Επτασφράγιστο μυστικό κρατά η κυβέρνηση τα πρακτικά της επιτροπής εμπειρογνωμόνων για την αντιμετώπιση της πανδημίας.
Ομιχλώδες είναι το τοπίο αναφορικά με τα πρακτικά της επιτροπής εμπειρογνωμόνων για τον κορονοϊό. Η κυβέρνηση αποφεύγει να τα καταθέσει στη Βουλή ως οφείλει, αγνοώντας τα αιτήματα της αξιωματικής αντιπολίτευσης και ευτελίζοντας τη διαδικασία του κοινοβουλευτικού ελέγχου. Σύμφωνα με όσα δηλώνει στο Documento το μέλος της επιτροπής, καθηγητής Αλκιβιάδης Βατόπουλος, τα πρακτικά που τηρούνται απέχουν παρασάγγας από την εννοιολογική αποτύπωση του όρου, ενώ σπανίως γίνονται ψηφοφορίες.
Παράλληλα, άλλο μέλος της επιτροπής (επιθυμεί να διατηρήσει την ανωνυμία του) καταγγέλλει στην εφημερίδα ότι οι επιστήμονες προσαρμόζονται εν μέσω πανδημίας στα διλήμματα της εκτελεστικής εξουσίας αντί να τα καθορίζουν. Το μέλος της επιτροπής υποστηρίζει ότι η θέση των εμπειρογνωμόνων άλλαξε για το άνοιγμα του τουρισμού έπειτα από παρέμβαση του γενικού γραμματέα του υπουργείου Υγείας. Και όλα αυτά τη στιγμή που πολιτικός αρχηγός κλείνει το μάτι στους ψεκασμένους αρνητές της μάσκας και καταθέτει στη Βουλή «έρευνες» που «αποδεικνύουν» ότι ο ιός δεν μεταδίδεται από τη μετάληψη.
Την περασμένη Δευτέρα συζητήθηκε στην ολομέλεια της Βουλής η επίκαιρη ερώτηση του βουλευτή της αξιωματικής αντιπολίτευσης Χριστόφορου Βερναρδάκη που αφορούσε την κατάθεση των πρακτικών της επιτροπής εμπειρογνωμόνων σε σχέση με το άνοιγμα των σχολείων. Σημειωτέον, τον Αύγουστο ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ είχε καταθέσει σχετικό αίτημα κατάθεσης εγγράφων (ΑΚΕ) στους υπουργούς Υγείας και Παιδείας χωρίς να λάβει απάντηση, ενώ και ο Αλέξης Τσίπρας είχε ζητήσει την κατάθεση των πρακτικών μιλώντας στην ολομέλεια.
Στην επίκαιρη ερώτηση απάντησε η υπουργός Παιδείας, η οποία φρόντισε να πετάξει την μπάλα στην κερκίδα. «Θα απαντήσουμε, κ. Βερναρδάκη» ήταν τα λόγια της Νίκης Κεραμέως, η οποία προτίμησε να διαβάσει ένα απόσπασμα από τα πρακτικά της επιτροπής παρά να τα καταθέσει. «Κυρία υπουργέ, λαμβάνοντας υπόψη αυτά που είπατε εσείς, καταθέστε τις εισηγήσεις. Αφού διαβάσατε ένα κομμάτι της απόφασης πάει να πει ότι τα έχετε» διαπίστωσε ο προεδρεύων Δημήτρης Βίτσας. Αντί να δεσμευτεί για την κατάθεση των πρακτικών η Ν. Κεραμέως αποκρίθηκε και πάλι αόριστα: «Θα απαντηθεί, κ. πρόεδρε».
Αποφάσεις χωρίς χαρτιά!
Ο Χρ. Βερναρδάκης κατέθεσε νέο ΑΚΕ προς την υπουργό Παιδείας, ζητώντας τρίτη φορά την κατάθεση των πρακτικών. «Θα συνεχιστεί ο έλεγχος, δεν θα την αφήσουμε να πάρει ανάσα» διαμηνύει και προσθέτει: «Απ’ ό,τι φαίνεται, δεν τηρούνται πρακτικά και δεν καταγράφονται όλες οι απόψεις, γεγονός που αντιβαίνει τους όρους συγκρότησης της επιτροπής».
Επισήμανε επίσης ότι τα πρακτικά της επιτροπής λόγω του κρίσιμου ρόλου που διαδραματίζει θα έπρεπε να τηρούνται μέχρι κεραίας. «Πριν από λίγους μήνες επιβλήθηκε γενικό lockdown.
Αυτή η απόφαση δεν είχε κάποια θεμελίωση; Πώς γίνεται να λαμβάνονται τόσο σοβαρές αποφάσεις χωρίς να τηρούνται πρακτικά;» διερωτήθηκε, ενώ σχολίασε ότι πρόκειται για την τρίτη πανομοιότυπη πολιτική μπαγαποντιά της Ν. Κεραμέως. «Η πρώτη ήταν όταν είπε ότι έχει στα χέρια της επιστολή της ΕΕ για την αναγνώριση των κολεγίων και δεν είχε. Η δεύτερη όταν είπε στη Βουλή ότι έχει γνωμοδότηση της Αρχής Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων και δεν είχε. Και τώρα, χωρίς να έχει σύμφωνη γνώμη της επιτροπής, άνοιξε τα σχολεία με 25+ παιδιά ανά τμήμα» στηλίτευσε.
Υπάρχει κώδικας
Σύμφωνα με την απόφαση συγκρότησης της επιτροπής εμπειρογνωμόνων (αριθ. πρωτ. Α1β/ Γ.Π.οικ.11180) τον περασμένο Φεβρουάριο, πρόκειται για συλλογικό όργανο που διέπεται από τον Κώδικα Διοικητικής Υπηρεσίας. Ως προς τα πρακτικά, ο κώδικας δίνει την ευχέρεια για «συνοπτική αλλά περιεκτική αναφορά στο περιεχόμενό τους», ωστόσο απαιτεί τα εξής:
Στο πρακτικό καταχωρούνται οι γνώμες των μελών που μειοψήφησαν, σε περίπτωση δε φανερής ψηφοφορίας και τα ονόματα τούτων.
Αν πρόκειται για συνεδρίαση οργάνου προς διατύπωση απλής γνώμης, στο οικείο πρακτικό καταχωρούνται υποχρεωτικώς όλες οι επιμέρους γνώμες που διατυπώθηκαν και τέθηκαν σε ψηφοφορία.
Ο κώδικας λοιπόν ορίζει να καταχωρούνται στα πρακτικά οι μειοψηφούσες απόψεις αλλά και οι επιμέρους γνώμες που τέθηκαν σε ψηφοφορία. Ομως γίνονται ψηφοφορίες στην επιτροπή;
Καταγράφονται οι διαφωνίες; Λαμβάνουν αντίγραφα των πρακτικών τα μέλη της επιτροπής;
Πρακτικά μόνο με αποφάσεις
Σύμφωνα με τις απαντήσεις που έδωσαν δύο μέλη της επιτροπής, το ένα επώνυμα και το άλλο ανώνυμα, στα πρακτικά καταγράφονται μόνο οι αποφάσεις. Μάλιστα οι όποιες διαφωνίες εντάσσονται στα πρακτικά μόνο έπειτα από αίτημα του διαφωνούντος, ενώ τα μέλη δεν λαμβάνουν αντίγραφα.
Στην ερώτηση αν καταγράφονται τα πάντα ο κ. Βατόπουλος απάντησε: «Οχι βέβαια. Καταγράφονται οι αποφάσεις και αν κάποιος έχει κάποια αντίρρηση, ζητά να γραφτεί αυτό που νομίζει. Δεν είναι μαγνητοφωνημένα τα πρακτικά». Οσο για το αν συνηθίζονται ψηφοφορίες, αποκρίθηκε: «Οποτε χρειάζεται γίνονται και ψηφοφορίες. Πάντως δεν είναι συνηθισμένο γιατί συνήθως υπάρχει ομοφωνία».
Κατά τα λεγόμενα του έτερου μέλους της επιτροπής, τα πρακτικά «απλώς υπογράφονται», δεν δίνονται αντίγραφα ούτε γίνεται ηχογράφηση των συνεδριάσεων. Επιπλέον τα λεγόμενά του συμφωνούν με αυτά του κ. Βατόπουλου, αφού επισημαίνει ότι «ψηφοφορία γίνεται σε ελάχιστες περιπτώσεις. Είναι σπάνιο γεγονός. Συνήθως λέγεται ότι –λόγου χάρη– από τα 25 άτομα συμφωνούν τα 18. Οπότε η διαδικασία τελειώνει εκεί».
Η επιτροπή «προσαρμόζεται»
Το μέλος της επιτροπής που δεν επιθυμεί να αποκαλυφθεί το όνομά του προχώρησε σε ηχηρή καταγγελία με φόντο το άνοιγμα της τουριστικής βιομηχανίας. «Η πλειοψηφία της επιτροπής έλεγε στις αρχές Ιουνίου ότι οι τουρίστες προτού έρθουν στην Ελλάδα έπρεπε να έχουν κάνει τεστ 72 ώρες προτού περάσουν τα σύνορα και κατεβαίνει ο γενικός γραμματέας Δημόσιας Υγείας του υπουργείου Υγείας Παναγιώτης Πρεζεράκος και λέει ότι η ηγεσία του υπουργείου δεν μπορεί να αποδεχτεί την πρόταση επειδή ο τουρισμός θα πάει κατά διαόλου» αφηγείται και συνεχίζει: «Εμείς απαντήσαμε ότι ισχύει το ανάποδο. Δηλαδή ότι ο τουρισμός θα πήγαινε καλύτερα αν δεν είχαμε κρούσματα. Τελικά η πλειοψηφία της επιτροπής έσπευσε να αλλάξει απόφαση και να προσαρμοστεί. Αυτό γίνεται συνέχεια».
Σχολιάζει δε ότι «η επιτροπή δεν έχει σταθερή επιστημονική άποψη. Κατ’ επέκταση αυτό διευκολύνει την πολιτική εξουσία να μην αναλαμβάνει τις ευθύνες που της αναλογούν. Δηλαδή η επιτροπή προσπαθεί να προσαρμόσει τις αποφάσεις της στο τι λέει η κυβέρνηση». Στο εύλογο ερώτημα γιατί μέλη της επιτροπής αποδέχονται την προσαρμογή στις επιταγές της εκτελεστικής εξουσίας απάντησε: «Κάποιοι θέλουν να έχουν πρόσβαση στην εξουσία και να μην της χαλάσουν τα κέφια. Είναι “yes men” και θέλουν να τα έχουν καλά με την πολιτική ηγεσία, χώρια το γεγονός ότι οι πιο πολλοί υποστηρίζουν την παρούσα κατάσταση».
«Αυτά που λέμε υιοθετούνται»
Στον αντίποδα ο κ. Βατόπουλος δίνει άλλη εικόνα, αν και δεν διέψευσε κατηγορηματικά την παρέμβαση του Παναγιώτη Πρεζεράκου. Σε σχετικό ερώτημα αποκρίθηκε ότι η διεξαγωγή τεστ 72 ώρες προτού οι επισκέπτες φτάσουν στην Ελλάδα τέθηκε ως θέμα στην επιτροπή, όμως τα δεδομένα που επικρατούν στα περισσότερα ευρωπαϊκά κράτη κατέστησαν την απόφαση αυτή πρακτικά αδύνατη. Σε σχέση με την καταγγελία περί παρέμβασης του γγ Δημόσιας Υγείας, απάντησε επί λέξει: «Τέθηκε αυτό που σας είπα. Οτι δηλαδή δεν μπορεί να γίνει επειδή στα περισσότερα ευρωπαϊκά κράτη δεν μπορούν να γίνουν τεστ».
Αναφορικά με το αν ήταν ομόφωνη η απόφαση της επιτροπής για το άνοιγμα των σχολείων –όπως ισχυρίζεται η Ν. Κεραμέως–, ο κ. Βατόπουλος υπογράμμισε ότι το πρώτο πράγμα που τέθηκε στην επιτροπή ήταν οι αποστάσεις στα σχολεία. «Το υπουργείο Παιδείας μάς είπε ότι όπως είναι τα πράγματα δεν μπορούν να βρεθούν αίθουσες για να αραιώσουν οι αποστάσεις. Συνεπώς εμείς λειτουργήσαμε με βάση την πραγματικότητα που μας ετέθη. Δηλαδή όταν μας είπαν “δεν έχω (αίθουσες), τελείωσε, βρείτε κάτι άλλο να πείτε”, οφείλαμε να δώσουμε μια απάντηση με τα εργαλεία που είχαμε. Οπότε ομοφωνήσαμε με τα υπάρχοντα δεδομένα».
Στο ευθύ ερώτημα αν υποχωρεί η επιστήμη μπροστά στα διλήμματα της πολιτικής ο κ. Βατόπουλος υπογράμμισε ότι η δημόσια υγεία έχει έναν χαρακτήρα πολιτικής. «Δηλαδή αν δεν υπάρχουν τεστ ή δεν υπάρχουν αίθουσες, πρέπει να τα συνυπολογίσεις. Ομως η επιτροπή έλεγε την επιστημονική της άποψη και περίμενε από την πολιτεία να αποφασίσει ανάλογα με το δικό της κριτήριο. Δεν θεωρούμε παράλογο η κυβέρνηση να κάνει κάτι με το οποίο διαφωνούμε βάζοντας πολιτικά κριτήρια, αφού τον οικονομικό παράγοντα εμείς δεν μπορούμε να τον αξιολογήσουμε. Ο λαός ψήφισε την κυβέρνηση, δεν ψήφισε εμάς» συμπέρανε. Σημείωσε ακόμη ότι η κυβέρνηση συνυπολογίζει «πολύ σοβαρά» τις απόψεις της επιτροπής. «Σε γενικές γραμμές ό,τι έχουμε πει έχει υιοθετηθεί» κατέληξε.
Κεραμέως: «Ομόφωνη η εισήγηση για άνοιγμα των σχολείων»
Το Documento απηύθυνε ερωτήματα στη Ν. Κεραμέως, στον Βασίλη Κικίλια αλλά και τον Παν. Πρεζεράκο. Μόνο η υπουργός Παιδείας απάντησε, αφού το γραφείο Τύπου του υπουργείου Υγείας ενδιαφέρθηκε μόνο να ενημερώσει ότι τα ερωτήματα πρέπει να προωθηθούν στον γγ Δημόσιας Υγείας, προσπαθώντας να απεμπλέξει τον υπουργό.
Στο ερώτημα γιατί δεν απάντησε στο ΑΚΕ για τα πρακτικά της επιτροπής σχετικά με το άνοιγμα των σχολείων η υπουργός απάντησε: «Το αίτημα κατάθεσης εγγράφων υποβλήθηκε πριν από τις τελικές αποφάσεις της επιτροπής και η σχετική απάντηση θα δοθεί αρμοδίως διά της προβλεπόμενης κοινοβουλευτικής διαδικασίας. Μέχρι τότε θεώρησα χρήσιμο να δημοσιοποιήσω στοιχεία από τα πρακτικά, δεδομένου ότι πρόκειται για ένα εξαιρετικά ευαίσθητο ζήτημα που αφορά τους πολίτες και ολόκληρη την εκπαιδευτική κοινότητα. Οι συστάσεις και τα μέτρα που προέβλεψε η επιτροπή σε κάθε περίπτωση έχουν αποτυπωθεί ρητώς στις αναλυτικές οδηγίες του ΕΟΔΥ που επιμελήθηκαν εκτενώς τα αρμόδια μέλη της επιτροπής και οι οποίες εστάλησαν στην αρχή του έτους στα σχολεία, στις σχετικές κοινές υπουργικές αποφάσεις και από τα μέχρι σήμερα δεδομένα φαίνεται ότι τηρούνται κατά γράμμα».
Στα ερωτήματα αν ήταν ομόφωνη η εισήγηση της επιτροπής, αν έγινε ψηφοφορία και αν καταγράφηκε στα πρακτικάαπάντησε: «Σε όλες τις συζητήσεις που είχαμε –και έχουμε– με τους επιδημιολόγους εκφράζονται πάντοτε διάφορες σκέψεις, απόψεις και προτάσεις οι οποίες συζητούνται αναλυτικά. Οπως ρητώς έχει καταγραφεί στα πρακτικά, η ομόφωνη εισήγηση των επιδημιολόγων ήταν για πλήρη επαναλειτουργία των σχολείων με αυξημένα μέτρα προστασίας, τα οποία, όπως προκύπτει από τα τελευταία επίσημα στοιχεία, τηρούνται ευλαβικά και έχουν αποδειχτεί αποτελεσματικά. Είναι ενδεικτικό ότι έπειτα από σχεδόν έξι εβδομάδες λειτουργίας των σχολικών μονάδων σε αναστολή για λόγους πρόληψης βρίσκονται το 0,2% των σχολικών μονάδων και το 0,4% των τμημάτων πανελλαδικά. Εως σήμερα δεν υπάρχουν ενδείξεις τάσης διασποράς του κορονοϊού εντός των σχολείων, ενώ επίσης τα έως σήμερα στοιχεία επιβεβαιώνουν ότι τα παιδιά αρρωσταίνουν και μεταφέρουν τον ιό πολύ λιγότερο από τους ενήλικες. Αυτό ωστόσο επ’ ουδενί μας εφησυχάζει, δεδομένου μάλιστα και του συνεχώς αυξανόμενου αριθμού κρουσμάτων που καταγράφονται στη χώρα μας. Η εξέλιξη της πανδημίας είναι δυναμική και ανάλογες είναι και οι ενέργειές μας. Πάντα σε συνεννόηση με την ομάδα των ειδικών επιστημόνων λαμβάνουμε υπόψη μας τα δεδομένα, επεξεργαζόμαστε τις παραμέτρους, και –εφόσον χρειαστεί– αναπροσαρμόζουμε τα μέτρα προστασίας και πρόληψης που λαμβάνουμε έναντι του κορονοϊού».
