Ομάδα 175 πρώην διεθνών ηγετών και βραβευμένων με Νόμπελ – ανάμεσά τους και ο πρώην Βρετανός πρωθυπουργός Γκόρντον Μπράουν – καλεί τις ΗΠΑ να αναλάβουν «επείγουσα δράση» για να αναστείλουν τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας στα εμβόλια κατά του Covid-19, προκειμένου να συμβάλλουν στην αύξηση των παγκόσμιων ποσοστών εμβολιασμού.
Ένα μέτρο που επιτρέπει στις χώρες να παρακάμπτουν προσωρινά τα δικαιώματα ευρεσιτεχνίας για ιατρικά προϊόντα που σχετίζονται με τον Covid προτάθηκε στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου από την Ινδία και τη Νότια Αφρική τον Οκτώβριο και έκτοτε υποστηρίχθηκε από σχεδόν 60 χώρες.
Κάτι τέτοιο θα επέτρεπε στις αναπτυσσόμενες χώρες να δημιουργήσουν τα δικά τους αντίγραφα των εμβολίων που έχουν αναπτυχθεί από φαρμακευτικές εταιρείες χωρίς να φοβούνται ότι θα ασκηθούν αγωγές για παραβιάσεις πνευματικής ιδιοκτησίας.
«Μια τέτοιου είδους παραίτηση από την πλευρά του ΠΟΕ είναι ένα ζωτικό και απαραίτητο βήμα για τον τερματισμό αυτής της πανδημίας. Πρέπει να συνδυαστεί με την εξασφάλιση της τεχνογνωσίας των εμβολίων και της τεχνολογίας που μοιράζεται ανοιχτά» αναφέρουν οι υπογράφοντες, αποτελούμενοι από περισσότερους από 100 βραβευμένους με Νόμπελ και πάνω από 70 πρώην παγκόσμιους ηγέτες, σε επιστολή του προς τον πρόεδρο των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν, που είδαν οι Financial Times.
Προσθέτουν ότι μια παραίτηση σε συνδυασμό με άλλα μέτρα θα «επέκτειναν την παγκόσμια παραγωγική ικανότητα, χωρίς εμπόδια από τα μονοπώλια της βιομηχανίας που οδηγούν στις τρομερές ελλείψεις εφοδιασμού που εμποδίζουν την πρόσβαση στα εμβόλια».
Ενώ οι πλουσιότερες χώρες έχουν πρόσβαση σε δόσεις εμβολίων Covid-19 και αυξάνουν τα προγράμματα εμβολιασμού για τους πληθυσμούς τους, οι αναπτυσσόμενες οικονομίες είχαν πιο περιορισμένη πρόσβαση σε δόσεις.
Οι πρώην ηγέτες που υπέγραψαν την επιστολή περιελάμβαναν τον Γκόρντον Μπράουν, πρώην πρωθυπουργό του Ηνωμένου Βασιλείου, τον Φρανσουά Ολάντ, πρώην πρόεδρο της Γαλλίας, τον Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, πρώην πρόεδρο της ΕΣΣΔ και τον Ιβ Λετέρμ, πρώην πρωθυπουργό του Βελγίου.
Ο Φ. Ολάντ χαρακτήρισε την ανισότητα στην πρόσβαση στα εμβόλια «μια αφόρητη πολιτική και ηθική κατάσταση», που ήταν μια «οικονομική ανοησία».
Τα άτομα που υπέγραψαν την επιστολή, συμπεριλαμβανομένων των βραβευμένων με Νόμπελ στα οικονομικά, καθώς και από όλες τις τέχνες και τις επιστήμες, προειδοποίησαν ότι η άνιση πρόσβαση στο εμβόλιο θα επηρεάσει την παγκόσμια οικονομία και θα την αποτρέψει από την ανάκαμψη.
«Ο κόσμος έγινε μάρτυρας μιας άνευ προηγουμένου ανάπτυξης ασφαλών και αποτελεσματικών εμβολίων, κυρίως χάρη στις δημόσιες επενδύσεις των ΗΠΑ», έγραψε η ομάδα. «Όλοι χαιρετίζουμε ότι η διάθεση εμβολίων στις ΗΠΑ και σε πολλές πλουσιότερες χώρες φέρνει ελπίδα στους πολίτες τους».
«Ωστόσο, για την πλειονότητα του κόσμου, η ίδια ελπίδα δεν έχει έρθει ακόμη. Νέα δεινά αυξάνονται τώρα σε όλο τον κόσμο. Η παγκόσμια οικονομία μας δεν μπορεί να ανακάμψει εάν παραμείνει ευάλωτη σε αυτόν τον ιό».
Ο Τζόζεφ Στίγκλιτζ, βραβευμένος με Νόμπελ στα οικονομικά, δήλωσε στους FT ότι ο κανόνας υποχρεωτικής πατέντας που ήδη ισχύει δείχνει ότι οι αρχές της παύσης των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης έχουν γίνει αποδεκτές από τη διεθνή κοινότητα.
