα 24ωρα νωρίτερα παρουσία του Υπουργού Οικονομικών – ότι υπάρχει δυνατότητα χρηματοδότησης μόνο 270 χιλ. εξ αυτών και μάλιστα υπό όρους. Η πλειονότητα δηλαδή των ΜμΕ, τίθεται εκτός χρηματοδοτικού πλαισίου, εκ προοιμίου! «Πώς είναι δυνατόν να χρηματοδοτήσουμε και να εγγυηθούμε για το χρηματοπιστωτικό σύστημα της χώρας, όταν αυτό, εκκωφαντικά αλλά και προκλητικά θα έλεγα, γυρνάει την πλάτη στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις;» αναρωτήθηκε ο Χάρης Μαμουλάκης.
Στη συνέχεια, ο Χάρης Μαμουλάκης αναφέρθηκε αναλυτικά στα συμπεράσματα από τις συζητήσεις που προηγήθηκαν στη Διαρκή Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής και στην απουσία κάθε διάθεσης συναίνεσης από κυβερνητικής πλευράς, για την αποτυχία του σχεδίου Ηρακλής, με την δικαιολογία της αλλαγής των οικονομικών δεδομένων εξαιτίας της πανδημίας. Αντί όμως για αυτό, η Κυβέρνηση της ΝΔ πανηγύριζε για την αποτυχία της και λοιδορούσε τα κόμματα της Αντιπολίτευσης, επειδή έχουν διαφορετική άποψη για τους πλειστηριασμούς πρώτης κατοικίας από την ίδια.
Ακολούθησε μια σύντομη αναφορά από τον Δεκέμβριο του 2019, όταν και ψηφίστηκε στην Βουλή ο νόμος «Σχέδιο Παροχής Εγγυήσεων σε Τιτλοποιήσεις Πιστωτικών Ιδρυμάτων» γνωστός και ως πρόγραμμα Ηρακλής, ως αποτέλεσμα συμβιβασμού με τους θεσμούς που είχε εκκινήσει από την προηγούμενη κυβέρνηση και που αποσκοπούσε στην απομείωση των κόκκινων δανείων στο χαρτοφυλάκιο των ελληνικών τραπεζών. «Τότε και τώρα, η διαφορά ανάμεσα στο σχέδιο του ΣΥΡΙΖΑ σε σχέση με αυτό της ΝΔ ήταν οι μέριμνες που εμείς λαμβάναμε για τους ευάλωτους δανειολήπτες και η εξαίρεση από διαδικασίες εκπλειστηριασμού υποθηκών που αποτελούν πρώτη κατοικία δανειοληπτών που εμείς θα είχαμε διατηρήσει. Για εμάς κάτι τέτοιο θα υποχρέωνε τους servicers ή τις τράπεζες να τροποποιούν τα business plans τους και να τους υποχρεώνει σε περιπτώσεις ευάλωτων δανειοληπτών να αναζητούν αναγκαστικά συμβιβαστικές αναδιαρθρώσεις με τους δανειολήπτες» ανέφερε ο Χάρης Μαμουλάκης.
Σε κάθε περίπτωση, όπως τόνισε ο Εισηγητής της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης, είτε με το σχέδιο του ΣΥΡΙΖΑ είτε με αυτό της ΝΔ, η τιτλοποίηση απαιτήσεων ήταν ένα εργαλείο που θα μπορούσε να επιφέρει θετικά αποτελέσματα υπό συνθήκες ανάκαμψης της οικονομίας, με την αύξηση της απασχόλησης και των εισοδημάτων να δημιουργεί τον απαραίτητο «χώρο» για να την αποπληρωμή μέρους των συσσωρευμένων οφειλών. Σε συνθήκες ύφεσης όμως ως γνωστόν, ουκ αν λάβεις παρά του μη έχοντος.
Ο παραπάνω απλός συλλογισμός όμως δεν ανέκοψε την «μεταρρυθμιστική αποφασιστικότητα» της κυβέρνησης, το σχέδιο Ηρακλής προχώρησε, οι τράπεζες σήμερα απομείωσαν τα με εξυπηρετούμενα δάνεια τους από το 43% στις αρχές του 2020 στο 27% τον Μάρτη του 2021 και με τον σημερινό νόμο η κυβέρνηση θέτει τον εξαιρετικά φιλόδοξο στόχο της απομείωσης των NPL’s σε μονοψήφια νούμερα.
«Για να δούμε όμως σε τι συνίσταται αυτή η επιτυχία» ανάφερε ο Χάρης Μαμουλάκης, παρουσιάζοντας τα εξής στοιχεία: «Μέχρι σήμερα έχουν εκδοθεί εγγυήσεις του ελληνικού δημοσίου ύψους σχεδόν 8,6 δις ευρώ, ποσό που παρασάγγας απέχει από τα 31 δις τιτλοποιήσεων απαιτήσεων των τραπεζών. Συγκεκριμένα τα μόνα εγκεκριμένα πακέτα τιτλοποίησης με εγγύηση του ελληνικού δημοσίου είναι τα πακέτα Cairo 1, 2 και 3 της Eurobank, τα Vega 1, 2 και 3 και το πακέτο Phoenix της τράπεζας Πειραιώς και τα GalaxyII, IVκαι OrionXτης AlphaBank. Τα παραπάνω τα αναφέρω για να καταστεί σαφές ότι η τιτλοποίηση απαιτήσεων με εγγύηση του δημοσίου είναι ένα εργαλείο μεταξύ πολλών που χρησιμοποιείται από το τραπεζικό σύστημα για την απομείωση των κόκκινων δανείων.».
Ο Χάρης Μαμουλάκης έκανε αναλυτική αναφορά στις θέσεις και τις απόψεις του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, μίλησε για την πρότασή του, κατά το πρότυπο άλλων ευρωπαϊκών χωρών, της δημιουργίας Bad Bank για τα δάνεια ευάλωτων νοικοκυριών, θέση η οποία δεν έγινε δεκτή από τους θεσμούς στο πλαίσιο του τρίτου προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής και αντ’ αυτού, διαμορφώθηκε μια στρατηγική όπου προέβλεπε την χρήση διαφορετικών εργαλείων για διαφορετικά τμήματα του χαρτοφυλακίου των τραπεζών. Μίλησε ακόμα για την τροποποίηση του νόμου Κατσέλη με την ενσωμάτωση του συνόλου των οφειλών στις προβλέψεις του για τα ευάλωτα νοικοκυριά με ενυπόθηκες πρώτες κατοικίες, τον εξωδικαστικό μηχανισμό για τα δάνεια των ελεύθερων επαγγελματιών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων, την τιτλοποίηση απαιτήσεων για εταιρικά και μη ενυπόθηκα καταναλωτικά δάνεια, καθώς και για το credit and Wealth Bureau, συγχαίροντας την Κυβέρνηση που το υιοθέτησε ως θέση, για την χαρτογράφηση του πιστωτικού κινδύνου για νέα δάνεια.
«Η σημερινή κυβέρνηση διεπόταν από την μέρα της εκλογής της από την αντίληψη ότι το σχέδιο Ηρακλής ήταν από μόνο του επαρκές εργαλείο για να καθαρίσουν οι «στάβλοι του Αυγεία» των τραπεζών, εξού και το όνομα του «Ηρακλή», από όλα δηλαδή τα δύσκολα κομμάτια του χαρτοφυλακίου των τραπεζών, συμπεριλαμβανομένου και των δανείων με ενυπόθηκες πρώτες κατοικίες. Αυτό ήταν το σχέδιο σας. Υπό την απειλή της άρσης της πρώτης κατοικίας, οι τράπεζες θα ενδυναμώνονταν έναντι των δανειοληπτών τους και θα μπορούσαν ευκολότερα να τους εκβιάσουν ώστε οι οφειλέτες τους να δεχτούν την όποια ρύθμιση θα τους προσέφεραν» τόνισε ο Χάρης Μαμουλάκης, αναφέροντας: «Αυτό το σχέδιο, αν και βαθιά ανήθικο, ενδέχεται και να πετύχαινε. Τι άλλαξε όμως; Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα είναι η πανδημία. Η επιδείνωση των βασικών οικονομικών μεγεθών κατέστησε αδύνατο σε ευάλωτους δανειολήπτες να προβούν σε ρυθμίσεις των δανείων τους στις παρούσες συνθήκες. Η κυβέρνηση όμως δεν έκρινε σκόπιμο ότι έπρεπε να αλλάξει «ρότα». Συνέχισε με το σχέδιο των απειλών και των εκβιασμών σε σχέση με την προστασία της πρώτης κατοικίας» είπε χαρακτηριστικά, καταθέτοντας στα πρακτικά τις δηλώσεις του Υπουργού Άδωνι Γεωργιάδη τον Φεβρουάριο του 2020, με τις οποίες καλούσε «να μην χαλάσουμε τις καρδιές μας» όταν στις 30 Απριλίου του 2020 θα εκκινούσαν οι πλειστηριασμοί πρώτης κατοικίας.
Καυτηρίασε επίσης την στάση της Κυβέρνησης η οποία προχώρησε στην άρση της προστασία της πρώτης κατοικίας, αφήνοντας να παρέλθει το χρονικό περιθώριο που έδινε ο νόμος 3869 του 2010, ο οποίος είχε τροποποιηθεί με τον πρόσφατο πτωχευτικό κώδικα, δίνοντας ως υποχρεωτική ημερομηνία επανυποβολής αίτησης για προσωρινή άρση πλειστηριασμού σε όσους δεν είχαν πάρει δικάσιμο μέχρι τις 15 Ιουνίου του 2021.
«Τούτων δοθέντων η κυβέρνηση σήμερα πανηγυρίζει, μεν, για την επιτυχία της, αφήνει, δε, αναπάντητα τρία ερωτήματα. Πρώτο ερώτημα! Τι γίνεται με τα δάνεια που τιτλοποιούνται αυτές τις μέρες; Δεύτερο ερώτημα, τι μέρος του χαρτοφυλακίου των τραπεζών αφορά η υπαρκτή απομείωση των κόκκινων δανείων; Και τρίτο ερώτημα, γιατί κρίθηκε σκόπιμο να διπλασιαστεί το ποσό των κρατικών εγγυήσεων για την απομείωση των κόκκινων δανείων;» αναρωτήθηκε ο Χάρης Μαμουλάκης, δίνοντας τις απαντήσεις του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ δεδομένου ότι ο αρμόδιος Υφυπουργός, απέφυγε να απαντήσει στις τέσσερις επιτροπές που προηγήθηκα:
«Απάντηση πρώτη: Από τις υφιστάμενες τιτλοποιήσεις, όσες αφορούν πρωτίστως εταιρικά δάνεια πάνε καλά! Οι servicers πληρώνουν τα fees και το δημόσιο εισπράττει το αντίτιμο της εγγύησης που παρείχε. Όσες όμως αφορούν πακέτα με μικρότερα δάνεια από ελεύθερους επαγγελματίες ή στεγαστικά, πάνε κακά. Το κράτος δεν εισπράττει τίποτα, επειδή οι servicers δεν εισπράττουν τίποτα. Για αυτό και σήμερα ψηφίζουμε την επέκταση της ημερομηνίας πέραν τις οποίας οι servicers θα αρχίσουν να υφίστανται τις οικονομικές συνέπειες από τη μη-είσπραξη μέρους των οφειλών.
Απάντηση δεύτερη: Η παροχή των εγγυήσεων από μέρους του ελληνικού δημοσίου προχωράει αργά. Πολύ αργά. Και προχωράει αργά, γιατί με δεδομένη τη σοβούσα οικονομική κρίση, τα πακέτα των τραπεζών πλέον δεν είναι ελκυστικά για τους επενδυτές, όταν αυτά αφορούν την «μαρίδα». Για αυτό αυξάνετε σήμερα και τις εγγυήσεις που θα παρέχει το ελληνικό δημόσιο, κατ’ απαίτηση των τραπεζών, για αυτό επικροτούν και οι servicers την απόφαση σας να μην επεκτείνεται άλλο την προστασία της πρώτης κατοικίας ώστε να προσανατολίσουν οι εταιρίες διαχείρισης τα business plans τους προς τους πλειστηριασμούς.
Απάντηση τρίτη: Η κυβέρνηση σήμερα επεκτείνει τον όγκο των εγγυήσεων που δίνει γιατί με τις υφιστάμενες εγγυήσεις δεν δέχονται οι αγοραστές να αναλάβουν το ρίσκο των απαιτήσεων. Η κυβέρνηση έπεσε έξω 12 δις ευρώ, στον υπολογισμό των απαιτούμενων εγγυήσεων και αυτό τον διπλασιασμό των εγγυήσεων ο κύριος Ζαββός τον αποκαλεί «εμπιστοσύνη της αγοράς». Επί τέσσερις επιτροπές ρωτούσαμε και θα ρωτήσουμε και σήμερα. Εκτίμηση των δυνητικών καταπτώσεων έχετε; Εκτίμηση της δημοσιονομικής επιβάρυνσης του ελληνικού δημοσίου έχετε; Εκτίμηση της μακροχρόνιας επιβάρυνσης του προφίλ του δημόσιου χρέους της χώρας από τις οιωνοί καταπτώσεις των εγγυήσεων έχετε; Καμία απάντηση».
Κλείνοντας την τοποθέτησή του ο Εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, αν. Τομεάρχης Ανάπτυξης & Επενδύσεων και Βουλευτής Ηρακλείου Χάρης Μαμουλάκης, ανέφερε: «Οι ιδεολογικές μας διαφορές είναι γνωστές. Στις παρούσες συνθήκες, ωστόσο, και με δεδομένες τις μακροοικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας θα ήταν φυσιολογικό η κυβέρνηση να έπαιρνε μια πρωτοβουλία για να διαχειριστεί με διαφορετικό τρόπο τα δάνεια των τραπεζών με εγγύηση πρώτης κατοικίας όπως θα ήταν φυσιολογικό και να έπαιρνε και μια πρωτοβουλία για την ολιστική αντιμετώπιση του χρέους του ιδιωτικού τομέα, που εν μέσω πανδημίας έχει πάρει τρομακτικές διαστάσεις. Η κυβέρνηση όμως, όχι μόνο δεν κάνει αυτό, αλλά εθελοτυφλεί θεωρώντας ότι η ονομαστική απομείωση του ύψους των μη-εξυπηρετούμενων δανείων συνιστά από μόνη της και εξαφάνιση του προβλήματος του ιδιωτικού χρέους. Δυστυχώς για την κυβέρνηση, δυστυχώς για τους μικρομεσαίους και δυστυχώς για τους ευάλωτους δανειολήπτες, το σχέδιο αυτό σύντομα θα βρει σε «τοίχο»! Στον «τοίχο» των δάνειων με ενυπόθηκη πρώτη κατοικία. Και τότε η κυβέρνηση Μητσοτάκη θα θέσει άλλο ένα εκβιαστικό και ανήθικο δίλημμα στην ελληνική κοινωνία καλώντας μας να επιλέξουμε ανάμεσα είτε στην χρηματοδότηση της πραγματικής οικονομίας είτε στο δικαίωμα των Ελλήνων πολιτών στην στέγαση. Σε τέτοια ψευτοδιλήμματα εμείς δεν μπαίνουμε, όταν μάλιστα υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις και προτάσεις, όπως αυτή της Τράπεζας της Ελλάδας, που η κυβέρνηση δεν εξετάζει. Για αυτό και θα καταψηφίσουμε το σημερινό νομοσχέδιο.».
