Του Γιώργου Δημητρίου
Επισήμως επισκέπτεται την Ελλάδα ο κ.Τσαβούσογλου ανταποδίδοντας την επίσκεψη του κ. Δένδια προ μερικών εβδομάδων στην Τουρκία. Και ξεκίνησε με προκλήσεις.
ΕΛΛΑΔΑ-ΤΟΥΡΚΙΑ ΣΕ ΕΠΙΠΕΔΟ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗΣ ΙΣΧΥΟΣ
Πολλοί μελετητές τα τελευταία χρόνια έχουν επικεντρωθεί στις σχέσεις ισχύος των 2 κρατών ως επεξηγηματικό παράγοντα για μιά ευρεία ατζέντα συμπεριφορών και επιδιώξεων, συμπεριλαμβανομένων των συμμαχιών, των στρατηγικών αλληλεπιδράσεων και των διαπραγματευτικών στρατηγικών. Οι στρατιωτικές δυνάμεις των 2 κρατών διαθέτουν μεγάλη τιμωρητική ισχύ προς απειλή του αντιπάλου και γι αυτό, όπως λέει η βιβλιογραφία, η μετάβαση εξουσίας και ισχύος κατανέμεται εξ’ ίσου μεταξύ των δύο κρατών.
Είμαστε σε σημείο ισορροπίας και γι αυτό οι στρατιωτικοί μας ισχυρίζονται ότι ένα επεισόδιο στο Αιγαίο θα μετατραπεί σε γενικευμένη σύρραξη. Η Ελλάδα διαθέτει μεγάλη τιμωρητική ισχύ. (Organski,1968;Organski and Kugkler ,1980 and Lemke,1996) (Claude ,1962;Pait,1965,Wikelfeld et,al 2003,2005)
Η ισορροπία τιμωρητικής ισχύος είναι αυτή που κάνει την Τουρκία επιφυλακτική μέχρι τώρα και φοβική να ”εκφραστεί” στρατιωτικά.
GAME THEORY-ΠΑΙΓΝΙΔΙ ΙΣΧΥΟΣ
Με οδηγό το επιστημονικό πεδίο της θεωρίας παιγνίων η Ελλάδα παραχωρεί αυτή την τιμωρητική δύναμή της στις στρατηγικές και διπλωματικές κινήσεις της Γερμανίας. Η Γερμανία έχει ως στόχο να μη διαταραχθούν οι σχέσεις Ε.Ε-Τουρκίας και όχι η εδαφική ακεραιότητα της Ελλάδας. Και σε αυτό δεν νομίζω ότι υπάρχει ένας Ελληνας να διαφωνεί (πχ Κύπρος).
Το power game των δύο χωρών δεν μπορεί να είναι συνεταιριστικό γιατί αυτό απαιτεί οι 2 παίκτες να τηρούν τις δεσμεύσεις τους, και η Τουρκία είναι επίσης γνωστό ότι δεν τις τηρεί. Έχουμε ένα μη συνεταιριστικό παίγνιο. Δεν έχουμε όμως ασύμμετρο παίγνιο, αλλά συμμετρικό όπου η στρατηγική δεν εξαρτάται από τους ενδιαφερόμενους παίκτες, αλλά και απο άλλες στρατηγικές που χρησιμοποιούνται απο τον τρίτο παίκτη-διαμεσολαβητή, τη Γερμανία. Τα στύλ της Γερμανικής διαμεσολάβησης και οι σχέσεις ισχύος των παραγόντων της κρίσης θα καθορίσουν το κατά πόσον η κρίση θα καταλήξει σε μία συμφωνία, δηλαδή ικανοποίηση των διεκδικήσεων της Τουρκίας, ή το αποτέλεσμα της κρίσης θα οδηγήσει μακροπρόθεσμα στη μείωση της έντασης μετά την κρίση (Ελληνική στρατηγική).
Η συμμετοχή της Γερμανίας αυξάνει τους κινδύνους να παραδώσουμε χώρο στην Τουρκία και ενισχύει το ενδεχόμενο μιας πολεμικής σύρραξης αφού καταργείται η ισορροπία τιμωρητικής ισχύος που συγκρατεί τους παίκτες όπως προανέφερα.
Η ΕΛΛΑΔΑ ”ΕΓΚΛΩΒΙΣΜΕΝΗ” ΣΕ ΛΑΘΟΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ
Η Τουρκία ως ισχυρότερος παίκτης αλληλοεπιδρά με τον αδύναμο παίκτη, την Ελλάδα, η οποία έχει στρατηγική ”απείρου μήκους”, όμως μιά πιθανή σύγκρουση θα έχει τα ίδια καταστροφικά αποτελέσματα και για τους δύο. Αρκετές μελέτες έχουν δείξει ότι ο παίκτης με τη μεγαλύτερη ισχύ (άλλο τιμωρητική ισχύς-άλλο στρατιωτική ισχύς) επιδεικνύει φραστικά την απειλή ότι αυτός θα προκαλέσει τη μεγαλύτερη ζημιά στον αδύναμο παίκτη, λέει η επιστήμη. Ό,τι ακριβώς κάνει η Τουρκία μόνο και μόνο για να προωθήσει την προοπτική συνεργατικής υποχώρησης της Ελλάδας και, δυστυχώς για μας, την ενισχύουμε με τη λάθος προσέγγιση της κρίσης.
Οι αδύναμοι παίκτες, λέει η βιβλιογραφία, είναι πιο αποτελεσματικοί σε ασύμμετρα περιβάλλοντα παρά σε συμμετρικά παίγνια. Σε ασύμμετρο περιβάλλον που υπάρχει ο παράγοντας της τιμωρητικής ισορροπίας η Ελλάδα είναι ισχυρή και αποτελεσματική. Ποιοι ”έξυπνοι” μας έβαλαν στο συμμετρικό παίγνιο με τη συμμετοχή της Γερμανίας είναι πραγματικά άξιο έρευνας ή να φανταστώ ότι η κηδεμονία των Γερμανών στη χώρα μας έπαιξε το ρόλο της.
Με τη λάθος στρατηγική που ακολουθούμε, όπως η βιβλιογραφία την καταγράφει, είναι μαθηματικά βέβαιο ότι είτε θα παραχωρήσουμε Εθνική κυριαρχία είτε μακροπρόθεσμα θα οδηγηθούμε σε πολεμική σύγκρουση. Η Γερμανία κατά την άποψή μου παίζει “βρώμικο” παιγνίδι υπέρ της Τουρκίας γιατί τα οικονομικά τους συμφέροντα ευθυγραμμίζονται. Το θέμα όμως είναι εμείς γιατί το δεχόμαστε. Το ότι διάφοροι παράγοντες εντός Ελλάδος συχνά αναφέρουν ότι η ελληνική κοινή γνώμη δεν είναι ακόμη έτοιμη να δεχθεί συνεργασία με την Τουρκία, με προβληματίζει και δείχνει υποβοήθηση μιας εξαιρετικά επικίνδυνης στρατηγικής, του να τα ”βρούμε” βρε αδερφέ.
ΠΟΤΕ ΘΑ ΤΕΛΕΙΩΣΕΙ ΑΥΤΟ ΤΟ ΠΑΙΓΝΙΟ
Ο νικητής δεν θα γίνει γνωστός παρά μόνο όταν όλες οι κινήσεις θα έχουν ολοκληρωθεί, δηλαδή απώλεια εδαφών μέσω Χάγης. Το επίκεντρο της προσοχής δεν αφορά στον καλύτερο τρόπο για το παιγνίδι, αλλά ποιος παίκτης έχει στρατηγική ΝΙΚΗΣ. Στρατηγική νίκης (διεκδικήσεις) δυστυχώς έχει μόνο η Τουρκία και η χώρα μας προσπαθεί να κερδίσει χρόνο. Μάταια, γιατί η Τουρκία κερδίζει από τη στρατηγική της Ελλάδας να κερδίζει διαρκώς χρόνο. Η Γερμανία ως “συμβολαιογράφος και μάρτυρας της Τουρκίας” καταγράφει την προσέλευση της χώρας μας να συζητά μακροχρόνια τι θα ”δώσει”, αλλιώς τι πάμε και κάνουμε με την Τουρκία τη στιγμή που κατέχει την Κύπρο και διεκδικεί το μισό Αιγαίο;
Η Ελλάδα θα πρέπει άμεσα να επιστρέψει στο ασύμμετρο παίγνιο το οποίο μας εξασφαλίζει την ισορροπία τιμωρητικής ισχύος και να εξοπλίζεται όσο μπορεί, αν δεν θέλει να ”κλάψει” εδάφη, και μάλιστα με τη δική της συνεργασία. Δεν πρόκειται για θεωρίες συνωμοσίας, αλλά θεωρίας παιγνίων τα οποία έχουν βάση. Φοβικά και ανέμελα το έχουμε πάρει το θέμα, ή διαγράφουμε τροχιά Φιλανδοποίησης και περιορισμένης κυριαρχίας;
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1) Dreber A,Rand DG,Fundenberg D, Nowak MA(2008) ”Οι νικητές δεν τιμωρούν τη φύση 452:348-351 pmid 18354485
2) Nikiforakis N,Normman HT,Wallace B(2010) ”Ασύμμετρη ενίσχυση συνεργασίας σε δίλλημα”.
3) Falk A,Fehr E,Fischbacher U(2005)”Κινητήριες δυνάμεις πίσω από άτυπες κυρώσεις Eometnca 73:2017-2030 .
4) Ostrom E,Walker J,Gardner R(1992) ”Συμφωνίες χωρίς σπαθί-πόλεμο”
5) Gurerk O,Irlebusch B,(2006) ”Το Ανταγωνιστικό πλεονέκτημα της επιβολής κυρώσεων σε θεσμούς-κράτη. Science (80) 108-111 pmid 16601192.
