Ολοκληρώθηκε η εκπόνηση του έργου «Συγκριτική τεχνικοοικονομική αξιολόγηση για την αξιοποίηση των υφάλμυρων πηγών: Αλμυρός Ηρακλείου, Αλμυρός Αγ. Νικολάου και Μαλαύρας» από τη Διεύθυνση Υδάτων – διευθύνουσα υπηρεσία – της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης, το οποίο χρηματοδοτήθηκε από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Κρήτη 2014-2020». Η εν λόγω δράση αποτελεί ένα από τα μέτρα εξειδίκευσης για την εφαρμογή του «Σχεδίου Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών Κρήτης (Σ.Δ.Λ.Α.Π.)».
Σκοπός του έργου ήταν η αξιολόγηση για την πρόκριση της βέλτιστης λύσης για την αξιοποίησης του νερού των τριών υφάλμυρων πηγών της Κρήτης, Αλμυρού Ηρακλείου, Αλμυρού Αγ. Νικολάου και Μαλαύρας. Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό των τριών αυτών πηγών είναι ότι, παρότι εκφορτίζουν πολύ μεγάλες ποσότητες νερού, το νερό τους υφαλμυρίζεται είτε επειδή βρίσκονται κοντά στη θάλασσα, είτε επειδή είναι υποθαλάσσιες.
Στο παρελθόν είχε εκπονηθεί αριθμός μελετών για την αξιοποίηση των νερών των πηγών (κυρίως της πηγής του Αλμυρού Ηρακλείου) και είχαν προκληθεί συζητήσεις και σχετικά δημοσιεύματα στον τοπικό τύπο. Στόχος του έργου δεν ήταν να εκπονηθεί ακόμα μία μελέτη αλλά να συγκεντρωθούν όλες οι εκπονηθείσες μελέτες – προτάσεις αξιοποίησης, να επικαιροποιηθούν τα δεδομένα, να αξιολογηθούν και, τελικά, να ιεραρχηθούν κατά προτεραιότητα.
Κατά την υλοποίηση του έργου, η Δ/νση Υδάτων και ο ανάδοχος αποφάσισαν να προχωρήσουν σε σύνθετη αξιολόγηση των επικαιροποιημένων μελετών:
- από ένα ευρύ πεδίο φορέων και κοινωνικών εταίρων (συμμετείχαν 20 βαθμολογητές με εκπροσώπους από Δημόσιες Υπηρεσίες, Δήμους, ΔΕΥΑ, Επιμελητήρια, Περιβαλλοντικές Οργανώσεις, Ειδικοί Επιστήμονες, Ακαδημαϊκοί, Μελετητές κ.α.) και,
- λαμβάνοντας υπόψη, όχι μόνο την οικονομική – τεχνική αλλά και, την περιβαλλοντική – κοινωνική διάσταση της κάθε μελέτης – πρότασης (πολυκριτηριακή ανάλυση).
Οι μελέτες, μετά την αξιολόγηση των προτεινόμενων λύσεων, ιεραρχήθηκαν ως εξής:
- Για την πηγή του Αλμυρού Αγίου Νικολάου, προκρίνεται η πρόταση αξιοποίησης της γεωτρητικής εκμετάλλευσης, που μπορεί μελλοντικά να επεκταθεί με σημαντικά αποτελέσματα.
- Για την πηγή της Μαλαύρας, προκρίνεται η πρόταση της (υφιστάμενης) αξιοποίησή της με αντλήσεις προς το φράγμα Μπραμιανών και, επιπλέον, για την κάλυψη αρδευτικών αναγκών του ΤΟΕΒ Καβουσίου – Παχειάς Άμμου.
- Για την πηγή του Αλμυρού Ηρακλείου αξιολογήθηκαν-βαθμολογήθηκαν πέντε (5) προτάσεις, όπως παρουσιάζονται στο σχετικό πίνακα.
* Η λύση 4 “στοά υδρομάστευσης” δεν βαθμολογήθηκε από ικανό αριθμό
(περισσότεροι από 50% των) βαθμολογητών, γι’ αυτό δεν παρουσιάζεται.
Τελικό συμπέρασμα για την πηγή του Αλμυρού Ηρακλείου είναι ότι η λύση 3, ήτοι ο εντοπισμός της χρονικής περιόδου που το νερό της πηγής είναι γλυκό και δεν έχει υφαλμυριστεί, και η άντλησή του την περίοδο αυτή για ενίσχυση των δικτύων ύδρευσης των ΔΕΥΑ Ηρακλείου και Μαλεβιζίου, υπερτερεί έναντι όλων και προκρίνεται ως βέλτιστη.
Όλα τα στοιχεία του έργου τέθηκαν σε δημόσια διαβούλευση, κατά την οποία έγιναν επισημάνσεις από φορείς και ιδιώτες.
Στην ιστοσελίδα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης (www.apdkritis.gov.gr/Ευρωπαϊκά Θέματα/Δημοσιότητα) έχουν αναρτηθεί τα παραδοτέα της δράσης, με συνημμένα παραρτήματα, καθώς και τα αποτελέσματα βαθμολόγησης των εναλλακτικών προτάσεων αξιοποίησης των υφάλμυρων παράκτιων καρστικών πηγών Κρήτης.
Η υφάλμυρη πηγή του Αλμυρού Αγ. Νικολάου
Η υφάλμυρη πηγή Αλμυρού Ηρακλείου
Η θέση των πηγών Μαλαύρας νομού Λασιθίου
