“Η αξία του βιβλίου είναι ανεκτίμητη και οι ουρές έξω από τα βιβλιοπωλεία πριν από την έναρξη του νέου lockdown μήνυμα ελπίδας” τόνισε ευθύς εξαρχής ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία Αλέξης Τσίπρας στη διαδικτυακή συνάντηση που είχε με ανθρώπους του βιβλίου.
Θέτοντας ως προτεραιότητες την “ανάγκη για συγκροτημένη πολιτική για το βιβλίο” μέσω νέου φορέα, την ενίσχυση των βιβλιοθηκών και το άνοιγμα των βιβλιοπωλείων, “αίτημα δίκαιο που πρέπει να προωθηθεί”, ο Αλέξης Τσίπρας υποδέχτηκε συγγραφείς, ποιητές, μεταφραστές, εκδότες, βιβλιοπώλες, άκουσε προσεκτικά και συνομίλησε για περισσότερες από δύο ώρες μαζί τους γύρω από τα μείζονα θέματα που πληγώνουν αυτή την κρίσιμη περίοδο το ελληνικό βιβλίο. Μίλησε για τη “δυσχερή πραγματικότητα” που δημιουργεί η πανδημία στον χώρο και τους ανθρώπους του, τις “πληγές” που άνοιξαν τα lockdown.
Μοιράστηκε την αγωνία τους, “όχι μόνο οικονομική αλλά και υπαρξιακή”, αλλά και τις προτάσεις που έχει καταθέσει ο ΣΥΡΙΖΑ από την αρχή της πανδημίας. Στηλίτευσε την ανυπαρξία της κυβερνητικής μέριμνας, κυρίως όμως εξέφρασε την έγνοια του για την επόμενη μέρα. Μίλησε για σοβαρό έλλειμμα πολιτικής για το βιβλίο στη χώρα, ενώ ιδιαίτερη μνεία έκανε στην οικονομική κρίση σε συνδυασμό με το πέρασμα στην ψηφιακή εποχή.
“Η πανδημία θα περάσει, είναι όμως κρίσιμο, πέρα από το να στηρίξουμε τους ανθρώπους, να δούμε τις μεγάλες επιπτώσεις και τις αλλαγές που έχει φέρει στον τρόπο που ζούμε, που σκεφτόμαστε, που διασκεδάζουμε. Σ’ αυτό το πλαίσιο είναι αναγκαίο να ενισχύσουμε τις μεγάλες αξίες του πολιτισμού και του βιβλίου, να μην λειτουργήσουμε με την αντίληψη ότι ο πολιτισμός είναι είδος πολυτελείας. Πρέπει να μιλήσουμε με όρους λαϊκότητας και να δώσουμε συγκεκριμένες λύσεις και απαντήσεις” είπε χαρακτηριστικά αναγνωρίζοντας ότι “αυτά που ακούστηκαν είναι συγκεκριμένα και εύκολο να γίνουν”.
Απόλυτα “διαβασμένος” ήταν ο Αλέξης Τσίπρας στη συνάντηση έχοντας στο πλάι του τον συγγραφέα του εμβληματικού “Ζ” και βουλευτή Επικρατείας του ΣΥΡΙΖΑ – Π.Σ. Βασίλη Βασιλικό, την τομεάρχη Πολιτισμού Σία Αναγνωστοπούλου, που με γνώση και αμεσότητα συντόνισε τη συνάντηση και τον βιβλιοθηκονόμο Γιώργο Γλωσσιώτη, θέλοντας ίσως να επισημάνει δι’ αυτών των τριών τη μεγάλη σημασία που λαμβάνει στην κεντρική πολιτική της αξιωματικής αντιπολίτευσης το τρίπτυχο πολιτική βιβλίου, τέχνη της γραφής, βιβλιοθήκες.
Ο συγγραφέας Θοδωρής Γρηγοριάδης, η ποιήτρια Παυλίνα Μάρβιν, ο μεταφραστής Γιάννης Καλιφατίδης, οι εκδότες Κώστας Σπαθαράκης από τους “Αντίποδες” και Δημήτρης Μπαχάρας από την “Ασίνη”, οι βιβλιοπώλες Μαρία Παπαγεωργίου του “Επί Λέξει” της Αθήνας και Σπύρος Αθανασίου του “Adagio” της Ναυπάκτου και ο σύμβουλος ψηφιακών εκδόσεων Μιχάλης Καλαμαράς φιλοτέχνησαν ανάγλυφα το τοπίο του βιβλίου θέτοντας ευσύνοπτα αλλά με ακρίβεια τα δεδομένα, τις προτεραιότητες, τις ανάγκες, τα προβλήματα που τίθενται τόσο για τους δημιουργούς και τους επαγγελματίες του βιβλίου.
Μαζί τους ο πρ. υφυπουργός Πολιτισμού και διοργανωτής της συνάντησης Κώστας Στρατής, ο αν. τομεάρχης Πολιτισμού Πάνος Σκουρολιάκος, η συντονίστρια του Τμήματος Πολιτισμού Άννα Χατζησοφιά.
Ο Αλέξης Τσίπρας υπενθύμισε τη σειρά μέτρων στήριξης που κατέθεσε ο ΣΥΡΙΖΑ – Π.Σ. με την έναρξη του πρώτου lockdown, που συνθέτουν το πρόγραμμα αγοράς βιβλίων από φυσικά βιβλιοπωλεία, κοστολογημένο γύρω στα 5 εκατ. ευρώ, το διευρυμένο πρόγραμμα πολιτισμού για όλους, τη διάθεση 30 ευρώ σε κάθε πολίτη μέσω κουπονιών, βάουτσερ ή καρτών προκειμένου να τα καταναλώσει σε προϊόντα πολιτισμού, την αγορά βιβλίων από τοπικά βιβλιοπωλεία για την τροφοδότηση δημοσίων και δημοτικών βιβλιοθηκών και τη δημιουργία Ταμείου για τον Πολιτιστικό Τομέα μέσω της Αναπτυξιακής Τράπεζας και με εκταμίευση πόρων από ΕΣΠΑ για να υπάρξει δυνατότητα χρηματοδοτήσεων.
Έκανε μια αναδρομή στα χρόνια της κρίσης σημειώνοντας το 2013 που έκλεισε το ΕΚΕΒΙ, την κατάργηση της Ενιαίας Τιμής Βιβλίου, αλλά και τη ραγδαία πτώση του τζίρου όπως την κατέγραψε η ΕΛΣΤΑΤ, μια κατάσταση που, όπως υπογράμμισε, άρχισε να ανακάμπτει γύρω στο 2018. Αναφερόμενος στην περίοδο της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, όπου “έγινε προσπάθεια να αποκατασταθούν οι πληγές”, επισήμανε την επαναφορά της Ενιαίας Τιμής, στην ενίσχυση εξωστρεφών δράσεων του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού με αναβάθμιση διεθνών σχέσεων και υπογραφή μνημονίων με άλλες χώρες, την αποζημίωση δημιουργών για δανεισμό, την ενίσχυση του βιβλίου από το Ίδρυμα και την τηλεόραση της Βουλής.
Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στο νομοσχέδιο για την επανίδρυση νέου φορέα πολιτικής βιβλίου που προετοίμασε η Μυρσίνη Ζορμπά, προσπάθεια που “δυστυχώς έμεινε ημιτελής γιατί, ενώ είχε ολοκληρωθεί και η δημόσια διαβούλευση επί του κειμένου, ήρθαν οι εκλογές” και δεν πρόφτασε να κατατεθεί. “Αναμέναμε ότι η νέα κυβέρνηση θα το αξιοποιήσει. Δεν το έκανε” είπε.
Καμία μέριμνα από το κράτος
Από την πλευρά τους οι συμμετέχοντες στη συζήτηση έθεσαν επιτακτικά την ανάγκη ύπαρξης νέου φορέα βιβλίων και την ενίσχυση των βιβλιοθηκών και των βιβλιοπωλείων, όπως και την ύπαρξη πολιτικής για τη μετάφραση. Επισήμαναν την ανυπαρξία κρατικής φροντίδας, αλλά και την ανάγκη προώθησης του ελληνικού βιβλίου, την ενίσχυση των νέων λογοτεχνών μέσω υποτροφιών, φεστιβάλ, εκθέσεων, βραβείων για νεοεμφανιζόμενους συγγραφείς, σπιτιών λογοτεχνών, αλλά και τη μέριμνα για τα ψηφιακά μέσα αλλά και τη διάδραση με το κοινό.
Υπογράμμισαν την ανάγκη να αντιμετωπιστούν οι επιχειρήσεις του βιβλίου ως τέτοιες, να στηριχτούν μέσω φοροελαφρύνσεων, χαμηλότοκων κεφαλαίων κίνησης και την ανάγκη μιας νέας ματιάς ιδιαίτερα στο νεανικό κοινό. Τόνισαν επίσης την ανάγκη να συνδεθεί το βιβλίο με το σχολείο και το πανεπιστήμιο και να προσεχθούν οι έδρες των νεοελληνικών σπουδών, όπως και την ανάγκη στήριξης της Βιβλιονέτ, αλλά και αυτή της μετάβασης στην ψηφιακή επιτάχυνση.
Τέλος, από τον τομέα βιβλίου του Τμήματος Πολιτισμού παρουσιάστηκαν στατιστικά στοιχεία για τη σημερινή κατάσταση στον χώρο, όπως και η παντελής απουσία κρατικής πολιτικής βιβλίου και μέριμνας εν μέσω πανδημίας. Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ το πρώτο εξάμηνο του 2020 σημειώθηκε μείωση εκδοτικής παραγωγής κατά 23% και μείωση τζίρου κατά 20%.
Σύμφωνα με στοιχεία από συνδικαλιστικούς φορείς τον Νοέμβριο και τον Δεκέμβριο σημειώνεται το 40% του ετήσιου τζίρου. Αν χαθεί το μισό απ’ αυτό, θα χαθεί το 20% του ετήσιου τζίρου. Με το δεδομένο ότι έχει χαθεί και το 20% του τζίρου του πρώτου εξαμήνου, θεωρείται πως η φετινή επιβάρυνση θα φτάσει το 40% απώλειας τζίρου για όλη τη χρονιά, ενώ στο τέλος της πανδημίας θα γίνει εμφανής και η μεγάλη απώλεια σε θέσεις εργασίας.
“Δεν μπορείς να έχεις φαρμακεία για το σώμα και όχι φαρμακεία για τον νου και την ψυχή” επισήμανε ο Βασίλης Βασιλικός και ο Αλέξης Τσίπρας συμφώνησε μαζί του. Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ – Π.Σ. από πλευράς του επισήμανε την ανάγκη η χθεσινή συνάντηση να έχει συνέχεια για την αντιμετώπιση όλων των ζητημάτων.
