Συναγερμός έχει σημάνει από τη νέα μετάλλαξη του κορονοϊού η οποία εντοπίστηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο. Αλλά πόσο καινούρια είναι στην πραγματικότητα; Σύμφωνα με τους ειδικούς ο μεταλλαγμένος ιός είναι 70% πιο μολυσματικός. Τι σημαίνει αυτό για τα υπάρχοντα εμβόλια;
Το νέο στέλεχος του κορονοϊού εντοπίστηκε για πρώτη φορά στη Βρετανία σημαίνοντας συναγερμό καθώς είναι σημαντικά πιο μολυσματικός και οδηγώντας σειρά χωρών να αναστείλουν τις πτήσεις τους προς τη χώρα, ενώ «καμπανάκι» έχει σημάνει και στον Μηχανισμό Διαχείρισης Κρίσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Τι γνωρίζουμε μέχρι στιγμής για την μετάλλαξη του ιού που έσπειρε νέα ανησυχία.
Γιατί προκαλεί ανησυχία η μετάλλαξη
Η πρόσφατη μετάλλαξη του κορονοϊού προκαλεί ανησυχία καθώς αντικαθιστά με ραγδαίο ρυθμό άλλες εκδοχές του ιού και σύμφωνα με τους ειδικούς, αυτό θα μπορούσε να συμβάλλει στην πιο εύκολη εξάπλωσή του. Παρότι τίποτα δεν μπορεί να ειπωθεί με βεβαιότητα ακόμα, ως προληπτικό μέτρο η Μεγάλη Βρετανία έχει μπει ήδη σε νέο lockdown. «Είναι πραγματικά πολύ νωρίς να μιλήσουμε, αλλά απ’ ό,τι βλέπουμε μέχρι στιγμής αναπτύσσεται πολύ γρήγορα, πιο γρήγορα από ό,τι (σ.σ. προηγούμενες μεταλλάξεις) είχαν αναπτυχθεί πριν, και είναι σημαντικό να έχουμε τον νου μας σε αυτόν» δήλωσε ο Βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον.
Ειδικοί του τομέα υγείας σε Ηνωμένο Βασίλειο και ΗΠΑ αναφέρουν ότι φαίνεται να μολύνει πιο εύκολα από τα άλλα στελέχη του ιού, αλλά δεν υπάρχουν ακόμα ενδείξεις ότι είναι πιο θανατηφόρο.
Ο επιστημονικός σύμβουλος της βρετανικής κυβέρνησης Πάτρικ Βάλανς δήλωσε ότι η μετάλλαξη «κινείται γρήγορα και γίνεται κυρίαρχη (σ.σ. μεταξύ των υπόλοιπων μεταλλάξεων)» προκαλώντας άνω του 60% των μολύνσεων στο Λονδίνο τον Δεκέμβριο.
Το νέο στέλεχος είναι επίσης ανησυχητικό επειδή έχει τόσες πολλές μεταλλάξεις -σχεδόν 24- και μερικές είναι στην ακιδωτή πρωτεΐνη που ο ιός χρησιμοποιεί για να προσκολληθεί και να μολύνει κύτταρα. Αυτή η ακίδα είναι αυτό που στοχεύουν τα τρέχοντα εμβόλια.
«Σίγουρα ανησυχώ γι’ αυτό» αλλά είναι πολύ νωρίς για να γνωρίζουμε πόσο σημαντική θα αποδειχθεί ότι είναι τελικά, δήλωσε ο καθηγητής Ραβί Γκούπτα, ο οποίος μελετά ιούς στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ. Ο ίδιος και άλλοι ερευνητές δημοσίευσαν έκθεση στην επιστημονική ιστοσελίδα την οποία χρησιμοποιούν οι ερευνητές για να μοιράζονται άμεσα τις εξελίξεις, ωστόσο, η έκθεση δεν έχει επίσημα αξιολογηθεί ή δημοσιευθεί.
Πόσο καινούρια είναι η μετάλλαξη
Η μετάλλαξη δεν είναι καινούρια. Στην πραγματικότητα, ανιχνεύθηκε πρώτη φορά τον Σεπτέμβριο. Τον Νοέμβριο, περίπου το ένα τέταρτο των κρουσμάτων κορονοϊού στο Λονδίνο ήταν από τη νέα μετάλλαξη. Σύμφωνα με το BBC, το ποσοστό κρουσμάτων με τον μεταλλαγμένο ιό έφτασαν τα δύο τρίτα των συνολικών μολύνσεων στα μέσα Δεκεμβρίου. Ο ιολόγος στο Πανεπιστήμιο του Νότιγχαμ Τζόναθαν Μπολ, ανέφερε: «Ο όγκος των δεδομένων είναι ανεπαρκής και ακατάλληλος για να οδηγήσει σε ασφαλή συμπεράσματα ή στον σχηματισμό ξεκάθαρης άποψης για το αν ο ιός έχει πράγματι αυξήσει την ικανότητά του να μεταδίδεται».
Πόσο έχει εξαπλωθεί στο Ηνωμένο Βασίλειο και τον κόσμο
Το μεταλλαγμένο στέλεχος του κορονοϊού έχει εντοπιστεί σε όλο το Ηνωμένο Βασίλειο, εκτός από τη Βόρεια Ιρλανδία, ωστόσο, μεγάλη συγκέντρωση παρατηρείται στο Λονδίνο, στη νοτιοανατολική και ανατολική Αγγλία. Στοιχεία από το Nextstrain, το οποίο παρακολουθεί τους γενετικούς κώδικες σε δείγματα του ιού από όλο τον κόσμο, υπογραμμίζει ότι ανάλογες περιπτώσεις έχουν εντοπιστεί στη Δανία και την Αυστραλία και είναι εισαγόμενα από το Ηνωμένο Βασίλειο.
Η Ολλανδία έχει, επίσης, αναφέρει περιπτώσεις του μεταλλαγμένου στελέχους. Παρόμοια μετάλλαξη η οποία έχει εντοπιστεί στη Νότια Αφρική εμφανίζει κάποιες κοινές αλλαγές, αλλά φαίνεται να μην έχει σχέση με αυτήν που βρίσκεται υπό εξέταση.
Θα είναι πιο θανατηφόρα η μετάλλαξη;
Δεν υπάρχουν στοιχεία που να υποδεικνύουν κάτι τέτοιο, παρότι εξετάζεται και αυτό το ενδεχόμενο.
Ωστόσο, απλά και μόνο η αυξημένη μετάδοση θα μπορούσε να προκαλέσει προβλήματα στα νοσοκομεία. Αν η νέα μετάλλαξη σημαίνει πιο πολλά κρούσματα και πιο γρήγορα, αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε αύξηση των ανθρώπων που θα χρειαστούν νοσηλεία.
Θα είναι αποτελεσματικά τα εμβόλια και κατά της νέας μετάλλαξης;
Σχεδόν σίγουρα ναι, ή τουλάχιστον για την ώρα.
Ο υποψήφιος γενικός χειρούργος του εκλεγμένου Αμερικανού Προέδρου Τζο Μπάιντεν, Βίβεκ Μούρθι, δήλωσε στο NBC ότι «δεν υπάρχει λόγος να πιστεύουμε ότι τα εμβόλια που έχουν αναπτυχθεί δεν θα είναι αποτελεσματικά και κατά αυτού του (σ.σ. μεταλλαγμένου) ιού».
Αρκετοί ειδικοί σημειώνουν ότι τα εμβόλια παράγουν ευρείες αντιδράσεις από το ανοσοποιητικό σύστημα, όχι μόνο εκείνες της πρωτεΐνης ακίδων.
Μικρή αλλά όχι «ανύπαρκτη» είναι η πιθανότητα οι νέες μεταλλάξεις του ιού να είναι ανθεκτικές στα υπάρχοντα εμβόλια, σημείωσε ο επικεφαλής επιστημονικός σύμβουλος της αμερικανικής κυβέρνησης για την διανομή των εμβολίων, Μονσέφ Σλάουι.
«Μέχρι στιγμής, δεν πιστεύω ότι υπάρχει ούτε μία μετάλλαξη που θα είναι ανθεκτική» ανέφερε. «Η συγκεκριμένη στο Ηνωμένο Βασίλειο, πιστεύω ότι, είναι μάλλον απίθανο να διέφυγε της ανοσίας του που δημιουργεί το εμβόλιο» συμφώνησε ο Τρέβορ Μπέντφορντ, βιολόγος και γενετιστής.
«Δεν ανησυχώ» καθώς θα χρειαστούν πολλές αλλαγές στον γενετικό κώδικα για να υπονομεύσουν ένα εμβόλιο, όχι μόνο μία ή δύο, έγραψε στο Twitter. Αλλά τα εμβόλια ίσως χρειαστεί να επανασυντονιστούν με τον καιρό καθώς θα γίνονται αλλαγές (σ.σ. στον ιό) και οι μεταλλάξεις θα πρέπει να παρακολουθούνται πιο στενά, πρόσθεσε.
Ο Μούρθι εξήγησε ότι η νέα μετάλλαξη δεν επηρεάζει τη σύσταση για την ανάγκη χρήσης μάσκας, πλυσίματος των χεριών και διατήρησης των αποστάσεων.
Πώς δημιουργήθηκε η νέα μετάλλαξη;
Συχνά οι ιοί υπόκεινται σε μικρές αλλαγές σε ένα ή δύο γράμματα του γενετικού τους αλφάβητου, απλά μέσω τις φυσιολογικής εξέλιξής τους. Ένα ελαφρώς τροποποιημένο στέλεχος μπορεί να γίνει και το πιο σύνηθες σε μία χώρα ή μία περιοχή απλά και μόνο επειδή αυτό το στέλεχος εμφανίστηκε εκεί για πρώτη φορά ή επειδή «υπερμεταδοτικά» γεγονότα το βοήθησαν να εδραιωθεί.
Μεγαλύτερη ανησυχία είναι όταν ο ιός μεταλλαχθεί αλλάζοντας τις πρωτεΐνες στην επιφάνειά του για να μπορέσει να αποφύγει τα φάρμακα ή το ανοσοποιητικό σύστημα.
Τα «στοιχεία που έχουν προκύψει» υποδηλώνουν ότι ίσως αυτό έχει αρχίσει να συμβαίνει με τον κορονοϊό, ανέφερε στο Twitter ο Τρέβορ Μπέντφορντ, βιολόγος και γενετιστής στο Φρεντ Χάτσινσον Κέντρο Έρευνας για τον Καρκίνο του Σιάτλ. «Έχουμε δει τώρα την εμφάνιση και εξάπλωση πολλών παραλλαγών» που το υποδηλώνουν αυτό, κάποιες δείχνουν αντίσταση στις θεραπείες με αντισώματα, σημείωσε.
Οι άνθρωποι που είχαν COVID-19 μπορούν να μολυνθούν με τη μετάλλαξη;
Πιθανότατα όχι, σύμφωνα με τον πρώην επίτροπο του FDA Σκοτ Γκότλιμπ.
«Απίθανο» συμφώνησε ο καθηγητής Ραβί Γκούπτα, ο οποίος μελετά ιούς στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ.
