Της Ελευθερίας Μηλάκη
Ο πατέρας Σωφρόνιος, ας του δώσουμε αυτό το όνομα συμβολικά, ήταν Ρώσος ιερομόναχος. Νέος, δυο μέτρα ψηλός, με γαλάζια μάτια και πολύ, πολύ διαβασμένος. Τα ελληνικά του ήταν άριστα, έκανε μεταφράσεις, ακόμα και αγιογραφίες. Τον είχε γνωρίσει μια θεία μου σε ένα μοναστήρι και του μίλησε για μένα. Έχω μια ανηψιά που ασχολείται με τις ξένες γλώσσες. Η θεία νόμιζε πως όλες οι ξένες γλώσσες είναι το ίδιο, έτσι όπως και οι αρχαίοι Έλληνες δεν είχαν ανάγκη για διερμηνέα, γιατί πίστευαν ότι η γλώσσες των ξένων ήταν κάτι σαν τιτίβισμα πουλιών ή κρώξιμο νυχτερίδων. Αμέσως ενδιαφέρθηκε και σύντομα ο πατέρας Σωφρόνιος βρέθηκε στο γραφείο μου για μαθήματα αγγλικών. Στα ραντεβού μας δεν ήταν ποτέ Άγγλος. Φαίνεται ότι το θεωρούσε κακό να έχει τους τρόπους των δυτικών γιατί, εκτός από ιερωμένος, ήταν ένας πολύ φανατικός εθνικιστής. Στο μάθημα ερχόταν ό,τι ώρα ήθελε και αν δεν ερχόταν δεν θεωρούσε ότι πρέπει να ενημερώσει. Οι μαγκρεμπιανοί (βορειοαφρικανοί) αυτό το λένε… ραντεβου – αράμπ. Όμως του τα συγχωρούσα αυτά, πού αλλού θα έβρισκα μια τέτοια περίπτωση μαθητή. Μετά αρχίσαμε να κάνουμε τα μαθήματα στο σπίτι. Διασκέδαζα με τα βλέμματα των γειτόνων, που δεν ήξεραν τι να υποθέσουν βλέποντας ένα τεραστίων διαστάσεων παπά να περνάει το κατώφλι μου κάθε βδομάδα.
Συνήθως μετά από το μάθημα δεν έφευγε, έμενε και μιλούσαμε, δηλαδή, μιλούσε. Μου έκανε κήρυγμα για διάφορα θέματα, δεν θυμάμαι λεπτομέρειες. Του δήλωσα ότι ενδιαφέρομαι για τα ρώσικα και στο επόμενο μάθημα μου έφερε μία μέθοδο άνευ διδασκάλου, για να τη βγάλω φωτοτυπίες. Αυτά βέβαια είναι ρώσικα – Παπαρήγα να ξέρεις. Ασχολήθηκα μόνη μου και αργότερα μια άλλη φίλη μου, η Ελένη, μου έκανε μερικά μαθήματα για την προφορά και το βασικό λεξιλόγιο. Κάποια στιγμή άνοιξε το επιτραπέζιο ημερολόγιο στη σελίδα που ήταν ένας παγκόσμιος χάρτης. Βλέπεις; Αν τους ρίξουμε μια βόμβα εδώ και άλλη μία εδώ, θα έρθει το τέλος τους των Αμερικανών. Ήταν λίγα χρόνια πριν το 2010. Δεν διαφώνησα, έτσι και αλλιώς και εδώ εκτρεφόταν ο αντιαμερικανισμός, τόσο που δεν έχω ούτε σήμερα καμιά επιθυμία να πάω μια μέρα εκεί. Η Ευρωπαϊκή Ένωση, σύμφωνα με τον καθηγητή Γεωπολιτικής Ιωάννη Μάζη, που ήταν καθηγητής μου στο πανεπιστήμιο, είναι μια σκωληκοειδής απόφυση των Ηνωμένων Πολιτειών, για να συγκρατεί την ορμή της Ρωσίας προς την Ευρώπη. Αυτό το ήξερε ο πατέρας Σωφρόνιος και ήθελε να κάνει πυροτέχνημα την Αμερική. Δεν είχε και άδικο. Δεν είναι δημοκρατία. Δεν είναι δημοκρατική μια χώρα που εφαρμόζει θανατικές ποινές ή συζητά ακόμα για φυλετικές διακρίσεις. Από την Αμερική κρατάω μόνο τα καπκέηκς, το Μάρλον Μπράντο και το Χεμινγουέη. Είναι αυτοί που αποτέλειωσαν το έργο της Αγγλίας, την κατακρεούργηση τόσων χωρών, έτσι ώστε να μπορεί να καυχιέται μια μέρα ο πρίγκιπας Χάρυ ότι έχει σκοτώσει Ταλιμπάν.
Όταν μάθαινα αγγλικά, έβρισκα διάφορους τρόπους για να κάνω εξάσκηση, επειδή τότε δεν υπήρχαν οι σημερινές τεχνολογίες. Έκοβα μία φαρδιά λωρίδα από εφημερίδα και την κολλούσα με ταινία πάνω στους υπότιτλους, ώστε να μπορώ να βλέπω ταινίες ακούγοντας. Ένα άλλος τρόπος ήταν η αλληλογραφία. Σε ένα ταξίδι σε πλοίο, τράβηξε την προσοχή μου ένα μεσήλικο ζευγάρι, που φαίνονταν καλλιεργημένοι άνθρωποι. Παραμέρισα τον ντροπαλό εαυτό μου, τους πλησίασα και έπιασα κουβέντα. Ήταν από τις Ηνωμένες Πολιτείες, από μια πόλη που λεγόταν Ann Arbor και ήταν καθηγητές σε πανεπιστήμιο. Ανταλλάξαμε διευθύνσεις και από τότε αλληλογραφούσα για χρόνια με την κυρία, μου είχε στείλει μέχρι και φωτογραφίες με τα εγγόνια της. Δεν ξέρω εγώ που λένε ότι οι πρώην σοβιετικές χώρες είχαν φτώχεια και δεν με ενδιαφέρει γιατί αυτές ήταν σε ένα άλλο μπλοκ. Με ενδιαφέρει όμως η κατάσταση για παράδειγμα στο Πακιστάν, στο Ιράκ, στη Λιβύη και όπου αλλού Αμερικανοί και Ευρωπαίοι έχουν βάλει το χεράκι τους. Γιατί να μην υπάρχει και εκεί μια μεσαία τάξη που να ευημερεί και να σπουδάζει; Και γιατί πάνω που πάει να δημιουργηθεί, θέλουν να τη διαλύσουν στον υπόλοιπο «αναπτυγμένο» κόσμο. Γιατί δεν θέλουν να είμαστε «λίγο πλούσιοι»; Σήμερα πληρώθηκα, είμαι λίγο πλούσιος, χαιρόταν ο ας πούμε Χασάν, εμπειροτέχνης επιπλοποιός, μάστορας είδος προς εξαφάνιση.
Και τώρα θυμήθηκα το Αντωνιό. Συνεργαζόμασταν παλιά, ήταν ένας εργοδότης με τρυφερό ύφος πεινασμένου τσακαλιού, για χρήμα. Για τα λεφτά θα έκανε οτιδήποτε. Με έβαζε μέχρι και να σβήνω το μολύβι από τα παλιά βιβλία, για να τα δώσει στα παιδιά και να πει ότι τα βιβλία είναι δωρεάν, αυξάνοντας τα δίδακτρα. Μια μέρα συζητώντας, μου είπε και την κοσμοθεωρία του. Πρέπει να υπάρχουν οι φτωχοί και εξαθλιωμένοι, γιατί αλλιώς ποιος θα κάνει τις βαριές δουλειές. Αυτή ήταν η γνώμη του Αντωνιού, μόνο που ο ίδιος ως επαγγελματίας απατεώνας κατάφερνε να έχει άλλους για τις αγγαρείες. Ο ίδιος βέβαια δεν είχε σπουδάσει τίποτα, δήλωνε «επιχειρηματίας», το σπίτι του το καθάριζε αλβανίδα, την επιχείρηση την καθάριζα εγώ και τα χόμπι του ήταν το τένις, το σκι και τα ταξίδια στην Ευρώπη.
Αυτό το μοτίβο σκέψης είναι που ευθύνεται για όλο το κακό που υπάρχει στον κόσμο. Δεν υπάρχουν αριστοκρατίες και μεγαλοαστοί, όλοι λιμοκοντόροι είναι. Μία κληρονόμος άνοιξε ηλεκτρονικό κατάστημα για να βοηθήσει άρρωστα παιδιά, πουλώντας… σκουφάκια χημειοθεραπείας για μαμάδες και παιδιά, ώστε να συγκεντρωθούν χρήματα. Και ποιοι θα δώσουν χρήματα; Δηλαδή μνημόσυνο με ξένα κόλλυβα; Με αυτά και με αυτά έχουμε φτάσει στο σημείο να νομίζουμε ότι είμαστε μια χώρα πλουσίων, αλλά υπάρχουν και λίγοι φτωχοί που πρέπει να τους συμπονούμε. Μέχρι και σε τοπική εφημερίδα είδα ένα άρθρό με θέμα τη… συμπόνια υπέρ των… φτωχών. Και στο ίδιο πνεύμα, η πρόεδρος της Δημοκρατίας σερβίρει φαγητό σε συσσίτια ανήμερα Χριστουγέννων. Όλοι cocooning και αν κανείς έχει ανάγκη για χρήματα θα πάει να κάνει τις βαριές δουλειές. Δεν είχε πέσει και έξω το Αντωνιό.
- Έχεις δει την ταινία Περλ Χαρμπορ;
- Όχι, γιατί;
- Τι θα έκανες αν η γυναίκα σου έφευγε με τον αδερφό σου;
- Δεν ξέρω. Θα σου πω όμως τι έκανα όταν η αδερφή μου εγκατέλειψε τον άντρα της.
- Τι
- Κόψε λαιμό.
- Το έκανες με τα ίδια σου τα χέρια;
- Όχι. Δεν ξέρω ποιος το έκανε. Έγινε. Την έπεισαν να γυρίσει σπίτι και στο δρόμο τη σκότωσε και την πέταξε.
Κοινωνικές προκαταλήψεις, θρησκευτικός φανατισμός, την έλλειψη μόρφωσης και τη φτώχεια. Το εκρηκτικό κοκτέηλ που οδηγεί στη βία. Και θύματα της βίας γίνονται πάντα οι πιο ευάλωτοι. Αλλά ξέρεις κάτι κυρία; Καλύτερα πλούσια στο Πακιστάν, παρά φτωχή στην Αμερική. Τα παιδιά το κατάλαβαν το ζουμί. Τώρα έγινε τριτοκοσμική η Αμερική, πόσο μάλλον και η Ευρώπη. Πτωχοκομείο, όπως θα έλεγε η μαντάμ Σουσού.
Επιστρέφω ξανά στη σκηνή που ο πατέρας Σωφρόνιος μου δείχνει τον παγκόσμιο χάρτη. Είναι αλήθεια ότι μετά την Ιαπωνία θα έριχναν ατομική βόμβα και στη Γερμανία; Δεν χρωστάμε λέει τίποτα στους Ρώσους για το τέλος του πολέμου, αφού θα το έλυναν οι… Αμερικανοί με μία πυρηνική βομβίτσα στη Δρέσδη, επιστρέφοντας από τη Χιροσίμα με το ίδιο αεροπλάνο! Ακούγεται τώρα λογικό αυτό; Και όμως το είδα πρόσφατα σε εφημερίδα. Ο πατέρας Σωφρόνιος δεν χρειάζεται να πατήσει το κουμπί για να καταστρέψει τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, μπορούν πολύ καλά και μόνες τους να δείξουν σε όλο τον κόσμο ποιοι από όλους είναι τελικά οι τριτοκοσμικοί. *Vsyo budet khorosho. Όλα θα πάνε καλά.
